از مهم‌ترین بحث‌هایی که در منطقه غرب آسیا مطرح بوده، اقدام برای رفع اختلافات میان آنکارا و قاهره می‌باشد که در چند ماه گذشته روند نسبتا مطلوبی به خود گرفته و نشانه‌های موجود از سوی دو طرف حکایت از آن دارد که به زودی یخ اختلافات میان ترکیه و مصر ذوب خواهد شد، ولی سئوال مهمی که در این بین وجود دارد این است که آیا گروه «اخوان المسلمین» مصر و به دنبال آن «جنبش حماس» (فلسطین) که مورد حمایت آنکارا هستند، قربانی این نزدیکی خواهند شد؟.
مهم‌ترین تحول منطقه در سال گذشته مربوط به سازش امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی بود که در ۲۵ شهریور ماه و با دلالی "دونالد ترامپ" رسما در کاخ سفید کلید خورد، سازشی که از همان ابتدا با مخالفت‌های بسیاری از کشورها و گروه‌های مقاومت منطقه روبه رو شد که ترکیه نیز در ابتدا از جمله همین کشورها بود.
پس از اقدام سازشکارانه ابوظبی و منامه، مقامات آنکارا خیلی زود علیه این اقدام موضع گرفته و به آن تاختند؛ اولین واکنش ترکیه به این اقدام از سوی "ابراهیم کالین" سخنگو و مشاور سیاست خارجی و امنیت ملی رئیس جمهوری این کشور صورت گرفت که وی امارات را به خیانت و فروختن فلسطینیان مظلوم متهم و ادعا کرد که ترکیه، برادران فلسطینی خود را تنها نمی‌گذارد. پس از او، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه و رهبر حزب «عدالت و توسعه» نیز به تندی موضع گرفت و از احتمال اتخاذ تصمیمات شدید در سطح قطع رابطه، سخن گفت.
اما از قرار معلوم این اتفاقات تنها یک نمایش سیاسی و روی صحنه بوده و پشت پرده موضوع دیگری در جریان بود که تلاش‌های چند ماهه تل آویو و آنکارا برای رفع تنش‌ها، فعالیت دوباره مراکز دیپلماتیک دو طرف، تبادل سفیر با هم و همچنین اقدام مشترک رژیم صهیونیستی و ترکیه در حمایت نظامی از جمهوری آذربایجان در جنگ «قره باغ» حکایت از همگرایی تل آویو – آنکارا دارد.
به دنبال این تحولات، در ۱۲ مارس ۲۰۲۱ (۲۲ اسفند۹۹) بود که به یکباره آنکارا خبر داد که برای اولین بار از سال ۲۰۱۳ تماس‌های دیپلماتیک با قاهره برقرار کرده و به قطع رابطه خود با مصر که از سال ۲۰۱۳ و به دلیل کودتای «عبدالفتاح السیسی» علیه «محمد مرسی» آغاز شده بود، پایان داده است، اقدامی که با استقبال وزارت اطلاع رسانی مصر مواجه گردید و از سوی این وزارتخانه نشانه مثبت تلقی شد.
در همین پیوند رسانه‌های منطقه اعلام کرده‌اند که مقامات ترکیه بر شبکه‌های تلویزیونی اپوزسیون مصر وابسته به اخوان المسلمین همچون شبکه‌های "شرق"، "وطن" و "مکملین" که از ترکیه پخش می‌شود، فشار آورده‌اند که برنامه‌های سیاسی و حملات خود علیه دولت السیسی را متوقف کنند و در سیاست‌های خود بازنگری نمایند.
زمینه‌سازی اصلی رفع تنش میان آنکارا – قاهره پس از برگزاری چهل و یکمین نشست شورای همکاری خلیج فارس در ۱۶ دی ماه سال گذشته (۱۳۹۹) انجام شد؛ در آن نشست که در شهر «العُلا» در شمال غرب عربستان برگزار گردید و پس از سه سال امیر قطر در آن حضور یافت، قراردادی میان این کشور و چهار کشور عربستان، امارات، بحرین و مصر برای رفع تحریم‌های همه جانبه علیه دوحه منعقد گردید که در ۱۵ خرداد سال ۱۳۹۶ منعقد شده بود.
قرار داد حل اختلاف میان دوحه و چهار کشور عربی یاد شده پس از سازش امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی موجب شد تا ترکیه نیز به عنوان حامی قطر به دنبال رفع اختلافات با کشورهای مصر، امارات و عربستان باشد که شواهد نشان می‌دهد، در آینده نه چندان دور رابطه آنکارا – قاهره از سر گرفته می‌شود و برقراری رابطه با دیگر کشورهای یاد شده نیز دور از انتظار نیست.
حل اختلافات میان ترکیه با رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی نشان می‌دهد که ائتلاف جدیدی در منطقه در حال شکل‌گیری است که در صورت شکل‌گیری این ائتلاف، اخوان المسلمین و حماس اولین قربانی آن خواهند بود.
مساله مهمی که در این میان وجود دارد این است که رژیم صهیونیستی و دو کشور امارات و عربستان مخالف سرسخت جریان اخوانی در منطقه بشمار می‌روند، ولی ترکیه حامی این جریان می‌باشد و این تضاد اعتقادی از یک طرف و از سوی دیگر نزدیکی آنها به هم، برای تحلیلگران مسایل منطقه غیرقابل هضم است.
نظر شما