رسانههای ایران نگاه ویژهای به دوره جدید مذاکرات ایران با کشورهای عضو برجام داشتهاند. به گونهای که اصولگرایان، اعتدالگرایان و اصلاحطلبان هر کدام گزارش، یادداشت و مصاحبههایی در این خصوص منتشر کردهاند که در ادامه بخشی از این گزارشها رصد می شود.
رسانهها اعتدالگرا
مؤلفههای گفتمان سیاست خارجی دولت سیزدهم
روزنامه ایران یادداشتی به قلم ابوذر گوهری مقدم معاون سیاسی و بینالملل مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری منتشر کرد و نوشت: شکلگیری سیاست خارجی هر دولت برآمده از مجموعه مؤلفههای نظری و عملی داخلی و بینالمللی است و طبعاً این سیاست در خلأ شکل نمیگیرد و برآیندی از آرا و افکار تصمیمسازان و تصمیمگیرندگان، در امتداد سیاست داخلی و مکمل و مقوم آن است. دولت سیزدهم نیز از این قاعده مستثنی نبوده و مجموعهای از گزارههای سیاستی و مفهومی از زمان رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری توسط رئیسجمهور محترم مطرح و پس از استقرار دولت، در عمل تعقیب شده است. در مقطع کنونی مؤلفههای گفتمانی دولت جدید در حال شکلگیری و تکمیل است و البته اصول و مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی که در اسناد بالادستی و نیز قول و فعل رهبران انقلاب اسلامی منعکسشده، بهعنوان خطوط اصلی راهنما همچنان مبنای عمل دولت سیزدهم است. در سه ماه گذشته مفاهیم و سیاستهای پرتکرار مسئولان کشور در حوزه سیاست خارجی و در رأس آنها رئیسجمهور در سخنرانیها و مواضع رسمی، حول محورهای زیر قابلشناسایی و دستهبندی است: اول؛ متوازنسازی سیاست خارجی، مبتنی بر اصل نه شرقی نه غربی از مهمترین ایدههای سیاست خارجی دولت سیزدهم است که از مهمترین ملزومات آن حفظ استقلال کشور در عین توجه و تأکید بر روابط با قدرتهای شرق و غرب است. نفی غربگرایی محض در روابط خارجی از ایدههای کانونی دولت است که با توجه به آنکه انتقال قدرت در نظام بینالملل به شرق در حال انجام است، تعیین جایگاه جمهوری اسلامی ایران در مناسبات آینده جهانی با این قدرتها یک اصل است. در این راستا ورود به مناسبات راهبردی با این کشورها در جهت مهار غرب و توازن بخشی به سیاست خارجی کشور امری ضروری است. همچنین وابستهسازی این کشورها به ایران در حوزههای مزیتی جمهوری اسلامی، سیاستی راهبردی است که باید مورد تأکید قرار گیرد.
پیام رابرت مالی به ایران چه بود و آیا توافق موقت به نفع ایران است؟
خبرگزاری خبرآنلاین به گفت وگو با رضا نصری کارشناس سیاست خارجی و حقوقدان بین الملل پرداخت و نوشت:
ورود باقری کنی به وین به همراه ۴۰ نفر کارشناس ورود هوشمندانه ای بوده است و می توان به نتیجه مذاکرات امیدوار بود چراکه این اقدام به معنای آن است که تیم دیپلماسی جدید و تازه نفس ایران به طور جدی مذاکرات را دنبال می کند. بالاخره مذاکرات احیای برجام آغاز شد و در آستانه این مذاکره رابرت مالی ایران را تهدید گرده است او گفته است : «چنانچه ایران از فرصت مذاکرات به عنوان پوششی برای تسریع برنامه هستهای خود استفاده کند، ناگزیر خواهیم شد پاسخی بدهیم که ترجیحمان نیست. در این صورت کسی نباید از افزایش فشار بر ایران متعجب شود» این به چه معناست؟ نماینده آمریکا به چه چیز اشاره کرده و از ایران چه می خواهد؟ این موضع رابرت مالی به نوعی انعکاسی از فضایی است که از هفتهها پیش در صحنه سیاست داخلی آمریکا در حال شکلگیری است. در واقع، از چند هفته قبل از آغاز مذاکرات تا کنون، لابیها و رسانههای حامی اسرائیل و جریانهای تندرو در واشنگتن این "تحلیل" را به صورت سیستماتیک و گسترده ترویج میکنند که ایران قصد دارد با وقتکُشی و خریدن زمان برنامه هستهای خود را تا آستانه قابلیت تولید سلاح پیش ببرد و سپس به آنچه «اخاذی هستهای» نامیدهاند مبادرت کند! در کنار این هراسافکنی، علت اصلی پیشرفت برنامه هستهای ایران و نزدیک شدن آن به قابلیتهای نظامی (به زعم آنها) را نیز ضعف بایدن در برخورد با ایران و تلاش او برای مصالحه عنوان کردهاند.
همه احتمالات از مذاکرات هتل کوبورگ
روزنامه همشهری نوشت: بعد از ظهر امروز مذاکرات مهمی در هتل کوبورگ وین برگزار میشود که سناریوهای متفاوتی برای روند و نتایج آن وجود دارد. نخست به نتیجه نرسیدن مذاکرات و صورت نگرفتن هیچگونه توافقی میان طرفین. دوم به توافق رسیدن طرفین که هر دو احتمال برای روز اول حداقل بسیار بعید بهنظر میرسند. اما درصورت ادامه مذاکرات هم سناریوهای زیر تاکنون مطرح شدهاند: بازگشت یکباره به برجام ۲۰۱۵، لغو تحریمها و البته با شرط مهم ایران که راستیآزمایی است. دوم نه توافق یکباره که لغو گام به گام تحریمها و بازگشت گام به گام ایران به التزامهای برجام. البته بنا به شرایط و منافع کشورها سناریوهای دیگری هم مطرح شده که یکی از آنها این است که اگر لغو کامل همه تحریمها محقق نشد و قرار بر تعلیق بخشی از تحریمها شد، اتحادیه اروپا و اعضای پیمان شانگهای قانون حمایت از تجارت آزاد و روابط مالی آزاد با ایران را در مجالس قانونگذاری خود تصویب و کشورهای خود را از شمول تحریمهای آمریکا به شکل رسمی و قانونی معاف کنند. درنهایت هر طرح یا سناریویی که در مذاکرات به نتیجه برسد اصل قطعی آن لغو تحریمهای آمریکا علیه ایران خواهد بود و لغو نشدن تحریمها بهمعنای لق شدن پایه مذاکرات بعدی خواهد بود.
رسانههای اصولگرا
نگاهی به چند توافق موقت بین ایران و غرب
خبرگزاری فارس در گزارشی نوشت: در طول مذاکرات ۱۸ ساله ایران و غرب بر سر برنامه اتمی که از سال ۲۰۰۳ میلادی آغاز شد، چند بار بین دو طرف تفاهمات موقت برای دادن فرصتی به مذاکرات صورت گرفته است. بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ توافق سعدآباد، ژنو و پاریس انجام شد که هرکدام به تعلیق بخشی از برنامه هستهای ایران انجامید. اگرچه در مذاکرات پاریس ایران حاضر به تعلیق تمام برنامه هستهای خود شد اما در طول مذاکرات چند ماهه پس از آن کوچکترین پیشرفتی صورت نگرفت. در نهایت نیز با مشخص شدن درخواست اروپاییها برای توقف کامل برنامه هستهای ایران، سایت یوسیاف اصفهان بار دیگر فعالیت خود را آغاز کرد و به این ترتیب عمر توافق پاریس به پایان رسید. توافق ژنو ۳ نیز در سال ۲۰۱۳ فرآِیند دیگری بود که هدف از آن فرصتی برای مذاکرات سخت و نفسگیر چندجانبه برای رسیدن به یک توافق دائم بود. توافقی که غنیسازی ۲۰ درصدی در ایران را متوقف کرد و امتیازاتی برای ایران در حوزه فروش نفت، مبادلات و همچنین خرید قطعات هواپیما به ارمغان آورد. البته پایه اصلی این توافق و متن اولیه آن در مذاکرات کانال عمان بین دو طرف گذاشته شده بود و در نهایت در مذاکرات شهریور ماه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل و پس از آن در ژنو به نقطه پایانی خود رسید. البته مذاکرات ژنو بیشتر برای همراه کردن اروپاییها با این توافق انجام شد که باجگیری فرانسویها چند بار در آن اخلال ایجاد کرد. توافق ژنو ۳ سه بار برای ادامه یافتن مذاکرات تمدید شد و در نهایت در تیرماه سال ۹۴ توافق نهایی انجام شد. در تمام این مدت فعالیتهای هستهای ایران تقریبا فریز شده بود و حتی بخشی از آن نیز که در تابستان سال ۹۲ در شرف راه اندازی بود عملاً متوقف شد.
ایران در وین چه میخواهد؟
خبرگزاری مهر در گزارشی نوشت: پس از گذشت ۲۳ هفته از پایان ششمین دور گفتگوهای ایران و سایر اعضای باقیمانده در برجام، اکنون ساعت صفر برای برگزاری دور جدید مذاکرات برای رفع تحریمهای ظالمانه فرارسیده است. قرار است تا ساعاتی دیگر علی باقری به همراه سایر اعضای هیئت مذاکره کننده در مقابل سه کشور اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) به همراه چین و روسیه قرار گیرد. این تیم جامع که در بدو ورود به وین توجه رسانهها را به خود جلب کرد، افرادی از دستگاههای مختلف و مرتبط با موضوع رفع تحریمها هستند که مذاکرهکنندهی ارشد کشورمان را همراهی میکنند. طبق اعلام برخی منابع خبری، دو ماه پیش دستگاههای درگیر با تحریم نامهای از وزارت امور خارجه دریافت کردند. برای تقویت تیم مذاکره کننده کارشناسانی معرفی کنند که واجد سه خصوصیت باشند؛ به موضوعات حوزه کاری خود اشراف داشته باشند، پیچیدگیها و ظرایف تحریم را بشناسند و با حقوق بینالملل آشنایی داشته باشند. این نامه را تمام دستگاههایی که به نوعی درگیر تحریمهای ظالمانه بودند، از جمله وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکز، وزارت صمت، وزارت نفت و وزارت راه و شهرسازی دریافت کردند. تیم مذاکره کننده کشورمان در ۵ ماهه گذشته با برنامهریزی و مطالعه دقیق شرایط، برنامه جامع و مدونی برای رفع تحریمها تنظیم کرده است و این موضوع بر خلاف برخی از ادعاهای داخلی مبنی بر بیبرنامگی کشور برای مذاکرات است.
مذاکرات ناتمام
روزنامه رسالت یادداشتی به قلم معصومه پورصادقی دبیر گروه سیاسی منتشر کرد و نوشت: «مذاکرات ناتمام»؛ این تازهترین توصیف بهروز کمالوندی، سخنگو و معاون امور بینالملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران است که درباره ابعاد رایزنیهای اخیر آژانس انرژی اتمی با کشورمان عنوان کرده و با اشاره به سفر اخیر مدیرکل این آژانس به تهران گفته است «طبق اظهارات مدیرکل آژانس، ایشان مذاکرات را inconclusive به معنی «ناتمام» بیان کردند که در داخل مذاکرات را بهاشتباه «بینتیجه» اطلاعرسانی کردند؛ آقای گروسی خود گفت که مذاکرات ناتمام است و حتی در مصاحبه خود از کلمه (unfinished) ناتمام استفاده کرده و بیان داشت که موضوعات در حال بررسی بوده و کار بررسی ادامه دارد.» سفر اخیر «رافائل گروسی» به ایران که بهزعم کارشناسان، بهجای فنی و حقوقی بودن، سوگیری سیاسی دارد، دومین سفر وی در دولت جدید به ایران است بهطوریکه شهریورماه امسال سفری به ایران داشت و تفاهم و بیانیهای شامل ۳بند در این سفر منتشر شد که در بند دوم این بیانیه به موضوع دیدارهای سطح بالا میان ایران و آژانس اشاره شده بود.
ایران بر مواضع به حق خود استوار است
خبرگزاری فارس به بازتاب سخنان سیدحمیدرضا کاظمی نماینده مردم پلدختر در مجلس پرداخت و نوشت: در دوران تحریم و گفتگوهایی که بین ایران و غرب بوده همیشه آمریکا و اروپا نقش پلیس بد و خوب را اجرا میکنند، صدور چنین بیانیهای بین آمریکا و اروپا هماهنگ شده است برای اینکه ایران را در شرایط سختی قرار دهند همیشه پیش شرط ها و بیانیههایی صادر میکنند، آنها امتحانشان را پس دادهاند. عضوی که خارج شده بدون قید و شرط به برجام برگردد و به تمام تعهداتش عمل کند چرا که معاهدات بین المللی به امضا شخص نمیرسد بلکه کشوری متعهد میشود. در این شرایط اروپاییها حق را به ایران نمیدهند. اروپا از ابتدا تاکنون جسارت اظهارنظر در مقابل غرب و در رأس آن آمریکا را نداشته و همیشه به عنوان جاده صاف کن آمریکاییها عمل کرده و هر دستوری که آمریکاییها دارند اروپاییها به آن عمل میکنند. در آستانه مذاکرات میخواهند همان نقش را ایفا کنند شرط و شروط هایی را بیان کنند با توجه به اینکه ایران تا پایان در برجام بود باید اروپاییها نقش خود را نشان دهد و به عنوان طرفی از برجام با عضو خارج شده از این توافق برخورد کنند تا به تمام تعهداتش عمل کند. اروپاییها توان برخورد با آمریکا را ندارند اما ایران باید بر روی موضع حق خود استوار بایستد.
هیچگونه تغییر در برجام را نمیپذیریم
باشگاه خبرنگاران جوان به گفت وگو با مجتبی ذوالنوری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی پرداخت و نوشت: جمهوری اسلامی به دنبال فرار از برجام نیست، اگر کسانی میگویند جمهوری اسلامی انگیزهای ندارد و این حرکات نمایشی است کاملاً اتهامی واهی است. این نماینده مجلس دلیل واهی بودن این اتهامات را این میداند که جمهوری اسلامی هزینههای برجام را داده و به دنبال این است که چک نسیه برجام را نقد کند. تلاش آمریکا برای خروج از برجام برنامهای بود که دونالد ترامپ از زمان شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سر داشت. در نهایت در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ دولت ایالات متحدهٔ آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریمها به صورت گذشته را اعلام کرد. ذوالنوری میگوید که جمهوری اسلامی درصدد احقاق حقوق ملت ایران است، نه برجامی که غربیها بخواهند در آن تغییری ایجاد کنند. علاوه بر این جمهوری اسلامی اگر برای مذاکره میرود این مذاکره برای اجرایی کردن برجام است و ما هر چه مذاکره برای برجام لازم بوده را انجام داده ایم. «چهارمین دلیل انجام مذاکرات برجامی این است که جمهوری اسلامی به دنبال فرسایشی شدن مذاکرات نیست» ذوالنوری این را میگوید و اضافه میکند که طولانی شدن و فرسایشی شدن مذاکرات یعنی استمرار بلاتکلیفی در زمینه مسائل اقتصادی، ما به دنبال مذاکراتی هستیم که برای مذاکره نباشد، بلکه مذاکره ما خروجی محور بوده و اگر این مذاکرات خروجی نداشته باشد بدیهی است که ما کار عبث انجام نخواهیم داد.
رسانههای اصلاحطلب
دولت برای اقتصاد بدون برجام برنامه ارائه دهد
خبرگزاری برنا به گفت وگو با «کوروش احمدی» تحلیلگر مسائل بینالملل پرداخت و نوشت: در گذشته ایران به همه تعهدات خود عمل کرد ولی آمریکا دقیقا بر خلاف تعهدات و بدون این که خطا یا قصوری از جانب ایران سر زده باشد، از برجام خارج شد. در رابطه با شرایط پیش روی برجام و زیاده خواهی آمریکا، گفت: در رابطه با برجام واضح است؛ در گذشته ایران به همه تعهدات خود عمل کرد ولی آمریکا دقیقا بر خلاف تعهدات و بدون این که خطا یا قصوری از جانب ایران سر زده باشد، از برجام خارج شد. اکنون سوال این است که ما باید به آینده نگاه کنیم یا در گذشته بمانیم؟ در این تردیدی نیست که در گذشته به تعهدات خود ذیل برجام عمل کردیم. اما در مقطع کنونی بهتر است به آینده نگاه کنیم و لازمه این امر این است که عوامل و فاکتورهایی که در دوره فعلی بر روند پیش رو موثر هستند را مد نظر قرار دهیم. این که اقتصاد یا شرایط داخلی کشور را به برجام گره نزنیم علی الاصول و از لحاظ تئوری حرف درستی است. ولی عوامل خارجی مثل تجارت بینالملل و اقتصاد جهانی و سرمایهگذاری و گردش سرمایه در جهان و در نهایت روند جهانی شدن اقتصاد و مانند اینها بر همه کشورها موثر هستند و هیچ کشوری نمی تواند در وضعیت گلخانهای قرار گیرد.
تقابل منافع در مذاکرات هستهای
روزنامه آرمان یادداشتی به قلم سیدعلی خرم استاد دانشگاه منتشر کرد و نوشت: آخرین تلاشها و خط و خط کشی در دو طرف برجــام (ایران و ۱+۴) این روزها در تبلیغات و فضای سیاسی مشاهده میشود. هر طرف با آخرین جمعبندی از داشتهها و دستآوردها و یا نقاط ضعف و قوت طرف مقابل، سنگر تبلیغاتی سیاسی خود را پیریزی میکند و انتظار دارد در صحنه مذاکرات به مدد این دستآوردها بتواند از جایگاه بهتر و بالاتری برخوردار باشد. ایران به رفع تحریمها چشم دوخته و خواهان برداشته شدن بیقید و شرط تحریمهای فراقانونی دونالد ترامپ و آزاد شدن پولهای بلوکه شدهاش است. اما از سوی دیگر با تکیه به دستآوردهای فنی خود در زمینه هستهای کمکم از مرزهای گذشته خود در برجام فاصله گرفته و سعی مینماید با کنار گذاشتن پروتکل الحاقی به سند اصلی و تعهد بینالمللی در NPT (معاهده عدم گسترش سلاحهای هستهای) بازگردد. اینجاست که آژانس بینالمللی انرژی اتمی به صدا در آمده و سعی مینماید با فشار تبلیغاتی سیاسی، ایران را از این عمل بازدارد و متعهد به پروتکل الحاقی بنماید. مدیر کل آژانس نمیخواهد در این زورآزمائی ایران و ۱+۴، بازنده یا منفعل باشد لذا تلاش دارد مرتبا نقش آژانس را مطرح سازد و گوشزد نماید در صورتیکه ایران آژانس را در زمینه بازرسیها راضی ننماید، طرف ۱+۴ در مذاکرات همراهی نخواهد کرد که این با سیاست کنار گذاشتن پروتکل الحاقی توسط ایران در تقابل است. اهرم طرف ۱+۴ تحریمهاست که قصد دارد با کم و زیاد کردن شدت تحریمها، به خواستههای خود در مذاکرات برسد. ایران از نظر حقوقی درست میگوید که برای بازگشت به صحنه برجام باید تحریمهایی که دونالد ترامپ بطور فراقانونی ایجاد کرده تعطیل شوند ولیکن ۱+۴ نیز به این میاندیشد که سطح هستهای ایران در زمان برپایی تحریمها با سطح امروز در آستانه سال ۲۰۲۲ تفاوت ماهویی دارد و اگر قرار باشد تحریمها ملغی شوند، ایران هم باید به سطح هستهای ۲۰۱۸ برگردد.
برجام، رئیسی و بایدن
روزنامه دنیای اقتصاد یادداشتی به قلم سیدحسین موسویان مذاکرهکننده ارشد سابق ایران منتشر کرد و نوشت: بعد از رفتن ترامپ و روی کارآمدن دولت بایدن، شش دور مذاکرات احیای برجام بین ایران و قدرتهای جهانی در دولت جناب روحانی برگزار شد که ریاست مذاکرات را جناب عراقچی بر عهده داشت و پیشرفتهای خوبی هم در مذاکرات حاصل شد منتهی ادامه مذاکرات و تصمیم نهایی موکول به دولت جناب رئیسی شد. اکنون اولین دور مذاکرات هستهای دولت جدید، ظاهرا به ریاست جناب باقری، امروز در وین آغاز خواهد شد. چندنکته درمورد مذاکرات پیش رو: از آغاز بحران هسته ای، سیاستهای هسته ای را حاکمیت تعیین میکرده و همین روال هم در دوره دولت جناب رئیسی ادامه خواهد یافت. مهارت، تجربه، تخصص، استراتژی و تاکتیک مذاکرهکنندگان هستهای همیشه مهم و تاثیرگذار بوده اما همه مذاکرهکنندگان موظف به رعایت سیاست های تعیین شده حاکمیت بودهاند.
رسیدن به توافق در انتظار یک شگفتی
روزنامه ابتکار در گزارشی نوشت: ایران شرط موفقیت هرگونه مذاکره آتی در مساله هستهای خود را لغو کلیه تحریمهای برجامی و فرابرجامی (تحریمهای وضع شده در دوره ترامپ علیه ایران) علیه تهران و راستی آزمایی آنها از جانب خود عنوان کرده است. این همان چیزی است که دولت بایدن نمیتواند با آن موافقت کند. در شرایط کنونی اساسا دولت بایدن در موقعیتی نیست که شرایط لغو تحریمها و همچنین اعطای تضمینهای برجامی به ایران را با توجه به مخالفتهای گسترده در سنا، کنگره و مجلس نمایندگان آمریکا عملیاتی کند. ایران همچنین به طور خاص خواستار ارائه تضمینهای جدی از سوی دولت آمریکا مبنی بر این شده که هیچ دولت دیگری (دولت آمریکایی) در آینده، همچون دولت ترامپ از توافق برجام خارج نخواهد شد.
برجام رئیسی
روزنامه همدلی در گزارشی نوشت: تیم پرتعدادِ نمایندگان ایران که از دو روز پیش بهمنظور شرکت در مذاکرات هستهای وین، در اتاقهای خود در هتل کوبورگ وین، مستقر شدهاند تا ساعاتی دیگر رایزنیهای پیش از مذاکرات خود را پایان داده و چانهزنی گروه اصلی خود با طرفهای اروپایی را به نظاره خواهند نشست. تیم مذاکرهکننده ایران به ریاست علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه، پیشتر ملاقات دوجانبه و سه جانبهای را در سطوح کارشناسی با روسای هیاتهای چین، روسیه و نیز با انریکه مورا هماهنگکننده اتحادیه اروپا انجام داده و در نهایت، بعدازظهر امروز جلسه اصلی خود را با هیاتهای اصلی عضو برجام برگزار خواهد کرد. اتحادیه اروپا در بیانیهای که پیشتر منتشرشده، اعلام کرده است که نشست کمیسیون مشترک برجام روز دوشنبه هشتم آذرماه در هتل کوبورگ وین برگزار میشود. بر اساس این بیانیه؛ این نشست به ریاست انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و با حضور نمایندگان ایران، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و انگلیس برگزار میشود. این نشست در سطح معاونان وزرای امور خارجه و مدیران سیاسی برگزار خواهد شد. در این بیانیه تأکید شده است که مطابق با قوانین سلامت اتریش و به دلیل قرنطینه سراسری در این کشور؛ مطبوعات اجازه ورود به داخل و سالن محل برگزاری این نشست را ندارند و تنها میتوانند در یک محوطه مطبوعاتی مقابل هتل کوبورگ که برای آنها تعیینشده است حضورداشته باشند. در همین زمینه میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی با اشاره به مذاکرات هستهای امروز، گفت: «لازم است تمام تلاش خود را برای تکمیل موفقیتآمیز مذاکرات برای احیای توافق هستهای با ایران انجام دهیم، احتمال دستیابی به توافق همچنان باقی است.
بقای صنعت هواپیمایی در گرو احیای برجام
روزنامه شرق در یادداشتی به قلم معین شرقی حقوقدان منتشر کرد و نوشت: از مهمترین مباحث، حوزه زنجیره تأمین نوسازی ناوگان حملونقل هوایی و بازگشت مجدد به قراردادهای خرید هواپیما از شرکتهای بویینگ، ایرباس و ایتیآر است که متأسفانه با وجود قراردادهای گذشته شرکتهای هواپیمایی مبنی بر خرید هواپیما، با خروج ترامپ از برجام از ارائه و تحویل کامل هواپیماها خودداری کردند. حدود چهار سال پیش، شرکتهای هواپیمایی ایرانی در پی توافقهای حاصلشده با دولتهای غربی و آمریکا، اقدام به خرید گسترده انواع هواپیماهای تجاری-مسافری کردند. هواپیماها در پی رفع تحریمها و با صدور مجوز اوفک (اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا) خریداری شده بود که این مجوز تا پایان ۲۰۲۰ اعتبار داشت، اما با ورود ترامپ به کاخ سفید، این مجوزها در هشتم می ۲۰۱۸ لغو شدند. تحریمهای صنعت هوانوردی در قالب سه موضوع تأمین هواپیما و قطعات، تعمیر و نگهداری و هوانوردی عمومی مطرح است که مهمترین علت تحریم واردات هواپیما و قطعات آن، ممنوعیت مجوز فروش هواپیما و تجهیزات به ایران به واسطه اعلام دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا (اوفک، OFAC) است.
"لغو حداکثری تحریمها" در ایستگاه هفتم مذاکرات وین
خبرگزاری ایسنا در گزارشی نوشت: مذاکرات هستهای بر سر رفع تحریمها و بازگشت همه طرفها به اجرای تعهداتشان در برجام بار دیگر امروز در وین از سر گرفته میشود. این گفتوگوها در ادامه گفتوگوهای قبلی و مواضع ایران، همان اجرای کامل مفاد قطعنامه ۲۲۳۱، دریافت تضمینهای کافی برای برداشته شدن تحریمها و نیز خارج نشدن آمریکا از برجام، ایجاد ساز و کار راستیآزمایی عملی در اجرای موثر تعهدات و پیشبینی امکان پیگیری خسارت ناشی از تحریمهاست. خروج یک جانبه دونالد ترامپ از برجام و خساراتی که این تصمیم بر پیکره برجام و تلاش بین المللی برای حل موضوع هستهای وارد کرد بیش از حد تصور به بیاعتمادی ایران برای بازگشت به این توافق دامن زد. ایران در سه سال گذشته به طرز چشمگیر و قابل توجهی نسبت به حفظ توافق هستهای اقدام کرد اما این رویکرد و رفتار نباید موجب آن شود که برخی تصور کنند به همان سختی که برجام را حفظ کرد به اجرای دوباره و بدون تضمین آن بازمی گردد. اگر قرار باشد خسارت ایران از عدم اجرای برجام به لحاظ اقتصادی، سیاسی، امنیتی و فنی محاسبه شود حتما این مبلغ بیش از سود و منفعتی است که از اجرای برجام نصیبش میشد، از این رو پیش بینی مذاکراتی سهل که در کوتاهترین زمان به نتیجه منجر شود، بسیار سخت است. در عین حال آغاز مذاکرات هستهای در دولت سیزدهم برای بازگشت به برجام آن هم در میان بیاعتمادی شدید ایران و آمریکا و نیز با دیگر کشورهای اروپایی فی نفسه امری مثبت و گامی رو به جلوست و جدای از نتیجه کار، گفتوگو موجب نزدیکی دیدگاه ها به یکدیگر و تلاش برای یافتن راه حل است.
جمعبندی
یکی از بزرگترین چالشهای که دولت سیزدهم از ابتدای زمانی که سکان هدایت کشور را بر عهده گرفت با آن روبه رو بود؛ برجام و برنامه هستهای ایران بود. در این راستا رسانههای اصولگرا امروز نگاه ویژهای به دور جدید مذاکرات داشتند و به دنبال پاسخ به این سوالات بودند که ایران در وین چه میخواهد؟ از طرف دیگر رسانه های اصلاح طلب در یادداشت های متعدد خود بر ضرورت احیای برجام تاکید دارند. آنها بر این باور هستند که اگرچه موانع احیای مذاکرات برجام زیاد است اما باید روی چگونگی برخورد با این موانع کارشود تا بتوانیم از آنها بگذریم و به هدفی که رفع تحریمهای آمریکاست، برسیم. رسانههای اعتدالگرا هم بحث رویکرد دولت سیزدهم در مقابل برجام مدنظر قرار داده اند. آنها در گزارش ها و تحلیل های خود به بررسی احتمالات از مذاکرات هتل کوبورگ پرداختند.
نظر شما