به گزارش ایرنا ، طبق گزارش پژوهشگاه اقلیم شناسی هواشناسی کشور، میزان بارندگی مازندران در ماه فروردین سال جاری تنها ۱۸ میلی متر بوده که در مقایسه با دوره آماری بلندمدت ۶۴ درصد کاهش را نشان می دهد. میانگین بارندگی دوره آماری بلندمدت ماه فروردین نیز در مازندران ۵۱ میلی متر بود.
اگر چه در این گزارش میزان بارندگی فروردین امسال با سال ۹۹ مقایسه نشده است، ولی طبق گزارش هواشناسی مازندران، فروردین ماه پارسال ۱۰۰.۳ میلی متر باران در استان بارید که ۵.۵ برابر بارندگی سال جاری است. به عبارتی میزان بارندگی فروردین ماه امسال مازندران نسبت به فروردین ماه سال گذشته ۸۲ درصد کاهش دارد.
طبق گزارش پژوهشگاه اقلیم شناسی هواشناسی کشور ، همچنین میزان بارندگی سال زراعی جاری در مازندران نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۹ درصد کاهش دارد. میزان کاهش نسبت به میانگین دوره آماری بلند مدت هم ۲۲ درصد اعلام شده است و در مجموع از اول مهر ۹۹ که سال زراعی جدید شروع شد تا پایان فروردین ماه امسال ۳۵۴ میلی متر بارندگی در مازندران ثبت شد.
گذشته از کاهش بارندگی که خود گویای متاثر شدن منابع آبی استان بویژه در بخش کشاورزی طی بهار سال جاری است ، گزارش پژوهشگاه اقلیم شناسی نشان می دهد که دمای هوای مازندران هم در سه ماهه بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته و دوره آماری گرم تر می شود.
براساس این گزارش ، میانگین دمای هوای مازندران طی فروردین ماه امسال ۱۲.۴ درجه سانتی گراد بالای صفر بود که نسبت به فروردین سال گذشته تقریبا ۱.۵ درجه و نسبت به فروردین بلندمدت دوره آماری هم ۲.۶ درجه افزایش داشته است.
افزایش دمای هوا به معنای تشدید خشکسالی است چرا که دمای هوا نه تنها بر میزان تبخیر آب تاثیر دارد ، بلکه نیاز آبی را هم در بخش های مختلف بویژه کشاورزی افزایش می دهد.
ادامه کم بارشی در بهار
پژوهشگاه اقلیم شناسی هواشناسی کشور علاوه بر ارزیابی بارندگی ماه‌های گذشته، در گزارش خود پیش‌بینی کرده است که میزان بارندگی مازندران در ماه اردیبهشت و خرداد هم کمتر از سال گذشته و دوره بلندمدت آماری خواهد بود.
طبق این پیش‌بینی، میزان بارندگی در مازندران طی ماه اردیبهشت و خرداد امسال کمتر از حد نرمال خواهد بود و حتی در ماه تیر و نخستین ماه فصل تابستان هم احتمال کمی برای رسیدن بارندگی به حد نرمال وجود دارد.
میزان دمای هوای مازندران هم طی ۲ ماهه باقی مانده از فصل بهار در حد عادی یا یک درجه بیشتر از حدعادی پیش بینی شده است که به معنای سپری شدن بهار خشک برای کشاورزان مازندرانی است.
پیش بینی بهار خشک برای مازندران در حالی است که این استان در نیمه نخست سال زراعی جاری هم با کاهش ۳۰ درصدی بارندگی نسبت به گذشته مواجه بوده است. پیش از این مرکز ملی خشکسالی هواشناسی کشور میزان بارندگی در مازندران از اول مهر تا پایان اسفند ۹۹ را ۳۳۵ میلی متر اعلام کرده بود که نسبت به مدت مشابه سال زراعی قبل کاهش ۳۰ درصدی و نسبت به دوره آماری بلندمدت کاهش ۱۶ درصدی دارد.
سال زراعی از اول مهر شروع می شود و تا ۳۱ شهریور سال بعد ادامه می یابد. وضعیت آبی مناطق مختلف کشور برای برنامه ریزی کشاورزی بر اساس میزان بارندگی در سال زراعی ارزیابی می شود و به همین دلیل هم میزان کاهش یا افزایش بارندگی برای کشاورزان و متولیان این بخش دارای پیام خاصی است.
مازندران استانی با محور تولیدی کشاورزی است که تقریبا کشت تمامی محصولات آن به بارندگی و ذخیره سازی آب بستگی دارد. طبق آمارهای رسمی تعداد بهره برداران بخش کشاورزی مازندران حدود ۵۰۰ هزار نفر است و هرگونه تغییر در بارندگی به صورت مستقیم بر زندگی و معیشت آنان و در نهایت بر امنیت غذایی کشور که مازندران نقش حدود ۱۲ درصدی در تولید ارزش افزوده آن دارد ، اثرگذاری خواهد کرد.
کاهش میزان بارندگی مازندران در سال زراعی جاری تاکنون بر میزان آبدهی رودخانه و میزان آب ذخیره شده پشت سدها و آببندان ها اثرگذاری کرده است. داده های آماری شرکت آب منطقه ای مازندران نشان می‌دهد که از مهر ماه ۹۹ تا پایان اسفند ماه میزان دبی رودخانه های استان ۳۲ درصد کاهش داشت. این روند کاهشی در ماه فروردین نیز ادامه یافت.
مازندران ۱۲۰ رشته رودخانه به طول حدود هفت هزار کیلومتر دارد. آب این رودخانه ها در مسیر عبور برای رسیدن به دریای خزر با ایجاد سردهنه کشاورزی توسط کشاورزان برای آبیاری اراضی مورد استفاده قرار می گیرد. نوبت بندی دریافت آب از رودخانه ها هم با مدیریت زنجیره ای شرکت آب منطقه ای ، جهاد کشاورزی ، بخشداری ها ، دهیاری ها و شوراهای روستاها و در نهایت با اعمال سهمیه توسط میرآب ها در مسیر رودخانه ها اجرایی می شود.
کاهش میزان آبدهی رودخانه به معنای کم شدن سهم آبگیری تک‌تک کشاورزان است که در نهایت بر میزان تولید محصول ، میزان درآمد و معیشتشان اثرگذاری خواهد کرد.
همچنین گزارش آب منطقه ای مازندران نشان می دهد که آب پشت ۲ سد مهم و بزرگ استان یعنی سد شهید رجایی در ساری و سد البرز در سوادکوه هم در نیمه نخست سال زراعی جاری به ترتیب ۱۶ و ۱۰ درصد کمتر از نیمه نخست سال زراعی قبل بود. آبگیری سایر سدها و آببندان های مازندران که تعدادشان به حدود ۹۰۰ قطعه می رسد ، وضعیت مشابهی را نشان می دهد.
کاهش بارندگی و ذخیره سازی آب بیشترین اثرگذاری را بر کشت برنج مازندران بر جای می گذارد ، محصولی که اکنون اوج کشت و کار آن است و هرگونه کم آبی فصل بهار ، دوره داشت این محصول را با تنش کم آبی و خشکیدن مواجه خواهد کرد.
طبق بررسی های صورت گرفته هر هکتار از اراضی شالیزاری نیازمند ۱۰ هزار متر مکعب آب است ولی با مدیریت مصرف می توان آن را به حدود هفت هزار متر مکعب کاهش داد که به معنای کاهش ۳۰ درصدی است و اگر چنین مدیریتی در مصرف آب بخش کشاورزی استان محقق شود ، کشت برنج امسال به سلامت از تنش خشکسالی بیرون خواهد آمد.
نظر شما