چرا ناتو به چین و روسیه اتهام می زند؟

به گزارش ایرنا، اجلاس سران کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی که روز دوشنبه در بروکسل برگزار شد، محتوایی جدیدی نداشت و عمده بحث‌ها حول محور روسیه، چین، دعوا بر سر بودجه و البته کم محلی کردن آمریکا دور می‌زد.

در بیانیه پایانی سران ناتو که روز دوشنبه منتشر شد، آمده است که روسیه همچنان ارزش‌ها و اصولی را که ناتو به آن پایبند است و نیز تعهدات بین‌المللی خود را نقض می‌کند. چین نیز با رفتار خود "یک چالش سیستماتیک برای نظم بین‌المللی مبتنی بر قواعد" محسوب می‌شود.

به نوشته تارنمای شبکه دویچه وله، ناتو نگران یک "سیاست اجبار" است که ناقض ارزش‌های بنیادین این پیمان به شمار می‌رود و حوزه‌هایی را در بر می‌گیرد که "با امنیت این پیمان مرتبط است". پکن زرادخانه اتمی خود را به سرعت تمام گسترش می‌دهد و "در حوزه نظامی با روسیه، از جمله مشارکت در رزمایش‌های روسیه در محدوده یورو-آتلانتیک" همکاری دارد.

در حالی که به زودی جو بایدن با همتای روس خود ولادیمیر پوتین دیدار خواهد کرد، در بیانیه پایانی در مورد روسیه آمده است، تا زمانی که روسیه ثابت نکرده که به حقوق ملل و تعهدات بین‌المللی خود پایبند است، نمی‌توان رابطه با مسکو را عادی‌سازی کرد.

در همین حال پس از خروج نیروها از افغانستان، کشورهای ناتو قصد دارند از تداوم کار فرودگاه کابل محافظت کنند. در بیانیه پایانی آمده است که ناتو برای یک دوران گذار به حمایت‌های مالی خود برای اداره فرودگاه کابل ادامه خواهد داد. این فرودگاه برای تداوم فعالیت‌های دیپلماتیک و تماس‌های بین‌المللی و ارتباط افغانستان با جهان از اهمیت برخوردار است.

با این حال ناتو در ظاهر آمادگی خود را برای گفت‌وگو با روسیه و چین اعلام کرده است. برای این که بتوان با چالش‌ها و تهدیدها، از جمله حملات سایبری به شکلی بهینه مقابله کرد، کشورهای عضو پیمان ناتو می خواهند یک طرح استراتژیک جدیدی را تدوین کنند که قرار است در نشست سال آینده سران ناتو در اسپانیا مورد تصویب قرار گیرد.

استاد دانشگاه وین: فشارها به روسیه و چین نتیجه عکس می دهد

با وجود هشدارهایی که پیشتر از سوی کارشناسان مطرح شده بود، روسیه و چین در نشست ناتو با لحن غیرمعمول سختی روبرو بودند و این در حالی است که اروپا و ایالات متحده آمریکا این کشورها را رقبای خود می دانند. چین برنامه های اقتصادی بزرگی دارد ، مدتهاست که خود را به عنوان یک بازیگر جهانی می بیند و اهداف جاه طلبانه خود را دنبال می کند. اینکه جمهوری خلق به کجا می رود و معنای آن برای جهان چیست ، همان موضوعی است که «دامیتا پرسل» روزنامه نگار کرونه اتریش با پروفسور «سوزان وایگلین-شویدرزیک» کارشناس مسائل چین در دانشگاه وین مطرح کرده است.

به اعتقاد وی سران کشورهای ناتو، چین را چالشی برای امنیت جهانی می دانند. آنها روز دوشنبه در اجلاس بروکسل بر این مطلب تاکید کردند و این نگرانی کاملاً جدی است. وایگلین-شویدرزیک می گوید: چین در سالهای اخیر اقدامات زیادی برای مسلح کردن خود انجام داده است. علاوه بر این ، ارتش چین و روسیه به خوبی مکمل یکدیگر هستند. روسیه تجربه جنگی دارد و چین کمتر ، اما چین دانش فنی دارد که مورد توجه روسیه نیز است.  

این کارشناس می افزاید: هرچه غرب چین و روسیه را منزوی کند ، احتمال اینکه این دو 'غول' از روی عمل گرایی مصمم تر با یکدیگر کار کنند بیشتر است و از نظر نظامی ، این بیشترین نگرانی خواهد بود.

طی دو سال اخیر همچنین جهان با همه گیری کرونا مواجه بوده و چین توانسته بهتر از دیگر کشورها این بحران را مدریت کند. اما آنطور که دولت چین ادعا می کند ، این کشور هنوز از نظر اقتصادی از این همه گیری رها نشده است. برای مثال ، از سخنرانی های مقامات و کارشناسان چینی می توان فهمید که بخش خصوصی بسیار آسیب دیده است.

ویگلین-شوئیدرزیک بر این باور است که این همه گیری به دولت چین امکان می دهد تا خود را تقویت کند. در نتیجه دولت بدهکارتر می شود و بخش خصوصی متضرر می شود. علاوه بر این، سیاست سه فرزند که اخیراً اعلام شده به تنهایی قادر به حل چالش های جمعیتی کشور نخواهد بود.

هشدار کارشناس آلمانی در مورد رویارویی بروکسل با مسکو و پکن

از جمله دیگر کارشناسانی که از لحن تند غرب علیه روسیه و چین انتقاد می کنند، «آرمین-پل همپل» کارشناس سیاست خارجی حزب «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) است. وی با اشاره به بیانیه اجلاس اخیر ناتو و نشست کشورهای G۷ از جو بایدن ، رئیس جمهوری آمریکا و آنگلا مرکل ، صدراعظم آلمان انتقاد می کند. سخنگوی سیاست خارجی گروه AfD در پارلمان آلمان می گوید: من نسبت به رویارویی با روسیه و چین هشدار می دهم.

وی مواضع اعضای ناتو در مورد روسیه و چین را نگران کننده می خواند و می افزاید: در بیانیه ای که روز دوشنبه منتشر شد همانند آنچه که در نشست اخیر G۷ در کورن وال انگلیس شاهد بودیم، جو بایدن سخنان قدیمی ترامپ را در قالب جملات جدید ارائه داده است. وی خواستار اتحاد علیه چین شده و بدین ترتیب سیاست سلف خود را ادامه می دهد.

از نظر همپل ، بایدن 'اساساً به دنبال محافظت از منافع اقتصادی ایالات متحده ، به ویژه در زمینه تجارت اروپا با چین است. نماینده AfD هشدار می دهد که یک جنگ اقتصادی در درجه اول آلمان را تحت تأثیر قرار می دهد. او همچنین می گوید این اشتباه بود که مرکل علیه اعلامیه نهایی و اشاره به نقض حقوق بشر در چین موضع گیری نکرد و گروه پارلمانی حزب AfD در بوندستاگ (پارلمان) آلمان چنین دخالت هایی در امور داخلی سایر کشورها را رد می کند.

همپل بر این مسئله تاکید دارد که در نشست ناتو انتظار می رفت که دولت آلمان موضع روشنی اتخاذ کند که هدف آن کاهش تنش ها با روسیه و خودداری از تقابل با چین باید باشد. با این حال اگر آلمان تکالیف خود را انجام می داد و به تعهدات خود برای هدف گذاری دو درصد بودجه دفاعی ناتو عمل می کرد ، مسلماً اتخاذ این موضع آسان تر بود.

این سیاستمدار حزب مخالف مرکل می گوید برای صدراعظم آلمان بسیار مهمتر خواهد بود با چنین رویکردهایی مقابله کند و منافع آلمان را نمایندگی کند. این در حالی است که در اجلاس ناتو بیش از هر چیز شعار جدید 'ناتو ۲۰۳۰' مطرح بود که در درجه اول روسیه و چین را به عنوان 'کشورهای دشمن و مخالفان' اتحاد نظامی غرب تعریف می کند و مرکل صدراعظم از این شعار استقبال کرد.

همپل پیشتر نیز در بیانیه مطبوعاتی دیگری گفته بود در اجلاس G۷ که به میزبانی انگلیس برگزار شد 'سایه بیش از نور' وجود داشت. به اعتقاد وی نمی تواند اینگونه باشد که ایالات متحده به عنوان یک قدرت پیشرو غربی عمل کند و در کنار آنها 'شریک مطمئنی در سرزمین اصلی اروپا' نداشته باشد. آلمان به ویژه برای این کار مناسب است. اما این کشور نه به عنوان یک جانشین ، بلکه به عنوان یک شریک گفتگو و واسطه در یک سطح برابر ، به ویژه با نگاه به روسیه می تواند مطرح باشد.

آشکار شدن اختلافات آمریکا و اروپا در خصوص چین

چین و روسیه - هر چند در درجات مختلف - به اعلامیه نشست ناتو در بروکسل واکنش نشان دادند. در این نشست ۳۰ کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی برای اولین بار موضع روشنی علیه چین گرفتند.

اما طی این اجلاس که برای اولین بار جو بایدن ، رئیس جمهوری آمریکا نیز در آن حضور داشت ، یک استراتژی مشترک علیه روسیه نیز پیش بینی شده بود و در کنار اینها، اختلافات بین ایالات متحده آمریکا و اعضای اروپایی ناتو نیز آشکار شد.

بایدن از این اتحاد خواست تا موضع قویتری در برابر چین به عنوان ابرقدرتی نو ظهور اتخاذ کند. در مقابل آنگلا مرکل صدراعظم آلمان که برای آخرین بار در دوره مسئولیت خود در اجلاس ناتو شرکت کرده بود ، هشدار داد هنگام تعامل با پکن باید به دنبال 'تعادل مناسب' بود.

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز تاکید کرد که "نباید هدف‌ها را اشتباه بگیریم". او گفت ناتو یک سازمان نظامی است، اما محتوای مناسبات ما با چین اما تنها نظامی نیست و این که ناتو به طور عمده بر روی شمال آتلانتیک تمرکز دارد. در حالی که چین با شمال آتلانتیک کمتر سروکار دارد.

واکنشهای واضح پکن و مسکو به صف آرایی غرب

در بیانیه نهایی ناتو آمده است که چین از طریق اقدامات خود در سطح بین المللی 'چالشی سیستماتیک برای نظم بین المللی مبتنی بر قوانین' ایجاد کرده است. اما در پکن این ادعاها به شدت رد شد.

نمایندگان چین در بیانیه ای به اتحادیه اروپا گفتند: در اعلامیه اجلاس ناتو به چین اشاره شده است: ناتو با ادعای اینکه چین یک چالش سیستمی ایجاد می کند، در مورد پیشرفت صلح آمیز چین در وضعیت بین المللی کنونی قضاوت نادرست کرده است. با این کار ، ناتو ذهنیت جنگ سرد و سیاست های بلوکی را دنبال می کند.

جمهوری خلق چین از ائتلاف نظامی غرب خواست تا بدون ادامه اغراق با 'نظریه های تهدید' ، به توسعه این کشور نگاه منطقی داشته باشد. علاوه بر این ، مطابق بند پایانی بیانیه ناتو دیگر نباید 'حقوق و منافع قانونی' چین را دستاویزی برای دستکاری و دامن زدن به تنش کند.

در روسیه نیز «الکسی پوشکوف» نماینده شورای فدراسیون در منطقه پرم ، درخواست های ناتو از روسیه برای حذف جمهوری چک و ایالات متحده از لیست 'کشورهای غیر دوست' را رد کرد.

پوشکوف در توئیتر نوشت: در حالی که روسیه را دشمن می بینید و در مرزهایش مانور می دهید ، یک اتحاد غیر دوستانه می خواهد که ما ایالات متحده و جمهوری چک را از لیست کشورهای غیر دوست خارج کنیم. اما این باید دلایل خاصی داشته باشد. پوشکوف گفت: روسیه درگیری نمی خواهد و همه این ها به رفتار خود ایالات متحده بستگی دارد.

سرگئی ریابکوف ، معاون وزیر خارجه روسیه سال گذشته در مصاحبه ای با خبرگزاری ریا نووستی گفته بود که دولت روسیه دلیلی برای تجدید نظر در لیست 'کشورهای غیر دوست' نمی بیند. این لیست توسط دولت در ماه می تهیه شد. از آن زمان ، دو کشور وارد آن شده اند: ایالات متحده آمریکا و جمهوری چک، و این مسئله تغییر نمی کند.