کار هست، کارگر نیست

هرچند این روزها صنایع خراسان رضوی با مشکل بی برقی دست و پنجه نرم می کنند اما نباید از درد مزمن آنها در زمینه نبود کارگر کافی برای خطوط تولید چشم پوشی کرد.

به رغم تحریم ها و شرایط کرونا، به اذعان مدیران حوزه اقتصادی، بخش صنعت روند رو به رشدی را طی کرده و شمار واحدهای تعطیل رو به کاهش نهاده است، بسیاری از واحدها رشد تولید داشته و حتی خطوط تولید جدید به راه انداخته اند.

اما با وجود شرایط مطلوب برای رشد و توسعه صنعتی، صاحبان برخی واحدها از نبود کارگر حتی در پایین ترین سطح مهارتی گلایه دارند، آنان مدعی هستند که برای براه افتادن خطوط تولید جدید خود کارگر می خواهند اما کمتر کسی حاضر به کار کردن در این واحدهاست، یا به عبارتی "کار هست ولی کارگر نیست".

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی نیز در نشست کارگروه اشتغال استان گفته بود: اغلب بنگاه‌های اقتصادی و واحدهای تولیدی استان که در برنامه یکشنبه‌های "حمایت از تولید و مانع‌زدایی" مورد بررسی و بازدید قرار می‌گیرند، از نبود نیروی انسانی و کارگر ساده گلایه داشته و تقاضای بکارگیری ۲۰ تا ۱۰۰ نیروی کار دارند.

مرتضی اشرفی افزود: درست است که نرخ بیکاری استان پایین است اما نرخ بهره‌وری مطلوب نیست و یا اشتغال پنهان وجود دارد که در مجموع نبود نیروی کار در بنگاه های اقتصادی با تعداد زیاد متقاضیان کار در استان یک تناقض است.

وی ادامه داد: به نظر می رسد اطلاع رسانی مطلوب در خصوص جذب نیروی کار در واحدهای تولیدی و بنگاه های اقتصادی انجام نگرفته است یا مراکز کاریابی به خوبی عمل نکرده اند که باید در این زمینه برنامه ریزی شده و ارتباط بین متقاضی کار و واحد اقتصادی متقاضی کارگر برقرار شود.

افراد بیکار به خانه صنعت استان مراجعه کنند

ادعای برخی صاحبان واحدهای تولیدی مشهد مبنی بر کمبود کارگر توسط رییس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی مورد تایید قرار گرفت و گفت: هر کس بیکار است به این خانه مراجعه کند تا به او کار دهیم.

حسن حسینی به خبرنگار ایرنا گفت: کارگر پیدا نمی شود، وقتی فردی درآمدهای مفت از طریق دلالی و واسطه گری به دست می آورد، دیگر حاضر نیست از ۶ صبح تا پنج بعدازظهر در کارخانه کار کند، آن هم وقتی آموزشهای لازم را هم فرانگرفته باشد.

وی افزود: اغلب افراد جویای کار با مشاغل کاذب درآمد بیشتری به دست می آورند لذا راضی نمی شوند در کارخانه و با دستمزد و ساعت کار مشخص کار کنند و شغل کاذب را ترجیح می‌دهند.

رییس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ادامه داد: براساس آگهی های خانه صنعت، معدن و تجارت استان، واحدهای تولیدی متعدد تقاضای کارگر دارند اما کارگر پیدا نمی شود.

وی گفت: البته می دانیم که شرایط معیشتی کارگران مناسب نیست و حقوق های سه میلیون تومانی زندگی آنان را اداره نمی کند اما کمکهایی که کارآفرینان به کارگران خود می کنند، فراتر از حقوق هایی است که دولت برای کارگر تعیین کرده است، دیگر جامعه کارآفرینی با جامعه کارگری یکی شده است، در بسیاری از موارد کارگران از خودگذشتگی بسیار دارند و کارآفرینان هم کم نمی گذارند و به آنها کمک می‌کنند.

حسینی افزود: با این حال باید در نظر داشت که دیگر کارگر ساده معنایی ندارد، همه کارگران باید مهارتهای اولیه را داشته باشند و مراکز آموزش فنی و حرفه ای کارگر ماهر کافی تحویل جامعه کارفرمایی می‌دهد، اگر افراد مهارت لازم برای کار داشته باشند، می توانند عنصر موفقی در کارخانه باشند.

گره معیشتی کارگران

براساس آنچه اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی اعلام کرده است، طبق آخرین آمار نرخ بیکاری استان در پایان سال گذشته ۶.۲ درصد و شمار جویندگان کار ثبت نام شده در مراکز کاریابی استان ۳۳ هزار و ۲۶۰ نفر بود.

از سوی دیگر پنج هزار و ۳۴۹ واحد صنعتی با سرمایه گذاری ۲۸۴ هزار و ۷۵۳ میلیارد ریال و اشتغالزایی برای ۱۹۴ هزار و ۴۹۴ نفر در خراسان رضوی پروانه بهره برداری دارند که سهم صنایع کوچک (زیر ۵۰ نفر اشتغال) از کل صنایع دارای پروانه بهره برداری استان ۸۷.۲ درصد از نظر تعداد، ۲۰.۸ درصد از نظر سرمایه گذاری و ۳۸.۹ درصد از نظر اشتغال است، سهم صنایع متوسط (۵۰ تا ۱۰۰ نفر اشتغال) هفت درصد از نظر تعداد، ۷.۹ درصد از نظر سرمایه گذاری و ۱۲.۹ درصد از نظر اشتغال است و سهم صنایع بزرگ (بالای ۱۰۰ نفر اشتغال) ۵.۸ درصد از نظر تعداد، ۷۱.۳ درصد از نظر سرمایه گذاری و ۴۸.۲ درصد از نظر اشتغال است.

رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگری خراسان رضوی در پاسخ به ادعاهای مطرح شده از سوی کارآفرینان مبنی بر نبود کارگر به خبرنگار ایرنا گفت: اینکه "نیروی کارگر کم است" را تا حدی قبول دارم اما اگر دستمزد رسمی و واقعی به کارگران داده شود، کارگر جذب کار در کارخانه خواهد شد.

هادی ابوی افزود: کارگری که ۱۲ ساعت در کارگاه یا کارخانه کار می کند حداقل حقوق را می‌گیرد لذا این حقوق کفاف هزینه های زندگیش را نمی‌دهد و مجبور به داشتن ۲ شغل در روز می شود.

وی ادامه داد: گاهی کارخانه ها در دادن حقوق و جذب کارگر، قانون کار را رعایت نمی کنند، یا قراردادهای کوتاه یک یا دو ماهه با کارگر منعقد می نمایند در حالی که طبق قانون باید قرارداد با کارگر در کارهای مستمر و دایمی، بلندمدت باشد، کارگری که دارای قرارداد کوتاه مدت یک یا دو ماهه است امیدی به ماندن در آن کار ندارد.

رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگری خراسان رضوی گفت: مشکلات معیشت و نداشتن امنیت شغلی ۲ مشکل اصلی کارگران است، اگر این دو مشکل حل شود، کارگران در کنار خطوط تولید قرار می گیرند.

البته باید در نظر داشت، مشاغلی نظیر رانندگی اسنپ یا تجارت در فضای مجازی و کسب و کارهای آنلاین و از این دست شغل ها با توسعه فناوری، رشد بسیار یافته و درآمد مناسبی نیز دارد.

با این حال نباید از نظر دور داشت که اگر کارخانه ها با کمبود کارگر مواجه شده اند، بخشی از آن به عقب ماندگی فناوری آنها به دلیل تحریم های اقتصادی و دهها مشکل دیگر بازمی گردد و فقط به توسعه مشاغل کاذب یا مشاغل جدید در فضای مجازی مربوط نمی شود.