ترافیک مشکلات و عقب ماندگی‌ها سد بزرگ توسعه شهری رشت

​به گزارش ایرنا، شهرستان رشت یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان گیلان در شمال ایران است که از این شهر به عنوان شهر همیشه بیدار یاد می‌کنند. همچنین پرجمعیت‌ترین شهر شمال ایران در بین سه استان حاشیهٔ دریای خزر و بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر گیلک‌نشین جهان، بزرگترین سکونت گاه سواحل جنوبی دریای مازندران نیز محسوب می‌شود.

جمعیت شناور ثابت روزانهٔ شهر رشت بالغ بر یک میلیون نفر است که این میزان در تعطیلات و ماه‌های گردشگری سال به حدود ۲ میلیون نفر می‌رسد و همچنین رشت فشرده‌ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است و از لحاظ نسبت جمعیت در روز و شب نیز، رتبه نخست کشور را دارد.

اما این شهر زیبا طی چند دهه اخیر به خصوص طی چند سال گذشته با مشکلات فراوان شهری روبروست و به همین دلیل کارکردن رفع رسوبی از مشکلات در آن برای هر مدیر و شهرداری بسیار سخت و دشوار است. این در حالی است که رشت به شهر اولین ها نیز معروف است که یکی از علت این نامگذاری احداث نخستین بلدیه یا شهرداری می باشد.

ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺟﻤﻬﻮﺭﯼ ﺩﺭ ﻗﺎﺭﻩ ﺁﺳﯿﺎ، ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ خوراک جهان ﺑﺎ ۱۷۰ ﻧﻮﻉ ﻏﺬﺍﯼ ﻣﺤﻠﯽ، ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺷﻌﺒﻪٔ ﺑﺎﻧﮑﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ، نخستین ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﺷﻬﺮﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﻭﻟﯿﻦ خط آهن ﺍﯾﺮﺍﻥ و سومین خط آهن جهان، نخستین ﺩﺍﺭﻭﺧﺎﻧﻪ ﺷﺒﺎﻧﻪﺭﻭﺯﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ، نخستین ﻣﺮﯾﻀﺨﺎﻧﻪ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ‏ و ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻌﻠﻮﻟﯿﻦ ﻭ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ که ﺗﻮﺳﻂ ﺩﮐﺘﺮ ﺁﺭسن ﻣﯿﻨﺎﺳﯿﺎﻥ در این شهر احداث شد.

همچنین ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺎﺯﯾﮕﺮﺍﻥ ﺯﻥِ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺩﺭ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻭ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺳﯿﻨﻤﺎ، ﺍﻭﻟﯿﻦ ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﻕ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﻭﻟﯿﻦ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﻭﻟﯿﻦ مجموعه ﺧﯿﺎﺑﺎﻥ های ﺳﻨﮓ ﻓﺮﺵ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺷﻬﺮﯼ ﮐﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﯼ ﺭﻭﺱ، ﺍﻧﮕﻠﯿﺲ ، ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﮐﻨﺴﻮﻟﮕﺮﯼ ﺩﺍﯾﺮ ﮐﺮﺩﻧﺪ، ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯼ ﺍِﮔﻮ ﻭ ﮐﺎﻧﺎﻝ ﺑﺮﺍﯼ ﺧﺎﺭﺝ ﺳﺎﺯﯼ ﮔﻨﺪﺍﺏ ﻫﺎﯼ ﺷﻬﺮﯼ و ﺍﻭﻟﯿﻦ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻪ ﺍﯾﺮﺍن باعث شده تا رشت به شهر اولین ها مشهور باشد.

اما شهر نخستین‌ها سالهاست که با مشکل مدیریتی شهری و ضعف های شهرداری رنج می برد. مشکلاتی از قبیل شهرسازی نامناسب و ترافیک های سنگین، زیرساخت های بی کیفیت و یا ناهمگون، فقدان فاضلاب شهری استاندارد، آلودگی های زیست محیطی، خیابان های بی کیفیت، پیاده روهای نامناسب، مشکلات پسماند و مدیریت زباله و مواردی از این دست که طی چندین دهه بر روی یکدیگر انباشته شده و اکنون برخی از آنها به مرحله بحران رسیده‌اند.

زیبایی شهر اولین ها گمشده در میان معضلات 

متاسفانه باید اعتراف کرد اولین بودن تاکنون تاثیری در عقب ماندگی و محرومیت زندگی شهری در رشت نداشته است و هم اینک معضلات فراوان شهری باعث شده تا شهرداران کارایی لازم را نداشته و به همین دلیل طی چند سال گذشته مدیران بسیاری در رشت بر کرسی شهرداری نشستند اما ریاست آنان بر این مسند دوام چندانی نداشت و بارها شاهد استیضاح شهرداران رشت و اخراج آنها از ساختمان شهرداری بودیم که این امر مانع از ثبات مدیریتی شد.

این امر باعث شده تا مشکلات شهری رشت روز به روز افزایش یابد و پروژه های مهم این شهر همانند احداث زباله سوز ۶۰۰ تنی، آسفالت ورودی ها شهر و دیگر معضلات همچون ساخت و سازهای غیرمجاز، مشکلات پسماند و زباله بر دوش شهروندان این شهر سنگینی کند و کیفیت زندگی در یکی از زیباترین شهرهای خاورمیانه را به کمترین حد خود افول دهد. 

بر این مشکلات باید موضوع انبوهی از کارکنان شهرداری را نیز اضافه کنیم که طی یک دهه اخیر به حجم غیراستانداردی رسیده و بخش قابل ملاحظه ای از توان شهرداری را صرف هزینه های جاری و همین نیروهای مازاد می کند. نیروهای مازادی که البته مسئولان رسمی از ارائه شمارش دقیق آن خودداری اما همواره در جلسات متعدد آن را عامل اصلی صرف بخ مهمی از درامدهای شهرداری می دانند.

به همین دلیل طی چند سال اخیر نیز شهرداران نتوانستند تمام کارایی خود را بروز دهند و یا در اول یا میلانه راه با توجه به کوهی ازم کسیلات خود کنره گیری کرده و تا استیضاح شدند تا مشکلات شهری رشت افزایش یابد. 

از سوی دیگر با توجه به اقدامتی که طی چند سال اخیر از سوی شورای رشت در خصوص استیضاح شهرداران انجام شد، مسایل جناحی نیز دریچه ای برای دخالت یافتند اما با این حال مشکلات متعدد شهرستان رشت از وضعیت نابسمان انباشت زباله گرفته تا معضلات پسماند، ترافیک ، آسفالت نامناسب ، پیاده روهای کوچک و نامناسب، آلودگی رودخانه های زرجوب و گوهررود، عدم به بارنشستن پروژه‌های عمرانی و دیگر موارد، آنقدر بزرگ و عمیق بود که اصلا جایی برای صحبت درباره کشمکش های گروهی و جناحی باقی نگذاشته است.

اما پس از گذشت چند سال هم اینک شاهد حضور سیدامیرحسین علوی یکی از اعضای چند دوره اخیر شورای اسلامی شهرستان رشت بر کرسی شهرداری هستیم که شهردار جدید با ۹ رای اعضای شورای اسلامی رشت به عنوان شهردار این شهر انتخاب شد.

البته به گفته تعدادی از اعضای شورای جدید پس از اتنخاب علوی به عنوان شهردار جدید مرکز گیلان، اینک شهردار با شورا یکدل هستند اما این یکدلی فقط حدود سه ماه دوام آورد و شهردار جدید نیز استضاح شد.

طی این مدت عملکرد شهردار جدید، شاهد تغییراتی در حوزه های مختلف بودیم از آسفالت بعضی از خیابانها و کوچه‌ها گرفته تا ترمیم و مرمت پیاده‌روها و دیگر موارد حوزه شهری اما حتی این فعالیت ها نیز اعضای شورا را قانع نکرد و به همین دلیل اعضای شورای شهر سوالاتی را از شهردار در خصوص معضلات موجود مطرح کردند که جواب شهردار نیز این اعضا را قانع نکرد.    

قانع نشدن اعضای شورا از پاسخ شهردار  

پس از حدود سه ماه از فعالیت علوی به عنوان شهردار مرکز استان گیلان، ۱۸ دیماه گذشته جلسه فوق العاده شورای اسلامی رشت با موضوع طرح سوال از شهردار رشت در صحن شورا برگزار شد که پس از شنیدن توضیحات شهردار شورا، با اکثریت آرا نسبت به پاسخ های ارائه شده قانع نشد.

شهردار جدید رشت که هفتم مهرماه امسال به این سمت انتخاب و منصوب شد، با حضور در جلسه فوق العاده و علنی شورای شهر به تعدادی از سوالاتی که پیش از این توسط ٩ عضو شورای اسلامی این شهر مطرح و به وی ارائه شده بود، پاسخ داد.

سهل انگاری در پیگیری مشکلات مطرح شده در سامانه ۱۳٧ که عمده مشکلات مطرح شده در این سامانه مربوط به تخلفات ساختمانی بوده، نواقص موجود در پلهای عابرپیاده، آسفالت نامناسب در ورودی های شهر رشت،  قدرسهم شهرداری از محل واگذاری جایگاه‌های سی ان جی و جایگزینی روابط به جای شایسته سالاری در انتخاب مدیران شهرداری رشت از مهمترین سوالات اعضای شورا از شهردار رشت بود.

شهردار رشت نیز در پاسخ به سوال اعضای شورا مبنی بر سهل انگاری در پیگیری مشکلات مطرح شده در سامانه ۱۳٧ (سامانه پاسخگویی مطالبات مردمی شهرداری ها) گفت: سامانه ١٣٧ دغدغه همه ما در مجموعه شهرداری است، تمام مدیران شهرداری را مکلف کرده ام که پاسخگوی مردم و رفع مشکلات آنان باشند و در موضوع آسفالت نیز، به رغم همه مشکلات اقداماتی برای رفع این مشکل انجام شده و در حال انجام است.

وی تخلفات ساختمانی و برخی دیگر از تخلفات را از دیگر تماس های مردمی با سامانه ١٣٧ عنوان کرد و افزود: نظام کنترل و راه اندازی نرم افزاری در این ارتباط در دستور کار است که به زودی عملیاتی خواهد شد.

شهردار رشت در خصوص رفع نواقص پل های عابر پیاده ، ترمیم نشدن آسفالت های ورودی شهر علیرغم شرایط جوی مساعد، درباره قدر سهم شهرداری از محل واگذاری جایگاه‌های سی ان جی و سایر موارد توضیحاتی داد که این توضیحات نتوانست اعضای شورا را قانع کند.

پس از پاسخ شهردار رشت به سوالات اعضای شورا، نسبت به رای گیری مبنی بر قانع شدن و قانع نشدن اعضای شورا از جواب های سیدامیرحسن علوی رای گیری شد که در نهایت از ١١ عضو شورای اسلامی شهر رشت ۶ نفر نسبت به پاسخ های شهردار قانع نشدند، بنابراین اکثریت اعضای شورا نسبت به پاسخ شورا قانع نشدند.

محمدحسین واثق کارگرنیا رییس شورای اسلامی رشت نیز در حاشیه برگزاری این جلسه اظهار داشت: استیضاح دست اعضای شورا است به این ترتیب اگر چهار نفر از اعضای شورای اسلامی رشت درخواست استیضاح دهند، استیضاح شهردار رشت کلید می خورد.

با توجه به شرایط موجود احتمال استیضاح شهرداری جدید رشت نیز وجود دارد اما مردم این شهرستان انتظار دارند که شاهد ثبات مدیریتی در شهرداری باشند و هم اینک که یکی از اعضای قبلی شورا بر مسند شهرداری نشسته، اعضای شورا به وی فرصت بیشتری را برای حل معضلات و مشکلات رشت دهند.

به هر حال مشکلات و معضلات شهری رشت بسیار زیاد است که این نابسامانی‌ها حتی از پشت سرسبزی و زیبایی خدادادی رشت نیز بیرون زده و به همین دلیل کار و همت جهادی لازم است تا این مشکلات برطرف شود که به طور حتم همدلی اولین گام در رفع این معضلات محسوب می‌شود.

تراکم زیاد ، امکانات کم و نامناسب

یکی از کارشناسان حوزه شهری در خصوص مشکلات و معضلات شهری رشت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: برای برون رفت از مشکلات و معضلات، ابتدا باید مهمترین این معضلات شناسایی و نسبت به اهمیت هر یک، برای برطرف کردن آن مشکلات، اقدام کنیم.

محمدرضا شیرزاد افزود: رشت پس از تهران و کرج متراکم‌ترین شهر ایران است و با توجه به اینکه وسعتش نسبت به سایر شهرها کمتر است، این تراکم جمعیت مشکلاتی را در بخش‌های مختلف ایجاد می‌کند زیرا به طور حتم سرانه فضای عمومی رشت نسبت به این شهرستانها کمتر است.

وی ادامه داد: با این وجود هم اینک فضای عمومی برای هر شهروند در شهرستان رشت کمتر از ۲ متر است که این امر یکی از مولفه‌های این شهر با تراکم جمعیت زیاد محسوب می‌شود که یکی از عوامل آسیب زا در فضای اجتماعی و روانی است.

 وجود ۲ رودخانه گوهررود و زرجوب از دیگر مولفه‌های مهم و منحصر بفرد شهرستان رشت است که مورد اشاره این کارشناس حوزه شهری قرار داشت و گفت: کمترین شهرستانی از این مزیت برخودار است اما متاسفانه این ۲ رودخانه به جای رگ حیاتی شهر به کانال هدایت پساب‌های شهری و به بحران زیست محیطی تبدیل شده‌اند، در صورتی که این رودخانه‌ها می‌توانستند تاثیر بسیار مثبتی در زیبایی و جذب توریسم داشته باشند اما هم‌اینک جزو معایب رشت بشمار می‌روند.

وی اظهار کرد: در مجموع با توجه به تراکم جمعیت زیاد رشت، به طور حتم باید برای پروژه‌های مهم آن اعتبارات ملی درنظر گرفته شود اما متاسفانه شهرستان رشت از اعتبارات ملی قابل قبولی برخوردار نیست که این امر نیز یکی از نواقص مهم این شهر محسوب می‌شود.

کمبود فضاهای عمومی و پارک‌های تفریحی و ورزشی

این کارشناس حوزه شهری به احداث پارک بزرگ منطقه لاکان رشت نیز اشاره کرد و گفت: ایجاد پارک ۵۰۰ هکتاری در منطقه لاکان و همچنین ساماندهی در ساخت و سازها می‌تواند چهره رشت را زیباتر کرده و غبار معضلات شهری را از بین ببرد که با این وجود، با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان آینده خوبی را برای رشت رقم زد اما باید منابع مالی محلی به طور مناسب ساماندهی شود و سهم خوبی نیز از منابع ملی با مشارکت استاندار و نمایندگان مجلس به این شهر اختصاص یابد.

شیرزاد اضافه کرد: از سوی دیگر برای تسریع در کاهش معضلات و مشکلات شهری، باید بروکراسی های اداری و دولتی کاهش یابد زیرا هم‌اینک زمینهای دولتی در گیرودار کارهای اداری مسکوت مانده که می توان برای پروژه های عمومی بستری مناسب باشد. اما شهرداری مجبور می شود این اراضی را خریداری کند که بخش قابل توجهی از بودجه شهری را صرف خواهد کرد. 

این کارشناس حوزه شهری در خاتمه بیان کرد: به هرحال برای داشتن شهری زیبا و عاری از معضلات شهری و شهروندی، ابتدا باید مشکلات شناسایی، بازبینی و اولویت بندی شوند، همچنین مدیریت هزینه نیز باید داشته باشیم و با اولویت ها جلو برویم که از نظر من، اولیوت‌های مهم به ترتیب برطرف کردن مشکلات و معضلات حوزه پسماند، ایجاد بیشتر فضاهای عمومی، ایجاد مراکز تفریحی و ورزشی متعدد در محل‌های مختلف و همچنین سر و سامان دادن به وضعیت حمل و نقل شهری است.