ایران و پاکستان؛ ۲ اقتصاد مکمل ،لزوم هموارسازی مسیر همکاری‌ها

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، تعامل و هم افزایی با همسایگان راهبرد اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران به ویژه نقشه راه دولت سیزدهم می‌باشد، موضوعی که آیت‌الله رئیسی رئیس جمهوری کشورمان در دیدار اخیر خود با مقام‌های بلندپایه همسایه شرقی یعنی پاکستان بر آن تاکید کرد.

جمهوری اسلامی پاکستان هم به عنوان یک کشور اسلامی و همسایه نزدیک با ایران داری مرز مشترک نزدیک به یکهزار کیلومتر، از جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی کشورمان برای تحکیم مناسبات سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و امنیتی برخوردار است و همین ویژگی اهمیت تقویت و گسترش بیش از پیش همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور را نیز دوچندان می‌کند.

نگاه دولت سیزدهم به یافتن راه‌های جدید در تعامل با همسایه شرقی 

 سید ابراهیم رئیسی سیزدهم خرداد ماه امسال و در حاشیه مراسم تحلیف خود در تهران، طی دیداری مهم با "محمد صادق سنجرانی" رئیس مجلس سنای پاکستان، با بیان اینکه روابط تهران و اسلام‌آباد فراتر از رابطه همسایگی است، گفت: رابطه دو ملت برپایه باورهای اعتقادی و فرهنگی استوار است و این پیوندی ناگسستنی است.

 رئیسی سطح مطلوب مناسبات ایران و پاکستان را بسیار بالاتر از حد کنونی دانست و با اشاره به اینکه می‌توان راههای جدیدی برای تعمیق روابط دو کشور ایجاد کرد، اظهارداشت: باید ظرفیت های افزایش روابط و همکاری‌های دو کشور را شناسایی و در مسیر منافع دو کشور و منطقه فعال سازیم.

در همین راستا رئیس جمهوری کشورمان ماه گذشته در دیدار با «عمران‌خان» نخست وزیر پاکستان در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در پایتخت تاجیکستان، با بیان اینکه ظرفیت های دست نخورده و ارزشمندی در دو کشور برای گسترش مناسبات وجود دارد، گفت: عزم جمهوری اسلامی ایران ارتقای روابط و همکاری های منطقه ای به ویژه با کشورهای همسایه است و در این میان پاکستان جایگاه خاصی دارد.

نیاز به شناسایی ظرفیت‌های موجود و تلاش برای رفع موانع در مسیر همکاری‌ها 

از سرگیری روابط بانکی همواره یکی از خواسته های اصلی تجار پاکستانی علاقمند به توسعه روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران بوده است. در گذشته تلاش هایی در این راستا بین دو دولت مهم همسایه وجود داشت، اما به دلیل بی میلی بخش بانکی پاکستان در میان تحریم های اقتصادی غیرقانونی علیه ایران این امر محقق نشد.

تجار و صنعتگران پاکستانی علاقه زیادی به بازار ۸۰ میلیونی ایران دارند و برای این کار آنها به دولت پاکستان پیشنهاد داده اند که سیستم تهاتر با ایران را برای دور زدن تحریم های اقتصادی آغاز کند، ابتکاری که سفیر جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد نیز آن را در جلسه با اتاق بازرگانی اسلام‌آباد به فعالان تجاری و صاحبان صنایع در این کشور همسایه پیشنهاد کرد.

یکی از تحولات اخیر در مراودات مرزی ایران و پاکستان بازگشایی گذرگاه پیله وری (پس از شش ماه تعطیلی) برای تسهیل تجارت بدون عوارض بین مرزنشینان دو کشور همسایه موافقت کردند.

"سید محمدعلی حسینی" سفیر ایران در پاکستان هفته‌های گذشته طی سخنرانی خود در جمع اساتید نظامی و دانشجویان دانشگاه دفاع ملی گفت: اقتصاد پاکستان و ایران ذاتاً مکمل یکدیگر هستند و این دو عامل پتانسیل بالایی برای توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری بین دو کشور دارند.

وی گفت: پاکستان دارای یک اقتصاد در حال توسعه با نیاز روزافزون به منابع انرژی است و ایران از نظر منابع انرژی یکی از غنی ترین کشورهای جهان است. همچنین پاکستان می تواند برخی از نیازهای ایران را به ویژه در بخش کشاورزی برطرف کند و ایران این ظرفیت را دارد که بتواند درصد قابل توجهی از نیازهای پاکستان به کالاها و خدمات مختلف را تأمین نماید.

مطابق اظهارات سفیر کشورمان، ایران آماده تامین نیازهای پاکستان به انرژی (شامل نفت و فرآورده های نفتی، گاز، برق) است.

همکاری‌های منطقه‌ای تهران و اسلام‌آباد 

تسهیل تجارت ترانزیت و بهره‌برداری از طرح‌های ارتباطی در منطقه مانند قطار باری اکو یکی از ظرفیت‌های بالقوه ایران و پاکستان در جهت توسعه همکاری‌های منطقه‌ای محسوب می‌شود. استقبال ایران از طرح راهروی مشترک اقتصادی پاکستان و چین موسوم به طرح "سی‌پک" و نگاه مثبت پاکستانی‌ها به برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله ایران و چین نیز زمینه ساز همکاری‌های دو کشور همسایه برای تعاملات منطقه‌ای خواهد بود.

پیوستن ایران به کریدور اقتصادی چین-پاکستان دارای مزایای بسیاری برای این طرح اقتصادی کلان است. در درجه نخست خلاء کنونی در روابط میان دو کشور را که عبارت است از کمبود ارتباطات، پر می‌کند. شمول ایران در طرح یاد شده در هم تنیدگی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی و به تبع آن تقویت ارتباطات فیمابین سه کشور ایران، پاکستان و چین را به همراه خواهد داشت.

هفته‌های اخیر خبرهای خوبی درباره احیای طرح کریدور ریلی و جاده‌ای میان استانبول-تهران-اسلام‌آباد به گوش رسید و اعلام شد که بزرگترین شرکت لجستیکی پاکستان (NLC) در تکاپوی واردات محموله با ارزش از مبدا استانبول به اسلام‌آباد با عبور از مسیر ایران است و این تازه‌ترین گام مهم برای استفاده از مزایای کریدور تجاری میان تهران‌، استانبول و اسلام‌آباد به شمار می‌رود.

در همین حال فدراسیون اتاق های بازرگانی و صنایع پاکستان نیز از احیای کریدور جاده‌ای استانبول-تهران-اسلام‌آباد (ITI) استقبال کرد.

سازوکار تهاتر، اهمیت گام عملی پاکستان برای توسعه تجارت مشترک

سفیر ایران در پاکستان اخیرا در نشستی با اعضای اتاق بازرگانی و صنعت اسلام‌آباد گفت: مکانیزم تهاتر، روشی مؤثری برای مقابله با تحریم‌ها و افزایش تجارت بین ایران و پاکستان است.

شایان ذکر است در سفر اردیبهشت امسال وزیر امورخارجه پاکستان به ایران، وزرای خارجه دو کشور با هدف تقویت مبادلات اقتصادی مرزی تفاهم نامه‌ای را برای ایجاد بازارچه های مشترک مرزی امضا کردند.

افزایش مرزهای رسمی و نوید تجارت آسان میان ایران و پاکستان 

سال گذشته دو کشور برادر و همسایه شاهد تحول فوق العاده در بحث توسعه همکاری‌های مرزی بودند که طی آن در کمتر از یکسال دو گذرگاه رسمی مرزی جدید بین ایران و پاکستان گشایش یافت.

دومین و سومین گذرگاه رسمی ایران و پاکستان در ربمدان (گبد) و پیشین (مند) در دسامبر سال گذشته و آوریل امسال با حضور مقامات ارشد دو کشور افتتاح شد.

تجار پاکستانی همچنین خواستار اقدامات عملی دولت این کشور برای ارتقای مؤثر تجارت دو جانبه با ایران هستند که شامل تقویت زیرساخت‌های مرزی در طرف پاکستانی، تسهیل رفت و آمد زمینی و همچنین حمل و نقل زمینی به مقصد ایران عنوان شده است.

شایان ذکر است که شرکت های ایرانی نیز در نمایشگاه های پاکستانی شرکت کرده و توجه تجار پاکستانی را به خود جلب کرده اند. در حالی که بسیاری از شرکت های پاکستانی محصولات خود را در نمایشگاه های تجاری ایران نیز به نمایش گذاشته اند.

در سال ۲۰۱۷ بانک مرکزی پاکستان توافق نامه بانکداری و پرداخت را با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران امضا کرد. براساس این قرارداد برای پرداخت هزینه‌های تجارت انجام شده از طریق اعتبار اسنادی مطابق قوانین و مقررات بین المللی مورد استفاده قرار گیرد. در عین حال طرف پاکستانی برخی از موانع خارجی از جمله تحریم‌های یکجانبه آمریکا را مانع اصلی در حوزه بانکی و مالی ایران و پاکستان عنوان می‌کند.

جامعه بازرگانی دو همسایه مطالبه جدی برای تسهیل پرداخت و دریافت هزینه میان یکدیگر دارند و برخی نیز خواستار تجارت ایران و پاکستان با استفاده از ارز ملی (ریال_روپیه) هستند.

تجار برنج در پاکستان همچنین به دولت پیشنهاد کرده اند که یک سیستم بانکی قوی با جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند یا یک سیستم حمل و نقل خاص را برای افزایش تجارت به ویژه صادرات برنج پیاده کند.

پاکستان از ظرفیت بسیار بالایی برای افزایش کمی و کیفی روابط تجاری با جمهوری اسلامی ایران برخوردار است و برآوردها نشان می دهد که با ایجاد زیرساخت های لازم تجارت بین دو کشور می تواند تا میلیاردها دلار در سال افزایش یابد.