نگاهی به کارنامه گیلان در ادوار مختلف المپیک

به گزارش خبرنگار ایرنا، حضور ورزشکاران گیلانی در آوردگاه المپیک از سال ۱۹۴۸ در المپیک لندن آغاز شد که البته ورزشکاران گیلانی تاکنون در رقابت های المپیک توفیق چندانی نداشته و فقط یک مدال نقره و یک مدال برنز از مسابقات المپیک تصاحب کردند که هر ۲ مدال نیز توسط مرحوم محمود نامجو کسب شد.

تاکنون ۲۴ ورزشکار گیلانی در رشته های وزنه برداری ، کشتی ، شنا، واترپلو، بوکس ، فوتبال ، دو و میدانی، قایقرانی، تنیس روی میز، کاراته، شمشیربازی و تکواندو در ادوار مختلف رقابت های المپیک حضور یافتند.

البته تعدادی از ورزشکاران نیز ۲ بار و مرحوم محود نامجو در سه دوره متوالی برای مسابقات المپیک حاضر شدند که در این بین ، رشته بوکس با ۶ ورزشکار، بیشترین سهمیه را در بین ورزشکاران گیلانی در مسابقات المپیک داشته و وزنه برداری نیز با پنج ورزشکار، در رتبه دوم قرار دارد اما وزنه برداری موفق ترین رشته ورزشی گیلان در المپیک محسوب می شود.

اولین حضور جامعه ورزش گیلان در المپیک به رقابت های المپیک ۱۹۴۸ مربوط می شود که مرحوم محمود نامجو این افتخار را کسب کرد که در رقابت های المپیک ۱۹۴۸ لندن حضور یابد و در رشته وزنه برداری در این مسابقات شرکت کند.

مرحوم نامجو گرچه در مسابقات المپیک ۱۹۴۸ لندن نتوانست روی سکو قرار گیرد اما اولین تجربه این وزنه بردار نابغه ایران نیز بسیار ارزنده بود و وی توانست در رتبه پنجم قرار گیرد تا اولین تجربه ورزش استان گیلان در مسابقات المپیک، کسب مقام پنجم باشد.

نخستین مدال گیلان در المپیک

اما در رقابت های المپیک ۱۹۵۲ هلسینکی فنلاند ، نخستین مدال المپیکی جامعه ورزش گیلان کسب شد و مرحوم محمود نامجو طی دومین حضور متوالی خود در مسابقات المپیک ، موفق به کسب مدال شد و این وزنه بردار ارزنده کشور و قهرمان جهان توانست در آن رقابت ها، مدال ارزشمند نقره را کسب کند.

نامجو همچنان تنها ورزشکار گیلانی بود که در مسابقات المپیک حضور می یافت اما این حضورش رنگ و بوی خاصی داشت و این ورزشکار شایسته که نام خود را در ورزش ایران و حتی ورزش آسیا جاودانه کرد، موفق به کسب مقام نایب قهرمانی شد تا مدال نقره مسابقات المپیک را بر گردن بیاویزد.

المپیک ملبورن آخرین مدال ورزش گیلان از المپیک 

در رقابت های المپیک ۱۹۵۶ ملبورن استرالیا نیز کاروان ورزشی ایران حضور یافت و مرحوم محمود نامجو همچنان به عنوان تنها نماینده استان گیلان در این رقابت ها حضور یافت و در مسابقات وزنه برداری شرکت کرد.

مرحوم نامجو با شرکت در المپیک ملبورن ، برای سومین دوره متوالی رقابت های المپیک را تجربه کرد تا از این بابت نیز نه تنها به عنوان تنها ورزشکاری از گیلان باشد که سه دوره رقابت های المپیک را تجربه می کند، بلکه یکی از معدود ورزشکاران ایرانی است که در سه دوره المپیک حضور یافت.

او در رقابت های المپیک ملبورن نیز درخشید و سرانجام در رقابت های وزنه برداری مقام سوم را کسب کرد تا مدال برنز را تصاحب کند و این مدال را به کلکسیون افتخارات خود اضافه کند.

اما پرونده مدال آوری گیلانی ها با این مدال بسته شد زیرا برنز نامجو در ملبورن آخرین مدالی بود که توسط ورزشکاران گیلانی در رقابت های المپیک کسب شد و پس از آن تاکنون، هیچ ورزشکاری از گیلان موفق نشد در رقابت های المپیک روی سکو قرار گیرد و مدال کسب کند. 

مدال های نقره و برنز مرحوم نامجو، تنها مدال های کسب شده توسط ورزشکاران گیلانی در ادوار مختلف تاریخ المپیک است.

حضور سه ورزشکار گیلانی در المپیک ۱۹۶۴ توکیو

برای المپیک توکیو، تعداد ورزشکاران گیلانی حاضر در رقابت های المپیک ترقی یافت و سه نماینده از این استان توانستند در آن مسابقات مهم حضور یابند. اما هیچ یک موفق به کسب مدال نشدند تا همه نگاه های جامعه ورزش گیلان، به مسابقات المپیک دوره بعد دوخته شود.

حیدر شونجانی در رشته شنا، احمد خشوعی در رشته کشتی و علی رجبی اسلامی در رشته وزنه برداری، سه ورزشکار گیلانی بودند که موفق به حضور در المپیک ۱۹۶۴ توکیو شدند اما هر سه ورزشکار از گردونه مسابقات حذف شدند و نتوانستند مقامی را تصاحب کنند.

المپیک ۱۹۷۴ مونیخ و تکرار حضور سه ورزشکار از گیلان 

گیلان برای المپیک ۱۹۷۴ مونیخ آلمان نیز دوباره سه نماینده داشت اما طلسم مدال آوری استان همچنان بسته ماند زیرا این سه ورزشکار نیز همانند سه نماینده گیلانی حاضر در المپیک ۱۹۶۴ توکیو ، موفق به کسب مدال نشدند و هر سه ورزشکار نیز از رقابت ها حذف شدند.

با وجود اینکه در آن سال ها گیلان یکی از قطب های برتر رشته بوکس در کشور محسوب می شد، هر سه ورزشکار گیلانی در این رشته توانستند در مسابقات المپیک مونیخ حضور یابند که نصرت الله وکیل منفرد، جبار فعلی و حسین اغماض بوکسورهای استان گیلان بودند که در المپیک مونیخ حضور یافتند.

اما این سه بوکسور ارزنده و ملی پوش کشور نیز در المپیک ۱۹۷۲ مونیخ ره به جایی نبرده و با شکست برابر حریفان خود، از گردونه رقابت ها حذف شدند تا همچنان مدال های نقره و برنز مرحوم نامجو، تنها مدال های المپیکی جامعه ورزش گیلان از مسابقات المپیک باشد.

المپیک ۱۹۷۶ مونترال بیشترین حضور ورزشکاران گیلانی 

در رقابت های المپیک ۱۹۷۶ و زمانی که هنوز حضور در مسابقات المپیکی، سهمیه بندی نشده و قهرمانان جهان و قاره ای می توانستند در رقابت های المپیک حضور یابند، ۶ ورزشکار از گیلان در رقابت های المپیک مونترال حضور یافتند.

غفور جهانی در رشته فوتبال ، سلمان حسام در رشته دو و میدانی ، محمد آذرحزین و علی بحری در رشته بوکس ، مهدی عطاراشرفی در رشته وزنه برداری و مرحوم حیدر شونجانی در رشته واترپلو از گیلان در مسابقات المپیک ۱۹۷۶ مونترال حضور یافتند.

البته این ورزشکاران نیز در نهایت نتوانستند مقام و مدالی کسب کنند که در این بین، غفور جهانی به همراه تیم ملی فوتبال ایران به مرحله یک چهارم نهایی راه یافته بود و مهدی عطاراشرفی نیز در رشته وزنه برداری در وزن خود، مقام سیزدهم المپیک را کسب کرد تا این مقام ها، بهترین نتیجه ورزشکاران گیلانی حاضر در المپیک مونترال باشد.

اما یکی از نکات ویژه و جالب المپیک ۱۹۷۶ مونترال، حضور مرحوم حیدر شونجانی به همراه تیم ملی واترپلو در این مسابقات بود تا این ورزشکار در ۲ رشته شنا و واترپلو در مسابقات المپیک حضور یابد چون مرحوم شونجانی در المپیک ۱۹۶۴ توکیو، در رشته شنا حضور یافته بود.

حضور یک ورزشکار گیلانی درالمپیک ۱۹۹۶ آتلانتا 

با وجود اینکه ایران در مسابقات المپیک ۱۹۸۰ مسکو و ۱۹۸۴ لس آنجلس حضور نیافت، ورزشکاران گیلانی در المپیک های ۱۹۸۸ سئول کره جنوبی و ۱۹۹۲ بارسلون نیز نتوانستند سهمیه کسب کنند و در آن رقابت ها غایب بودند.

اما در مسابقات المپیک ۱۹۹۶ آتالانتا، ابراهیم مهربان کشتی گیر ارزنده استان گیلان توانست با کسب سهمیه به این رقابت ها راه یابد که البته مهربان در رقابت های کشتی حذف شد تا همچنان ورزش گیلان در حسرت کسب مدال المپیک پس از رقابت های ۱۹۵۶ ملبورن باقی بماند.

درخشش وزنه بردار گیلانی در المپیک سیدنی 

گیلان در مسابقات المپیک ۲۰۰۰ سیدنی استرالیا، سیدمهدی پانزوان در رشته وزنه برداری و نادر عیوضی در رشته قایقرانی را به نمایندگی از استان در کاروان ورزشی ایران دراختیار داشت که البته تکرار ناکامی ها در این دوره نیز رقم خورد و این ۲ ورزشکار نیز موفق به کسب مدال نشدند.

این در حالی است که سیدمهدی پانزوان در رشته وزنه برداری رقابت خوبی را با سایر وزنه برداران وزن خود انجام داد اما در نهایت در رتبه پنجم قرار گرفت تا دست این وزنه بردار شایسته از کسب مدال المپیک کوتاه بماند.

حضور سه ورزشکار گیلانی در المپیک آتن

همراه با اجرای طرح سهمیه بندی المپیک حضور در این مسابقات نیز مشکل شد. اما در مسابقات المپیک ۲۰۰۴ آتن یونان، سه ورزشکار گیلانی توانستند سهمیه حضور را کسب کنند که سیدمهدی پانزوان و اصغر ابراهیمی در رشته وزنه برداری و شاهین اخلاق پسند در رشته تنیس روی میز، ورزشکاران گیلانی بودند تا به همراه کاروان ورزشی ایران در این ماراتن جهانی حضور یابند.

با این حال سه نماینده گیلانی نیز در کسب مدال المپیک آتن ناکام بودند تا همچنان ۲ مدال مرحوم نامجو، تنها مدال های المپیکی جامعه ورزشی گیلان از رقابت های المیپک باشد، البته سیدمهدی پانزوان با حضور در المپیک آتن، برای دومین دوره متوالی در رقابت های المپیک حضور یافت.

یک گام فاصله تا کسب مدال المپیک پکن 

برای رقابت های المپیک ۲۰۰۸ پکن چین ۲ ورزشکار گیلانی به همراه کاروان ورزش ایران در مسابقات حضور یافتند که هر ۲ ورزشکار تا یک قدمی کسب مدال المپیک پیش رفتند. اما در نهایت این ۲ ورزشکار از کسب مدال المپیک بازماندند.

اصغر ابراهیمی در رشته وزنه برداری و فردین معصومی در رشته کشتی آزاد، ورزشکاران گیلانی بودند که در المپیک ۲۰۰۸ پکن چین حضور یافتند و در نهابت نیز رتبه های خوبی را کسب کردند اما نتوانستند روی سکو قرار گیرند تا مدال المپیک را کسب کنند.

فردین معصومی کشتی گیر سنگین وزن و ملی پوش گیلانی، مسابقات خوبی را در المپیک پکن به نمایش گذاشت و سرانجام رتبه پنجم المپیک را کسب کرد تا این ورزشکار تا آستانه کسب مدال المپیک پیش برود اما در نهابت موفق نشد که مدال لمپیک را کسب کند تا وداع تلخی را با این رقابت ها داشته باشد.

اصغر ابراهیمی که سابقه کاپیتانی تیم ملی وزنه برداری کشور را نیز دارد، برای دومین دوره متوالی در مسابقات المپیک حضور یافت و سرانجام در وزن خود مقام هفتم را کسب کرد تا این وزنه بردار نیز در حسرت کسب مدال المپیک قرار گیرد.

البته به دلیل ثابت شدن دوپینگ چند وزنه بردار در مسابقات المپیک پکن و در وزنی که اصغرا ابراهیمی حضور داشت، سرانجام رتبه این وزنه بردار از مقام هفتم به رتبه چهارم ارتقا یافت اما این نیز باعث نشد که این وزنه بردار مدال المپیک را کسب کند اما این رتبه ، بهترین مقام ورزش گیلان پس از مدال های مرحوم نامجو در مسابقات المپیک قلمداد می شود.

حضور فقط یک ورزشکار گیلانی در المپیک ۲۰۱۲ لندن

در رقابت های المپیک ۲۰۱۲ لندن نیز فقط امین قاسمی پور بوکسور ارزنده و ملی پوش گیلان جواز حضور در رقابت های المپیک ۲۰۱۲ لندن را کسب کرد که این بوکسور ملی پوش در اولین مسابقه خود مغلوب حریفش شد تا وداع زودهنگامی را با مسابقات المپیک داشته باشد.

البته این در حالی است که چهار سال بعد و در مسابقات المپیک ۲۰۱۶ ریو برزیل نیز، هیچ ورزشکاری از گیلان موفق نشد سهمیه حضور در رقابت های المپیک را کسب کند تا جامعه ورزش گیلان هیچ نماینده ای  در این مسابقات مهم نداشته باشد.

المپیک توکیو و حضور بیشترین ورزشکار گیلانی با کسب سهمیه  

رقابت های المپیک ۲۰۲۰ توکیو که به دلیل شیوع کرونا در جهان با یک سال تعویق انجام شد، شاهد حضور پنج ورزشکار از گیلان بود تا ورزش این استان شاهد بیشترین تعداد حضور ورزشکار خود در رقابت های المپیک باشد. البته در مسابقات المپیک ۱۹۷۶ مونترال نیز گیلان ۶ نماینده داشت که آن زمان نیاز به کسب سهمیه نبود.

اما در المپیک توکیو پنج ورزشکار گیلانی توانستند سهمیه المپیک را کسب کنند که شوربختانه هیچ یک از این پنج ورزشکار نیز موفق به کسب مدال نشدند تا همچنان فقط نام نامجو در کسب مدال المپیک در ورزش گیلان بدرخشد.

آرمین هادی پور در رشته تکواندو ، محمد رهبری در رشته شمشیربازی ، نازنین ملایی و علی آقامیرزایی در رشته قایقرانی و سارا بهمنیار در رشته کاراته ، پنج ورزشکار گیلانی بودند که به همراه کاروان ورزشی ایران در المپیک توکیو حضور یافتند.

آرمین هادی پور که گفته می شد از ناراحتی زانوی پا رنج می برد، در المپیک نیز با همین درد کهنه حضور یافت و پس از پیروزی در دور اول، نتوانست در دور دوم برابر حریفش به برتری برسد و خیلی زود از گردونه رقابت های المپیک کنار رفت تا گیلان یکی از شانس های مهم کسب سهمیه مدال در المپیک توکیو را از دست دهد.

سارا بهمنیار دیگر امید مدال آوری ورزشکاران گیلانی در المپیک توکیو بود و با وجود اینکه رشته کاراته برای اولین بار در المپیک توکیو جواز حضور را دریافت کرد، بهنمیار ای نفرصت را داشت تا با کسب مدال ، نام خود را در ورزش ایران جاودانه کند چون ابتدا رقابت های وزن ۵۵- کیلوگرم برگزار شد و بهمنیار اولین ملی پوشی ایرانی بود که باید به روی تاتامی می رفت که این ورزشکار نیز در اولین دیدارش به مصاف یکی از قدرتمندترین ورزشکاران این رشته رفت که در نهایت بهمنیار با شایستگی توانست کاراته کار ترکیه را مغلوب کند تا اولین پیروزی تاریخ کاراته ایران در مسابقات المپیک را، به نام خود ثبت کند.

البته سارا بهمنیار در مبارزات دوم تا چهارم خود مغلوب حریفان نام آور و قدرتمندش شد و نتوانست به مرحله نیمه نهایی صعود کند و از مسابقات المپیک توکیو خداحافظی کرد که با حذف بهمنیار از این رقابت ها، عملا شانس کسب مدال برای گیلان پایان یافت چون بهمنیار و هادی پور شانس بیشتری برای کسب مدال المپیک داشتند.

محمد رهبری شمشیرباز شایسته و ملی پوش گیلانی نیز در جریان رقابت های المپیک توکیو ابتدا به مصاف حریفی از کشور فرانسه رفت که در نهایت در یک بازی برتر این حریف قدرتمند خود را شسکت داد و به مرحله یک هشتم نهایی راه یافت تا در این مرحله ، مقابل سامی لی شمشیرباز ایتالیایی قرار گیرد.

ملی پوش گیلانی شمشیربازی اسلحه سابر ایران در مرحله یک هشتم نهایی با وجود تمام تلاشی که انجام داد مغلوب شمشیرباز قدرتمند ایتالیایی شد تا نتواند به مرحله یک چهارم نهایی راه یابد تا از رقابتهای انفرادی المپیک حذف شود.

البته محمد رهبری به همراه تیم ملی شمشیربازی اسلحه سابر ایران در رقابت های تیمی نیز حضور یافت که در مرحله یک چهارم نهایی با قبول شکست برابر ایتالیا باید برای کسب مقام پنجم تا هشتم مبارزه می کرد که در این مرحله ابتدا تیم آمریکا را شکست دادند و سپس مغلوب تیم مصر شد تا در نهایت مقام ششم تیمی المپیک را تصاحب کند.

علی آقامیرزایی دیگر ورزشکار ملی پوش گیلانی که سابقه درخشانی در تیم ملی قایقرانی کایاک ایران دارد، در جریان مسابقات المپیک توکیو، ابتدا در دور مقدماتی پنجم شد و جواز حضور در مرحله یک چهارم نهایی را کسب کرد.

علی آقامیرزایی در مرحله یک چهارم نهایی مسابقات کایاک یکنفره یکهزار متر المپیک در گروه سختی قرار گرفت و در نهایت با کسب رتبه چهارم ، از راه یابی به مرحله نیمه نهایی بازماند چون در این مرحله از هر گروه، سه قایقران به مرحله نیمه نهایی صعود می کرد که با این وجود کار این قایقران در المپیک توکیو پایان یافت. 

اما نازنین ملایی دیگر ورزشکار گیلانی حاضر در المپیک توکیو توانست بهترین نتیجه را بین روزشکاران گیلانی کسب کند و حتی بهرتین نتیجه را در تاریخ قایقرانی ورئینگ برای ایران به ثبت رساند چون این ورزشکار شایسته و ملی پوش گیلانی در نهایت رتبه یازدهم را کسب کرد.

نازنین ملایی در جریان مسابقات قایقرانی روئینگ المپیک در بخش بانوان در مرحله مقدماتی با شایستگی ظاهر و سرانجام با کسب رتبه سوم به مرحله دوم راه یافت که در این مرحله نیز در گروه سختی قرار گرفت اما در نهایت با شایستگی و درخشش خود مقام سوم را کسب کرد تا به مرحله نیمه نهایی راه یابد که در این مرحله توانست مقام ششم را تصاحب کند.

این قایقران برجسته گیلانی با کسب مقام ششم راهی فینال گروه B شد تا اولین قایقران ایرانی باشد که حضور در این مرحله از المپیک را تجربه می کند که سرانجام نیز، نازنین ملایی در پایان رقابت های روئینگ یک نفره هزار متر در جایگاه یازدهم ایستاد تا بهترین نتیجه قایقرانی روئینگ را در تاریخ ایران در بازیهای المپیک به نام خود ثبت کند.

گرچه در المپیک توکیو شاهد رشد و ترقی بسیار مناسب ورزشکاران گیلانی برای کسب سهمیه المپیک بودیم و پنج ورزشکار توانستند در این رقابت ها حضور یابند اما آنان نیز همانند ۱۸ ورزشکار دیگر که در دور های مختلف المپیک حضور یافته بودند، از کسب مدال المپیک عاجز ماندند.

به هرحال تاکنون فقط مرحوم نامجو موفق به کسب مدال المپیک شد و این ورزشکار افسانه ای ۲ مدال برای ورزش گیلان و ورزش ایران از آوردگاه المپیک به ارمغان آورد و هم اینک نیز مردم ورزشدوست گیلان منتظرند که ورزشکاران این استان با کسب سهمیه و حضور در المپیک ۲۰۲۴ پاریس فرانسه ، مدال کسب کنند تا نام آنان نیز در کنار نام مرحوم نامجو جزو مدال آوران ورزش گیلان از مسباقات المپیک قرار گیرد.