حمایت کپی‌رایت همزمان با موجویت اثر، خودکار شکل می‌گیرد

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی دانشگاه سوره، مهدی مقسومی پژوهشگر حقوق بین‌الملل در نشست مجازی تخصصی درباره حق کپی‌رایت (Copy Right) که به همت مرکز رشد، کارآفرینی و ارتباط با جامعه این دانشگاه برگزار شد، گفت: حق تکثیر، حق نشر یا کپی‌رایت مجموعه‌ای از حقوق انحصاری است که به پدیدآورنده‌ یک اثر منحصربه‌فرد و اصیل تعلق می‌گیرد. این حقوق انحصاری شامل نشر، الگوبرداری، اقتباس در شیوه‌ بیان نو، تکثیر، پخش، نمایش عمومی اثر، تولید مجدد اثر است.

پژوهشگر حقوق بین‌الملل اظهار داشت: کلمه‌ انحصاری در این تعریف به این معناست که «هر فردی که به نحوی به این اثر دسترسی داشته باشد، نمی‌تواند از این حقوق استفاده کند و تنها خالق اثر، می‌تواند از این حقوق بهره‌مند شود.»

وی با بیان اینکه «زمانی که یک اثر، موجودیت پیداکرده و ملموس شود، حمایت کپی‌رایت به صورت خودکار شکل می‌گیرد»، افزود: از جمله آثاری که مشمول قوانین کپی‌رایت می‌شوند؛ کتاب، شعر، اثر سمعی و بصری، اثر موسیقی، نقاشی، عکس، اثر معماری و اثر فنی است.

مقسومی با اشاره به ماده ۲۴ و ۲۵ قانون درباره آثار ترجمه شده گفت: هرکس بدون اجازه، ترجمه دیگری را به نام خود یا دیگری چاپ و پخش و نشر کند، به حبس تأدیبی از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد؛ در مواد مختلف قانون مصادیق کپی رایت اعلام شده که طبق ماده ۲۵ رعایت نکردن آن ضمانت اجرای حبس تأدیبی از سه ماه تا یک سال را به دنبال دارد.

پژوهشگر حقوق بین‌الملل با اشاره به برخی از مصادیق کژی رایت گفت: به کار بردن نام و عنوان و نشانه‌ ویژه‌ای که معرف اثر است، برای اثری دیگری از همان نوع یا مانند آن (ماده ۱۷)؛ هرگونه تغییر یا تحریف در اثرهای مورد حمایت این قانون و نشر آن (ماده ۱۹)؛ شامل مجازات اعلام شده در ماده ۲۵ قانون است.

وی تصریح کرد: بر اساس ماده ۲۸ قانون اگر شخص حقوقی (مثلاً یک شرکت) کپی‌رایت را رعایت نکند، علاوه بر تعقیب جزایی شخص حقیقی مسئول که جرم ناشی از تصمیم او باشد، خسارت شاکی خصوصی از اموال شخص حقوقی جبران خواهد شد.

مقسومی درباره حمایت جهانی از یک اثر تصریح کرد: کشورهای پادشاهی در سال ۱۸۸۶ در شهر برن موافقت‌نامه ای را برای حمایت از حقوق پدیدآورنده اثر منعقد کردند. قبل از انعقاد این معاهده، اثر یک پدیدآورنده می‌توانست طبق قوانین داخلی کشور خود او مورد حمایت قرار گیرد ولی خارج از کشورش، آن اثر فاقد حمایت‌های قانونی بود.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس پیمان برن، از اثر یک پدیدآورنده در تمامی کشورهای عضو این پیمان محافظت می‌شود؛ برای تحقق این حمایت پدیدآورنده باید یا تابعیت یکی از کشورهای عضو کنوانسیون را داشته باشد یا اثر خود را برای اولین بار در یک کشور عضو منتشر کند یا این‌که اقامتگاه او در یکی از این کشورهای عضو باشد.