با پا گذاشتن به دهه سوم تیرماه ۱۴۰۰ در کنار تب و تاب تعطیلی چند باره تالارها و تماشاخانه‌های کشور به سبب شیوع و شیب افزایشی موج پنجم ویروس کرونا که از ۱۱ تیرماه آغاز شد و تا لحظه تنظیم این گزارش ادامه دارد، بار دیگر اما و اگرهای شرایط ادامه حیات تئاتر در ایران و معیشت اقتصادی هنرمندان این عرصه را همسو با جولان گونه‌ها و موج‌های جدید کرونا بر سر زبان‌ها انداخت.
در این میان در حوزه فرهنگ و هنر و شاخه هنرهای نمایشی نیز شاهد تکاپوی مسئولان در دو جبهه متفاوت هستیم. نخست تلاش برای افزایش حمایت و کمک به خانواده تئاتر در این روزها که کرونا اقتصاد و معیشت اهالی این خانواده را هدف قرار داده و دو دیگر تلاش برای برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای تئاتری که با رسیدن به ماه آخر تابستان و ورود به نیمه دوم سال شاهد برگزاری آنها به شکل مستمر و پی در پی خواهیم بود.
در کنار تمامی این روزهای پرمشغله برای مدیران و دست‌اندرکاران عرصه تئاتر کشور، دیگر بخش‌ها و شاخه‌های این هنر نیز طی هفته جاری خالی از رویداد و اتفاق نبوده است. از مهمترین رویدادهای هفته جاری از تاریخ ۲۴ تا ۲۸ تیرماه می توان به حمایت اداره کل هنرهای نمایشی از تعطیلی اخیر اجراهای نمایشی، ادای دین خندوانه به اهالی تئاتر و حمید سمندریان، انتشار فراخوان نخستین جشنواره سراسری مونولوگ «مهرِ واله»، حضور سعید پورصمیمی با «خوشدلان» در صحنه تئاتر، انتشار مقالات هفتمین سمینار پژوهشی تئاتر مقاومت، تولد یک‌ناشر جدید تئاتری با شش‌کتاب و مریم کاظمی و تولید تئاتر آموزشی «پری دریایی» اشاره کرد.
حمایت اداره کل هنرهای نمایشی از تعطیلی اخیر اجراهای نمایشی
قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی از تخصیص کمک هزینه حمایتی کرونا به منظور جبران بخشی از خسارت‌های گروه‌های مورد تأیید اداره کل هنرهای نمایشی که از دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا پیروی و اجرای خود را طی دو هفته اخیر تعطیل کردند، خبر داد.
در پی تعطیلی سالن‌های نمایش به دلیل تشدید روند شیوع ویروس کرونا طی روزهای اخیر و دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر تعطیلی مشاغل به استثناء گروه اول، قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی از تخصیص کمک هزینه حمایتی به منظور جبران بخشی از خسارت‌های گروه‌های مورد تأیید اداره کل هنرهای نمایشی که از دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا پیروی و اجرای خود را طی دو هفته اخیر تعطیل کردند، خبر داد.
بر این اساس مقرر شد مبلغ ۳۰ تا ۵۰ میلیون ریال به گروه‌های نمایشی تهران و بیست میلیون ریال به گروه‌های نمایشی دیگر استان‌ها اختصاص یابد.
مبلغ حمایتی مذکور پس از شناسایی گروه‌های متضرر از تعطیلی سالن‌ها از سوی اداره کل هنرهای نمایشی، پرداخت خواهد شد.
ادای دین خندوانه به اهالی تئاتر و حمید سمندریان
رامبد جوان در جدیدترین قسمت فصل هفتم برنامه خندوانه شامگاه سه‌شنبه (۲۲ تیرماه) شبکه نسیم، به زنده یاد حمید سمندریان و همچنین هنرمندان تئاتر که در شرایط کرونایی آسیب دیده اند، ادای دین کرد.
در ابتدای برنامه رامبد جوان به مناسبت ۲۲ تیر و سالگرد درگذشت حمید سمندریان از تأثیرگذارترین هنرمندان تئاتر معاصر ایران یادی از این هنرمند فقید تئاتر کرد و گفت: سالگرد درگذشت استاد بزرگ حمید سمندریان است، ایشان از بزرگان تئاتر مملکت ما است، روح شان شاد.
به این مناسبت و به مناسبت کرونا باید بگویم که بچه‌های تئاتر طی یک سال و نیم گذشته خیلی خیلی زیاد آسیب دیدند. به دلیل تعطیلی تئاترها و تعطیلی کارشان که هیچ کار دیگری نمی‌توانند بکنند، خیلی از آنها خانه‌نشین شدند و این آسیب بزرگی هم از نظر مالی و هم از نظر روحی است. اینکه یک پدر، یک مادر یا جوانی که برای خود برنامه ریزی کرده و خانواده خود را اداره می‌کند و یک دفعه شغل خود را از دست می‌دهد، خیلی خیلی جای تأسف دارد
جوان سپس خطاب به مخاطبان تلویزیونی برنامه خندوانه گفت: از همه خواهش می‌کنم که به محض باز شدن سالن‌های تئاتر حتماً از تئاترها استقبال کنید و حتماً تئاترها را ببینید زیرا بچه‌های تئاتر غیر از اینکه به حمایت نیاز دارند، مطمئناً شوری که شما برای شان هدیه می‌برید را با تمام جان شان دریافت می‌کنند و بدانید آنها هم با تمام قدرت و قوا و توانایی شان روی صحنه می آیند چون یک سال و نیم این انرژی جمع شده و می‌خواهند عالی باشند. مطمئناً بهترین میزبانی و پذیرایی را از شما خواهند کرد.
واقعاً تماشای تئاتر به عمر آدم اضافه می‌کند. من هر وقت به تماشای تئاتر نشسته‌ام تا مدت‌ها مزه آن تئاتر در خیال و جانم بوده و لذتش را برده‌ام. امیدوارم زودتر این مشکلات حل شود.
انتشار فراخوان نخستین جشنواره سراسری مونولوگ «مهرِ واله»
فراخوان نخستین جشنواره سراسری مونولوگ «مهرِ واله» باهدف ایجاد جریان مولد در هنرهای نمایشی، کشف و معرفی استعدادهای پنهان و نوظهور نمایش و اشاعه و تصریح ابعاد مختلف تعلیمی و پرورشی خود در سراسر کشور منتشر شد.
خانه نمایش مهرگان با حمایت مؤسسه فرهنگی آموزشی واله به مناسبت جشن مهرگان، جشنواره‌ای را به جهت پشتیبانی از اقشار مختلف تئاتر و با هدف ایجاد جریان مولد در هنرهای نمایشی، کشف و معرفی استعدادهای پنهان و نوظهور نمایش و اشاعه و تصریح ابعاد مختلف تعلیمی و پرورشی خود در سراسر کشور با عنوان «جشنواره تک‌گویی(مونولوگ) مهرِ واله)» برگزار خواهد کرد.
علاقه‌مندان به شرکت در این جشنواره از سراسر کشور می‌توانند با تحویل سه نسخه فیلم از خوانش یا اجرای آثار خود به علاوه فایل پی.دی.اف متن اثر در قالب لوح فشرده و پر نمودن فرم تقاضای شرکت در جشنواره، ثبت نام خویش در دبیرخانه این رویداد را به انجام رسانند.
این جشنواره تنها در یک بخشِ اصلی برگزار می‌شود، اما آثارِ شرکت‌کننده در ابعاد مختلف نمایشی مورد داوری و رقابت قرار خواهند گرفت، بدیهی است الویت دبیرخانه با آثار نو و بدیع نمایشی است.
جوایز این جشنواره در بخش کارگردانی به ترتیب اول تا سوم؛ تندیس جشنواره و دیپلم افتخار و جایزه‌ی نقدی به مبلغ سی‌میلیون ریال، لوح تقدیر و جایزه‌نقدی به مبلغ بیست میلیون ریال، لوح تقدیر و جایزه نقدی به مبلغ ده میلیون ریال می‌باشد.
خانه نمایش مهرگان نیز از بین ۱۰ اثر به نمایش درآمده در جشنواره، به سه اثر برگزیده، اجرای عمومی خواهد داد.
علاقه‌مندان به شرکت در این جشنواره تا ۳۰ مردادماه می‌توانند از طریق سایت رسمی و یا حضور در خانه نمایش مهرگان به آدرس خیابان انقلاب، نرسیده به پل کالج، خیابان خارک، بن بست اول، پلاک ۵ اقدام نمایند
حضور سعید پورصمیمی با «خوشدلان» در صحنه تئاتر
پریزاد سیف قصد دارد نمایش خوشدلان را بعد از پایان شرایط کرونایی تئاتر با حضور استاد سعید پورصمیمی به صحنه ببرد؛ اثری با فضای طنز که توسط پورصمیمی در حال نگارش است.
سیف بازیگر و کارگردان تئاتر که پیش از این نمایش آواز قو را با حضور سعید پورصمیمی به صحنه برد، درباره تولید و اجرای اثری جدید با حضور این بازیگر مطرح تئاتر ایران گفت: نمایش خوشدلان توسط آقای سعید پورصمیمی در دست نگارش است و هنوز به پایان نرسیده و به طور کامل نوشته نشده است. خوشدلان اثری کمدی است که اولویت ما برای تولید و اجرا است.
معتقدم با توجه به زمانه ما و شرایطی که به دلیل کرونا بر جامعه حاکم شده، برای کم کردن بار سختی‌ها و مشکلات از دوش مردم اجرای آثار کمدی و طنز بر صحنه تئاتر می‌تواند تأثیرگذار باشد.
سیف درباره مکان مورد نظر برای اجرای نمایش «خوشدلان» اظهار کرد: باید متن کامل شود تا تصمیم بگیریم کدام سالن برای اجرا مناسب است ضمن اینکه شرایط نیز در انتخاب سالن تأثیرگذار خواهد بود و اینگونه نیست که حتماً در سالنی که مدنظر داریم بتوانیم نمایش را اجرا کنیم.
معرفی اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک
شورای سیاستگذاری اولین دوره جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک با حضور هنرمندان شناخته شده تئاتر، مدیران نهادها و سازمان‌های مرتبط با این حوزه، نماینده‌های گروه تئاتر مستقل و گروه های نمایشی تشکیل شد.
در شورای سیاستگذاری این دوره جشنواره که اعضای آن ۱۵ نفر هستند، ایرج راد رئیس هیئت مدیره خانه تئاتر ایران، داوود کیانیان عضو بنیاد نمایش در ایران، هما جدیکار عضو شورای کتاب کودک، علی عطایی پیرکوه مدیر هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، حمید گلی و علی فروتن هنرمندان نامی فعال حوزه کودک و نوجوان و اکبر زنجانپور هنرمند پیشکسوت، نامی و مستقل تئاتر ، تلویزیون و سینما حضور دارند.
از سوی گروه تئاتر مستقل نیز مهراد زمانی و عرفان میدانلو دو بازیگر، مربی و دستیار کارگردان، به عنوان نماینده در شورای سیاستگذاری عضو هستند.
اولین جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک با حضور ۷ گروه نمایشی از ۳ مرداد ماه در پردیس تئاتر تهران برگزار می‌شود. مدیر این جشنواره مریم کاظمی؛ سرپرست گروه تئاتر مستقل و یکی از هنرمندان شناخته‌شده تئاتر و سینماست.
انتشار مقالات هفتمین سمینار پژوهشی تئاتر مقاومت
کتاب گفتمان هفتم حاوی مجموعه مقالات منتخب هفتمین سمینار پژوهشی تئاتر مقاومت به کوشش جهانشیر یاراحمدی منتشر شد و در دسترس علاقه مندان قرار گرفت.
«مطالعات جامعه شناختی (خانواده) شخصیت محوری در نمایشنامه های دفاع مقدس دهه ۱۳۸۰ براساس رویکرد پیر بوردیو با تاکید بر نمایشنامه ۷۷/۶/۳۱ نوشته علیرضا نادری» به قلم شهرام احمدزاده، «تاثیر جشنواره های تئاتری بر جریان سازی تئاتر «مقاومت» به قلم ایرج افشاری اصل، «مطالعه گستره مفهوم مقاومت در ادبیات نمایشی جنوب ایران از ۱۳۵۰ تا ۱۳۹۸» اثر فریبا جعفری، «واکاوی هویت مکان در مواجهه با مفهوم مقاومت در ادبیات نمایشی ایران» به نویسندگی مهشید حسینیان، «فهم نظری تئاتر دفاع مقدس در گفتمان تئاتر مقاومت» به قلم علی روئین، «نقد ایدئولوژیزه کردن گفتمان ادبیات و تئاتر مقاومت» اثر آرمان طیران، «مطالعه تطبیقی نمایشنامه ۷۷/۶/۳۱ نوشته علیرضا نادری و داستان به حیفا نوشته غسان کنفانی براساس الگوی سفر قهرمان جوزف کمپیل» به نویندگی لیلی عاج، «تحلیل تاثیرگذاری نظام سیاسی بر جریان تئاتر مقاومت در دهه های ۷۰ و ۸۰ شمسی» اثر محمدرضا رسولی/ پریسا کیومرثی، «نمایش عروسکی: شیوهای بیانگر در بازنمایی امر مقاومت (بررسی جنبه های مقاومت و استحاله آن در مفهوم عدالت اجتماعی، در اپراهای عروسکی عاشورا، مولوی و حافظ اثر بهروز غریب پور» به قلم سلما محسنی اردهالی، «بررسی مفهوم کرونوتوپ در نمایشنامه های پچپچه های پشت خط نبرد، ۷۷/۶/۳۱ و چهار حکایت رحمان نوشته علیرضا نادری» به نگارش رضا نادری فرادبنه، «مطالعه رویکرد واقع گرایانه در پرداخت درام مقاومت و ضرورت های توجه به درام رئالیستی مقاومت و دفاع مقدس» به پژوهش مهدی نصیری همراه با یادداشت هایی از حمید نیلی دبیر هفدهمین جشنواره تئاتر مقاومت و جهانشیر یاراحمدی دبیر علمی سمینار مجموعه مطالبی است که در این کتاب منتشر شده است.
هفتمین سمینار پژوهشی تئاتر مقاومت با دبیری جهانشیر یاراحمدی، آذرماه ۱۳۹۹ و همزمان با هفدهمین جشنواره سراسری تئاتر مقاومت در تهران برگزار شد.
این کتاب در ۳۲۰ صفحه و قیمت ۳۵ هزار تومان توسط نشر عنوان چاپ شده است.
تولد یک‌ناشر جدید تئاتری با شش‌کتاب
انتشارات ناظرزاده‌کرمانی با مدیرمسئولی نظر احمدی به‌تازگی موفق به اخذ پروانه نشر و مجور فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شده و بناست به‌زودی کتاب‌های خود را در زمینه تئاتر و ادبیات نمایشی منتشر کند.
این‌کتاب‌ها غالبا برای نخستین‌بار است که به زبان فارسی ترجمه شده‌اند و ازجمله آنها می‌توان به نمایشنامه مشهور ولادیمیر مایاکوفسکی تحت عنوان «میستری بوف» اشاره کرد که توسط زنده‌یاد مجید فلاح‌زاده ترجمه شده است.
از این‌نویسنده و مترجم همچنین دو اثر دیگر در این‌مجموعه منتشر شده که شامل ترجمه نمایشنامه تراژدی خوشبینانه نوشته وسفلاد ویشنفسکی و کتاب دوران طلایی تئاتر هستند.
دوران طلایی تئاتر که برگردانی از زبان انگلیسی است توسط کنت مک گوئن، ویلیام ملنتز و گوردن آرمسترانگ به رشته تحریر درآمده و چنان‌که مترجم در پیشگفتار اثر ذکر کرده این‌کتاب از نخستین کتاب‌های تاریخ تئاتر نسبتا جامع ترجمه شده به زبان فارسی است که به تحولات تئاتری غرب در معنای جغرافیایی آن می‌پردازد. نویسندگان این کتاب به مهمترین ادوارتاریخ تئاتر جهان پرداخته‌اند و خواندن آن می‌تواند به ویژه برای دانشجویان رشته تئاتر بسیار مفید باشد.
از دیگر کتاب‌های این مجموعه می‌توان به نمایشنامه مشهور مرگ تصادفی یک آنارشیست اشاره کرد که توسط داریو فو نوشته شده است. نکته جالب توجه در رابطه با این ترجمه که توسط پروفسور حسین اسماعیلی تعزیه پژوه و استاد دانشگاه سوربن جدید انجام گرفته، این است که این برگردان در واقع نخستین ترجمه از این نمایشنامه مشهور و شناخته شده در ایران است که طبق توضیحات اسماعیلی در آغاز کتاب «مترجم این نمایشنامه را در سال۱۳۵۸ به فارسی ترجمه کرد و در سفر تابستانی دوران دانشجویی خود متن را به همبازی‌ها و دوستان خود علیرضا مجلل، فردوس کاویانی و رضا ژیان سپرد تا آن را به صحنه آورند» اما پس از اجرای این نمایش توسط نامبردگان، متن آن هرگز به انتشار نرسید تا اینکه پس از چند دهه برای چاپ در اختیار انتشارات ناظرزاده کرمانی قرار گرفت.
سعید فرهودی مترجم آثار نمایشی که در کارنامه خود ترجمه تاریخ تئاتر سیاسی زیگفرید ملشینگر و تاریخ تئاتر کیندرمن را بر عهده دارد نیز ترجمه نمایشنامه‌ای با عنوان اثر ناتمام نوشته ساموئل بکت را برای چاپ و انتشار در اختیار این انتشارات قرار داده است.
آخرین اثر از شش کتاب مذکور، نمایشنامه اوقات سگی یا پیام، دقیق به ما رسیده است نوشته نظر احمدی است. این اثر نمایشی که از دو شخصیت (یک زن و یک مرد)تشکیل شده، داری زیرساختی اجتماعی است و به چالش‌های یک نویسنده روشنفکر در جامعه‌ای بسته اشاره دارد.
شاید این جمله آنتونن آرتو در آغاز نمایشنامه تا حدی بیانگر آن است که مخاطب با چه نوع اثری روبروست: «نه، ونگوگ دیوانه نبوده، بلکه توسط جامعه‌ای که کارهایش را نفی کرد، به خودکشی سوق داده شد.»
مریم کاظمی و تولید تئاتر آموزشی «پری دریایی»
نمایش پری دریایی که براساس داستانی شناخته شده که خاطره جمعی چند نسل از کودکان دنیاست، یکی از آثار حاضر در اولین جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک خواهد بود.
داستان این نمایش درباره پری زیبای دریایی است که دلباخته شاهزاده‌ای می‌شود، صدایش را به جادوگر دریاها می فروشد تا بتواند به دنیای انسان‌ها بیاید، اما شاهزاده عاشق دختر دیگری می‌شود و پری دریایی با ناامیدی دنیای آدم‌ها را ترک می‌کند و به دنیای خودش می‌رود. اما در این میان با نیروی عشق و جادوی دوست داشتن به عنوان مهمترین سپر مواجهه با غم‌ها آشنا می‌شود.
این نمایش با حضور هنرجویان بازیگر رستا بجنوردی، نگار بختیاری، رونیکا جمشیدی، رزا جنابدی، بردیا جنیدی، پارمیدا جنیدی، آروشا شجیع، باران فراهانی، ستیا گل کار، سبحان معزی، ماهان معزی، مهرسا میرعمادی، دل آرا میر محمد صادقی و ساغر نحوی به صحنه می رود. ضمن اینکه نسیم امیرخسرو هنرمند تئاتر و تئاتر عروسکی به عنوان یکی از همراهان پروژه و هنرمندانی چون فرید نوایی در مقام انتخاب و تنظیم کننده موسیقی، مریم کاظمی شاعر، عرفان میدانلو و نسیم امیرخسرو دستیار دیگر عوامل اجرایی را تشکیل می دهند.
مربی، نویسنده و کارگردان آثار حاضر در جشنواره مریم کاظمی است.
اولین جشنواره آموزشی تئاتر «پنجمک» با حضور ۷ گروه نمایشی از ۳ تا ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ برگزار می‌شود.
نظر شما