چگونه سرطان را مهار کنیم؟

به گزارش  خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا، گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حاکی از آن است سالانه در ایران حدود ۱۳۵ هزار نفر به سرطان مبتلا می شوند و این عدد تا سال ۲۰۳۰ میلادی (۱۴۰۹ خورشیدی) با افزایش حداقل هشتاد درصدی، به بیش از ۱۶۰ هزار نفر در سال خواهد رسید.

کارشناسان حوزه بهداشت بر این باورند علت اصلی ابتلا به سرطان شناخته نشده، ولی عوامل مختلفی از استرس تا آلودگی هوا، دخانیات، شیوه ناصحیح طبخ غذا، مصرف فست فود، گوشت قرمز و نمک هر کدام در جای خود باعث ایجاد این بیماری می‌شوند.

آنان معتقدند: روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ سلول سرطانی در بدن تولید می‌شود، ولی سیستم ایمنی بدن این سلول‌های غیر طبیعی را شناسایی کرده و از بین می‌برد، سلول‌های سرطانی دور از دسترس سیستم ایمنی بدن شروع به تکثیر می‌کنند این سلول‌ها دارای سرعت تکثیر بالایی هستند و مقدار گلوکز بیشتری مصرف می‌کنند، بنابراین به سرعت رشد کرده و بیماری سرطان را به وجود می‌آورند.

سالانه حدود ۱۳۵ هزار مورد سرطان در کشور اتفاق می افتد که با شیب افزایشی مواجه هستیم

 افشین استوار مدیرکل دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه گفت: بر اساس آخرین اطلاعات نظام ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت، بروز استاندارد شده سنی سرطان در کشور نزدیک به ۱۶۸ در ۱۰۰ هزار نفر بوده  و بیشترین سرطان هایی که در کشور رخ می دهد در مردان سرطان پروستات و در بانوان سرطان پستان است.

وی افزود: از نظر بروز فعلی سرطان در دنیا ایران وضعیت متوسطی دارد ولی به دو دلیل روند افزایشی سرطان در کشور نسبت به کل جهان بیشتر است. دلیل اول این است که جمعیت ما به سرعت در حال پیر شدن است. با رشد جمعیت سالمندی میزان بروز سرطان افزایش می یابد، زیرا سرطان بیماری دوران سالمندی است.

وی ادامه داد: از طرفی عوامل خطر سرطان هم در کشور روند افزایشی دارند. اصلی ترین عوامل خطر بروز سرطان آلودگی هوا، مصرف دخانیات، چاقی و کمبود فعالیت بدنی و مصرف الکل هستند و  با شیوع سبک زندگی شهرنشینی متاسفانه شیوع بعضی از عوامل خطر مثل چاقی در حال افزایش است. میزان مصرف دخانیات در کشور نیز بالاست و باید توجه جدی در این زمینه انجام شود.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر تصریح کرد: یکی از عوامل خطری که واقعا قابل کاهش است مصرف دخانیات است که با مداخلات مناسب از جمله با افزایش مالیات بر سیگار، ممنوعیت تبلیغات و عرض آن و کاهش دسترسی به ویژه دسترسی نوجوانان و جوانان به این مواد، می توان تا حدود زیادی از مصرف مواد دخانی جلوگیری کرد.

استوار تاکید کرد: اصلاح سبک زندگی، فعالیت بدنی و تغذیه سالم را در کاهش بروز سرطان بسیار موثر است و در حال حاضر اطلاعات کافی  از بروز و توزیع انواع سرطان و عوامل خطر آنها در همه جغرافیای کشور، یعنی در تمام ۳۱ استان کشور داریم و می دانیم که در کدام استان ها چه سرطان هایی بیشتر شایع است و می دانیم که در کدام استان های کشور بروز سرطان بیشتر است. این گزارش ها به تمام دانشگاه های علوم پزشکی ارسال شده و آنها مداخلات متناسب با بروز سرطان ها را در استان خودشان طراحی واجرا می کنند.

برنامه ملی مدیریت سرطان ۴ فرآیند اصلی و ۷ فرآیند پشنتیبان دارد و همه سنین را در بر می گیرد،  این برنامه همه حوزه های مراقبت را از پیشگیری تا مراقبت های تسکینی در بر می گیرد و در صورت اجرا می تواند معضل بروز سرطان را در کشور تا حدود خیلی زیادی کاهش دهد و ایران را در زمره کشورهای پیشرو در این زمینه قرار دهدوی با اشاره به این که حدود ۸۲ درصد علل مرگ در کشور بیماری های غیرواگیر است، گفت: اولین عامل مرگ بیماری های قلبی با ۴۳ درصد و دومین عامل مرگ سرطان ها با ۱۶ درصد هستند. سرطان از نظر هزینه اولین و پرهزینه ترین بیماری در دنیا و در کشور است.

استوار تصریح کرد: به همین جهت توجه به این بیماری خیلی اهمیت دارد زیرا هم بار زیاد و تعداد مرگ ومیر زیادی دارد، هم اثرات اجتماعی، اقتصادی بر روی کیفیت زندگی بیماران، افراد و خانواده ها دارد و هم اضطراب و مشکلات روانی زیادی به فرد مبتلا و خانواده اش و جامعه وارد می کند.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر گفت: رشد سرطان در کشور بالاتر از رشد میانگین جهانی قرار دارد. در حالی که الان میزان بروز سرطان در کشور پایین تر از مقیاس جهانی است.

پویش ملی مبارزه با سرطان
وی برگزاری پویش ملی مبارزه با سرطان را یادآور شد و گفت: امسال هم مثل سال های گذشته پویش ملی سرطان از ۸ تا ۱۵ بهمن با شعار «فاصله ها را پر کنیم» در حال برگزاری است و  در واقع شکاف و فاصله ای که در حال حاضر در خصوص خدمات و مراقبت های سرطان وجود دارد را باید پر کنیم. ما چهار نوع فاصله داریم که باید پر شود. فاصله اول پوشش جمعیتی است که خدمات مراقبت سرطان را دریافت می کنند.

استوار ادامه داد: این پوشش هم اکنون معادل جمعیت کل کشور و متناسب با بزرگی مساله سرطان و هزینه ای که سرطان به سلامت خانواده، به اقتصاد نظام سلامت و به اقتصاد کشور تحمیل می کند نیست. در نتیجه اولین فاصله ای که باید پر شود، فاصله پوشش جمعیتی است.

وی اظهار داشت: دومین فاصله ای که باید پر شود تعداد و تنوع خدماتی است که در حوزه سرطان ارائه و توسط نظام سلامت پوشش داده می شود. عمده هزینه ای که ما در نظام سلامت می کنیم مرتبط با هزینه های درمان بیماران سرطانی است. در حالی که هزینه های پیشگیرانه بسیار اثربخش تر است.

مدیرکل دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر گفت: ما باید خدمات مرتبط با سرطان را به سمت خدمات پیشگیری و تشخیص زودهنگام توسعه دهیم. خدمات پیشگیری در حوزه عوامل خطر بیماری سرطان است و خدمات تشخیص زودهنگام باعث می شود سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شده و بسیاری از سرطان ها در این مرحله قابل درمان هستند و میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان افزایش می یابد.

وی افزود: بنابراین در نظام سلامت باید این نوع خدمات که هزینه بسیار کمتر و اثربخشی بسیار بیشتری دارند را ارائه و به خصوص این خدمات را در نظام شبکه بهداشت و درمان ادغام کنیم.

وی ادامه داد: از آن طرف مراقبت های تسکینی هم تا حدودی مغفول مانده است. بیماران سرطانی که در مراحل آخر سرطان قرار دارند باید حمایت شوند که کیفیت زندگی مناسبی با حداقل درد و رنج داشته باشند. این خدمات هم به اندازه کافی در کشور توسعه پیدا نکرده است.

استوار اظهار امیدواری کرد  با پویش ملی سرطان، امسال بتوانیم در همه سطوح حمایت طلبی کنیم. از مردم حمایت طلبی کنیم که با خودمراقبتی و بهبود سبک زندگی شان از خود در مقابل سرطان محافظت کنند.

سرطان شایع ترین بیماری از لحاظ بار روانی 

حسین فوادزی رئیس بخش آنکولوژی بیمارستان فیاض بخش در این زمینه به خبرنگار ایرنا افزود: سرطان دومین عامل مرگ و میر و شایع ترین بیماری از لحاظ بار روانی است که فرد بیمار و اعضای خانواده را از جهت هزینه های بالای درمانی تحت تاثیر قرار می دهد.

وی اظهار داشت: در آستانه روز جهانی مبارزه با سرطان ( ۱۵ بهمن ماه) هستیم که امیدواریم با آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به مردم در مورد اهمیت بیماری سرطان و نحوه درمان و اقدامات پیشگیرانه بتوانیم میزان شیوع بالای این بیماری را کنترل کنیم.

این آنکولوژیست، شایع ترین سرطان ها را در مردان ایرانی پروستات، روده بزرگ و معده و در زنان سینه، معده و روده بزرگ بیان کرد و ادامه داد: سالانه ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار مورد جدید ابتلا به انواع سرطان در کشور به شمار مبتلایان افزوده می شود و حدود ۶۵ درصد موارد منجر به درمان قطعی بیماری شده و یک سوم بیماران نیز جان خود را از دست می دهند.

تشخیص به موقع سرطان دارای اهمیت زیادی است و در واقع تشخیص به موقع کلید موفقیت آمیز درمان است باید دانسته ها و دانش عمومی جامعه را بالا ببریم تا با مراجعه زودهنگام بتوان این بیماری را کنترل کرد  

به گفته فوادزی، افراد وقتی توده یا تغییراتی را در اعضای بدن لمس کردند، سرفه های متناوب داشتند و دچار مشکلات گوارشی شدند، نباید خوددرمانی کنند، با انجام چند آزمایش و مراجعه زودهنگام می توانند جلوی پیشرفت انواع سرطان را بگیرند و به درمان قطعی برسند.

وی تاکید کرد: دوم سوم موارد ابتلا به سرطان به عوامل محیطی زندگی شهرنشینی، کم تحرکی، افزایش وزن و نوع تغذیه بستگی دارد،  باید کمتر از محصولات غذایی فرآوری شده و دارای نمک فراوان استفاده کرد، خوردن غذاهای چرب کمتر شود و با فعالیت فیزیکی و انجام ورزش در طول هفته بتوانیم این بیماری را از خود دور کنیم.

فوادزی تصریح کرد: معده از دومین سرطان های شایع در کشورمان است که مصرف غذاهای آماده و فرآوردی شده باعث شیوع آن شده و می تواند کیفیت زندگی را به خطر بیاندازد.

وی به مردم توصیه کرد سبک زندگی درست و تغذیه سالم داشته باشند تا در طول حیات خود به دور از ابتلا به سرطان ها، بتوانند از لحاظ جسمی و روانی سلامت بمانند.