ابَرپروژه انتقال آب خلیج فارس به اصفهان، زمینه‌ساز توسعه صنایع

به گزارش ایرنا، کاهش چشمگیر منابع آبی سطحی و زیرسطحی و چالش‌های تامین آب در بخش‌های مختلف در دهه‌های اخیر به موضوعات اصلی کشور تبدیل شده است.

در عین کاهش منابع آبی شاهد توسعه شهرها، کشاورزی و صنایع آب‌بَر نیز بوده‌ایم و همین امر، ما را با محدودیت‌های آبی بخصوص در ماه‌های گرم سال روبه‌رو می‌کند تا جایی که حتی مسوولان به دفعات در باره جیره‌بندی آب آشامیدنی هشدار داده‌اند.

به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، بارش‌های امسال در استان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن بالغ بر ۳۴ درصد کاهش یافته و این موضوع در سرشاخه‌های زاینده‌رود هم صدق می‌کند و همین امر سبب کاهش مقدار ذخیره سد زاینده‌رود به عنوان ذخیره‌گاه اصلی آب اصفهان و استان‌های همجوار شده است.

کاهش ۳۴ درصدی بارندگی اصفهان، تاکیدی بر اجرای طرح‌های انتقال آب

منصور شیشه فروش در گفت و گو با ایرنا افزود: میزان بارندگی‌ها از ابتدای سال آبی جاری(مهر ۹۹) تاکنون در نقاط مختلف استان از ۱۴ تا افزون بر۵۰ درصد کمتر شده است که این امر لزوم اجرای طرح‌های انتقال آب به این خطه را گوشزد می‌کند.

آنطور که کارشناسان و پژوهشگران مطرح می‌کنند: انتقال آب از خلیج فارس به استان‌هایی مانند اصفهان می‌تواند نقش بسزایی در کاهش مصرف آب‌های سطحی و زیرسطحی ایفا کند و به حفظ این منابع آبی ارزشمند منجر شود.

از سوی دیگر، توسعه صنایع از جمله فولاد در سطح کلان و دیگر مجموعه‌های تولیدی بزرگ و کوچک در زُمره برنامه‌ها و سیاست‌های مدیران و تصمیم‌گیران است و همین امر می‌طلبد که منابع آب تازه‌ای به این مناطق اضافه شود زیرا با منابع موجود نمی‌توان از پسِ نیاز بخش‌های مختلف بویژه صنعت و تولید برآمد.

ناگفته نماند که استان اصفهان با ۲۴ شهرستان و بیش از پنج میلیون نفر جمعیت، بیش از ۹ هزار واحد تولیدی کوچک و بزرگ با سرمایه ۲۲۱ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۲۶۳ هزار نفر، حدود ۸۴۰ معدن در حال بهره‌برداری با سرمایه بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال و حدود ۱۸۰ هزار واحد صنفی دارد.
ذکر این نکته ضروریست که منابع آبی سطحی و زیرسطحی را باید با نهایت صرفه‌جویی و تنها به مصارف آشامیدنی، کشاورزی و محیط زیست اختصاص داد و بهترین راهکار برای تامین آب صنعت، استفاده از آب خاکستری یا منابعی است که تهدید کاهش چشمگیر یا اتمام آن وجود ندارد.

همین نگره، دولتمردان را بر آن داشت تا پروژه انتقال آب از خلیج فارس به شماری از استان‌های مناطق خشک و فلات مرکزی را کلید بزنند تا نفس تازه‌ای برای صنایع این مناطق باشد.

عملیات اجرایی و بهره‌برداری از طرح ملی و ابرپروژه انتقال آب از خلیج ‌فارس به اصفهان همزمان با ۶ استان واقع در فلات مرکزی و شرق کشور، اسفند سال گذشته با دستور رییس جمهوری بصورت ویدئو کنفرانسی آغاز شد.

اعتبار ۱۲۸ هزار میلیارد تومانی برای طرح انتقال آب از خلیج فارس

با اجرای این طرح‌ها که در مجموع با لوله‌گذاری به طول سه‌ هزار و ۷۰۰ کیلومتر، آب خلیج فارس و دریای عمان را به هفت استان هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان منتقل می‌کند ۱۲۸ هزار میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده و بر اساس اعلام متولیان، این طرح‌ها برای ۷۰ هزار نفر ایجاد اشتغال‌ خواهد کرد.

پروژه انتقال آب از استان هرمزگان آغاز می‌شود و در مسیر کرمان و خراسان جنوبی به خراسان رضوی انتقال خواهد یافت و می‌تواند به توسعه صنایع گلخانه‌ای و واحدهای صنعتی و معدنی بزرگ این استان‌ها کمک کند.نکته مهم‌اینکه آب استحصال شده در این پروژه از نظر قیمتی در مقایسه با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله عمان و امارات ۲۰ درصد ارزانتر است.

خط نخست آب خلیج‌فارس را به استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد منتقل می‌کند، چندماه پیش توسط رییس‌جمهوری بطور کامل افتتاح شد، این طرح در گام(فاز)های یک، دو و سه به طول ۸۲۰ کیلومتر با ۱۲ باب ایستگاه پمپاژ، با حجم سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار میلیارد تومانی اجرایی شده که پتانسیل اشتغالزایی آن در دوران ساخت(تاریخ شروع ۱۳۹۱ و تاریخ اتمام ۱۳۹۹) ۱۶ هزار نفر برآورد شده است.

 در خط دوم، انتقال آب خلیج‌ فارس به استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی، پیش‌بینی و این طرح به طول یک‌هزار و ۵۵۰ کیلومتر با ۱۸ ایستگاه پمپاژ آب، با سرمایه‌ ۴۷ هزار میلیارد تومان، اجرایی و برای ۳۰ هزار نفر اشتغالزایی بدنبال دارد. تاریخ شروع این طرح امسال و تاریخ پایان آن ۱۴۰۴ پیش بینی شده است.  

در خط سوم، آب خلیج‌فارس به استان‌های یزد و اصفهان منتقل می‌شود. این طرح به طول ۹۱۰ کیلومتر با ۱۰ ایستگاه پمپاژ آب، با سرمایه‌گذاری ۳۵ هزار میلیارد تومانی اجرایی شده و برای ۱۴ هزار نفر اشتغالزایی بدنبال دارد. تاریخ شروع این طرح امسال و تاریخ پایان آن ۱۴۰۴ پیش بینی شده است.  

 در خط چهارم، انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان پیش‌بینی شده است. این طرح به طول ۸۲۰ کیلومتر با ۱۱ ایستگاه پمپاژ آب با سرمایه‌گذاری ۳۹ هزار میلیارد تومان اجرایی شده و برای ۱۰ هزار نفر اشتغالزایی بدنبال دارد. تاریخ شروع این طرح امسال و تاریخ پایان آن ۱۴۰۴ پیش بینی شده است.  

همچنین اسفند سال قبل، قطعه ۲ خط یک انتقال آب خلیج فارس به سرچشمه و قطعه سه خط یک انتقال آب خلیج فارس به اردکان (چادرملو) به بهره‌برداری رسید.

نگاهی دیگر به وضعیت منابع آبی استان اصفهان بویژه شاهرگ حیاتی آن یعنی زاینده رود نشان می‌دهد که کم‌آبی مناطق مرکزی ایران و خشکی این رودخانه، یکی از اصلی‌ترین مشکلات امروز کشور است.

زاینده‌رودی که قرن‌ها سرچشمه حیات و رشد در مرکز ایران زمین بوده، سال‌هاست بر اثر بی‌توجهی و دخالت بی‌حساب و کتاب در نظام طبیعت، گرفتار خشکی شده، جریان دوره‌ای، نه دائم، این رودخانه مشکلات متعددی برای محیط ‌زیست، پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری، بخش کشاورزی و تامین آب آشامیدنی ایجاد کرده است و بی‌تردید هر طرحی برای کاهش برداشت‌ها و احیای دائم آن ضروری و لازم خواهد بود.

سهم ۲۰۰ میلیون مترمکعبی نصف جهان از خلیج فارس

بر مبنای اطلاعاتی که تاکنون از انتقال آب خلیج فارس منتشر شده درمی‌یابیم که با اجرای آن ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب به اصفهان تخصیص پیدا خواهد کرد، این مقدار آب مُختص صنایع استان خواهد بود و هیچ تخصیی به بخش آب آشامیدنی، کشاورزی و حق‌آبه‌های استان رقم نمی‌خورد اما در مجموع بخش قابل توجهی از آب مورد نیاز این استان در بخش صنعت و توسعه آن تامین خواهد شد.

۱۱ مسیر مختلف برای انتقال آب در چارچوب این طرح توسط شرکت مشاور بررسی شده و در نهایت کوتاهترین و ارزانترین مسیری که نیاز به پمپاژ کمتری دارد و مشکلات زیست محیطی و اجتماعی پایین‌تری خواهد داشت، انتخاب شده و  اقدامات لازم برای آغاز اجرای این طرح که از پیوست‌های زیست محیطی، اجتماعی و امنیتی برخوردار است، انجام گرفت.

این ابَرپروژه، با بهره‌مندی از توان متخصصان داخلی و همچنین ظرفیت‌های بخش خصوصی توانمند، در زمان تحریم به اجرا درآمد و این موضوع باعث شده تا از آن به عنوان یکی بزرگترین پروژه‌های بعد از انقلاب اسلامی نام برده شود.

آنطور که استاندار اصفهان مطرح کرده است: انتقال آب از خلیج فارس بعنوان قدمی بسیار مثبت و آرزوی دیرینه مردم اصفهان به شمار می‌رود که در آینده نزدیک محقق خواهد شد.

عباس رضایی گفت: همه کارهای لازم برای اجرای این طرح در زمینه تخصیص منابع بصورت قانونی و علمی و بر اساس پیوست‌های مختلف انجام شده است. 

وی ادامه داد: ۱۱ مسیر مختلف برای انتقال آب در چارچوب این طرح توسط شرکت مشاور بررسی شده و در نهایت کوتاهترین و ارزانترین مسیری که نیاز به پمپاژ کمتری دارد و از مشکلات زیست محیطی و اجتماعی پایین‌تری برخوردار است، انتخاب شده است.

رضایی خاطرنشان کرد: اقدامات لازم برای آغاز اجرای این طرح که از پیوست‌های زیست محیطی، اجتماعی و امنیتی برخوردار است، انجام شده است.

وی با تاکید براینکه اجرای طرح مانع از پیگیری حق‌آبه کشاورزان و تخصیص آب از بهشت‌آباد نخواهد شد، تصریح کرد: مردم نباید به جوسازی‌ها در فضای مجازی توجهی داشته باشند.

استاندار اصفهان افزود: همه کارهای لازم برای اجرای این طرح در زمینه تخصیص منابع بصورت قانونی و علمی و بر اساس پیوست‌های مختلف انجام شده است.

رضایی همچنین خاطرنشان کرد: اجرای طرح انتقال آب از خلیج فارس به این استان نیازمند هماهنگی، همدلی و همزبانی است تا زمان اجرای آن از پنج سال به سه سال کاهش یابد.

وی با بیان‌اینکه استان کم‌آب و بی‌آب اصفهان با مشکلات بسیاری در زمینه مصرف آب مواجه است، افزود: پیگیری لازم برای طرح انتقال آب از خلیج فارس در بیش از ۲ سال گذشته انجام شده و با اجرای این طرح، مشکل کمبود آب صنایع استان برطرف می‌شود. 

اجرای طرح انتقال آب از خلیج فارس به سود صنایع اصفهان

دبیر مجمع کارآفرینان ایران نیز در  باره پروژه انتقال آب از خلیج فارس به استان‌هایی نظیر اصفهان خاطرنشان کرد: این طرح بسیار سودمند و در راستای توسعه بخش‌های مختلف از جمله صنعت خواهد بود زیرا اصفهان به عنوان صنعتی‌ترین منطقه کشور نیاز مُبرم به منابع آب جدید دارد و پس از اجرای این طرح می‌تواند شاهد شکوفایی هرچه بیشتر بخش‌های مختلف تولید باشد.

حمیدرضا غزنوی در گفت و گو با ایرنا ادامه داد: پروژه مورد نظر بطور مستقیم اگرچه بر روی صنعت تأثیرگذار خواهد بود اما به دیگر بخش ها از جمله کشاورزی، محیط زیست و آشامیدنی نیز کمک خواهد کرد همچنین باید به یاد داشته باشیم که وضعیت اشتغال و تولید بگونه‌ای است که باید همگان برای ارتقای آن و تحقق شعار سال بکوشند.

وی افزود: اجرا نشدن بسیاری از طرح‌های انتقال آب در مناطق خشک سبب از کارافتادن برخی از صنایع خواهد شد و این به سود اقتصاد استان و کشور نخواهد بود.
دبیر مجمع کارآفرینان ایران اضافه کرد: تامین آب همچنین می‌تواند به تکمیل دیگر طرح های صنعتی و فعالیت با ظرفیت کامل کارخانه‌ها کمک شایانی کند. 

غزنوی با اشاره به ضرورت توجه هرچه بیشتر به مقوله کارآفرینی و توسعه صنایع کوچک اظهار داشت: تامین زیرساخت‌ها و نیازهای اولیه آنان مانند آب ضروریست بنابراین باید از منابع جدید بهره‌گیری شود و در آینده نیز طرح‌های جدید را مد نظر قرار داد.