محسن روحی صفت، مسوول پیشین ستاد پشتیبانی افغانستان در وزارت امور خارجه در وبینار گروه پژوهش ایرنا برای تحلیل وضعیت افغانستان، در تحلیل وضعیت کنونی این کشور اظهار کرد: منطقه ای نیست که در اختیار طالبان نباشد و دیگر از دولت غنی باید به عنوان دولت گذشته یاد کرد. حاکمیت سراسری در اختیار طالبان است و در همه نقاط مسلط هستند و اکنون تقریبا تمام استانهای افغانستان را در اختیار دارند.
وی درباره تشکیل شورای انتقال با حضور کرزی، عبدالله و حکمتیار گفت: حالا که طالبان تمام قدرت را گرفته اند، تشکیل دولت انتقالی یا آتش‌بس معنایی ندارد. این زمانی موضوعیت داشت که اشرف غنی بود و دو طرف برای توافق مذاکره می کردند؛ اما الان طرف دومی نیست و از این رو تشکیل دولت موقت موضوعیتی ندارد و تنها تشریفات انتقال قدرت می تواند انجام شود.
روحی صفت توضیح داد: وقتی دولت نجیب سقوط کرد و قرار بود دولت صبغة الله مجددی تشکیل شود، مراسمی برگزار شد و رسما حکومت از دولت قبلی به دولت جدید مجاهدین منتقل شد و هرچند مقامات دولت قبل حضور نداشتند، ولی کارمندان وزارتخانه ها و مراکز دولتی بودند. الان هم ممکن است با وساطت کرزی و دیگران، چنین نقل و انتقالی انجام شود. ولی افغانستان محل بروز رخدادهای خاص و پیچیده است و ممکن است چنین اتفاقی هم نیفتد.
این دیپلمات پیشین وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که چرا اکثر شهرها بدون خونریزی و درگیری در اختیار طالبان قرار گرفت و آیا این رویداد مثبت یا منفی ارزیابی می شود، گفت: وقتی شرایط و انگیزه مقابله با طالبان نبوده، چنین اتفاقی طبیعی بود.
وی توضیح داد: مردم افغانستان از حکومتشان سرخورده بودند و گسست شدیدی بین مردم و دولت وجود داشت. از این رو مردم انگیزه کافی برای قربانی دادن، دفاع و مقابله با نیروهای طالبان نداشتند. چون حاکمان غرق در فساد سیستماتیک و گسترده بودند و این فساد حتی در حلقه های امنیتی و مقامات عالی هم وجود داشت. مردم وقتی چنین رهبرانی را می دیدند، انگیزه ای برای مقابله با طالبان نداشتند. نشانه این سرخوردگی در انتخابات گذشته که تنها یک میلیون نفر به رئیس جمهور رای دادند، هم بود.
روحی صفت تاکید کرد: فاکتور اصلی در حکومت‌ها مردم هستند و اگر مردم از دست بروند هیچ کاری نمی‌شود کرد. در غیبت مردم تنها کسانی می توانند موثر باشند که پول فراوان دارند و برای سازماندهی متکی به قدرت خارجی هستند.
وی در ارزیابی آینده افغانستان و نقش کشورهای منطقه و جهان گفت: صاحب افغانستان مردم این کشورند و در شرایط کنونی هم مردم افغانستان باید تصمیم بگیرند و نه قدرت های بزرگ و نه کشورهای همسایه، حق ندارند به جای مردم این کشور انتخاب کنند و تصمیم بگیرند. اما ما طبق شواهد و قرائن گسترده می دانیم که مردم افغانستان با طالبان نیستند.
این کارشناس توضیح داد: طالبان یک طیف قومی و روستایی است که تنها بخشی از جمعیت ۴۰ درصدی پشتون را در جامعه افغانستان نمایندگی می کند. از این رو تصور نمی‌کنم این حکومت پایدار شود، چون حکومت وقتی پایدار می شود که همه اقوام در آن مشارکت داشته باشند. به اعتقاد من بخشی از مبارزات جدید مردم افغانستان مجدداً شروع می شود تا حقوق خود را از حاکمیت جدید طلب کنند تا گروه جدید حق زنان، اقوام و اقلیتها را بدهد و با این حساب مبارزه تمام نشده، هرچند ممکن است به جای جنگ با شکل جدید یعنی به صورت مدنی انجام شود.
وبینار «سیطره طالبان در افغانستان و نقش ایران و کشورهای منطقه»، با حضور محسن روحی صفت، مسوول پیشین ستاد پشتیبانی افغانستان و عبدالمحممد طاهری، کاردار و رایزن فرهنگی پیشین ایران در افغانستان برگزار شد و به زودی محتوای کامل آن در اختیار مخاطبان ایرنا قرار خواهد گرفت.
نظر شما