زنبورستان‌های مازندران با کمبود عرصه مواجه هستند

سید وحید دانشیار روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به کاهش ۱۰ درصدی میزان تولید عسل در ۶ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل اشاره کرد و توضیح داد: اگرچه خشکسالی عامل اصلی کاهش تولید بوده است ،اما  رقابتی شدن برای پیدا کردن شهدهای انواع گل ها بین زنبورهایی که بدون رعایت فاصله در یک منطقه جغرافیایی مستقر می شوند، نیز بی تاثیر نیست.

کارشناس زنبوداری جهاد کشاورزی مازندران میزان تولید عسل استان در سال جاری را حدود پنج میلیون کیلوگرم اعلام کرد و ادامه داد: به دلیل تراکم زنبوررستان ها ، غذا و انرژی کافی به زنبورهای عسل نمی رسد و  زنبورها ضعیف می شوند، تخم‌ریزی های ملکه کم ،تلفات زیاد و در نتیجه کاهش تولید و بیمار شدن زنبور عسل اتفاق می‌افتد و به زنبورداران خسارت وارد می‌شود.

دانشیار با بیان این که بسیاری از مجوزهای استقرار زنبورستان‌ها در عرصه‌های طبیعی از سوی مدیران جهاد کشاورزی شهرستان‌ها و با هماهنگی اداره‌های منابع طبیعی شهرستان‌ها صادر می‌شود، تاکید کرد: تعداد زنبورستان‌ها باید متناسب با شرایط عرصه‌های طبیعی باشد.

کارشناس مسئول زنبورداری سازمان جهاد کشاورزی مازندران به عواقب رعایت نکردن فواصل میان زنبورستان‌ها در عرصه‌های طبیعی اشاره کرد و بیان داشت:  رعایت نکردن فاصله زنبورستان‌ها از یکدیگر سبب می‌شود تا زنبورهای عسل برای تغذیه خود و نوزدان زنبور از منابع شهد گیاهی در آن منطقه به اندازه کافی بهره نبرند.

وی به گسترش تغییر کاربری زمین های کشاورزی ، دست اندازی به عرصه های طبیعی و توسعه روستاها طی ۲ دهه گذشته در مازندران اشاره کرد و ادامه داد: با توجه به تراکم حضور گردشگران و حضور بی ضابطه افراد در همه نقاط جنگلی ، زمین های زراعی و  باغی استان و از طرفی با گسترش تکنولوژی ارتباطات بویژه ایجاد و نصب دکل های مخابراتی ، فرایند فعالیت زنبورها در گرده افشانی و تغذیه دچار اختلال شده است.

این  کارشناس زنبورداری با اظهار این که ۸۰ درصد عمل گرده‌افشانی مبتنی بر حشرات را زنبور عسل انجام می دهد ، افزود : از آن جایی که مازندران ۱۶۰ هزار هکتار باغ دارد که ۱۱۰ هزار هکتار آن مرکبات است ، گرده افشانی صحیح می تواند عملکرد باغ ها را به طرز چشمگیری افزایش دهد.

دانشیار  تصریح کرد: اگرچه این مسایل و مشکلات فعالیت زنبور ها به یکباره قابل مشاهده و اثر گذاری آن عمیق و گسترده  نیست ، اما بررسی های علمی جهانی نشان داده است که این مسایل بر فعالیت زنبورها برای گرده افشانی اثر سوء جدی گذاشته است.

وی  گفت: بررسی ها نشان می دهد که در مناطق کوهستانی و ییلاقی مازندران بویژه در دشت و دره " لار " با وسعت ۷۳ هزار هکتار که با تنوع گونه های مرتعی و دارویی مانند گون، شیرین بیان، زولفا و دیگر گونه های شهدزا کانون فعالیت زنبورداری استان محسوب می شود، منطقه ای است که در فصل بهار و تابستان وجب به وجب آن تبدیل به محل استقرار کلنی های زنبورداران اعم از مجاز و غیرمجاز می شود.

این کارشناسزنبورداری به کاهش سطح  کشت دانه روغنی کلزا در مازندران نیز اشاره کرد و گفت: اگرچه هنوز ظرفیت سنجی ها برای زنبورستان ها در استان نهایی نشده است ، اما به نظر می رسد صدورپروانه جدید و افزایش کلنی ها در استان لازم نیست.  

دانشیار با بیان این که به دلیل مشکلات  کرونایی  امسال نیز همانند سال گذشته طرح آمارگیری کلنی‌های زنبور در استان انجام نمی شود و تمامی خدمات مورد نیاز بر اساس آمار سال قبل به زنبورداران دارای دفترچه ارائه خواهد شد ، گفت: طبق آخرین سرشماری ۶۷۶ هزار و ۱۵۴ کلنی مدرن و ۶۲ کلنی بومی دراستان وجود دارد.

این مسئول زنبورداری مازندران بر لزوم توجه به کیفیت تولید عسل و فرآورده های آن تاکید کرد و گفت: برای جبران کاهش تولید و مشکلات توسعه زنبورستان ها باید به افزایش تولید کیفیت ژل رویال ،  موم ، بره موم ، گرده گل و زهر زنبور عسل توجه کرد. 

زنبورداران مازندران همه ساله به دلیل تنوع گونه های گیاهی سه نوع عسل شامل عسل بهاره با تغذیه زنبورها از شکوفه مرکبات و کلزا ، عسل تابستانه با تغذیه از شکوفه ها و شهد درختان و گیاهان جنگلی و عسل ییلاقی یا دارویی با تغذیه از انواع گیاهان دارویی بویژه آویشن و گون تولید می کنند.

طبق آمار جهاد کشاورزی مازندران ، در حال حاضر هفت هزار و ۱۸۲ بهره بردار با اشتغالزایی ۲ هزار و ۱۰۰ نفر در صنعت زنبور داری مازندران فعالیت دارند.