حتما حتی برای یک بار هم که شده نظرتان به حیوانی مانند سگ، خرگوش و یا گربه در آغوش و یا داخل خودرویی جلب شده و شاید هم احساس کردید که ایکاش می توانستید آن حیوان دوست داشتنی را در آغوش بگیرید و موهای نرمش را نوازش کنید، شاید این حس به زمانی بر می گردد که اجداد ما زندگی تنگاتنگی با حیوانات داشتند، نقش حیوانات در زندگی انسان به عنوان نیروی کار و تامین منابع غذایی قدمتی چندین هزار ساله دارد که در چند سال اخیر نیز وجود روابط میان انسان ها و حیوانات از نظر عاطفی بر این نقش حیوانات در زندگی انسان اضافه شده است.
در زمان های دور گاوها نقش موتور امروزی را برای شخم زدن مزارع بر عهده داشتند به طوری که تصاویر مصری کشف شده از ۵۰۰۰ سال پیش نشان داده است که قدمت استفاده از گاوها برای استفاده در باربری و شخم زدن با گاوآهن از استفاده از اسب برای مقاصد بشری بیشتر بوده است، در واقع نقش حیوانات در زندگی انسان از دیرباز در غارهای باستانی تا مزارع مدرن کشاورزی در عصر حاضر، به چشم می خورد.
یافته‌های باستان شناسی نشان می‌دهد که انسان‌ها از حدود ۱۵ هزار سال پیش به نگهداری از حیوانات خانگی روی آوردند، به نظر می‌رسد اجداد ما حتی حیوانات وحشی از جمله گرگ‌ها را از سن کم به محیط زندگی خود آورده و آنان را تا حد امکان اهلی می‌کردند.
اما امروزه مرزهای همزیستی انسان و حیوان جابجا شده به طوری که حیوانات نقش پررنگ تری در زندگی بشر پیدا کرده اند و به عنوان همدم و حتی کمک کننده افراد نابینا و معلول آموزش می بینند، اما با تمام این فواید باید دید که آیا حیوانات نیز از این وضعیت راضی هستند؟ آیا آسایش ظاهری در آپارتمان های چند متری تا چند صد متری را بر جست و خیز و تلاش برای زنده ماندن در طبیعت ترجیح می دهند؟
انسان های زیادی هستند که با تمام توان و حساسیت بالا از حیوانات خانگی خود محافظت می کنند اما در این میان هم هستند انسان هایی که با قساوت تمام با حیوانات رفتار می کنند، اینجاست که بحث حقوق حیوانات به میان می آید و به دنبال آن یک روز به نام روز جهانی حیوانات نامگذاری شد، روز جهانی حیوانات برای نخستین بار از سوی هاینریش تسیمرمان، نویسنده آلمانی و ناشر نشریه «مرد و سگ» سازماندهی شد. او نخستین روز جهانی حیوانات را در ۲۴ مارس سال ۱۹۲۵ در سالن اسپرت‌پالاس در شهر برلین آلمان برگزار کرد که بیش از پنج هزار نفر در این مراسم شرکت کرده بودند. این رویداد در اصل برای روز ۴ اکتبر برابر با روز جشن سنت فرانسیس، قدیس آسیسی، عاشق طبیعت و قدیس حامی حیوانات و محیط زیست برنامه‌ریزی شده بود اما به خاطر اینکه سالن برگزاری در آن روز قابل دسترس نبود، در ۲۴ مارس برگزار شد. در سال ۱۹۲۹ این رویداد برای نخستین بار به روز ۴ اکتبر منتقل شد.
هاینریش تسیمرمان هر سال به طور خستگی‌ناپذیری برای ترویج روز جهانی حیوانات تلاش می‌کرد تا اینکه سرانجام در ماه می سال ۱۹۳۱ در کنگره بین‌المللی حفاظت از حیوانات در فلورانس ایتالیا طرح پیشنهادی خود را برای نامگذاری ۴ اکتبر به عنوان روز جهانی حیوانات ارائه داد که با اتفاق آرا پذیرفته و به عنوان یک قطعنامه پذیرفته شد.
هدف از برگزاری روز جهانی حیوانات، ارتقاء وضعیت زندگی حیوانات به منظور بهبود استانداردهای رفاهی زندگی آنان در سراسر جهان است. با جشن گرفتن این روز، تمامی جنبش‌های حامی حقوق حیوانات یکپارچه می‌شوند و به نیرویی جهانی تبدیل شوند تا جهان را به جایی بهتر برای زندگی همه حیوانات تبدیل کنند.
در ایران نیز تلاش شد تا قانونی برای حمایت از حیوانات شکل گیرد بر این اساس پیش نویس لایحه " حمایت از حیوانات " دی ماه ۱۳۹۸ از سوی معاونت حقوقی رییس جمهوری تقدیم هیات دولت شده و بعد از بررسی در بخش های تخصصی در خرداد ما امسال به تصویب هیات دولت رسید، ساماندهی مراکز نگهداری از انواع حیوانات و تعیین مجازات برای آزاردهندگان آنها از مهمترین اهداف این لایحه است.
معاونت حقوقی وقت ریاست جمهوری همزمان با تصویب این لایحه اعلام کرده بود که «نظر به وظیفه اخلاقی و قانونی در قبال حیات همه جانداران و حفظ محیط‌زیست و نیز در پاسخ به انتظار مشروع مردم و سازمان‌های مردم نهاد، لایحه حمایت از حیوانات توسط معاونت حقوقی تهیه و پس از پیگیری در کمیسیون‌های دولت سرانجام به تصویب هیأت وزیران رسید.» این لایحه دارای ۲۳ ماده و ۱۵ تبصره است، تشکیل «مرکز ملی حمایت از حیوانات» و مراکز استانی آن به ریاست سازمان حفاظت محیط زیست و با حضور نمایندگان دستگاههای مختلف اجرایی و قضایی به منظور اعطای مجوز و نظارت بر تمامی فعالیت های مراکز نگهداری حیوانات و تعیین بهای خدمات آنها، اقامه دعوی علیه ناقضان حقوق حیوانات و ساماندهی حیوانات بدون صاحب از جمله وظایف مهم این مرکز تعیین شده است.
امروزه زندگی حیوانات به طور چشمگیری تحت تاثیر رفتار انسان ها قرار گرفته است که می توان با بالا بردن آگاهی جهانی امن برای حیوانات ایجاد کرد، آنها هم مخلوق خدا هستند و حق زندگی زندگی دارند اما متاسفانه ما انسان ها با زیاده خواهی خود عرصه بر این مخلوقات تنگ کرده ایم و حتی با خودخواهی زیستگاه آنها را تخریب و به مزارع و باغ تبدیل می کنیم و زمانی آنها می خواهند از خانه و کاشانه خود محافظت کنند با سرب داغ تفنگ ها نقره داغ می شوند.
درست است که حیوانات ناطق نیستند اما تردیدی وجود ندارد که دارای احساس هستند و می توانند درد و لذت را درک کنند، این را می توان از برخی فیلم هایی که در فضاهای مجازی منتشر می شود فهمید، فیلم هایی که انسان های قصی القلب حیوانی را به روش های مختلف مانند دار زدن، آتش زدن و یا به دنبال خودرو کشیدن آزار می دهند که می توان درد را در چهره آن حیوان دید اما در مقابل هم هستند انسان هایی که با تمام توان از حیوانات محافظت و به آنها محبت می کنند که در چهره این حیوانات هم می توان رضایت و خوشحالی را دید، این نشان می دهد که حیوانات هم بدی و خوبی را درک می کند.
حتی در اعلامیه جهانی حقوق حیوانات آمده است «احترام گذاشتنِ انسان به حیوانات، جدا از احترام گذاشتن انسان‌ها به یکدیگر نیست»، این نگاه اخلاقی در سیره و آموزه های اولیای ادیان به ویژه در دین اسلام هم به صورتی برجسته به چشم می آید. نه در قرآن و نه در هیچ‌یک از تعالیم پیامبر اسلام (ص) و ائمه شیعه (ع)، آزار رسانی به حیوانات و بی اعتنایی به رنج آنها مجاز و موجه شمرده نشده است، بلکه برعکس، در روایات متعددی نقل شده است که باید از آزار حیوانات اجتناب کرد. چنانکه در آیه ۳۸ سوره انعام آمده است، «تمام جنبدگان روی زمین مانند انسان در آفرینش، دارای ارزش ذاتی هستند و هیچ جنبنده ای در زمین نیست و نه هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند، مگر آنکه آنها [نیز] گروه‌هایی مانند شما هستند، یا در آیه ۴۱ سوره نور، که همه موجودات، ذی‌شعور و تسبیح کننده خداوند تصویر شده اند: «آیا نمی بینی که هر چه در آسمان ها و زمین است و مرغان پَرگشوده تسبیح خداوند را می گویند و همه دعا و تسبیح خود را می دانند و خداوند نسبت به آنچه انجام می دهند داناست». وحوش نیز در قیامت محشور می شوند. اینکه در اسلام از ذبح حیوان در برابر چشم حیوان دیگر، نهی شده است، قطعاً نشانۀ شعور حیوان و توان درکِ درد و رنج آن است.
بیاییم کمک کنیم تا دنیای امروز، مکانی بهتر برای تمام حیوانات شود و با نگاهی خودخواهانه، حیوانات را در کنار خود نگه نداریم.
۹۰۱۴
نظر شما