منطقه بکر اوراسیا فرصتی طلایی برای توسعه اقتصادی ایران

مهدی آزادواری روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا در مسکو با اشاره به جایگاه مهم اوراسیا و نگاه قدرت های جهانی و منطقه ای به آن گفت: امروزه گنجینه ای از اقتصاد، تاریخ، سنت، فرهنگ و زبان برای ایران در مناطق زیر مجموعه اوراسیا وجود دارد که با واقع نگری، قدرتمندی و دیپلماسی کارآمد می تواند از آن برای ایفای نقش منطقه ای در سطوح پایین تر و سپس سطح اوراسیا بهره برداری کرد.

وی در توضیح این منطقه گفت: آنچه که امروز به مفهوم ژئوپلتیک اوراسیا نام داشته و برای سیاست بین المللی اهمیت دارد،  گستره ای است که از دو جمهوری غرب روسیه (اوکراین و بلاروس) شروع و مناطق میان دریای سیاه تا مغولستان را در بر می گیرد و علاوه بر روسیه و قفقاز، منطقه خزر و آسیای مرکزی را نیز شامل می شود.

آزادواری تصریح کرد: این عرصه در دوره شوروی در درون بلوک شرق بود و از این رو، کمتر از آن نام برده می شد، اما اینک محل اشاره بوده و به خاطر همجواری آتلانتیک، خاورمیانه و پاسیفیک، نقش مهمی دارد.  

عضو فعال اتاق ایران و روسیه خاطر نشان کرد: برخلاف آتلانتیک که بازیگر اصلی آن آمریکا و در پاسیفیک هم این نقش به عهده آمریکا و چین است، در اوراسیا در حال حاضر، روسیه نقش اصلی را بر عهده دارد. اما طی ۱۵ سال اخیر، به موازات مطرح شدن این منطقه در عرصه ژئواستراتژیک جهان، سایر بازیگران (آمریکا، اروپا و چین) نیز کوشیده اند تا وارد این معادله شوند.  

   وی افزود: از نظر دولت آمریکا، بازیگری در اوراسیا در راستای ایفای نقش هژمون (به عنوان حافظ اصلی و موتور گسترش نظام جهانی سرمایه داری لیبرال) و نیز در خدمت منافع خود برای حفظ موقعیت در نظام بین المللی قرار دارد. این حضور و نفوذ بایستی احتمال بازگشت روسیه به اشکال پیشین را در منطقه سد نموده و با ایجاد ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جدید، موقعیت فعلی آن را نیز محدود سازد.

علاوه بر این، حضور در اوراسیا می تواند نقش کنترل کننده و محدود سازنده چین را در صفحه شطرنج جهانی را (به تعبیر برژینسکی) نیز عملی سازد. همچنین باید به کنترل خاورمیانه اشاره کرد چرا که اوراسیا به لحاظ فرهنگی و سیاسی در پیوندی اساسی با آن قرار دارد و حضور در آن تکمیل کننده حضور در خاورمیانه است.





وی افزود: نگاه اتحادیه اروپا نیز در درجه اول جلوگیری از سرایت بحران های منطقه به اتحادیه و نیز نقش اتحادیه در گسترش نظام جهانی است. اروپایی ها به شکل مسالمت آمیزی در صدر الگوسازی برای اوراسیا هستند و تا کنون نیز موفق تر از آمریکا عمل کرده اند.  

  رییس مرکز مطالعات اقتصادی اوراسیا با بیان اینکه منطقه اوراسیا برای چین علاوه بر همجواری خاک دارای اهمیت راهبردی است، افزود: بسیاری از مسائل نظیر مسائل دینی بر بخش های مهمی از چین تأثیر دارد، منافع مهمی چون انرژی در منطقه وجود دارد و ایفای نقش در این منطقه، علاوه بر محدود سازی حضور آمریکا، می تواند نقش بین المللی این کشور را برای آینده افزایش دهد.  

 آزادواری ادامه داد: اما برای روسها، اوراسیا معنا و مفهوم خاصی دارد و در واقع، اوراسیا یعنی امپراتوری روسیه و از قرن هفده به بعد و به ویژه در تمام قرن بیستم نیز کماکان اینچنین بوده است.
 
وی تصریح کرد: ایران در این وضعیت پیچیده باید به دقت عمل نماید. منافع ملی ایران نه در ارتباط با همه منطقه اوراسیا که عمدتاً و در درجه اول در مناطق فرعی درون آن (آسیای مرکزی، خزر و قفقاز) نهفته اند. برای حفظ این منافع در بخش های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی، تعاملات دوجانبه با حکومتها و ملت های منطقه، نهادهای منطقه ای نظیر اکو، نشست های جمعی نظیر نشست کشورهای ساحلی خزر در اولویت قرار دارد.

عضو فعال اتاق ایران و روسیه در پایان گفت: به هر حال، امروزه گنجینه ای از تاریخ، سنت، فرهنگ و زبان برای ایران در مناطق زیر مجموعه اوراسیا وجود دارد که با واقع نگری، قدرتمندی و دیپلماسی کارآمد می تواند از آن برای ایفای نقش منطقه ای در سطوح پایین تر و سپس سطح اوراسیا بهره گرفت و آن را نیز تقویت کرد.  در غیراینصورت صرفاً برای یادآوری خاطره های گذشته خوب است.