مولف جلد اول این کتاب تاریخی "محمد حنیف" نویسنده و پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است که وقایع سال‌های ۴۰ تا ۴۴ را بیان می‌کند. جلدهای دوم تا پنجم به قلم "عباس نصر" تدوین شده است.
دفتر تدوین تاریخ‌های محلی انقلاب از ابتدای سال ۱۳۷۷ در موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) شکل گرفت تا مهم ترین دستاورد زندگی پربرکت امام که همان انقلاب اسلامی باشد را شناسایی و معرفی نماید و از همین رو در این دفتر به اصفهان که پیشتاز انقلاب بزرگ قرن بود پرداخت.
دفتر تدوین تاریخ‌های محلی برای آنکه تصویری واقعی و کامل از این حادثه بزرگ به دست دهد بر آن شد تا جزییات رخدادهای انقلاب را بکاود و در دل تاریخ ثبت کند و به نگارش در آورد.
این شیوه و روش تاریخ نگاری همان است که اصطلاحا "تاریخ محلی" نام گرفته و نمونه‌هایی از این دست، که در برگیرنده حوادث مناطق مختلف کشور در ادوار گوناگون تاریخند کمابیش در نزد محققان و مورخان شناخته شده است.
تفاوت اصلی و عمده این کتاب "تاریخ محلی" با کتاب "تاریخ عمومی" در این است که در اولی حوادث یک شهر یا منطقه محدود و کوچک با تمام جزییات و ریزه‌کاری هایش مورد توجه مورخ قرار می‌گیرد، اما در دومی هدف، پرداختن به تمام جزییات نیست، بلکه شناسایی، معرفی و بحث پیرامون موارد اصلی و عمده آن دوره یا پدیده وجهه همت مورخ است.
عباس نصر، نویسنده این کتاب و پژوهشگر، مرداد ماه سال ۱۳۹۷ درباره این مجموعه گفته بود: یکی از دغدغه‌های دوره دانشجویی او این بوده که مشاهده می‌کرده درباره بیشتر شهرهای ایران که حتی حرکات کوچکی در انقلاب داشتند، کتاب نوشته شده، ولی درباره اصفهان که در این انقلاب پیشتاز بوده، کتابی وجود نداشته است.
ابتدا جلد نخست "اصفهان در انقلاب" برای بازبینی در اختیار او قرار می‌گیرد که عباس نصر معتقد است، محمد حنیف بسیار خوب آن را تبیین کرده است.
حنیف، دیگر نویسنده کتاب همان سال گفته که در کتاب "اصفهان در انقلاب" غلو و تحریف وجود ندارد. در کتاب، بسیاری از واقعیت‌های گفتنی، گفته شده و راستی آزمایی صورت گرفته و با این طول و عرض اثر قابل اعتنایی است.
وی وقوف و حضور در حوادث و تا حدی بی‌طرفی، شجاعت در بیان مطالب و سابقه مدیریت‌های کلان در اصفهان را از ویژگی‌های عباس نصر برشمرده که با توجه به این خصوصیات او را فردی مناسب برای ادامه تالیف این کار دانست.
جلد اول کتاب ۱۳ فصل از دوران وفات آیت‌الله العظمی بروجردی، آغاز مرجعیت امام خمینی(ره) و تصویب نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی تا زمان امام خمینی و شکل گرفتن اولین کانون های فرهنگی، سیاسی نهضت اسلامی در اصفهان را شامل می‌شود.
جلد دوم بعد از بررسی جایگاه امام راحل در اصفهان، چهره‌های مبارز را معرفی کرده و جلد سوم به رویدادها و اوضاع سال های ۴۴ تا ۱۳۵۶ در این شهر پرداخته‌اند.
عنوان بهار انقلاب در طلیعه جلد چهارم کتاب نقش بسته و اتفاقاتی همچون عاشورای اصفهان، اولین حکومت نظامی، زندانیان سیاسی این شهر، فرار شاه و استقبال از امام را بازخوانی می‌کند.
جلد آخر از مجموعه اصفهان در انقلاب به اداره شهر و اولین مدیران، بازتاب مبارزات اصفهان بر سخنرانی‌های امام و همچنین شهدای اصفهان را معرفی می‌کند.
علاوه بر بهره بردن از خاطرات انقلابیون و مبارزان، استفاده از آمار و ارقام اقتصادی، اجتماعی و زمینه‌های فرهنگی در نتیجه گیری‌های سیاسی از جمله دیگر ویژگی‌های این کتاب است.
حجت‌الاسلام رسول جعفریان که خود اصفهانی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی هست در نقد این کتاب گفت: بخش مهمی خاطره است که باید درباره خاطره‌ها توجه داشته باشیم که نمی‌توانیم ادعای وقایع نگاری صرف بکنیم. اصولا خاطرات، از نظر سیاق، نوعی حالت خود محوری از سوی کسی دارد که اغلب از موضع برتر، رویدادی را نقل می کند.
گویا مسائل سیاسی در این کتاب بررسی نشده و در کنار آن ریشه‌های مسائل سیاسی را در مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هم جست و جو کرده است. مثل آمار بیکاری در دوره سال ۳۹ تا ۴۳ در اصفهان و جمعیت جوان آن و اینکه اصفهان در آن دوران جوان‌ترین جمعیت کشور را داشته بررسی شده و پیش بینی کرده که ممکن است زمینه‌های اعتصاب کارگری را رقم بزند. حتی نوع گذران اوقات فراغت و سبک زندگی جوانان آن دوره در این کار آمده که این امر برای مطالعه تاریخ اجتماعی آن دوران بسیار مفید است.
برای چاپ این کتاب با ۳۰۰ نفر از پیشکسوتان و چهره‌های مطرح استانی و کشوری که به نوعی در متن مبارزات انقلاب و تاریخ اصفهان نقش آفرین بوده‌اند، گفت و گو شده است. محتوای این کتاب در برگیرنده اسناد تاریخی، مصاحبه، خاطرات، اخبار منعکس شده اصفهان در نشریات، مطبوعات ملی و بین‌المللی و وصیت‌نامه شهدای دوران انقلاب است.
محمد حنیف نویسنده کتاب‌های دیگر همچون زمانی برای فریاد، گل‌های یخی و همچنین اثر برگزیده جایزه جلال آل احمد با عنوان «بومی سازی رئالیسم جادویی در ایران» است.
انتشارات عروج جلد نخست و موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) چهار جلد بعدی این مجموعه تاریخ انقلاب اسلامی را منتشر کرده است.
نظر شما