سوال تا استیضاح؛ شهرداری رشت همچنان گرفتار سایه بی‌ثباتی مدیریتی

رشت مرکز گیلان، نقش مدیریت در توسعه شهرها بر کسی پوشیده نیست، و همواره توسعه و ارتقای کیفی شهرها یا به عبارتی پیشرفت شهری نتیجه انتخاب مناسب و ثبات مدیریتی است. برخی از مهم ترین و توسعه یافته ترین شهرهای دنیا امروزه مسئولانی دارند که شاید بیش از یک دهه در کسوت خود پایدار مانده اند. زیرا به دلیل پویا بودن شهرها و گسترش نیازهای روزانه به خدمات در حوزه های مختلف، بیش از هر چیزی به ثبات مدیریتی نیاز دارد تا برنامه های اعلامی خود را کع عموماً زبانبر هستند را پیاده سازی کند. 

اما شهر رشت طی چند دهه اخیر یا حداقل یک دهه گذشته، از چنین اکوسیستمی بی بهره بوده است که به طور حتم یکی از دلایل اصلی انباشت مشکلات از پسماند گرفته تا خدمات عمومی نامناسب را میتواند ناشی از همین بی ثباتی مدیریتی و محرومیت از زیست مدیریتی پایدار دانست. تغییرات پی در پی و در کمترین زمان شهرداران، کشمکش شورا و شهرداری، تزریق سِرُم وار نیروهای جدید و انباشت نیروی انسانی مازاد، ناپایداری برنامه های خدماتی و توسعه ای و همچنین سردرگمی شبکه خدمات شهری در نسیم های مکرر تغییرات را میتوان در همین بی ثباتی مدیریتی دانست. 

فقط نگاهی به تردد شهرداران به عمارت شهرداری رشت نشان میدهد، کم و بیش از دهه ۸۰ تا به امروز شهردارانی که با رای مستقیم اعضای شورای اسلامی رشت مشغول به کار شدند، بیشتر از یک سال نتوانستند کلید شهرداری را در دستان خود حفظ کنند و هر بار به دلایل مختلف با طرح سوال، قانع نشدن از پاسخ‌ها و در نهایت استیضاح از سوی شورایی برکنار شدند که خود شهرداران را انتخاب کردند.

حال نیز شرایط شهرداری مستثنی نیست و البته از زمان تاسیس نهاد شورای اسلامی شهر در سال ۱۳۷۷، با وضعیتی مشابه مواجه هستیم. فارغ از کارکرد مناسب یا ناموفق شهردار کنونی، اینکه طی سالهای گذشته شهرداران از سوی شوراهای متعدد حتی فرصت برنامه ریزی نیز پیدا نکردند، موضوعی قابل تامل است. زیرا میانگین تصدی شهرداران از سال ۱۳۸۰ تا به امروز تنها یکسال و نیم بوده است.

سیدامیرحسین علوی نیز به عنوان سیزدهمین شهردار از زمان تاسیس شورای اسلامی شهر و شصت و دومین شهردار تاریخ شهرداری رشت، با وضعیتی ثابت نسبت به اسلاف خود مواجه است که در تایید این ادعا میتوان به برگزاری چندین جلسه طرح سوال و همچنین استیضاح آن هم کمتر از ۹ ماه از عمر مدیریتی اشاره کرد. در تازه ترین رویداد نیز عصر روز گذشته(چهارشنبه) شورای شهر بار دیگر بر استیضاح شهردار رای موافق داد تا باری دیگر رشت را در سرگردانی مدیریت قرار دهد. 

ید طولانی صندلی شهرداری رشت در سوال و استیضاح

طرح سوال و استیضاح از شهرداران در شوراهای اسلامی ید طولانی دارد. حداقل طی ۲ دهه اخیر اکثر شهرداران که با رای قاطع اعضای شورای اسلامی رشت انتخاب شدند پس از مدت کوتاهی روند طرح سوال، قانع نشدن از جواب به سوالات اعضای شورا و در نهایت استیضاح عمرات شهرداری را ترک گفتند، سوالاتی که بعضاً تنها چند هفته پس از آغاز فعالیت شهرداران طرح شد که البته و بر اساس منطق محلی از اعراب نداشت که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. 

محمدابراهیم خلیلی، محمدعلی ثابت قدم و ناصر حاج محمدی از جمله شهرداران رشت بودند که طی ۱۰ سال اخیر با استیضاح برکنار شدند، ضمن اینکه در این مدت مسعود نصرتی و سیدمحمد احمدی از پست شهرداری رشت استعفا دادند که البته طبق اظهارات رسمی و غیر رسمی آنها نیز در لبه تیغ استیضاح قرار گرفته بودن اما با اقدامی پیش دستانه خود را کنار کشیدند.

با استعفای سیدمحمد احمدی؛ اعضای ششمین دوره شورای اسلامی رشت هفتم مهرماه پارسال در جلسه علنی شورا با ٩ رای سیدامیرحسین علوی را به عنوان شهردار جدید رشت برگزیدند. حکم علوی نیز پنجم آبان ماه سال گذشته از سوی وزیر کشور صادر شد تا وی فعالیت رسمی خود را آغاز کند؛ اما پس از حدود سه ماه، هشتم دیماه طرح سوال از علوی هم با ۹ سوال در صحن شورا وصول شد تا پیش از خشک شدن قدم های شهردار وی به شورا احضار شود.

طی جلسه فوق العاده شورای اسلامی رشت با موضوع طرح سوال از شهردار رشت در صحن شورا و پس از پاسخ شهردار رشت به سوالات اعضای شورا، رای‌گیری مبنی بر قانع شدن و قانع نشدن اعضا از جواب های علوی انجام شد، که در نهایت از ١١ عضو شورای اسلامی رشت ۶ نفر (اکثریت) نسبت به پاسخ‌های شهردار قانع نشدند اما استیضاح شهردار به دلایل نامعلوم کلید نخورد.

با این حال طی فاصله کوتاهی چند هفته بعد بار دیگر طرح سوال از شهردار رشت با ۹ رای موافق اعلام وصول شد، و بار دیگر شورای اسلامی رشت با موضوع طرح سوال از شهردار (اول اسفند) پارسال شهردار را به صحن شورا کشاند که پاسخ سیدامیرحسن علوی اکثریت اعضای شورا را قانع نکرد و منجر به دریافت هشت رای منفی شد، به این ترتیب علوی یازدهم اسفند پارسال در جلسه استیضاح حاضر و به سوالات اعضا پاسخ داد که در نهایت توانست با هفت رای موافق استیضاح و سه مخالف و یک ممتنه در سمت خود ابقاء شود که برای برکناری شهردار "هشت رای موافق" نیاز بود.

استیضاح سریالی؛ ناآرامی شهر و آرامش عجیب عمارت شهرداری!

طرح سوال از سیدامیرحسین علوی شهردار رشت بار دیگر بیست و پنجم ماه گذشته(خرداد ماه) برای سومین بار از آغاز فعالیت در تصدی شهرداری در ۱۰ بند و با امضای ٢ نفر از اعضای شورای اسلامی رشت اعلام وصول شد که شهردار کمتر از ۱۰ روز فرصت قانونی در چهارشنبه گذشته اول تیر با حضور در صحن شورا به سوالات پاسخ داد.

شهردار رشت به سوالات تکراری اعضای شورا از جمله انتصابات نامناسب و جابجایی‌های مکرر در فواصل زمانی کوتاه، عدم اقدام عملی برای اجرای پروژه های مهم، وضعیت بسیار نامناسب آسفالت خیابان ها به ویژه خیابان های فرعی، عدم اقدام موثر برای شناسایی مشاغل پرترافیک، عدم زیباسازی محیطی از جمله المان های نصب شده در میادین و معابر شهر، آذین بندی های مناسبتی ، روشنایی معابر و خیابان های سطح شهر پاسخ دهد.

با این حال در نهایت پس از رای‌گیری اعضای شورا، ۶ عضو از ١١ عضو شورای اسلامی شهر رشت از پاسخ های شهردار قانع نشدند و به این ترتیب اگر چهار نفر از اعضای شورای اسلامی رشت درخواست استیضاح دهند، استیضاح شهردار رشت کلید می‌خورد که همبن اتفاق نبز روز گذشته رخ داد و با رای چهار عضو بار دیگر استیضاح علوی اعلام وصول شد.

بر اساس بررسی های ایرنا و طبق تایید برخی منابع آگاه در حال حاضر پنج عضو از ۱۱ عضو شورای اسلامی رشت حامی سیدامیرحسین علوی و مخالف استیضاح او هستند. این پنج نفر به صورت تشکیلاتی از چهره‌های سرشناس جریان سیاسی محسوب می‌شوند که رابطه خوبی نیز با نهادهای مهم و تاثیرگذار کشور دارند.

اما آنچه بیش از همه قابل تامل است، اصرار چهار عضو دیگر بر استیضاح شهردار است که همین چهار عضو کمتر از ۹ ماه پیش با رای خود علوی را راهی عمارت شهرداری کردند. گذشته از این که شنیده ها حکایت از رهبری دو نفر از این چهارنفر برای استیضاح شهردار دارد، طی روزهای اخیر برخی محافل خبری و همچنین اظهارات مردمی حکایت از سهم خواهی برخی از شهرداری حکایت می کنند که البته صحت آن از سوی ایرنا به هیچ وجه تایید نمی‌شود. 

اما سوال اینجاست که اگر فرضیه سهم خواهی و همچنین زورآزمایی را کنار بگذاریم، در میان سوالات اعضای شورا نیز وزنه قوی حداقل برای به استیضاح کشیدن شهرداری که خود شورا با قاطعیت و اکثریت آرا انتخاب کرد نمی‌توان یافت. با این حال شهردار رشت سوال و استیضاح خود را به سهولت عادی دانسته که این گمان را ایجاد می کند که شاید شهردار از نتیجه استیضاح اطمینان کامل دارد. 

حق شورا اما نه سوال تکراری

شهردار رشت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تذکر و سوال از شهردار را حق اعضای شورای اسلامی دانست و اظهار داشت: در قانون شوراها به این مهم اشاره شده و ایراد قانونی به آن وارد نیست. اما تکرار موضوعات و سوالاتی که بعضا دلایل و ریشه های آن در گذشته است و هم اکنون پیشرفت و رویکرد حل موضوع را مشاهده می‌کنند، مطلع و واقف هستند، به نظر می‌رسد که موضوعات اصلی، چیزهای دیگری است.

سیدامیرحسین علوی افزود: با بیان اینکه همه ما باید یک تعهد کلی و بنیادی، آن هم منافع مردم، رشد و پیشرفت شهر را داشته باشیم، خاطر نشان کرد: ما در مجموعه شهرداری در این مسیر گام بر می‌داریم و با همین اعتقادات کارها و برنامه‌ها را پیش می‌بریم.  

به گفته او، امسال اتفاقات جدید و بزرگی در حوزه پروژه های عمرانی و زیرساختی شهر رشت با برآورد بیش از هزار میلیارد تومان در حال رقم خوردن است، این پروژه ها در حال ورود به مرحله مناقصه و قرارداد می باشد، برنامه‌هایی که در بودجه مصوب شورای اسلامی رشت در نظرگرفته شده و ما نیز بر اساس برنامه و بودجه مصوب شورای اسلامی رشت مسیر را طی می‌کنیم.

اینکه شهردار با عبور از سه طرح سوال و رویارویی با ۲ استیضاح همچنان پاسخی برای این کنش شورا ندارد بسی جای سوال است. اما نباید این را هم نادیده گرفت که شاید شهردار به دنبال آرام کردن فضای شورا جهت عبور از سد استیضاح است. استیضاحی که حداقل برای مردم نه تنها چهره مناسبی را تداعی نمی کند، بلکه به طور حتم بر مطالبات مردم و برنامه های شهرداری را نیز در حاله ای از ابهام قرار خواهد داد.

خواست شورا از شهرداری

نایب شواری اسلامی شهر رشت با بیان اینکه پروژه‌های بزرگ و زیرساختی در دوره جدید مدیریت شهری رشت در دست است، گفت: پروژه رینگ ۹۰ متری یکی از پروژه های زیرساختی است که اجرای آن در فاز اول از میدان گیل تا دانشگاه آزاد اسلامی "لاکان" در حال انجام است ضمن اینکه اجرای چنین پروژه‌هایی نیازمند زمان و رفع ممانعت ها است.

مجید عزیزی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در موضوع پسماند و رفع مشکلات در سایت سراوان رشت نیز یک سری کارهای اساسی و زیرساختی انجام شده است که در ۴۰ سال گذشته این اتفاقات را شاهد نبودیم.

وی با اشاره به فعالیت کارخانه کودآلی و راه اندازی ۲ خط جدید آن بیان داشت: اکنون در موضوع تفکیک زباله و پسماند ۲ خط در ۲ شیفت فعال داریم و ۲ خط جدید "سه و چهار" به زودی اضافه می‌شود.

نایب رییس شورای اسلامی رشت با تشریح سایر اقدامات شهرداری در دوره مدیریت جدید بیان داشت: بسیاری از بدهکاری‌های معوقه پیمانکاران در دوره جدید مدیریت شهرداری رشت پرداخت شده‌است.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا مبنی بر چرایی طرح سوال‌های مکرر از شهردار با توجه به اذعان اکثریت اعضای شورا به عملکرد مثبت شهردار گفت: موضوعات فنی است و در جلسات رسمی و غیررسمی با شهردار به آنها اشاره داشته‌ایم.

نایب رییس شورای اسلامی رشت اظهار داشت: اعضای شورا معتقدند که شهردار باید با تک تک اعضای شورا هماهنگ باشد و برای انجام کارها و پیشبرد امور تک نفری اقدام نکند، این مهم؛ موضوع اصلی است.

 وی در جواب به سوال خبرنگار ایرنا که آیا ناهماهنگی از سوی شهردار رشت با اعضای شورا وجود دارد و لازم است که در همه کارها و برنامه‌ها هماهنگ باشد؟، افزود: نوع نگاه ما نسبت به این هماهنگی‌ها متفاوت است، اما اکثریت اعضای شورا معتقدند که هماهنگی ها وجود دارد ضمن اینکه یک سری موضوعاتی است که معذور به بیان آنها هستم.

خستگی یک شهر از تشنج بی ثباتی مدیریتی 

ثبات مدیریت مهمترین موضوع برای توسعه و رشد هر سازمان است ضمن اینکه ثبات مدیریت شهری نیز مهمترین موضوع برای توسعه شهر است، عضو هیات علمی دانشگاه گیلان با بیان این مطلب در ابتدای مصاحبه با خبرنگار ایرنا گفت: در سال‌های اخیر، از شروع شورای پنجم تقریبا ثبات شهردار را در شهر رشت نداشتیم و همه آنها به طور میانگین زیر یک سال فعالیت داشتند و بیشتر هم با سرپرست بودند.

دکتر مهرداد صدرآرا اظهار داشت: سرپرست شهرداری، اجازه انجام پروژه‌های جدید را ندارد، صرفا باید طرح‌های قبلی و پرداخت حقوق انجام شود، سرپرست نمی‌تواند در انجام وظیفه خود نوآوری، خلاقیت و پروژه‌های جدید را برای توسعه شهری داشته باشد.

وی بیان داشت: عدم ثبات مدیریت شهری بر شهر رشت تاثیر گذاشت ، مشاهده می‌شود که طی چند سال اخیر رشت از نظر المان‌ها و مبلمان شهری و پروژه‌هایی که می توانست از آسیب‌های شهری از جمله " رودخانه های زرجوب و گوهررود" جلوگیری کند، بی‌نصیب ماند.

صدرآرا در ادامه گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به فعالیت اعضای شورا از "دوره‌های گذشته تاکنون" اظهار داشت: نقش اعضای شورا مشورتی است اما متاسفانه در رشت و در سایر شهرهای دیگر نیز تا آنجایی که اطلاع دارم، به رغم اسم زیبای "مشورتی"، عمدتا مشکل ایجاد کرده‌اند.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد و حسابداری دانشگاه گیلان درباره طرح سوال های مکررا و موضوع استیضاح گفت: عمدتا اعضای شورای اسلامی، شهردار را به دلیلی انتخاب می‌کنند، آن دلیل می‌تواند هر چیزی باشد، منافع شخصی در بسیاری از این افراد دخیل است و آن منافع کماکان یا تامین نشده و یا قول‌هایی که برای انتخاب گرفته بودند، تحقق نیافته است که این مهم منجر به طرح سوال می‌شود، البته این نظر شخصی بنده است.

وی با بیان اینکه در نهایت منافع شخصی منجر به طرح سوال از شهردار و استیضاح‌ها می‌شود، اظهار داشت: در بسیاری موارد متاسفانه منافع شخصی اعضای شورا بسیار بسیار پررنگ بوده و هست، البته اثبات این موضوع بر عهده دستگاه‌های قضایی است و نمی‌توانم اثبات کنم اما گمانه زنی‌ها و برآوردهای شخصی خودم و مطالعات در این ارتباط، متاسفانه منابع شخصی در این زمینه اثرگذار هست، این مهم به ثبات شهری آسیب رسانده و در پی آن ضرر اساسی را شهر و شهروندان دیده و می‌بینند.

در هر حال رشت برای اجرای پروژه های بزرگ زیرساختی و رهایی از مشکلاتی حوزه شهری از جمله پسماند، رودخانه های زرجوب و گوهررود و ترافیک نیازمند ثبات مدیریت شهری است، مطالبه‌ای که شهروندان همواره از دوره‌های گذشته تاکنون از پارلمان شهری رشت داشته و دارند.

رشت دارای حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت است که در طول روز به یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر می رسد.