به گزارش ایرنا، مازندران در حالی که سخت‌ترین روزهای کرونایی را پشت‌سر می‌گذارد، میزبان ده‌ها هزار مسافری شده که از تهران و برخی استان‌های دیگر خود را به هر شکل ممکن به شهرهای مختلف این استان رسانده‌اند و تا پایان تعطیلات نیز در این استان حضور خواهند داشت.
با وجود سختگیری‌هایی که از ساعت ۱۲ روز یکشنبه در محورهای ورودی مازندران اعمال شد، تعداد زیادی از خودروها شب گذشته پس از ساعت‌ها ماندن در ترافیک طولانی و سنگین و انتظار برای باز شدن مسیر، توانستند وارد این استان شوند و شرایط مازندران را ملتهب‌تر کنند. هزاران خودرو نیز از روز شنبه و با اعلام تعطیلی تهران خودشان را پیش از آغاز اعمال محدودیت‌ها توانستند به مازندران برسانند و در ویلاهای خود یا خانه‌های استیجاری برای گذراندن این تعطیلات کرونایی ساکن شوند.
تقریبا تمام این افراد که به هر شکل ممکن وارد مازندرانِ فوق بحرانی شدند تأکید می‌کنند که زمان حضورشان در مازندران فقط در ویلاهای خود حضور خواهند داشت و به همین دلیل تفاوتی ندارد که در تهران بمانند یا تعطیلات را در مازندران بگذرانند. اما از نگاه مردم مازندران و مسئولان و کارشناسان، حضور این تعداد مسافر در استان از جنبه‌های مختلف می‌تواند عامل افزایش سرعت شیوع بیماری باشد و احتمالا شرایط استان طی روزهای پس از تعطیلات به مراتب بدتر از وضعیت کنونی خواهد شد.
مهمانان قانون‌شکن
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران معتقد است که این تعطیلات اگرچه با هدف کنترل ترددها و کاهش سرعت شیوع بیماری در کشور اعمال شد، اما برای مازندران با توجه به حضور مسافران در این استان احتمالا نتیجه معکوس خواهد داشت و می‌تواند وضعیت این استان را وخیم‌تر از روزهای کنونی کند.
دکتر قاسم اویس تنها راه ثابت ماندن وضعیت کرونایی در مازندران طی روزهای آتی را حضور نیافتن مسافران در اماکن عمومی و خارج نشدن آن‌ها از ویلاها و خانه‌ها می‌داند و در عین حال نیز معتقد است که تحقق چنین امری تقریبا ممکن نیست. چرا که مسافران پس از حضور در مازندران قطعا در اماکن تفریحی نیز حضور می‌یابند و توجهی هم به پروتکل‌های بهداشتی ندارند.
حضور صدها هزار مسافر در استانی که بیشترین ضریب خطر کرونا را بین استان‌های کشور دارد و بالاترین تعداد بستری‌شدگان نسبت به جمعیت در آن ثبت شده قطعا بدون پیامد نخواهد بود. این موضوع از زمان شیوع کرونا در کشور تا کنون بارها تجربه و اثبات شده است. آخرین مورد آن نیز به تعطیلات ۶ روزه استان‌های تهران و البرز که از ۲۹ تیر تا ۳ مرداد اعمال شده بود برمی‌گردد. در آن تعطیلات نیز مسئولان صراحتا اعلام کرده بودند که هیچ خودروی غیر بومی حق ورود به مازندران را ندارد. اما چند میلیون مسافر در نهایت وارد مازندران شدند و بر وخامت اوضاع کرونایی این استان دامن زدند.
نخستین روز تعطیلات ۶ روزه استان‌های تهران و البرز -۲۹ تیر-، آمار مجموع بستری‌شدگان کرونایی مازندران ۱۹۱۵ نفر بود و پیش‌بینی می‌شد که مازندران بین یک تا دو هفته پس از آن به قله موج پنجم برسد. مازندران آن تعطیلات ۶ روزه را همچنان با روند افزایشی تعداد بستری‌شدگان گذراند و در سوم مرداد که آخرین روز تعطیلات دو استان البرز و تهران بود تعداد مجموع بستری‌شدگان مازندران به ۲۵۰۵ نفر سید. اما تعداد قربانیان کرونای این استان در هر شبانه‌روز بین ۱۲ تا ۱۸ نفر در هر روز در نوسان بود.
همان روزها برخی مسئولان کارشناسان با توجه به حضور پرتعداد مسافران در مازندران پیش‌بینی کردند که موج پنجم با این وضعیت در استان و پیرو آن در تهران و البرز ادامه خواهد داشت و به روزهای وخیم‌تری خواهد رسید. همین اتفاق هم افتاد و سرعت شیوع ویروس و رشد آمار مجموع بستری‌شدگان بیشتر شد. به طوری که حدود دو هفته بعد از تعطیلات تعداد بستری‌شدگان کرونایی استان به دو برابر نخستین روز تعطیلات یعنی ۲۹ تیر رسید و از مرز چهار هزار نفر هم گذشت و تعداد قربانیان در هر ۲۴ ساعت نیز به ۵۰ نفر افزایش یافت. به طوری که فقط طی ۲۴ روز یعنی از یکم تا ظهر روز ۲۴ مرداد ۷۶۸ بیمار مبتلا به کرونا در بیمارستان‌های مازندران جان باختند که بیشتر از مجموع جان‌باختگان کرونایی این استان در چهار ماه نخست سال است.
مازندران این تجربه را در تعطیلات قبلی نیز داشت. یکی از عوامل شکل‌گیری موج پنجم در مازندران که از ۲۹ خرداد آغاز شد، حضور پرتعداد مسافران در این استان طی روزهای تعطیل میانه خرداد بود. یعنی دقیقا دو هفته پیش از ثبت نخستین نشانه‌های افزایش سرعت شیوع ویروس و تعداد بستری‌شدگان کرونایی مازندران، حضور و تجمع مسافران در این استان رقم خورده بود.
احتمال تشدید وخامت کرونایی
بر اساس همین تجربه‌ها نیز اکنون مسئولان و کارشناسان نگران یک تا دو هفته پس از تعطیلات هستند و معتقدند این وضعیت ممکن است همچنان ادامه داشته باشد. مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار می‌کند: نمی‌توان منکر نقش حضور مسافران در بحرانی‌تر شدن وضعیت مازندران شد. هر بار که شاهد حضور مسافران بودیم عملا تشدید وخامت اوضاع کرونایی استان هم مشاهده شد.
دکتر سیمین بابایی می‌افزاید: در حال حاضر تقریبا تمام زیرساخت‌های درمانی مازندران زیر بار و فشار بیماری کووید۱۹ قرار دارد و در صورتی که فشار بیشتری تحمیل شود مشخص نیست چه شرایط ناگواری برای مازندران رقم می‌خورد.
وی اظهار می‌کند: مازندران با ارائه خدمات به حدود هفت هزار بیمار کرونایی بستری موقت و بستری دائم اکنون بسیار بیشتر از ظرفیت درمانی و زیرساخت‌های موجود در حال ارائه این خدمات است. در چنین شرایطی حضور مسافران ما را برای روزهای آتی نگران می‌کند و بعید نیست که طی یک تا دو هفته پس از تعطیلات یک بار دیگر شاهد وخیم‌تر شدن وضعیت استان باشیم و پایداری نسبی موج پنجم بشکند و آمارها دوباره افزایشی شود.
ابهامات، پرسش‌ها، انتقادها
تکرار وضعیت موجود برای مازندران و سرازیر شدن سیل مسافران به این استان در شرایط بحرانی کرونایی که طی ۱۷ ماه اخیر بارها دیده شد، در نگاه عمده مردم و بسیاری از مسئولان این استان همواره به عنوان یک انتقاد برجسته و البته ابهامی بزرگ در قالب پرسش‌ها و جمله‌های اعتراضی بیان می‌شود. برخی از این جمله‌ها را نیز می‌توان در اظهارات بعضی از مسئولان استان به اشکال مختلف مشاهده کرد. برای نمونه احمد حسین‌زادگان استاندار مازندران روز یکشنبه در جلسه ستاد مقابله با کرونا صراحتا اعلام کرد: «از دیروز –شنبه- که مصوبه ستاد مقابله با کرونا کشور مبنی بر تعطیلی سراسری اعلام شد، با وزارت کشور، دفتر ریاست جمهوری و دستگاه قضایی تماس داشتم و پیگیری کردم که راه‌های ورودی استان را ببندیم. اما امکان بستن زودهنگام راه‌های استان میسر نشد.»
این فاصله زمانی بین اعلام تعطیلی و زمان دقیق اعمال محدودیت تردد هر بار تکرار می‌شود و فرصت کافی را به بسیاری از مسافران و به ویژه ویلاداران و خوش‌نشینان می‌دهد که در زمان مناسب و بدون مشکل بتوانند وارد مازندران شوند. موضوعی که رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز شامگاه شنبه ۲۳ مرداد در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما از آن انتقاد کرد.
دکتر سید عباس موسوی در این گفت‌وگوی تلویزیونی گفته بود: «یکی از مشکلاتی که در مازندران داریم این است که پس از اعلام تعطیلی و تصمیم‌گیری برای منع تردد، با یک فاصله زمانی منع تردد را اعلام می‌کنند. این روند متاسفانه باعث می‌شود افرادی تا پیش از ساعت اعمال محدودیت‌ها از تهران خارج شوند و به مازندران بیایند و دقیقا در زمانی که موج کرونا در حال رسیدن به ثبات و پایدار شدن است، به دلیل حضور مسافران با مشکل مواجه می‌شویم.»
مسافران غیرمنطقی
به اعتقاد مردم و بسیاری از مسئولان، حتی اگر ممنوعیت‌های تردد که از ساعت ۱۲ روز یکشنبه آغاز شد تا پایان تعطیلات نیز به درستی اجرا شود، حضور همان چند ده هزار خودرو صدها هزار مسافری که وارد مازندران شدند کافی است تا شرایط کرونایی در این استان یک بار دیگر وخیم شود. زیرا این ادعای مسافران که در ویلاهای خود می‌مانند صحت ندارد و مشاهدات و تجربه نشان داده که چنین تصمیمی توسط مسافران عملی نمی‌شود.
دبیر شورای اطلاع‌رسانی مازندران این موضوع را تأیید می‌کند و به خبرنگار ایرنا می‌گوید: افرادی که در این شرایط مسافرت می‌کنند هیچ تعهدی نسبت به مسائل بهداشتی ندارند. چرا که اگر رعایت می‌کردند اصلا تصمیم به مسافرت نمی‌گرفتند. به همین دلیل می‌گوییم این گروه برای مازندران و هر استان دیگری خطرناک هستند.
عباس زارع با اشاره به حضور پرتعداد مسافران در فضاهای تفریحی و جاذبه‌های طبیعی طی تعطیلات گذشته، اظهار می‌کند: در هر تعطیلی دیدیم که سواحل مناطق گردشگرپذیر مازندران پر از مسافر است. آمار فوتی‌های ما در دریا نسبت به سال قبل قابل قیاس نیست. همان تعداد منجی غریق در سواحل مستقر شده، اما تعداد سفرها انقدر زیاد است و مسافر غیرمنطقی داریم که سبب افزایش آمار غریق‌ها شده‌اند. این یعنی مسافران وقتی به مازندران می‌آیند هیچ توجهی به پروتکل‌ها ندارند.
مظلومیت مازندران
وی با اشاره به تصمیم‌گیری‌های نامناسب و زیان‌آور برای سلامت مردم مازندران و بی‌توجهی به هشدارهای مسئولان این استان از سوی مسئولان کشور تصریح می‌کند: یکی از مسائلی که متاسفانه در مازندران با آن مواجه هستیم مظلومیت مازندران و نگاه بالا به پایین مدیران پایتخت‌نشین به این استان است و این که مازندران را حیات خلوت تهران می‌دانند. وقتی می‌گویند تعطیل، کل کشور تعطیل و تهران خلوت می‌شود، ولی مازندران شلوغ و پر از حضور مسافران است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران با تأکید بر این که وضعیت حاد کرونا به دلیل برخی تصمیم‌های نادرست به مازندران تحمیل شد، می‌افزاید: متاسفانه در بسیاری از موارد به اشکال مختلف راه برای حضور مسافران باز می‌شود یا زودتر از اعمال محدودیت‌ها تعطیلی را اعلام می‌کنند. در واقع به این شکل اجازه نمی‌دهند جلوی خودروهای غیربومی گرفته شود. چون هنوز مازندران را تفریح‌گاه می‌دانند.
زارع اظهار می‌کند: معتقدم عامل اصلی که مازندران به این روز افتاد مدیریت نادرست پایتخت‌نشینان در قبال این استان است. آمارهای کرونایی مازندران در حد فاجعه است. فقط در مرکز استان طی دو هفته بیش از ۲۰۰ کشته داشتیم. تعداد قربانیان کرونا در مازندران فقط در مرداد به حدود ۸۰۰ نفر رسیده است. ظرفیت تخت‌های بیمارستانی کامل است و کادر درمان زیر فشار خدمت‌رسانی در حال تحلیل رفتن هستند. اما مسافران به هر شکلی از تهران وارد مازندران می‌شوند. این وضعیت نشان می‌دهد عزمی برای کمک به مازندران وجود ندارد.
دبیر شورای اطلاع‌رسانی مازندران می‌گوید: مشکل ما در مهار کرونا غیربومی‌هایی هستند که نه صدای ما را می‌شنوند، نه به پروتکل‌های بهداشتی توجه می‌کنند و نه عزم جدی برای جلوگیری از ورود همه آن‌ها به مازندران دیده می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر فعالان فضای مجازی، رسانه‌ها و صدا و سیمای مازندران تلاش می‌کنند با دادن آگاهی‌های بیشتر و ارائه اطلاعات حساسیت جامعه بومی به شرایط کرونایی را بیشتر کنند و خوشبختانه میزان توجه به پروتکل‌ها نیز بیشتر شده است. اما مسافران و غیربومی‌ها مخاطب این رسانه‌ها و فضای مجازی استان نیستند. در چنین شرایطی نیاز بود که رسانه‌های سراسری صدای مردم مازندران را به کل کشور برسانند. اما در این حوزه هم بی‌توجهی دیدیم.
پیامدهای اجتماعی حضور مسافران بر جامعه بومی
البته بسیاری از مسافران بر این باورند که شیوع کرونا بدون حضور آن‌ها نیز در مازندران دیده می‌شود و این که ورود مسافر باعث وخامت اوضاع مازندران می‌شود صحت ندارد. در حالی که علاوه بر تأکیدی بودن ممنوعیت سفر طی دوران همه‌گیری در همه جای دنیا به دلیل کمک به چرخش ویروس، تاثیرات ناشی از حضور مسافران بر کم‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی در جامعه میزبان نیز قابل چشم‌پوشی نیست.
به اعتقاد کارشناسان مسائل اجتماعی، وقتی جامعه میزبان با حضور پرتعداد مسافران و رعایت نشدن نخستین اصل در پروتکل‌های بهداشتی دوران همه‌گیری مواجه می‌شود، به مرور از میزان اهمیت رعایت پروتکل‌ها در ذهن افراد بومی نیز کاسته شده و در فرآیندی اجتماعی بسیاری از پروتکل‌های دیگر نیز شکسته می‌شود. در واقع حضور مسافران نه تنها سبب افزایش سرعت چرخش ویروس در جامعه می‌شود، بلکه از نظر روانی هم جامعه میزبان را برای کم‌وجهی به پروتکل‌ها آماده می‌کند.
این موضوع به ویژه در این روزها که تاسوعا و عاشورا در پیش است اهمیت بسیار زیادی دارد. چرا که بسیاری از مردم ساکن شهرهای مازندران هر سال برای برگزاری آیین‌های ماه محرم به روستاهای خود می‌روند و محافل خانوادگی در قالب پخت نذری در این دو روز برپا می‌شود. مسأله‌ای که در روزهای آتی احتمالا رقم می‌خورد و می‌تواند تنش‌های کرونایی مازندران در هفته بعد از تعطیلات را افزایش دهد.
ترغیب جامعه بومی به تردد درون استانی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز این نگرانی را مطرح می‌کند و می‌گوید: نگرانی مهم ما در این روزها علاوه بر رفت‌وآمدهای خارج استانی، رفت‌وآمدی است که بین شهرها و به ویژه از شهرها به روستاها و ییلاق‌ها صورت می‌گیرد.
دکتر سید عباس موسوی می‌افزاید: مراسم محرم بین اقوام و به ویژه در مازندران زادگاه‌محور است و افراد به زادگاه خود مراجعه می‌کنند. این موضوع باعث تجمع خانواده‌ها می‌شود و افراد ساعات متمادی زیر یک سقف قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی با توجه به وضعیت کنونی مازندران از نظر کرونایی دچار چالش‌های بزرگی می‌شویم.
وی تصریح می‌کند: تأکید ما بر ضرورت ممنوعیت هرگونه تردد به همین دلیل است. چون این رفت‌وآمدها روی هم تاثیر می‌گذارند و اگر کنترل درستی انجام نشود شرایط بدتر از وضعیت موجود خواهد شد.
در حالی که سرعت واکسیناسیون در مازندران نسبت به بسیاری از استان‌ها و میانگین کشوری بالاتر است و تا کنون بیش از یک میلیون و ۳۱۲ هزار دُز واکسن کرونا در این استان تزریق شده، گستردگی دامنه شیوع و انتقال ویروس کرونا در مازندران طی هفته‌های به بالاترین میزان در کشور رسیده است. تا جایی که ضریب خطر یا شاخص ریسک کرونا در این استان به گفته مسئولان بهداشت و درمان مازندران حدود ۳۰ در یکصدهزار نفر است که ۲.۵ برابر وضعیت بحرانی سیستان و بلوچستان در اوج موج پنجم محسوب می‌شود .میانگین کشوری ضریب خطر یا میزان ابتلا نیز در حال حاضر ۱۲ تا ۱۴ نفر به ازای هر یکصدهزار نفر است.
در چنین وضعیتی حضور مسافران در مازندران و اصرار آن‌ها برای ورود به این استان، هیچ پیامدی جز افزایش مرگ‌های کرونایی و وخیم‌تر شدن وضعیت مازندران و استان‌های مبدا ندارد.
موج پنجم کرونا در مازندران از ۳۰ خرداد آغاز شد و پس از گذشت حدود ۵۵ روز به نظر می‌رسد که به قله رسیده و در حال مقاومت برای آغاز روند نزولی است. با این حال کارشناسان و پزشکان معتقدند در صورت استمرار بی‌توجهی مسافران و جامعه بومی استان به پروتکل‌های بهداشتی، پیاداری ایجاد شده در موج پنجم به زودی خواهد شکست و روند صعودی یک بار دیگر از سر گرفته می‌شود.
در حال حاضر ۲۰ شهرستان از ۲۲ شهرستان مازندران در وضعیت قرمز و کبود کرونایی قرار دارند.
نظر شما