تخصص ضرورتی انکارناپذیر در انتخاب شوراها

استقبال مناسب نامزدهای شوراهای اسلامی برای حضور در انتخابات ششمین دوره شوراها نوید بخش مسئولیت پذیری اجتماعی است که رقابتی سخت به خصوص در شهرها بدنبال داشته است هر چند این رقابت و استقبال فرصت مناسبی برای عملکرد بهتر و خلق ایده های جدید است  که باید آن را غنیمت شمرد اما آشنایی با اهمیت و حساسیت این نهاد مدنی ،  نیازمند آموزش بیشتر است.

 در این میان انتخاب اعضای شوراهای اسلامی بایستی بر مبنای توانمندی‌ها و تخصص های ویژه ای  صورت گیرد تا انتخاب شوندگان بتوانند در برابر حجم عظیم مسائل و مشکلات نوپدید در حوزه های مختلف ظاهر شده و تهدیدهای پرشمار را به فرصت هایی برای  کاهش چالش های پیش روی شهروندان سوق دهند.

در جهان پیچیده امروز برنامه ریزی برای  رفع مشکلات و حل مسائل نیازمند بهره جستن از خرد جمعی از سویی و جلبِ مشارکت شهروندان  از سوی دیگر است و بدون طی کردنِ فرایند استفاده از ظرفیت های نخبگانی و برانگیختن مشارکت آحاد شهروندان کاری از پیش نخواهد رفت.

ضرورت این موضوع چنان است که پیشینه آن را به صدها قرن می رساند، به سخن دیگر افراد بنا بر طبع مدنی خود دریافته بودند که برای کاهش هزینه ها و سهولت دستیابی به اهداف ، گریزی از همگرایی و هم افزایی ندارند.

رد پای این تجربه زیسته را که رهاورد حیات اجتماعی نسل های متمادی است می توان از قبایل بدوی در اعماق تاریخ تا شوراهای شهر و روستا در عصر حاضر دید.

"سلمان احمدوند" جامعه شناس و تحلیل گر مسائل اجتماعی در گفت و گو با ایرنا می گوید: شورای شهر به سبب اهمیت آن و نیز ماموریت های گسترده و فزاینده از ماهیت و ساختار متمایزی برخوردار است، چرا که امروزه شهر به عنوان واحدی جمعیت شناختی، خاستگاه تحولات مهم اجتماعی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زیست محیطی است که هر لحظه بر پیچیدگی ها و گستره آن افزوده می شود،  از چالش ها و ابرچالش های زیست محیطی نظیر تامین آب شرب و مدیریت پسماند گرفته تا مهاجرت فزاینده روستاییان و ساماندهی گروه های متنوع جمعیتی که عمدتا ریشه های فرهنگی و قومی مختلفی نیز دارند.

وی افزود: بزرگ ترین چالش پیش روی مدیران شهری و در صدر آنها شورای شهر کوچ مردم از مناطق کم برخوردار به مناطقی که امکانات انباشته است می باشد، کوچ از پیرامون(روستاها و شهرهای کوچک) به مرکز(کلانشهر/ مرکز استان)  چالشی است که در صورت رفع نشدن، موجب ایجاد بحران شهری می شود. که می توان به جمعیتی اشاره کرد که علاوه بر تحمیل فشار بر شبکه توزیع حامل های انرژی و بخصوص افزایش مصرف آب، امکاناتِ آموزشی و رفاهی می خواهد که خود نیازمند منابع مالی تازه است.
احمدوند اظهار داشت: شهرها اکنون میزبان گروه های وسیعی از مهاجران هستند که عموماً به قصد تامین معیشت و دستیابی به سطح بالاتری از رفاه به شهر روی می آورند، یک دلیل آن بی شک، جذاب و کارآمد نبودن سبک زندگی روستایی است، آنها روستا را ترک می کنند، چرا که نه معیشت آنها را تامین می کند و نه  امکان های تازه رفاهی(آموزشی، شغلی، تفریح و سرگرمی و اجتماعی) را در اختیار انها قرار می دهد.

پژوهشگر مسائل اجتماعی یادآور شد: گسیل شدن سیل عظیم مهاجران به شهرهای بزرگ و کلانشهرها پدیده ای است که در یک دهه گذشته شتابی بی سابقه داشته است.

به گفته وی مهاجران در سودای یافتن شغل، مسکن و فرصت های اجتماعی تازه به کلانشهرها کوچ می کنند و مسائلی از قبیل گسترش حاشیه نشینی، کارتن خوابی، کودکان کار،  توسعه سکونت گاههای غیرقانونی با هدف استثمار نیروی کار ارزان و گسترش دامنه آسیب های اجتماعی و جنایی را پدید می آورند.
وی افزود: اندیشه در خصوص زندگی شهری بدون واکاوی موج عظیم مهاجرت ها از مناطق کوچک تر به مناطق بزرگ تر و به طور مشخص کلان شهرها -که در سامان دادن به مشکلات جمعیت اصلی خود نیز درمانده اند- معیوب و ناتمام خواهد بود.
احمدوند اظهار داشت: آنچه بیش از هر امر دیگری توجه ذهن کنجکاو را برمی انگیزد لزوم انتخاب شورای شهر بر اساس توانمندی ها و تخصص های ویژه ای است تا بتوان،  تهدیدهای پرشمار و دامن گستر را به فرصت هایی برای بازنگری در سیاست های مدیریت شهری و چاره اندیشی برای کاهش چالش ها سوق داد.

این جامعه شناس یادآور شد: جلب مشارکت وسیع شهروندان با درگیر کردن آنها در امور ناظر به اداره شهر و بازی گرفتن از آنها در نقش های متنوع زندگی شهری  یک ضرورت است ، در این بین تاسیس نهادهای مردم بنیاد(سمن ها/ Ngo) با کاربری های گوناگون(فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) و ترکیب های جمعیتی متکثر(زنان، مردان، نوجوانان و جوانان)، از اهمیتی بی بدیل برخوردار است.

احمدوند افزود: ساختار دموکراتیک، مدنی و خودجوش این نهادها در کنار ماهیت توسعه یابنده آن، هم به لحاظ شمار اعضا و هم از حیثِ تنوع کارکردها امتیازی استثنایی است که شورای شهر می تواند با بکارگیری آن، قدمی بلند و راهبردی در جهتِ خروج رفع مشکلات و حل مسائل متعدد بردارد.
وی گفت: به سخن دیگر هرچه شورای شهر از ساختار دموکراتیک تر و ظرفیت های مدیریتی و علمی و اجرایی بیشتری برخوردار باشد، به همان اندازه در مسیر توسعه سمن ها و دامنه مشارکت شهروندان در مدیریت شهری قدم برخواهد داشت.
بر آگاهان پوشیده نیست که در امر سترگ اداره کشور و در مواجهه با مشکلات و مسائل خرد یا کلان و نیز در هر محیطی خواه روستا یا کلانشهر، هیچ چیز جای تخصص را نمی گیرد.

بدین روی چنانچه شورای شهر که خود ابزار و رهیافتی مدنی در راستای اداره بهینه شهر است، تیم و ترکیبی از متخصصان حوزه های مختلفِ همبسته با مدیریت شهری و باورمند به کارگشاییِ مشارکتِ شهروندان در پیشبرد برنامه های خود باشد، کارها سامان خواهد یافت و شهروندان ضمن استفاده از خدمات بیشتر، درد و رنج کمتری خواهند داشت.

سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ در سراسر کشور برگزار می شود.