غربالگری کرونا، کارآزمایی پزشک خانواده در استان فارس

برنامه پزشک خانواده از سال ۹۱ در فارس اجرایی شده و فراز و فرودهای فراوانی داشته است.نشست ستاد راهبردی پزشک خانواده شهری ارائه خدمات آن در استان فارس از سوی پزشکان را از اول خرداد سال ۹۹  اختیاری اعلام کرد. همین اختیاری شدن برنامه پزشک خانواده به نوعی پذیرش شکست اجرای این برنامه بود و گوشزدی برای مسوولان حوزه بهداشت و درمان که تا قبل از آماده نبودن زیرساخت های اجرای یک طرح بزرگ مانند پزشک خانواده نباید دست به ساختارهای بهداشت و درمان بزنند. 

تجمیع بیمه ها و هماهنگی شرکت های بیمه گذار و همچنین اصلاح پرداخت ها به پزشکان کلید اصلی تداوم و موفقیت پزشک خانواده است موضوعی که هیچگاه در استان فارس به درستی اجرا نشد و زمینه شکست برنامه پزشک خانواده را رقم زد، خلاء تجمیع بیمه ها موضوعی است که موجب شده برنامه پزشک خانواده به صورتی ناقص در فارس اجرا شود ، همین نواقص می‌تواند شهروندان را در مراجعه به پزشک خانواده دچار مشکل کند.

 برای اجرای خوب و کامل پزشک خانواده چند بعد و بازوی اجرایی موضوع باید با هماهنگی فعالیت کنند که عدم هماهنگی در این حوزه سالها بیماران را در شیراز و دیگر شهرهای فارس در چنبره پزشک خانواده گیر انداخت و سوهان روح بیماران شد طوری که پزشک خانواده که همه جا نسخه شفا بخش برای نظام سلامت تلقی می شود هر روز با چالشی تازه در شیراز و استان فارس همراه گردید، پزشک خانواده با هماهنگی و تعامل و در یک مسیر قرار گرفتن سیاست گذاران در وزارت بهداشت ، بیمه ها و شرکت های بیمه گذار و در نهایت مردم به سرانجام مطلوب می رسد.

به نظر می رسد باید در رفتار و کارکردهای پزشک خانواده اصلاحاتی  ایجاد شود ، زیر ساخت های پزشک خانواده باید تکمیل شود ، موضوع تجمیع بیمه ها هنوز به طور کامل اجرا نشده این از جمله مسایلی است که اجرای طرح پزشک خانواده را با دشواری و مشکل مواجه کرده است.

تامین تجهیزات فنی و راه اندازی پرونده الکترونیک برای بیماران نیز نیاز به شتاب بخشی دارد ، برنامه های موازی با پزشک خانواده در مناطقی از کشور در حال اجرا است که با پزشک خانواده همخوانی ندارد ، این برنامه ها باید تجمیع شود و در یک قالب قرار گیرد.

پزشک خانواده در کارزار کرونا 

بر اساس آنچه رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز بر آن تاکید دارد  پزشکان خانواده و مراقبان سلامت جهادگونه در امر غربالگری سلامت به ویژه گروه های هدف تلاش کردند، به طوری که فارس در کشور پیشرو بوده است.

از این سخنان رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز چنین برداشت می شود که پزشکان خانواده نقشی فراتر از طرح غربالگری بیماران نداشتند ، هر چند اهمیت غربالگری هم بر کسی پوشیده نیست اما در بازتعریف طرح پزشک خانواده وظایفی بسیار بزرگتر بر عهده مجریان این طرح نهاده شده است.

مهرزاد لطفی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تقدیر از تلاش های مجموعه تیم های پزشکی خانواده در فارس اظهار کرد: پزشکان خانواده شهری، روستایی، دولتی و خصوصی نقش بسیار مهمی در مدیریت، کنترل و پیشگیری کووید ۱۹ داشتند.

لطفی  ادامه داد: پس از چند سال از آغاز برنامه پزشک خانواده در استان، تیم های پزشکی خانواده با توجه به مسایل و چالش های موجود، کماکان همکاری کامل با دانشگاه و اجرای این برنامه دارند.

رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز  با تقدیر از پزشکان خانواده و مراقبان سلامت در زمینه مبارزه با کرونا و غربالگری مردم استان فارس گفت: استان فارس در مدیریت کرونا در کشور خوش درخشید که این موفقیت علاوه بر همکاری مجموعه استانداری با دست اندرکاران حوزه سلامت، وجود پزشکان خانواده و مراقبان سلامت بوده است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور نیز در سال ۹۹ در سفر به شیراز با تقدیر از خدمات پزشک خانواده گفت: حضور پزشکان خانواده در فارس یکی از دلایل مدیریت موفق در مقابله با کرونا  بوده است.

علیرضا رییسی از پزشکان خانواده به دلیل تلاش و نقش موثری که در مقابله با کووید ۱۹ داشته اند تقدیر کرد و افزود: راه اندازی خانه های بهداشت عشایری به عنوان یک حرکت خوب و بزرگ برای نظام سلامت کشور، از شیراز، مهد فرهنگ و علم پزشکی بوده است که امیدواریم در تمام کشور توسعه یابد.
 
رییسی یکی از توانمندی ‌های کشور در مقابله با بیماری ها را وجود نظام شبکه بهداشت و درمان در سطح روستا ها و شهرها عنوان و خاطرنشان کرد: اگر این نظام نبود، بیمارستان ها توان پذیرش این حجم بیماران را نداشتند و با مشکلات زیادی روبرو می شدیم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت حضور پزشکان خانواده به ویژه در شرایط بحرانی را بسیار موثر دانست و گفت: در حال حاضر اجرای برنامه پزشک خانواده همانند روزهای سخت آغازین اجرای آن نیست، فرهنگ سازی شده، پرونده الکترونیک راه اندازی و زیرساخت ها فراهم شده است.

وی بیان کرد: مصمم هستیم  اکثر استان های کشور تحت پوشش پزشک خانواده قرار گیرند. با توجه به پیشرو بودن فارس و مازندران در اجرای برنامه پزشک خانواده، لازم است برای ارتقا، تقویت و رفع چالش های موجود راهکار ارائه شود.

رییسی گفت: با ورود پزشکان خانواده در امر غربالگری، مرحله اول و دوم این برنامه به طور کامل انجام شد و امیدواریم شاخص های بهداشتی همچنان بهبود یابد.

اخیرا مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی پیشگامی این سازمان در اجرای طرح ملی نسخه الکترونیک را افتخاری ارزشمند و ماندگار دانسته و گفته است : نسخه الکترونیک موجب ایجاد شفافیت و برقراری عدالت در ارائه خدمات درمانی می‌شود و زمینه ساز تحقق اهداف و برنامه‌های مهمی همچون پزشک خانواده و نظام ارجاع خواهد بود.

مصطفی سالاری با بیان اینکه محصول برنامه بزرگ نسخه الکترونیک در آینده سازمان تأمین اجتماعی و نظام درمانی کشور مشخص خواهد شد، گفت: با تکمیل این طرح بزرگ و به دنبال آن تحقق برنامه‌های نظام ارجاع و پزشک خانواده امکان کاهش هرچه بیشتر هزینه‌های درمانی بیمه شدگان وجود خواهد داشت و ارائه خدمات درمانی ارزان و نزدیک به رایگان با استفاده از نسخه الکترونیک و در بستر نظام ارجاع و پزشک خانواده میسر است.

۱۰ سال سابقه اجرای برنامه پزشک خانواده در استان فارس در نهایت آن را به اجرای اختیاری رساند ، طعم تلخ شکست در اجرای موفق این طرح برای شهروندان در شیراز و استان فارس و مدیران و مجریان طرح پزشک خانواده معنی عبارت " کاهش پرداختی از جییب مردم و کاهش هرچه بیشتر هزینه‌های درمانی بیمه شدگان " را بیشتر و بهتر ملموس و قابل درک می‌کند.

اگر قرار است وزارت بهداشت اجرای این طرح را در همه مناطق و شهرهای کشور کلید بزند بهتر است از درس های پزشک خانواده در شیراز با هم درس تازه بگیرد ، طرحی که همه مسوولان خود را در آن صاحبنظر می دانستند و بخش بزرگی از وقت مدیران حوزه بهداشت و درمان در ۱۰ سال گذشته صرف پاسخ به انتقاداتی می شد که از در و دیوار بر پزشک خانواده آوار می شد و غبار آن دامن شهروندان را در استان فارس می گرفت.