آب‌دهی رودخانه‌های مازندران ۳۲ درصد کاهش یافت

به گزارش ایرنا ، محمد ابراهیم یخکشی روز سه شنبه در نشست با خبرنگاران میزان بارندگی ثبت شده در استان از آغاز فصل زراعی جاری تاکنون را ۳۴۹ میلی متر اعلام کرد و افزود : این آمار نسبت به میانگین سال آبی هشت درصد کاهش یافته است. سال آبی هر سال از مهر ماه شروع می شود.

وی همچنین از کاهش ذخیره آب پشت سدها و آب‌بندان‌های استان در سال جاری خبر داد و از بهره‌برداران ، بویژه کشاورزان خواست تا در استفاده مفید از آب همکاری کنند.

یخکشی با ذکر این نکته که امسال شالیکاران بر خلاف سال های گذشته شخم و شیار زمستانه و آب تخت کردن زمین ها را زودتر و در سطح وسیعی شروع کرده اند ، گفت : طبق آمار اداره برنج جهاد کشاورزی استان حدود ۷۰ درصد زمین های شالیزاری آب تخت شده است که به معنای استفاده حداکثری کشاورزان از آب های سطحی است که به صورت  هرز به دریا سرریز می شد ، و از این پس هم انتظار همکاری از کشاورزان داریم.

بیشترین نیاز آبی مازندران در بحث کاشت برنج است. طبق بررسی های صورت گرفته  هر هکتار از اراضی شالیزاری نیازمند ۱۰ هزار متر مکعب آب است ، اما با مدیریت مصرف آب می‌توان این نیاز آبی را به حدود هفت هزار متر مکعب در هکتار کاهش داد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران با پیش بینی این که احتمالا برای فصل زراعی جاری کشت برنج در مازندران با مشکل کم‌آبی مواجه نشود ، تاکید کرد : اما مدیریت مصرف آب با همکاری کشاورزان ضروری است.

آغاز نوبت‌بندی آب رودخانه‌ها 

وی همچنین گفت که همسو با بهینه سازی مدیریت مصرف آب کشاورزی در استان ، نوبت بندی دریافت آب کشاورزی از رودخانه های استان هم آغاز شده است.

مازندران ۱۲۰ رشته رودخانه به طول حدود هفت هزار کیلومتر دارد. آب این رودخانه ها در مسیر عبور برای رسیدن به دریای خزر با ایجاد سردهنه کشاورزی توسط کشاورزان برای آبیاری اراضی مورد استفاده قرار می گیرد. نوبت بندی دریافت آب از رودخانه ها هم با مدیریت زنجیره ای شرکت آب منطقه ای ، جهاد کشاورزی ، بخشداری ها ، دهیاری ها و شوراهای روستاها و در نهایت با اعمال سهمیه توسط میرآب ها در مسیر رودخانه ها اجرایی می شود. 

یخکشی با بیان این که ۱۵درصد آب های سطحی استان پشت مخازن استان مهار می شود ،گفت: هم اکنون آب ذخیره شده پشت سد شهید رجایی ۱۶ درصد و سد البرز هم ۱۰ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته است. سد شهید رجایی در ساری و سد البرز در سوادکوه ۲ سد مهم و بزرگ استان مازندران هستند.

وی با بیان این که ۹۰ درصد آب پشت سدهای مازندران مصرف کشاورزی دارد ، توضیح داد :هم اکنون با همکاری و مشارکت جهاد کشاورزی و کشاورزان لایروبی رودخانه ها و ترمیم سردهنه های کشاورزی با هدف استفاده بهینه از آب جاری رودخانه ها در حال انجام است.

افزایش سهم مشارکت‌های اجتماعی در مدیریت آب

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران با بیان این که دوم فروردین روز جهانی آب نامگذاری شده است ، گفت : حفاظت کمی و کیفی آب در دنیا و اهمیت ترویج و آگاه سازی مورد تاکید است و " ارزش آب " شعار امسال روز جهانی آب است که همه دولت ها و مردم کره زمین باید اولویت کیفی و کمی آب را باید مورد توجه قرار بدهند.
وی با اشاره به این نکته که سهم مشارکت های اجتماعی در مدیریت آب باید افزایش یابد ، ضعف های منابع آبی مازندران را بویژه در بخش آب زیر زمینی بحرانی توصیف کرد و افزود : ۷۵درصد از توان آبی ۶.۲ میلیارد متر مکعبی استان مازندران سطحی است که مدیریت نشده است در حالی که هر ساله با افزایش تقاضای آب مواجه هستیم.
یخکشی آسیب پذیری منابع آبی ناشی از فاضلاب شهری و روستایی ، پساب صنعتی ، پسماند و شیرابه های زباله ، سموم کشاورزی و ساخت و ساز های بی رویه در ارتفاعات را « فاجعه بار » توصیف کرد و گفت : امروز آب زیر زمینی به خط قرمز بهره برداری رسیده است و به همین دلیل مجوزی برای  حفر چاه جدید برای کشاورزی صادر نمی شود و چاه های موجود هم که بیش از ۵۷ هزار حلقه است با بررسی های فنی مجوز فعالیت می گیرند.

وی با اعلام این که به دلیل شرایط شکننده آب های زیر زمینی ، طرح های تعادل بخشی زیادی مانند اصلاح مصرف ، افزایش کیفیت آب زیر زمینی از زطریق جایگزینی آب سطحی به جای آن و کاهش مصرف در حال اجرا است ، افزود : متاسفانه باید آشکارا اعلام کنیم که  شور شدن آب های زیر زمینی قابل جبران و بازگشت نیست ، در حالی که اکنون ناپایداری آب زیر زمینی استان به عنوان یک آسیب زیست محیطی پنهان در حال رخ دادن است.
یخکشی با اظهار این که اکنون فقط ۱۵ درصد از ۴.۵ میلیارد متر مکعب آب سطحی در مخازن استان در قالب هشت سد بزرگ و کوچک مهار می شود و بقیه به نوعی هدر می رود ، گفت : این در حالی است که در یک دهه اخیر بارش های استان سیلابی شد و زمان آن نیز تغییر کرده است و از سوی دیگر در همین وضعیت کشت های کشاورزی تابستانه و پائیزه استان در قالب کشت دوم در حال افزایش است.
وی هدف گذاری شرکت آب منطقه ای مازندران را تا پایان ۲ برنامه آینده توسعه ای کشور مهار ۳۰ درصد از آب های سطحی اعلام کرد و افزود : با این هدف گذاری باید بتوانیم تنظیم آب پشت مخازن استان را  به ۱.۸میلیارد متر مکعب و ذخیره آن را به ۱.۲ میلیارد متر مکعب برساینم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران افزود که برای دستیابی به این هدف گذاری اکنون ۱۰ هزار میلیارد تومان طرح های آبی در بخش های مختلف روی میز شرکت وجود دارد که هر یک از این طرح ها داری ردیف بودجه ای هستند ولی با ردیف بودجه ای سالانه رسیدن به هدف مشکل خواهد بود.

یخکشی محدودیت صدور مجوزها برای سد سازی سازی و کمبود بودجه را از مشکلات اساسی آب منطقه ای مازندران اعلام کرد و گفت : شبکه های آبیاری زهکشی در مازندران برای هدایت به مزارع کشاورزی در پایین دست سدها  اهمیت بالایی دارد ، چون تا کنون فقط ۳۰ هزار هکتار از  ۲۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی پائیین دست سدهای استان دارای زهکشی و کانال های آبیاری مدرن هستند و برای ۱۷۰ هزار هکتار دیگر هم طرح های زهکشی و آبیاری در دست اجرا قرار دارد.

وی همچنین از کمبود شدید آب آشامیدنی مازندران با توجه جمعیت ثابت و شناور  خبر داد و گفت : طرح جامع آب شرب مازندران تهیه شده است و در قالب ۹ پروژه اجرایی که هر یک دارای ردیف بودجه ای هستند ، در حال اجرا است.

یخشکی با بیان این که این طرح برای تامین آب شرب ۵۰ شهر و ۲ هزار روستا مازندران است، برای اجرای این طرح ها که منابع آبی آن از آب سطحی است باید با ساخت تصفیه خانه ها به ۱۸متر مکعب در ثانبه برسیم  که اکنون فقط ۲متر مکعب است.
وی رودخانه های مازندران را بسیار آسیب پذیر دانست و با بیان این نکته که در این شرایط تقاضا و میل برای ساخت و ساز در مجاورت رودخانه ها بسیار زیاد است، گفت: البته  شهرداری ها در زیبا سازی و حفاظت  از رودخانه ها به خوبی پای کار آمده اند و ساماندهی رودخانه ها نیز پیشرفت خوبی دارد.