آیا نشست بغداد می‌تواند سرآغاز تحولات و دوستی‌ها در منطقه باشد؟

در نشست بغداد همچنین از سران کشورهای کویت، اردن، امارات نیز دعوت شده و احتمالا رییس جمهوری فرانسه نیز به عنوان یک کشور غربی در آن شرگت خواهد کرد.

اهمیت نشست بغداد از آن رو می‌باشد که اکثر سران کشورهای دعوت شده به این نشست به طور دو جانبه یا سه جانبه و در موارد مختلف با هم اختلافات عمیق دارند و در صورت رودررویی و ملاقات احتمالا زمینه رفع این اختلافات می‌تواند فراهم شود و کشورهای اسلامی پس از سال‌ها تنش، به سمت دوستی و برادری حرکت نمایند.

هدف از نشست بغداد کاهش تنش در منطقه و جایگزین کردن مناسبات و توسعه اقتصادی به جای اختلافات منطقه‌ای از سوی مقامات عراقی عنوان شده است.

"حسن ناظم" وزیر فرهنگ و گردشگری و سخنگوی دولت عراق چند روز پیش در تشریح جزئیات "نشست بغداد" و اهداف آن گفت که «این نشست محورهای مهمی دارد که اولین آن دیپلماسی و تاثیر آن بر منطقه می‌باشد».

وی مهم‌ترین هدف از این نشست را تحقق ثبات در عراق با تفاهم کشورهای منطقه دانست و تصریح کرد که «وقتی کشورهای منطقه به دنبال کاهش اختلافات میان یکدیگر برآیند، این وضعیت در عراق هم بازتاب خواهد یافت».

وزیر فرهنگ عراق تأکید کرد که محور دوم این نشست اقتصاد است، به‌خصوص که عراق روابط گسترده‌ای در بخش‌های گوناگون با کشورهای منطقه دارد.

وی افزود که این نشست با تصمیمات مهمی در عرصه اقتصادی و مبارزه با تغییرات زیست‌محیطی همراه خواهد بود. عراق شراکت اقتصادی بزرگی با کشورهای همسایه و در شورای هماهنگی عراقی و سعودی در زمینه برق، پتروشیمی، ساخت مدارس و طرح‌های آموزشی و در کشاورزی و فرهنگ و دیگر موضوعات، دارد.

روزنامه «العربی الجدید» نیز در خصوص نشست بغداد نوشت که در پی سفر "فواد حسین"، وزیر خارجه عراق به تهران و دعوت از "ابراهیم رئیسی" برای حضور در این نشست، یک دیپلمات بلندپایه عراقی گفت که عربستان، ایران و ترکیه مهم‌ترین کشورهایی هستند که از این نشست استقبال کردند.

وی گفت که عربستان تمایل دارد بداند که ایران و ترکیه در چه سطحی در این نشست حضور می‌یابند تا در خصوص حضور "محمد بن سلمان"، ولیعهد این کشور و یا عدم حضور او تصمیم‌گیری کند.

برخی منابع تاکید کرده‌اند که فواد حسین فضا برای انجام دیدار میان مقامات ایرانی و سعودی در حاشیه این نشست را عالی توصیف کرده است.

"حسین علاوی" مشاور نخست وزیر عراق نیز تاکید کرده که تاکنون هیچ کشوری با این نشست مخالفت نکرده و همه کشورهای دعوت شده (بدون اعلام سطح شرکت) از این امر استقبال کرده‌اند.

وی گفت که دولت عراق در تلاش است تا میان شرکت کنندگان در این نشست دیدارهای دوجانبه برگزار کند و ایران نیز از این نشست استقبال کرده ‌و حضور خواهد یافت.

نشست بغداد، نشست اضداد  

اگر نشست بغداد با حضور سران کشورهای دعوت شده، انجام شود، باید نام «نشست اضداد» بر آن نهاد، چرا که کشورهای دعوت شده به این نشست اختلافات عمیقی با هم دارند که البته رفع آنها بسیار مفید برای منطقه و کشورهای دارای اختلاف خواهد بود.

"رجب طیب اردوغان" رییس جمهوری ترکیه با رییس جمهوری سوریه و سران عربستان، امارات و مصر اختلاف عمیق دارد و از سوی دیگر عربستان و امارات نیز با ایران اختلافاتی  دارند.

 برخی از این اختلافات چند جانبه و برخی دو جانبه می‌باشد.

 هنوز اطلاعات دقیقی از حضور مقامات کشورهای دعوت شده و سطح حضور آنها در نشست بغداد منتشر نشده و احتمال دارد برخی کشورها در صورت حضور با سطح پایین تری در نشست بغداد شرکت کنند که در این صورت اعتبار این نشست نیز پایین خواهد آمد و بر موفقیت آن تاثیر خواهد گذاشت.

هر چند در چند ماه اخیر گفت وگوهای خوبی میان مقامات ایران و عربستان در بغداد صورت گرفته و ادامه آن به فعال شدن دولت جدید ایران موکول شده است.

"ایرج مسجدی" سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق در این باره اعلام کرده که، «چند دور گفت وگو بین ایران و عربستان در عراق برگزار شده و این گفت و گوها موقتا به علت انتقال دولت در ایران متوقف شده که امیدواریم این گفت وگوها در مراحل بعدی نیز ادامه یابد».

وی یکی از موارد مذاکرات بین ایران و عربستان به میزبانی بغداد را با محوریت بازگشایی سفارتخانه‌ها در دو کشور اعلام کرده است.

برپایی نامعلوم نشست بغداد

در حالی که در چند روز گذشته اخبار مختلفی از برگزاری نشست بغداد در اوایل شهریور ماه منتشر شده، اما برگزاری این نشست دیروز(یک شنبه) به یکباره در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.

گزارش رسانه‌های عراقی حاکی از آن است که با وجود دعوتنامه‌هایی که دولت عراق برای سران کشورهای همجوار و برخی کشورهای منطقه و خارجی ارسال کرده، اما هنوز بغداد جواب قطعی  برای حضور سران این کشورها در این نشست دریافت نکرده است.

براساس شنیده‌ها، تاکنون تنها فرانسه، اردن و مصر آمادگی خود را برای حضور در سطح سران اعلام کرده‌اند، اما سطح حضور کشورهای دیگر به ویژه همسایگان مهم عراق هنوز نامعلوم است.

"عامر الفائز" عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق در این خصوص گفته است که گزارش‌های رسانه‌ها در خصوص احتمال عدم حضور یا کاهش سطح حضور در اجلاس بغداد منتشر شده، تا حد زیادی درست است.

الفائز خاطر نشان کرده که متاسفانه دولت عراق در برگزاری این اجلاس حتی با کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق نیز هماهنگی نکرده و به همین علت، ما به عنوان اعضای کمیسیون کاملا از این نشست و اهداف آن بی اطلاع هستیم.

وی در عین حال احتمال داده که نشست بغداد احتمالا برگزار شود، اما تمامی دستاوردهایی که دولت عراق از آن انتظار داشته، شاید تحقق پیدا نکند.

این عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق در خصوص عدم حضور برخی از سران کشورها در نشست بغداد تاکید کرده که «اختلافات بین کشورهای مشارکت کننده درباره جدول کاری نشست، اثر گذاشته به نحوی که برخی کشورها، حضور سوریه را منوط به عدم مشارکت خود در اجلاس کرده‌اند».

وی همچنین گفته است که برخی از کشورهای همجوار عراق با اشاره به اینکه عنوان این نشست (نشست کشورهای همجوار عراق) بوده، دعوت از برخی کشورهای خارجی (غیرهمسایه و غیر منطقه‌ای) را بی ارتباط با عنوان اجلاس دانسته‌اند.

از این رو گزارش‌ها حاکی است که احتمالا برخی از کشورهای همسایه مهم عراق در سطح سران شرکت نکرده و حضور آنها به سطح سفیرانشان در بغداد محدود شود.

حال باید تا ششم شهریور صبر کرد و دید که سطح کشورهای شرکت کننده در نشست بغداد در چه میزانی است و آیا این نشست در صورت برگزاری، می‌تواند سرآغاز تحولات و دوستی‌ها در منطقه باشد یا خیر؟.