افزایش ۱۱ درصدی بهای گاز در اروپا

به گزارش ایرنا از خبرگزاری تاس؛ در پی قطع انتقال گاز به اروپا از طریق خط لوله یامانان - یوروپ، جریان گاز برعکس شد و در روز دوشنبه از آلمان و از طریق خط لوله به ۳.۶ برابر روز قبل از آن رسید.

بهای گاز در روز ۲۹ اکتبر (۷ آبان ماه) در اروپا برای نخستین بار از ۱۷ سپتامبر (۲۶ شهریور ماه) به کمتر از ۸۰۰ دلار برای هر ۱۰۰۰ مترمکعب کاهش یافت.

همزمان با شوک به وجودآمده در بازار تقاضا و افزایش بهای حامل‌های انرژی به‌ویژه گاز در دوره پساکرونا و در آستانه فصل سرما، اختلافات سیاسی بین برخی کشورها نیز باعث شده که اروپا برای تامین گاز موردنیاز خود با بحرانی چشمگیر مواجه شود.

برخی تحلیل گران بر این باورند که وابستگی شدید اروپایی ها به گاز روسیه از یک سو  و تلاش واشنگتن برای تغییر در مسیر همکاری برخی اروپایی ها با روسیه که بخش عمده این همکاری در حوزه انرژی خلاصه می شود، باعث شده است تا اروپا عملا به "میدان جنگ" میان آمریکا و روسیه تبدیل شود.

اتحادیه اروپا که از فقر منابع انرژی رنج می برد، به عنوان یک بازار سودآور برای صادرات انرژی، آمریکا و روسیه را بر سر پروژه های انتقال انرژی در مقابل یکدیگر قرار داده است و قرار داد خط لوله نورداستریم ۲ بین روسیه و آلمان که ماه گذشته تکمیل شد، یکی از مصادیق آن است.

دولت و کنگره آمریکا طی سال‌های اخیر برای به بن‌بست کشاندن پروژه نورد استریم ۲ تحریم‌های مختلفی را علیه آن وضع کرده‌اند، اما در نهایت موفق نشدند این پروژه عظیم را زمین‌گیر کنند. مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که احداث پروژه نورد استریم ۲ موجب وابستگی اروپا به روسیه می‌شود و امنیت اروپا را تهدید می‌کند.

ایالات متحده صادر کننده گاز طبیعی مایع (به صورت LNG ) به اروپا است، اما گاز روسیه برای اروپایی ها مقرون به صرفه تر و  ارزان تر است. واشنگتن می ترسد که روسیه با افزایش وابستگی اروپایی ها به این کشور، بتواند از نورد استریم ۲ به عنوان اهرمی برای تضعیف کشورهای اتحادیه اروپا استفاده کند.

آلمان با وجود مخالفت های آمریکا با این پروژه گازی، همواره از آن حمایت کرده و بر لزوم تکمیل آن تاکید داشت.

با تقویت حضور روسیه در تامین گاز کشورهای اروپایی، عملا بازار صادرات گاز اوکراین به عنوان یک کشور هم پیمان آمریکا در همسایگی روسیه، کساد شد. این موضوع نیز می تواند به عنوان یکی دیگر از تاثیرات تجارت گاز بر تشدید عرصه رقابت آمریکا و روسیه محسوب شود.

 در حال حاضر نگرانی کشورهای اروپایی بیش از همه در سوخت مصرفی روزمره برای گرم کردن منازل، یعنی گاز طبیعی است. علاوه بر عوامل تعیین کننده ای مانند موقعیت میدان های گازی، توزیع گاز از طریق خط لوله های گازی و حمل نقل دریایی، کشورهایی که این ماده اولیه را انبار می کنند، نیز در بالا بردن قیمت انفجاری آن تاثیرگذار هستند.

به نوشته ال موندو، تجارت گاز به موضوعی برای رقابت میان آمریکا و روسیه بدل شده است و این دو کشور بر ۲۳ درصد از عرضه کل منابع گاز حاکم شده اند. در بحران اخیر مصرف گاز در این دو کشور نیز اوج گرفته و در یک دهه اخیر یک سوم افزایش داشته است که واشنگتن در این مورد به دلیل موضوع استخراج و حفاری های بسیاربر مسکو پیشی گرفته است.

طبق آمارهای رسمی، کشور پهناور روسیه به عنوان بزرگترین صاحب ذخایر گازی جهان، حدود ۲۶ درصد از ذخایر گازی کشف شده جهان در اختیار دارد و آمریکابه ترتیب بعد از روسیه، ایران، قطر، ترکمنستان و عربستان، از نظر ذخایر گازی جهان، در رتبه ششم قرار گرفته و حدود سه و نیم درصد ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد.

یکی از دلایل بهای بالای حامل های انرژی از جمله گاز در بسیاری از کشورهای جهان، هزینه های بالای مرتبط با انتقال آن است. به عنوان مثال پاکستان بخش قابل توجهی از گاز مورد نیاز خود را از قطر تامین می کند و به دلیل انتقال گاز قطر به پاکستان با استفاده از کشتی، بهای تمام شده گاز برای مردم پاکستان رقم بالایی است.

بنابر این یکی از دلایلی  که روسیه و آلمان اصرار بر احداث خط لوله نورداستریم ۲ را برغم مخالفت های امریکا داشتند، کاستن از قیمت تمام شده گاز در آلمان بود. احداث این خط لوله اگرچه هزینه زیادی برای دو طرف داشت اما یک بار برای همیشه باعث می شود که راه برای انتقال اسان و ارزن گاز روسیه به المان و اروپا هموار شود.

 از آنجا که اتحادیه اروپا وابستگی بسیاری به گازی دارد که در خارج از مرزهای خود آن را خریداری می کند، آمریکا با هدف متوقف کردن روابط کشورهای اروپایی با روسیه در پروژه گازی موسوم به نورداستریم، بر این اتحادیه فشار آورده و منابع گاز خود را به عنوان جایگزین آن عرضه می کند. به همین دلیل، موضوع تامین گاز اروپا به مسئله ای ژئوپلیتیک به نام «نورداستریم۲» تبدیل شده است.

نورد استریم۲ بزرگترین شبکه انتقال گاز از روسیه به آلمان است. این پروژه گازی خشم آمریکا را برانگیخته است چون می ترسد اروپا به گروگان گازی روسیه تبدیل شود.

با این همه، بحران انرژی در اروپا اعضای اتحادیه را علاوه بر افزایش مصرف گاز روسیه، به چاره اندیشی و اتخاذ تدابیر گوناگون واداشته است.  

به گزارش ایرنا، «اورسولا فون در لاین»  رئیس کمیسیون اروپا در نشست روز جمعه (۳۰ مهرماه) با تاکید بر اینکه اروپا به منظور جلوگیری از بحران‌های انرژی آینده در میان‌مدت و بلندمدت اقدام خواهد کرد، اعلام کرد مساله ایجاد ذخیره استراتژیک گاز و خرید مشترک سوخت توسط کشورهای عضو بررسی خواهد شد.

نشریه «سینکو دیاس» اسپانیا نیز پیش تر نوشت: قیمت گاز در اروپا که به طور مستقیم بر هزینه انرژی تاثیر می‌گذارد در سه ماه گذشته دو برابر شده و اسپانیا و فرانسه بیش از سایر کشورها تحت تاثیر قرار گرفته اند. در بازه زمانی ۲۲ ژوئیه تا ۲۲ اکتبر (۳۱ تیر تا ۳۰ مهر) قیمت گاز در بازار هلند که معیار سنجش این منطقه است از حدود ۳۷ یورو به ازای هر هزار متر مکعب به ۹۰ یورو رسیده است.