به گزارش ایرنا، فشار بر زیرساخت‌های خدماتی در مازندران یکی از چالش‌های اساسی ناشی از حضور مدیریت نشده گردشگران و بویژه خوش‌نشینان است ، مساله‌ای که سال‌هاست در این استان مطرح می‌شود و مسئولان مازندران نیز بر پایه آن و با این توجیه که مازندران با زیرساخت‌های استانی در حال ارائه خدمات ملی است خواستار افزایش سهم استان از اعتبارات ملی هستند. مصداق برجسته این موضوع نیز سهم بالای خوش‌نشینان غرب مازندران از تعداد اشتراک‌های برق خانگی در این منطقه است.
به استناد آمارهای رسمی ، میزان مصرف برق در غرب مازندران طی دو ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش قابل توجهی داشت که مشترکان خانگی غیربومی در این افزایش مصرف نقش بسزایی دارند. در برخی از روزهای فروردین و اردیبهشت تا ۲۰ درصد نسبت به روزهای مشابه پارسال افزایش مصرف و به طور میانگین در این دو ماه نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۰.۵ درصد افزایش مصرف برق ثبت شد. بخشی از این افزایش نیز در زمان حضور خوش‌نشین‌ها و با توجه به افزایش حضور آن‌ها در مازندران نسبت به بهار سال گذشته رقم خورده است.
مازندران دو شرکت توزیع نیروی برق یکی به مرکزیت ساری مرکز استان و دیگری به مرکزیت شهرستان نوشهر دارد که شرکت برق منطقه ساری حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار مشترک و شرکت برق منطقه نوشهر با زیر پوشش داشتن ۹ شهرستان غربی این استان حدود ۶۵۰ هزار مشترک دارد. طبق آمارهای شرکت توزیع برق منطقه‌ای غرب مازندران ۵۱ درصد از حدود ۶۵۰ هزار مشترک برق خانگی در این منطقه را خوش‌نشین‌ها تشکیل می‌دهند که به دلیل حضورشان در ویلاهای شخصی و شهرک‌ها در زمان تعطیلات و پیک مصرف و همچنین بی‌توجهی به مصرف بهینه و صرفه‌جویی در زمان پرباری معمولا نقش زیادی در افزایش مصرف برق غرب مازندران هنگام پیک مصرف دارند.
به گفته مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای غرب مازندران ، یکی از چالش‌های شبکه برق در این منطقه از استان ثابت نبودن جمعیت زیر پوشش این شرکت است که سبب می‌شود نتوان پایش دقیقی بر میزان مصرف مجموع مشترکان داشت و همچنین سبب می‌شود که اقدام‌های انجام شده در این منطقه برای فرهنگسازی در مصرف بهینه برق نهایتا روی نیمی از مشترکان اثرگذار باشد.
بومی‌ها در اقلیت
کیوان فرحزاد به سهم ۵۱ درصدی خوش‌نشینان غرب مازندران از اشتراک‌های برق خانگی این منطقه اشاره می‌کند و به خبرنگار ایرنا می‌گوید: عوامل متعددی در ناپایداری شبکه برق دخیل هستند. یکی از این عوامل در غرب مازندران مشترکان غیربومی یا جمعیت شناور هستند. طبق آمارهای موجود از حدود ۶۵۰ هزار مشترک خانگی که زیر پوشش برق منطقع‌ای غرب مازندران قرار دارند، فقط ۴۹ درصد از مشترکان بومیان و جمعیت ساکن هستند. یعنی بیش از نصف مشترکان ما ساکنان غیردائم هستند و اینجا سکونتگاه تفریحی و دوم آن‌هاست.
وضعیتی که این مسئول به آن اشاره می‌کند شاید در نگاه نخست و سطحی چندان مهم به نظر نرسد ، اما اگر با نگاه مرتبط با پیک مصرف برق و وضعیت کنونی شبکه توزیع برق کشور به آن نگاه کنیم، اثرگذاری این موضوع بیشتر به چشم خواهد آمد. خوش‌نشینان عمدتا در تعطیلات و بویژه در نیمه نخست سال به صورت هم‌زمان وارد مازندران می‌شوند. به عبارتی دیگر در یک زمان محدود و معین میزان مصرف برق در غرب مازندران تا دو برابر شرایط عادی افزایش می‌یابد که این زمان‌های مشخص نیز عمدتاً در ماه‌های گرم سال و زمان اوج مصرف برق هستند.
مدیرعامل شرکت توزیع برق منطقه‌ای مازندران در این باره می‌گوید: برای مثال اگر در تهران یا در سایر نقاط کشور هوا گرم شود و فرصتی هم برای سفر وجود داشته باشد، خوش‌نشینان به سمت غرب مازندران و خانه‌های دوم خود می‌آیند و میزان مصرف در این منطقه افزایش می‌یابد. این اتفاق امسال هم افتاده و سبب افزایش مصرف برق در منطقه غرب مازندران شده است.
کم‌حضورهای پرمصرف
فرحزاد کم‌توجهی عمده خوش‌نشینان به مصرف بهینه در زمان پیک مصرف را مزید بر علت در افزایش فشار بر شبکه برق عنوان می‌کند و می‌افزاید: یکی از نکاتی که پیرامون اثرگذاری حضور خوش‌نشینان‌ها بر مصرف برق در این منطقه کمتر به آن توجه می‌شود، کم‌توجهی آن‌ها در زمان حضورشان در ویلاها و شهرک‌هاست. معمولا این گروه از مشترکان که در تعطیلات و آخر هفته‌ها به مازندران سفر می‌کنند به دلیل حضور موقت و کوتاه‌مدت‌شان توجهی به شرایط پیک مصرف ندارند.
وی تصریح می‌کند: نگاه این گروه از مشترکان عمدتاً این‌گونه است که وقتی برای تفریح به مازندران می‌آیند در مصرف محدودیتی برای خود قائل نشوند. با این توجیه که چون کوتاه‌مدت در منطقه حضور دارند برای بسیاری از آن‌ها این که مصرف برق را در دوره حضورشان در منطقه مدیریت کنند جایگاهی ندارد. به همین دلیل عمده این مشترکان غیربومی و خوش‌نشین با زیر بار بردن انواع تجهیزات برقی پرمصرف فشار زیادی بر شبکه وارد می‌کنند. در حال حاضر امکان این که بدانیم در زمان پیک مصرف این گروه از مشترکان چقدر برق مصرف می‌کنند برای ما وجود ندارد. اما مصارف سالانه این گروه از مشترکان را می‌توانیم بررسی کنیم.
قاعده مصرف از نگاه شهروندهای موقت
چنین نگرشی بین مشترکان خانگی موقت و خوش‌نشین برق غرب مازندران که تعدادشان از مشترکان بومی بیشتر است، یک بار دیگر فشار بر زیرساخت‌های مازندران از سوی مسافران و خوش‌نشینان را پررنگ می‌کند ؛ مسأله‌ای که در مصرف آب، گاز و حتی زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی و سایر خدمات نیز می‌توان آن را مشاهده کرد. نکته اینجاست که عمده این مشترکان با توجه به مالکیت ویلاها و پرداخت عوارض و حق اشتراک ، از یک سو خود را شهروندان مازندران می‌دانند و از سوی دیگر به دلیل حضور موقت‌شان در خانه‌های دوم خود و در ازای پرداخت هزینه، حاضر به ایفای نقش شهروندی در خانه دوم خود نیستند و صرفاً گیرنده خدمات محسوب می‌شوند.
مدیرعامل شرکت توزیع برق منطقه‌ای غرب مازندران از انجام برخی اقدامات برای پایش و بررسی میزان مصرف برق توسط مشترکان غیربومی نیز خبر می‌دهد و می‌گوید: یک سری برنامه‌های تحقیقاتی با همکاری مراکز دانشگاهی در دست انجام است که در آن با مدل‌های آماری جدید و سیستم‌های هوشمند بر اساس نقشه « جی آی اس GIS » محل حضور مشترکان غیر بومی را به کارشناسان دادیم تا میزان مصرف آن‌ها به طور کامل بررسی شود. مطالعاتی نیز برای ترانس‌های ظرفیت متغیر که عمدتا در مناطق خوش‌نشین نصب شده در حال انجام است تا با هوشمندسازی این ترانس‌ها میزان هدررفت انرژی و تلفات دیواری آن‌ها در زمان حضور نداشتن خوش‌نشین‌ها کاهش یابد.
کیوان فرحزاد: اگر در غرب مازندران به جای این همه سکنه غیربومی و غیرمجاز که در بسیاری از موارد سبب نابودی عرصه‌های طبیعی و کشاورزی ما شدند، کارخانه های منطبق با طبیعت و محیط زیست حضور داشتند هم اشتغالزایی داشتیم و هم در شرایط اینچنینی برای تأمین برق مشترکان خانگی با مشکل مواجه نمی‌شدیم.
موضوع دیگری که درباره مصرف برق خوش‌نشین‌ها مورد توجه قرار داشت و به گفته فرحزاد مورد پیگیری قرار گرفت، کم‌مصرف محاسبه شدن این مشترکان هنگام حضور نداشتن ساکنان موقت در مازندران است. در ابتدای اجرای طرح برق امید از سال ۱۳۹۹ با توجه به مصرف نشدن برق در ویلاها هنگام حضور نداشتن خوش‌نشینان، عمدتا این مشترکان در دسته مشترکان کم‌مصرف قرار می‌گرفتند. در حالی که هنگام حضورشان سهم بالایی در مصرف برق داشتند. به همین دلیل با شناسایی این مشترکان ، کم‌مصرف بودن‌شان در زمان حضور در مازندران از محاسبه طرح برق امید خارج شد.
مدیرعامل برق منطقه‌ای غرب مازندران می‌گوید: با بررسی کنتور این مشترکان برای حذف بخشودگی برق امید از آن‌ها همه مشترکان غیربومی و غیردائم این منطقه شناسایی شدند و اکنون محاسبه برای مصرف آن‌ها به طور عادی انجام می‌شود.
نقش کمبود صنایع در فشار بر مشترکان خانگی غرب مازندران
نکته دیگری که در مازندران و بویژه مناطق غربی این استان فشار بر مشترکان در زمان پیک مصرف و هنگام اعمال خاموشی‌ها را افزایش می‌دهد، تعداد بسیار کم واحدهای صنعتی و سهم بسیار ناچیز صنایع از کل میزان برق مصرفی است.
به گفته مدیرعامل شرکت توزیع برق منطقه‌ای غرب مازندران ، کمتر از یک درصد مشترکان زیر پوشش این شرکت را واحدهای صنعتی تشکیل می‌دهند. فرحزاد می‌گوید: ۶ دهم درصد کل مشترکان ما مشترک صنعتی هستند که ۱۱.۴ درصد از کل برق این منطقه توسط آن‌ها م صرف می‌شود. این کاهش سهم مصرف صنعتی در برق سبب می‌شود که وقتی قرار است خاموشی اعمال شود، بیشترین فشار بر مشترکان خانگی وارد شود ، در حالی که اگر تعداد واحدهای صنعتی در منطقه بیشتر بود، می‌شد طی تفاهمنامه‌ای که با این واحدها در سراسر کشور منعقد شده بخش قابل توجهی از صرفه‌جویی را با قطع برق این واحدها انجام داد تا مشترکان خانگی بویژه در زمان حضور خوش‌نشین‌ها با چالش کمتری مواجه شوند.
وی تصریح می‌کند: ای کاش در غرب مازندران به جای این که این همه سکنه غیربومی و غیرمجاز داشتیم که در بسیاری از موارد سبب نابودی عرصه‌های طبیعی و کشاورزی ما شد، صدها کارخانه منطبق با طبیعت و محیط زیست اجرا می‌شد که هم اشتغالزایی داشتیم و هم در شرایط اینچنینی برای تأمین برق مشترکان خانگی با مشکل مواجه نمی‌شدیم.
البته این چالش علاوه بر منطقه غرب مازندران در سایر مناطق این استان نیز وجود دارد. به گفته مسئولان حوزه صنعت مازندران پایین بودن تعداد و ظرفیت صنایع در مازندران نسبت به بسیاری از استان‌های دیگر سبب شده که هنگام خاموشی‌ها هم به این واحدهای صنعتی فشار بیشتری وارد شود و هم مشترکان خانگی به دلیل سهم‌بری بیشتر از خاموشی‌ها برای صرفه‌جویی با مشکل بیشتری مواجه شوند. برای مثال میزان مصرف برق صنایع مازندران حدود ۲۰۰ مگاوات است و همین رقم برای استان یزد نزدیک به ۱۳۰۰ مگاوات عنوان می‌شود.
زمستان پارسال که خاموشی‌های اجباری در کشور مشکل‌ساز شده بود ، میانگین کشوری اعمال خاموشی برای صنایع حدود ۱۲ درصد بود که میزان مصرف برق واحدهای صنعتی سراسر کشور را از چهار هزار و ۸۰۰ مگاوات در آن برهه به چهار هزار و ۲۰۰ مگاوات رساند. اما از ۲۰۰ مگاوات خاموشی در نظر گرفته شده برای مازندران قرار شد ۱۰۰ مگاوات برای واحدهای صنعتی اعمال شود که ۵۰ درصد میزان برق مصرفی صنایع استان بود. به این ترتیب هم واحدهای صنعتی در مازندران از خاموشی‌ها بیشتر آسیب می‌بینند و هم مشترکان خانگی سهم بیشتری از این خاموشی‌ها خواهند داشت.
با این حال صرف‌نظر از موضوع پایین بودن واحدهای صنعتی در مازندران و اثرگذاری این موضوع در افزایش خاموشی‌ها برای مشترکان خانگی بویژه در غرب مازندران، این که فشار حضور و پرمصرفی شهروندان غیربومی و ساکنان غیردائم این منطقه بر زیرساخت‌های خدماتی که با اعتبارات استانی اجرا می‌شوند گسترش می‌یابند، طبق پیش‌بینی‌هایی که در سال‌های اخیر مطرح می‌شد حالا در میزان مصرف برق قابل مشاهده است. کما این که این موضوع در سایر موارد مانند مصرف آب و گاز و سایر خدمات زیرساختی نیز ممکن است کفه ترازو را به طرف خوش‌نشین‌ها سنگین کرده باشد. چالشی که با روند موجود ممکن است چند سال دیگر در مناطق مرکزی و شرقی مازندران نیز مشاهده شود.
نظر شما