توقف ثبت جهانی قله دماوند در ایستگاه محرومیت از پایگاه دائمی

مهدی ایزدی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا پیرامون وضعیت پرونده قله دماوند برای ثبت جهانی افزود: طبق قوانین یونسکو برای ثبت جهانی یک مکان یا پدیده طبیعی نیازمند برپایی پایگاه دائمی هستیم که متاسفانه این مسئله برای قله دماوند تاکنون رخ نداده است.

وی تلاش های میراث فرهنگی برای در اختیار گرفتن مکانی حتی کوچک جهت ایجاد پایگاه دائمی میراثی قله دماوند بی نتیجه عنوان کرد و گفت: چندی پیش درخواستی مبنی بر اهدای بخشی از ساختمان زندانی متروکه در شهر رینه لاریجان آمل برای ایجاد پایگاه به شهرداری "رینه" بخش لاریجان آمل ارائه شد که با مخالفت شورای شهر ناکام ماند.

معاون میراث فرهنگی مازندران با تاکید بر اینکه وزارت میراث خرید هرگونه ملکی را ممنوع کرده است افزود: تمامی آثار طبیعی ، تاریخی و معنوی که به ثبت جهانی می رسند باید ابتدا و پیش از ارائه پرونده به سازمان یونسکو دارای پایگاه دائمی باشند تا پرونده و طرح های ثبتی در آن پایگاه تکمیل و سپس ارسال شود.

ایزدی تاکید کرد که بدون ایجاد پایگاه دائمی برای ثبت جهانی قله دماوند هیچگاه این پرونده قابل تکمیل ، ارسال و حتی پذیرش از سوی سازمان یونسکو نخواهد بود از طرف داوران بین المللی مردود شمرده می شود.

وی با اشاره به اینکه قله ماوند جزو آثار طبیعی مهم کشور و استان مازندران است ، گفت: متاسفانه مسئولان محلی همکاری لازم برای به نتیجه رسیدن این شمایل طبیعی ندارد که این امر نه تنها به ضرر حفظ میراث فرهنگی خواهد شد، بلکه ممکن است زمینه را برای سوء استفاده شخصی از اراضی این کوه قرار گیرد که سالهای اخیر با هجوم ساخت و سازهای خوش نشینی مواجه است.

معاون میراث فرهنگی با اشاره به اینکه تقریبا پرونده ثبت میراث جهانی قله دماوند اماده است ، اظهار داشت: در صورت راه‌اندازی پایگاه جهانی به سرعت پرونده برای دریافت نشان ثبت به سازمان یونسکو ارائه می شود.

قله دماوند به عنوان مرتفع‌ترین قله خاورمیانه سالهاست که برای ثبت در فهرست میراث طبیعی یونسکو انتظار می کشد ، وضعیتی که طولانی شدن آن به یکی از بزرگ ترین دغدغه های دوستداران محیط زیست ، میراث طبیعی و مردم مازندران و شهر آمل تبدیل شده است.

قله دماوند در جنوبی‌ترین قسمت استان مازندران و در ۶۵ کیلومتری جنوب شهرستان آمل و در بخش لاریجان این شهرستان واقع و از شمال به رودخانه تینه ، از شرق و جنوب به رودخانه هراز و از غرب به رودخانه " دلی چای " محدود شده است.
همچنین کوه دماوند مرتفع ترین و متقارن‌ترین آتشفشان مخروطی شکل در رشته کوه‌های البرز و فلات ایران است که از یک سو به کویر مرکزی و از سوی دیگر به دریای خزر می رسد و بلندترین نقطه خاورمیانه و بلندترین آتشفشان آسیا محسوب می شود.

علاوه بر این نخستین جایگاه فهرست میراث طبیعی ایران متعلق به دماوند است که سال ۱۳۸۷ ثبت شد و همان زمان نیز از سوی مجله " آپدیت UPDATE " که متعلق به اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و کمیسیون جهانی مناطق حفاظت شده (WCPA) است، مورد استقبال قرار گرفت و تصویر کوه دماوند زینت بخش روی جلد شماره ۵۹ این مجله شد. انتشار تصویر کوه دماوند بر روی جلد این مجلۀ معتبر ،‌ موضوع با ارزشی است که موجب معرفی هرچه بیشتر این اثر و زمینه ساز ثبت جهانی آن در سال‌های آینده خواهد بود.

با این وجود پس از گذشت ۱۲ سال از ثبت ملی این میراث طبیعی با ارزش که نقش ویژه ای در گردشگری ، فرهنگ ، ادبیات ، وحدت و همچنین هویت مردم مازندران و کشور دارد، هنوز موفق به کسب جایگاه جهانی و ثبت در سازمان میراث فرهنگی جهانی نشده است. 

این درحالی است که در این مدت مازندران توانست به هماره دیگر مناطق کشور جنگل های ۴۰ میلیون ساله خود را ثبت جهانی کند که نیمی از اراضی ثبتی جنگل های هیرکانی در استان مازندران قرار دارد.