به گزارش روز سه‌شنبه گروه علم و آموزش ایرنا از وزارت آموزش و پرورش؛ محمود امانی طهرانی، با اشاره به نقش و جایگاه مدرسه در نظام تعلیم و تربیت کشور، اظهار کرد: قانون نانوشته طبیعت، به حذف نهادهای فاقد کارکرد حکم می کند. به نظر می رسد مدارس برای بقا و حفظ کارکرد خود، باید از فضای جدید استفاده کنند و با استفاده از امکاناتی که فضای نوین یادگیری برای تسهیل یادگیری در اختیارشان می گذارد، بارهایی را که به طور سنتی حمل می کرده اند، کمی سبک کنند و با استفاده از فراغت حاصل از آن به کارکردهایی بپردازند که در تمام جوامع بشری مورد تاکید تام بوده است و عدم اهتمام به آنها در نظام های آموزش رسمی محل انتقاد همیشگی بوده است.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش تاکید کرد: کارکردهایی که مدارس باید بیشتر روی آنها کار کنند معطوف به مهارت آموزی، آمادگی برای زندگی، اجتماعی شدن، راه های مختلف یادگیری کسب وکار، تربیت بدنی، هنرآموزی و در یک کلام، جبران نقائصی که در برنامه های درسی نسبت به تربیت تمام ساحتی وجود دارد.
وی با بیان اینکه مدرسه به عنوان قلب تپنبده و قله نظام آموزشی و کانون ساماندهی تمام اقدامات فرهنگی و تربیتی کشور است، اظهار داشت: امروزه برنامه ریزان کلان و متخصصان توسعه جوامع به این نتیجه رسیده اند که مؤثرترین، کم آسیب ترین، اقتصادی ترین و ارزان ترین راه برای بهبود تمامی شاخص های جوامع بشری، رسیدگی همه جانبه به مدرسه است.
امانی با اشاره به اینکه مدرسه، محل رشد شایستگی های پایه شهروندی است، گفت: اگر به دنبال بهبود اخلاق شهروندان، کاهش جرائم، اعتیاد، خشونت و آسیب های اجتماعی، افزایش اشتغال، امنیت، قانون مداری، مهرورزی و کمک به هم نوعان، حفظ محیط زیست، مصرف بهینه ماده و انرژی، مقاومت و تاب آوری، ارزش مداری و حق طلبی و بسیاری از شایستگی های پایه شهروندی هستیم باید به مدرسه روی آوریم و سرچشمه های رشد خود را در آن جست وجو کنیم.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش خاطر نشان کرد: اگر می خواهیم مردم ما بی تفاوت، منفی نگر و مأیوس نباشند، باید مدارس ما به آنها زندگی مسئولانه، دگرخواهی، مثبت اندیشی و خودباوری را بیاموزند. چنین مدرسه‌ای در سند تحول بنیادین به عنوان «نقطه اتکای دولت و ملت در رشد، تعالی و پیشرفت کشور و کانون تربیت محله» توصیف شده است.
همه در قبال مدارس مسئول هستند
وی با اشاره به این که همه در قبال مدرسه مسئول هستند، اضافه کرد: سطح مدارس هر کشور، نشانه سطح واقعی رشد و توسعه آن کشور است. هرچه سطح توسعه اقتصادی، فرهنگی و ارزشی یک جامعه بالاتر باشد، اوضاع مدرسه در آن جامعه مطلوب تر است. جامعه‌ای که به این نتیجه رسیده است که باید بهترین شرایط رشد را برای فرزندان خود فراهم کند، به نوعی برای آینده خود سرمایه گذاری کرده است.
وی افزود: بی شک، دوام و استمرار سطح توسعه یافتگی هر جامعه در ابعاد حرفه ای و اقتصادی و نیز ارتقای شاخص های اخلاقی، ارزشی، اجتماعی و سیاسی، نیازمند ورود مستمر جوانانی درعرصه تلاش است که دارای سلامت جسم و روح و برخوردار از شایستگی های پایه و ارزشهای درونی شده باشند.
امانی تصریح کرد: تربیت چنین جوانانی، مستلزم وجود مدارسی است که هم به لحاظ فضا و امکانات و تجهیزات فیزیکی و هم به لحاظ نیروی انسانی، بتوانند به عنوان یک زیستگاه، فرصت و موقعیت رشد دینی، علمی، اجتماعی، بدنی، هنری و اقتصادی را فراهم سازند. با چنین نگرشی است که باید تلاش کرد ساختمان مدارس، بهترین ساختمان هر محله؛ معلمان مدرسه، شایسته ترین افراد؛ مدیر مدرسه، با کفایت ترین فرد جامعه محلی و بچه های مدرسه، شادترین و با نشاط ترین ساکنان محله باشند.
وی با اشاره به این که مدرسه باید احساس کند که حامی و صاحب دارد، افزود: باید نگاه به مدرسه، مثل نگاه به مساجد و حسینیه ها باشد. باید یک احساس مالکیت عمومی، احساس تعلق و احساس متولّی بودن در مردم هر محله نسبت به مدرسه به وجود آید. مدرسه باید احساس کند که حامی و صاحبی مهربان و دلسوز، آگاه، توانا و بخشنده دارد.مدرسه همواره نیازمند حضوریاریگران آگاه است .جمعی متشخص از افراد توانمند جامعه محلی که نه تنها از توان خود، بلکه از توان هر انسان مستعد کمکی را در راستای خدمت به مدرسه بسیج می کنند.
وی گفت: چنین مدرسه‌ای برای دانش آموزان کنونی و فارغ التحصیلان مدرسه، هویت مدرسه‌ای و احساس تعلق خاطر به نام مدرسه می آفریند. هر دانش آموز به محض ثبت نام و ورود به مدرسه می داند که در چندمین دوره ورودی دانش آموزان به مدرسه قرار دارد و پیوند خود را با دیگران ذیل انتساب به دانش آموختگان دوره مزبور در مدرسه برقرار می کند. چنین مدرسه‌ای دارای سرمایه و پشتوانه‌ای است که هرگز در کار خود وا نمی ماند.
وی گفت: هر کس، پیش از هر گونه انتقادی نسبت به وضع موجود و ابراز ناخشنودی از فاصله مدارس با وضع مطلوب، باید از خود بپرسد من برای بچه های محله ام، شهرم و کشورم چه کرده ام؟ چه کارهایی از دست من بر می آید، چه کارهایی را تاکنون انجام داده ام؟ و نیز از خود بپرسد که مدرسه برای محله چه کارهایی را می تواند انجام دهد؟ از فضای آن، امکانات آن، انسانهایی که در آن حضور دارند، چه استفاده هایی می توان کرد؟ چنین مدرسه‌ای، بافتی زنده است که با پیکره جامعه پیرامونی خود پیوند خورده، تغذیه می شود و تغذیه می کند.
امانی بیان داشت: بدیهی است چنین توصیفی از مدرسه، برخاسته از گزاره های مدیریتی سند تحول در باب مدرسه همچون گزاره های زیر است: «برخوردار از قدرت تصمیم گیری و برنامه ریزی در حوزه های عملیاتی در چارچوب سیاستهای محلی، منطقه‌ای و ملی»، «دارای تعامل اثربخش با مساجد و دیگر نهادها، مراکز مذهبی و کانون های محلی نظیر فرهنگ سرا، کتابخانه های عمومی و برخوردار از ارتباط مستمر و موثر با عالمان دینی، صاحبنظران و متخصصان» و «دارای پیوند موثر با موضوعات و مسائل جامعه در مقیاس محلی، منطقه‌ای و ملی با حضور فعال در حیات اجتماعی» است.
برای تحقق اهداف مدرسه تلاش کنیم
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به اینکه همه برای تحقق اهداف مدرسه تلاش کنیم، اضافه کرد: برای دست یابی به چنین چشم اندازی که مبتنی بر اعتماد به مدرسه و صلاحیت مدیریت آن است، باید تمام عوامل درونی و بیرونی ایفای نقش کنند. شورای عالی آموزش و پرورش با تدوین سیاست ها، خط مشی ها، قوانین، مقررات و آیین نامه های سازگار با این نگرش، حوزه ستادی آموزش و پرورش با خلق و ترویج راهکارهای الهام بخش و راهگشا، مدیریت های استانی و منطقه‌ای با ارتقای ظرفیت مدیریت مدارس و ایفای نقش راهبری، راهنمایی، پایش و تضمین کیفیت، و جامعه محلی با بسیج تمامی امکانات خود باید در راستای تحقق اهداف و کارکرد مدرسه پا به عرصه کمک به مدرسه بگذارند.
امانی افزود: شاید مهمترین آموزه سند تحول بنیادین این باشد که دست یابی به چشم انداز مدرسه تراز سند، یعنی اجرای سند تحول بنیادین، یک وظیفه ملی و عمومی است که مشارکت همه را اقشار جامعه را می طلبد.
وی با اشاره به این که مهمترین مسئله مدرسه، اجرای برنامه های درسی مصوب است، خاطر نشان کرد: اما در سطح مدرسه، مهمترین مسئله‌ای که مدرسه باید در راس امور خود قرار دهد، اجرای موثر برنامه های درسی مصوب است. یادگیری موثر، نوعی از یادگیری است که یادگیرنده قبل و بعد از یادگیری، در چارچوب شناختی، مهارتی و نگرشی اش، یا به تعبیر الگوی هدف گذاری برنامه درسی ملی، در تفکر، ایمان، علم، عمل و اخلاق اش که شایستگی های پایه‌ی او را می سازند، تغییر محسوس رخ دهد.
امانی افزود: نیل به یادگیری مؤثر، مستلزم ایجاد موقعیت های یادگیری فعال و رشد دهنده در سطح مدرسه و کلاس است. بدیهی است این امر نیازمند رشد شایستگی های حرفه ای معلمان در عرصه طراحی آموزشی، یعنی بکارگیری اصول علم و هنر یاددهی یادگیری(پداگوژی) است که در برنامه درسی ملی به آن اشاره شده است.
وی گفت: به قوت می توان گفت که اگر مدارس، برنامه های درسی موجود را با کیفیت لازم و به صورت موثر اجرا کنند، بسیاری از ساحت های رشد پوشش داده شده و نتایج فراوانی حاصل می شود. تحقق این امر، مجالی را به وجود می آورد که در کنار برنامه درسی ملی، با استفاده از ظرفیت برنامه ویژه مدرسه (بوم)، به عنوان برنامه درسی سطح مدرسه، به بسیاری از نیازها، دغدغه ها و علائق ویژه مدرسه پرداخته شود.
آموزش و پرورش در دوران کرونا دچار تغییرات جدی شده است
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به وضعیت موجود جامعه، گفت: با بروز شرایط جدید کرونا در جهان، جنبه دیگری از شایستگی های مورد نیاز برای ایجاد موقعیت های یادگیری موثر، بروز و ظهور پیدا کرد. با تعطیلی آموزش حضوری و چهره به چهره، نیاز جامعه آموزشی کشورهای جهان در همه سطوح به کسب شایستگی های فناوری و عدم آمادگی کافی در این زمینه به صورت یک شوک خودنمایی کرد.
وی با اشاره به اینکه آموزش و پرورش در دوران کرونا دچار تغییرات جدی شده است، افزود: در چنین فضایی، مدیریت آموزش در فضای غیر حضوری و ترکیبی، مستلزم برخورداری هم زمان از دو دسته شایستگی پداگوژیگ و تکنولوژیک است. پیش بینی می شود این عرصه، فضایی را فراهم آورد که آموزش پس از کرونا، هرگز به مدار قبلی خود باز نگردد و در بسیاری از جوانب، دست خوش تغییراتی شود که عمدتاً مطلوب تلقی می شوند.
امانی با اشاره به این که دهه آینده دوره توسعه خلاقیت ها و نوآوری در تولید و طراحی آموزشی جدید است، تاکید کرد: بر این اساس، شاید دهه‌ی آینده، دوران توسعه خلاقیت ها، نوآوری در تولید و طراحی های آموزشی جدید و برنامه های درسی رشد دهنده بر اساس توسعه شایستگی های فردی و گروهی دانش آموزان با استفاده از امکانات فضای مجازی و الکترونیک باشد.
وی افزود: همچنین بنظر می رسد جامعه آموزشی نه تنها کشور ما بلکه جامعه جهانی در انتظار تولید روش ها و ابزارهایی خلاقانه، معتبر و متنوع برای ارزشیابی تحصیلی به سر می برد. به نوعی کرونا به ما آموخت که در برابر تندباد، دیوار نسازیم بلکه توربین هایی قرار دهیم که انرژی مخرب را در خدمت ساختن قرار دهد.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش اضافه کرد: راهبری و مدیریت نظام آموزشی از ستاد تا صف در چنین شرایطی امری زنده، پرهیجان، متغیر در لحظه، اقتضایی و گاهی بحرانی است.
امانی افزود: این مدیریت لااقل چهار عرصه اصلی را در بر می گیرد: از سویی باید شایستگی های حرفه ای فوق را در خود و دیگران به وجود آورد، از سوی دیگر برای فراهم آوردن زیر ساخت ها و ایجاد دسترسی برای آحاد دانش آموزان به اشکال جدید آموزش اقدام نمود و در عرصه سوم، برای حفظ عدالت آموزشی، تدابیری خاص برای دانش آموزانی که دسترسی به ابزارهای آموزش الکترونیک یا اینترنت ندارند، اندیشید و سرانجام در جهت آموزش خانواده ها برای ایفای آگاهانه نقش خویش به عنوان شرکای راهبردی موفقیت در این موقعیت جدید اقدام نمود.
وی تاکید کرد: مدیریت عرصه های فوق، مستلزم برخورداری از آگاهی روزآمد، عملکرد حرفه ای، تقسیم کار متعادل و داشتن اختیاراتی است که از فضای اعتماد متقابل سرچشمه می گیرد.
نظر شما