به گزارش ایرنا به نقل از تایمز هندوستان ، آسیای مرکزی منطقه‌ای در قاره آسیا است که از دریای خزر تا چین و مغولستان در شرق و از افغانستان و ایران در جنوب تا روسیه در شمال شامل جمهوری‌های سابق شوروی – قزاقستان ، قرقیزستان، تاجیکستان ، ترکمنستان و ازبکستان امتداد دارد.
وخامت اوضاع در افغانستان به علت افزایش حملات طالبان تاثیرات سرایتی در منطقه آسیای مرکزی داشته و موجب شده که قدرت‌های مهم رابطه خود را تنظیم مجدد نموده و در کنار هم برای ایجاد ثبات در منطقه تلاش کنند. کشورهای آسیای مرکزی و سایر کشورهای جنوب آسیا شاهد اوضاع اسفباری هستند.
شایان ذکر است که شوروی (روسیه امروز) در سال ۱۹۷۹ در افغانستان مداخله کرد تا دولت کمونیستی را نجات بدهد . در مقابل نیز آمریکا به ایجاد مجاهدین برای مبارزه با نیروهای مسلح روسیه کمک کرد. این مجاهدین از مسلمانان بنیادگرای جهان برای نبرد با اشغالگری روسیه درخواست کمک کردند. اعتقاد بر این است که پاکستان این تروریست‌ها را آموزش داد و تجهیز کرد. در نهایت در سال ۱۹۸۹ ، این مجاهدین موفق به شکست دادن نیروهای روسیه شدند. بعد از خروج نیروهای شوروی در فوریه ۱۹۸۹ ، مجاهدین به نبرد خود با دولت نجیب‌الله ادامه دادند و آن را دست نشانده شوروی می دانستند.
تروریست‌ها بعد از خروج شوروی در سه گروه سازمان یافتند. یک گروه تحت رهبری اسامه بن لادن تشکیل شد و به جنگ با بهانه‌های مختلف ادامه داد. دومین گروه تروریست‌ها به کشورهای خود برگشتند و سازمانهای تروریستی خود را شروع کردند و سومین گروه نیز تحت پوشش آوارگان وارد آمریکا و کشورهای غربی شدند و تروریسم اینگونه در جهان گسترش یافت.
بعد از پایان کنترل کمونیستی ، وضعیت ناآرام ،این منطقه را محل مناسبی برای پرورش گروههای افراط گرا تبدیل کرد. کشورهایی مانند عربستان سعودی و پاکستان اعتباراتی برای ساخت مساجد و مدارس دینی تامین کردند. همزمان وضعیت اجتماعی – اقتصادی و خلاء ایجاد شده در پی فروپاشی شوروی مورد استفاده بنیادگراهای اسلامی با حمایت طالبان قرار گرفت. جنبش اسلامی ازبکستان از طالبان در افغانستان سلاح و آموزش دریافت کرد. این ارتباطات موجب شده که افراط گرایی دینی به یک منبع نیرومند برای بی ثباتی در این منطقه تبدیل شود. شدیدترین تهدید امنیتی خارجی شامل رشد افراط گرایی اسلامی در منطقه است و نگرانی‌های فزاینده‌ای در ازبکستان و تاجیکستان وجود دارد .
اعتقاد بر این است که طالبان تا حدی مسئولیت مرزهای شمالی افغانستان را بر عهده تروریست‌های تاجیک قرار داده است. طالبان برخی از پست‌های مرزی را در مرز تاجیکستان تصرف کرده است. تروریست‌های تاجیکستان در افغانستان با نام طالبان تاجیک شناخته می‌شوند اما ادر واقع بخشی از سازمان تروریستی ممنوعه "جماعت انصارالله" هستند.
تدابیر برخورد با تهدید تروریسم در آسیای میانه – سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ تشکیل شد تا تهدیدات ناشی از افغانستان برای آسیای میانه را کاهش بدهد. حتی پیش از ۱۱ سپتامبر نیز گروههای تروریستی مستقر در مناطق مرزی افغانستان – پاکستان درصدد سرنگونی رژیم های آسیای میانه و ایجاد خلافت‌های اسلامی در منطقه بودند. تمرکز سازمان همکاری شانگهای موجب حفظ ثبات منطقه‌ای شده و در سال ۲۰۰۲ یک ساختار ضد تروریستی در تاشکند ایجاد کرده و در سال ۲۰۰۵ نیز گروه تماس سازمان شانگهای – افغانستان تشکیل شد.
وخامت اوضاع اقتصادی در جبهه داخلی ، مناقشه و دشمنی در بین کشورهای آسیای میانه ، فقدان دموکراسی و ظهور رژیم‌های اقتدارگرا همگی از عواملی هستند که به بی‌ثباتی و تنش در آسیای میانه کمک کرده اند . افراط گراهای دینی فرامرزی از طریق نیروهای محلی خود بطور کامل از این شرایط بهره برداری می کنند. از این رو راه حل جامع برای مناقشه افغانستان و نیز پیشرفت سیاسی و اقتصادی ، برای مهار افراط گرایی دینی در آسیای مرکزی ضروری است.
نظر شما