به گزارش ایرنا، به رغم بودجه های هنگفتی که همه ساله برای جمع آوری و دفن بهداشتی زباله ها در شهری چون قزوین هزینه می شود اما به دلیل نبود طرح و ایده های مناسب در خصوص نحوه جمع آوری، تفکیک زباله های تر و خشک و چگونگی دفن بهداشتی آن، مشکلاتی برای برنامه ریزان مدیریت این شهر ایجاد شده است.
شهرداری قزوین، یکی از نخستین شهرداری های کشور بود که طرح تفکیک زباله از مبدا را به عنوان پایلوت در سال های ۷۵ و ۷۶ به اجرا درآورد و هر چند ادامه دار نبود اما تجربه گرانبهایی را از خود برجای گذاشت که می توانست چراغ راهی برای مجموعه مدیریتی این شهر در سال های بعد باشد.
باید بپذیریم، انجام طرح هایی نظیر تفکیک زباله از مبدا نیازمند مکانیسم های خاصی است که در وهله نخست باید زمینه ورود جدی بخش خصوصی به این مساله با تسهیل گری فراهم شود که برای این کار نیز برنامه ریزی و راهکارهای مناسبی تاکنون به انجام نرسیده است.
در عین حال نیز براساس آمارهای منتشر شده میزان تولید روزانه زباله به ازای هر فرد در جهان حدود ۳۰۰ گرم بوده و حدود ۷۰ درصد زباله ها نیز بازیافت می شود در حالی که این مقدار در کشور ما حدود ۷۰۰ گرم بوده و در شهری مانند قزوین تفکیک زباله که به صورت های گوناگون صورت می گیرد حدود ۲۰ درصد و تفکیک زباله از مبدا نیز بسیار ناچیز است.
برای بررسی آخرین وضعیت بازیافت زباله از مبدا، راهکارها و برنامه ریزی های صورت گرفته برای آینده شهر قزوین، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز استان قزوین به سراغ حسین عمویی، رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری قزوین رفته و با او در این زمینه به گفت و گو پرداخته است.
ایرنا. درباره متوسط روزانه تولید زباله و نحوه جمع آوری آن در شهر قزوین توضیح دهید؟
در حال حاضر متوسط تولید روزانه زباله از سوی هر شهروند قزوینی با احتساب مناطق منفصل شهری ۶۹۵ گرم است و به صورت میانگین نیز روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن انواع زباله از سطح شهر قزوین جمع آوری و به مجتمع پردازش پسماند شهرداری واقع در محمدآباد منتقل می شود.
این در حالی است که متوسط تولید زباله به ازای هر شهروند در مناطق مختلف جهان براساس جی دی پی بالا، متوسط و پایین محاسبه می شود که سهم شهری مانند قزوین در این بخش در وضعیت پایین قرار دارد.
در عین حال نیز قانون مدیریت پسماند در سال ۸۳ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که متاسفانه در هیچ یک از شهرهای کشور اجرایی نشد اما قزوین پیش از آن و در اوایل سال ۷۶ توانست مساله تفکیک زباله از مبدا را در برخی مناطق شهری خود به اجرا درآورد که این مساله نیز تاکنون و به صورت محدود در برخی مناطق شهری ادامه دارد.
ایرنا. مهمترین راهکار برای اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در قزوین چیست و چه پیشنهادهایی در این زمینه دارید؟
برای طرحی مانند تفکیک زباله از مبدا باید عوامل انگیزشی در مردم ایجاد شود که با توجه به دغدغه های اجتماعی این روزهای شهروندان، آنها اهمیت چندانی شاید به این مساله مهم نمی دهند اما می توان با ایجاد انگیزه در بین آنان، این کار را تا حد قابل توجهی پیش برد، به عنوان مثال به ازای دریافت زباله های خشک مثل کاغذ، شیشه یا پلاستیک به آنان بهای نقدی یا کالاهایی نظیر پلاستیک برای جمع آوری زباله و یا شوینده و امثال آن را تحویل داد.
در قانون قبلی مدیریت پسماند، موارد انگیزشی دیده نشده بود اما در قانون جدیدی که در مجلس مطرح شده و در جریان است، به این مساله توجه شده و امیدواریم راهگشای خوبی در انجام این طرح باشد.
البته باید به این مساله نیز توجه شود که امروز در کشورهای پیشرفته، اگر تفکیک زباله به طور خاص صورت نپذیرد، شهروندان در ازای این کار با جرایمی که از قبل تعیین شده، روبه رو خواهند شد و به همین جهت ما مشاهده می کنیم که شهرها و معابر شهری آنان همواره از نظافت خاصی برخوردار است.
ایرنا. در حال حاضر تفکیک زباله از مبدا در شهر قزوین چگونه صورت می گیرد؟
با توجه به مناطق سه گانه شهرداری قزوین، طرح جمع آوری زباله توسط ۶ ایستگاه خدمات شهری در مناطق ۲ و سه صورت می گیرد و عملیات جمع آوری زباله های معمولی نیز همه روزه از ساعت ۱۹ تا هفت صبح روز بعد انجام می شود و زباله های عمومی به محل ایستگاه میانی حمل شده و پس از آن نیز توسط تریلرهای مخصوص حمل زباله به مجتمع پردازش پسماند شهرداری قزوین انتقال می یابد.
در حوزه تفکیک زباله نیز هم اکنون ۲ محل واقع در پارک سنگی واقع در مینودر و محله شیخ آباد وظیفه تحویل زباله های خشک را از شهروندان برعهده دارند و برای سال آینده نیز در منطقه یک شهرداری اقدام به راه اندازی یک محل دیگر خواهیم کرد.
شهروندان همچنین برای تحویل زباله های خشک خود می توانند با سامانه ۱۳۷ تماس بگیرند تا نیروهای خدمات شهری شهرداری برای تحویل زباله خشک شهروندان اقدام کنند.
شهروندان باید توجه داشته باشند که زباله های خشک خود را درون مخازن زباله های معمولی خالی نکنند چرا که با این کار علاوه بر آلوده کردن زباله های خشک و تبدیل آن به زباله معمولی باعث افزایش زباله گردهایی می شوند که شبانه روز در پی جمع آوری زباله های خشک هستند.
با کنار گذاشتن این شیوه، به طور حتم آمار این افراد که چهره نامناسبی را نیز به شهر می دهند، کاسته خواهد شد.
امروزه با روش های یاد شده، حدود یک تا یک و نیم تن زباله خشک به صورت روزانه از سطح شهر قزوین جمع آوری می شود که این حجم از زباله با ارایه آموزش های لازم و شیوه های انگیزشی می تواند تا ۵۰ تن نیز افزایش یابد.
ایرنا. طرح تفکیک زباله در مناطق مختلف شهری قزوین با هم متفاوت است؟ از مزایای این طرح بگویید.
با توجه به رفتار شهروندان و وضعیت اقتصادی حاکم بر کشور و همچنین پارامترهای موجود اجتماعی، طرح تفکیک زباله در مناطق مختلف می تواند با هم مجزا باشد تا جایی که در منطقه یک شهری هدف از ایجاد کیوسک های بازیافت، خرید زباله های خشک باشد و در منطقه ۲ نیز هدف، ارایه تخفیف در خدمات پسماند به شهروندان لحاظ شود.
در صورتی که ارایه خدمات بازیافت زباله به شیوه درست اجرایی شود، ارتقای سلامت می تواند یکی از عمده مزایای آن باشد چرا که به عنوان مثال با کاهش زباله گردهایی که به صورت کاملا غیربهداشتی اقدام به این کار می کنند می توان علاوه بر نمایش یک شهر آراسته و به دور از هر نوع آلودگی محیطی، شاهد تولید کود کمپوست های با کیفتی باشیم که در نهایت از تفکیک زباله ها به دست می آید.
بدون تردید، طرح تفکیک زباله و جداسازی زباله های تر و خشک در گام نخست می تواند برای محیط زیست بسیار سودمند باشد تا جایی که از زباله های قابل بازیافت می توان برای تولید برخی محصولات اقدام کرد.
این در حالی است که با اجرای منطقی و اصولی طرح تفکیک زباله از مبدا، ضمن آنکه می توان دوباره آنها را بازیافت کرد بلکه می توان نسبت به تهیه کود کمپوست نیز اقدام به عمل آورد.
باید به این مساله مهم نیز توجه داشت که از زباله های جمع آوری شده، ۲۵ درصد آنها خشک و از مجموع ۷۵ درصد زباله های معمولی باقیمانده نیز می توان ۶۰ درصد آنها را به کود کمپوست تبدیل کرد.
سخن آخر:
یک منطق در کشورهای توسعه یافته وجود دارد که می گوید "بپرداز به اندازه ای که دور می ریزی"، این قانون به مردم می آموزد که کمتر به تولید زباله بپردازند و اینکه شهروندان باید متقاعد شوند که رفتار خود را با محیط زیست تغییر داده و در جهت خواسته محیط، رفتاری توامان با آن داشته باشند.
اگر در گذشته خانواده ها زباله های خود را یکجا به سطل زباله می انداختند، اما امروزه با توسعه زندگی ماشینی، تفکیک زباله از منزل در بسیاری از نقاط جهان به یک مساله الزام آور تبدیل شده است.
این مساله، نیازمند فرهنگ سازی و آموزش های لازم همراه با گزینه های تشویق و تنبیه است چون تفکیک زباله از مبدا می تواند جامعه را تا حد زیادی به رشد و بالندگی رسانده و گام موثری را در توسعه پایدار شهری بردارد.
نظر شما