سرطان دیگر پایان راه نیست

سرطان كه در ایران سومین عامل مرگ و میر پس از تصادفات و بیماری های قلبی و عروقی محسوب می شود، زمانی یك بیماری لاعلاج بود.
امروزه به لطف دستاوردهای علمی و فناورانه، شیوه های جدیدی برای تشخیص زودهنگام سرطان كشف شده است كه شانس بهبودی كامل را افزایش می دهد. به واسطه انجام معاینات منظم توسط خود فرد، معاینات منظم توسط پزشك و همچنین آزمون های غربالگری می توان برخی از سرطان‌ها را پیش از آنكه در بدن علائمی‌ ایجاد كنند، تشخیص داد.
عضو هیات مدیره انجمن سرطان ایران به مناسبت هفته ملی مبارزه با سرطان در روزهای هشتم تا 15بهمن ماه، به خبرنگار علمی ایرنا گفت: حوادث جاده‌ای، بیماری های قلبی و سرطان‌ها به ترتیب سه عامل مرگ و میر در كشور محسوب می شوند و از میان انواع بیماری های انسان، سرطان یكی از دشوارترین و پرهزینه ترین بیماری ها است.

**7 سال زمان برای سرطانی شدن سلول
دكتر ناصر پارسا درباره بیماری سرطان توضیح داد: تولید سلول سرطانی نتیجه نبود ارتباطات بیولوژیكی و بیوشیمیایی صحیح در سطح مولكولی است و از زمانی كه اولین موتاسیون ژنتیكی در سلول نورمال اتفاق می افتد تا زمانی كه این سلول سرطانی شود 5 تا 7 سال طول می كشد.
پارسا یادآور شد: اساس تولید همه سرطان ها از تغییرات ژنتیكی در سلول آغاز می شود، اما تنها 8 درصد سرطان ها وراثتی است و حدود 92 درصد از عوامل سرطان منشا محیطی دارد.
پژوهشگر ارشد و سرطان شناس در موسسه ملی بهداشت - وزارت بهداشت واشنگتن اظهار كرد: سرطان یك نوع بیماری نیست در واقع بیش از 200 نوع بیماری است، قدمت سرطان روی كره زمین پنج هزار سال است و هرچه جمعیت افزایش می یابد و محیط آلوده تر می شود ابتلا به این بیماری افزایش پیدا می كند.

**حدود 90 هزار مورد جدید ابتلا به سرطان در ایران
پارسا با بیان این كه بیماری سرطان در تمام جهان و ایران در حال رشد و گسترش است، افزود : دو سوم مرگ و میرها در جهان به علت بیماری‌های غیرواگیر مثل سرطان، دیابت و قلب و عروق اتفاق می‌افتد و بر اساس آخرین آمار اعلام شده، سالانه در ایران بیش از 90 هزار مبتلا به بیماری سرطان می شوند.

**سرطان عامل 14 درصد مرگ و میرها در ایران
عضو هیات علمی مركز جامع سرطان با بیان اینكه 14 درصد مجموع مرگ و میرهای كشور به سرطان مربوط می‌شود، گفت: بار مالی سنگین ناشی از بیماری سرطان بر دوش سیستم اقتصادی كشور است. وقتی شخصی بیمار می‌شود، مقداری از سال‌های مفید عمرش را از دست می‌دهد و حتی اگر به زندگی هم بازگردد، دیگر توان اولیه را نخواهد داشت.

** 475 هزار سال عمر از دست رفته در ایران در سال
عضو هیات علمی مركز جامع سرطان اضافه كرد: سالانه در ایران 475 هزار سال عمر از دست رفته داریم كه در حدود 8500 میلیارد تومان خسارت نیروی انسانی از دست رفته به اقتصاد كشور وارد می‌كند.
پارسا توضیح داد: بر اساس برآورد‌ها، هزینه درمان بیماران سرطانی جراحی، شیمی درمانی و اشعه درمانی در حدود 2300 میلیارد تومان در سال است.
پارسا افزود: در سال 2015، در جهان حدود 14.5 میلیون نفر مبتلا به سرطان می شوند كه 8.4 میلیون آنها می میرند. پیش بینی شده است كه در سال 2030، در جهان 21.7 میلیون نفر مبتلا به سرطان شوند كه 13 میلیون نفر ار آنها فوت می كنند.

**سرطان در كشورهای پیشرفته و صنعتی بیشتر از ایران
وی اضافه كرد: شمار بیماران سرطانی در كشورهای صنعتی بیشتر از ایران است اما بیماران سرطانی در این كشورها از استانداردهای بالای درمانی (آگاهی مردم درباره سرطان ها، بیمه، تجهیرات پزشكی، داروهای با كیفیت، تیم كامل درمانی، طب تسكینی بعد از درمان) برخوردارند، در نتیجه میزان مرگ و میر كمتر است.
پارسا به آمارهای تفكیكی ابتلا به سرطان اشاره كرد و افزود : 60 درصد سرطان ها در قاره های آفریقا، آسیا، آمریكا جنوبی و مركزی اتفاق می افتد، همچنین 70 درصد مرگ و میرها در این قاره ها رخ می دهد.

**عوامل بروز و شیوع سرطان در كشور
پژوهشگر ارشد و سرطان شناس در موسسه ملی بهداشت - وزارت بهداشت واشنگتن به عوامل بروز و شیوع سرطان اشاره كرد و گفت: تغییر در سبك زندگی و نبود توجه به عوامل خطرزا همچون دخانیات، كم تحركی، اضافه وزن، تغذیه نادرست، آلودگی‌های محیطی، زمینه ژنتیكی از عوامل بروز سرطان است .
وی ادامه داد: رعایت نكردن بهداشت دهان و دندان، مصرف برخی داروها و افزایش امید به زندگی و در نتیجه حركت به سمت سالمندی و عفونت‌های مزمن همچون هپاتیت و باكتری اچ. پیلوری از عوامل دیگر ابتلا به سرطان محسوب می شوند.

**شایع ترین سرطان ها در كشور
متخصص سرطان شناسی در این زمینه بیان داشت: بررسی سرطان شایع در مردان به ترتیب سرطان‌های معده، مثانه، پروستات، روده بزرگ، خون، ریه، مری، مغز و غدد لنفاوی است.
وی ادامه داد: همچنین سرطان های شایع در زنان، پستان، روده بزرگ، معده، مری، خون، تیروئید، تخمدان، رحم و مغز هستند.
پارسا اضافه كرد: در حال حاضر 40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری و 40 درصد قابل درمان هستند. در واقع چالش درمان سرطان ها در 20 درصد باقیمانده است كه اصولا به بافت های دیگر پیشرفت كرده است و یا در مقابل درمان ها مقاوم هستند.
وی توصیه كرد: اطلاع‌رسانی و آگاه سازی، آموزش، پیشگیری و غربالگری در كاهش میران ابتلا به سرطان شایع در كشور اهمیت بسزایی دارند و ضروری است در ارتقای سطح سلامت جامعه، تغییرات در سبك زندگی گام های موثری برای كاهش سرطان در كشور بر داریم .

**توصیه هایی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان
پارسا با پیش بینی افزایش دو برابری بروز سرطان در كشور در دو دهه آینده، گفت: یك سوم مرگ و میرهای ناشی از سرطان به نوع تغذیه و سبك زندگی ارتباط دارد. انتخاب یك رژیم غذایی سالم و مصرف روزانه دو سوم غذاهای گیاهی و یك سوم مواد غذایی حیوانی در پیشگیری از سرطان بسیار مهم است.
پژوهشگر ارشد و سرطان شناس در موسسه ملی بهداشت - وزارت بهداشت واشنگتن ادامه داد: چربی ها و غذاهای سرخ كردنی، غذاهای آماده، فست فودها، نوشابه ها، گوشت های فراوری شده (كالباس و سوسیس و همبرگر)، مصرف بیش از اندازه شكر و نمك ، سس ها و غیره از عوامل تقویت كننده سرطان به شمار می روند. استفاده از دخانیات، قلیان و سیگار، كمبود فعالیت بدنی یا اضافه وزن، آب و هوای آلوده (محیطی) و كمبود مصرف میوه و سبزی تازه از دیگر عواملی است كه شانس ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.

**اجرای تمامی روش های درمان سرطان در كشور
متخصص ژنتیك و سرطان شناسی اظهار كرد : در كشور تمامی روش های درمانی بیماران سرطانی اعم از جراحی، رادیوتراپی ، شیمی درمانی و هورمون درمانی برای ادامه روند درمان بیماران ارایه می شود. همچنین در برخی از انواع سرطان تنها یك روش درمانی نتیجه بخش نبوده و چند روش درمانی و به صورت تیم گروهی می توانند در بهبود بیماران كمك كننده باشد.
وی اضافه كرد: در برخی از بیماران نیز ار طب مكمل و جایگزین (طب سوزنی، ماساژ درمانی، داروهای گیاهی، رژیم‌های ویتامینی یا دیگر رژیم‌های غذایی مخصوص، تجسم، مراقبه و درمان معنوی) استفاده می شود.

** اقدامات و فعالیت های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در مقابله با سرطان
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی همچنین در این خصوص گفت: سالیانه بیش از 90 هزار مورد ابتلا به سرطان در كشور شناسایی می شود كه شایع ترین سرطان در مردان ایرانی سرطان معده و زنان سرطان سینه گزارش شده است.
دكتر علی قنبری مطلق اظهار كرد: یكی از اقدامان مهم در زمینه كنترل سرطان در ایران ثبت سرطان بوده است كه 12 سال پیش برنامه ملی ثبت سرطان را اجرا كرده ایم .
وی با بیان اینكه در چهار حوزه برای كنترل سرطان در كشور برنامه ریزی های طراحی شده است، اظهار كرد: حوزه پیشگیری، تشخیص زودهنگام، درمان و مراقبت های حمایتی و تسكینی برنامه های موثری برای كاهش میزان ابتلا به سرطان در كشور طراحی شده است .
قنبری مطلق اضافه كرد: در زمینه پیشگیری، سعی شده است كه اطلاع رسانی و افزایش سطح آگاهی مردم را ارتقا داده كه در سه سال گذشته كمپین ملی مبارزه با سرطان را برای آگاهی عموم مردم راه اندازی كرده ایم.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ادامه داد: در مقوله پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان نهادهای دولتی و غیر دولتی برای اطلاع رسانی به مردم از عوامل خطر سرطان همكاری لازم داشته اند.
وی اضافه كرد: همچنین در حوزه پیشگیری، سند همكاری بین بخشی برای كنترل عوامل خطر سرطان تدوین شده است كه در این سند دستورالعمل برای همكاری با سازمان های دولتی و غیردولتی برای كاهش عوامل خطر مانند دخانیات، ورزش، تغذیه و غیره لحاظ شده است.
قنبری مطلق گفت: یكی دیگر از اقدامات مهم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی برای كنترل عوامل خطر در سطح شیكه بهداشتی و درمانی كشور، برنامه ریزی برای مدیریت بیماری غیرواگیر است به عنوان مثال عوامل خطر بیماری هایی چون دیابت، اضافه وزن، دخانیات ،چربی خون و غیره شناسایی شود و راه های مناسب و رژیم درمانی توصیه و برای یك زندگی سالم راهكارهای مهمی ارایه می شود.
وی افزود: این برنامه طی یك سال گذشته در سطح شبكه بهداشتی و درمانی نهادینه شده است.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی به حوزه تشخیص و درمان سرطان در كشور اشاره كرد و گفت: طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت سه سرطان سینه، روده بزرگ و دهانه رحم جزو سرطان های شایع است، اما با روش های غربالگری موجود می توان به راحتی آن را زود تشخیص داد.
وی افزود: مراحل اول غربالگری این سه سرطان را در برخی از شهر ها شروع كرده ایم. با به دست آوردن نتایج غربالگری امكان دارد در سایر شهرهای كشور غربالگری صورت بگیرد تا بیماران سرطانی شناسایی و هر چه زودتر اقدامات درمانی آنان پیگیری شود.
قنبری مطلق همچنین به توسعه زیرساخت تجهیزات عمرانی سرطان در كشور اشاره كرد و افزود: در حال حاضر به لحاظ كمك به دستگاه هایی همچون رادیوتراپی و تخت های درمان در بیمارستان محدودیت هایی داریم كه برای برطرف شدن آن طرح آمایش سرزمینی سرطان را اجرا و نیازها و مشكلات را استخراج كرده ایم و نیازهای 10 سال اینده در حوزه سرطان را گرد آورده ایم.
وی توضیح داد: برای بیماران، 131 مركز دولتی سرطان طراحی شده است كه امیدواریم تا سه سال آینده به بهره برداری برسند تا در قالب مركز تشخیص زودهنگام سرطان، درمان سرطان حمایت های لازم را از بیماران داشته باشند.
فنبری مطلق از مطالعات ساخت 37 مركز سرطان تیپ 2 و 13 مركز سرطان تیپ 3 با مشاركت بخش خصوصی خبر داد و گفت: تفاهم‌نامه‌ای نیز در این خصوص امضا شده است و طی سه سال آینده كمبودهای دسترسی به این مراكز رفع می‌شود.
رئیس اداره وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشكی یادآور شد: استاندارد سازی و مدیریت خدمات در حوزه سرطان، دارو درمانی، شیمی درمانی و انكولوژی از دیگر خدماتی كه به بیماران ارایه خواهد شد .
وی اظهار كرد: دارو رسانی بیماران سرطانی در بیمارستان ها از دیگر اقدامات برنامه ریزی شده است كه تا سال آینده اجرایی می شود به این صورت كه هر بیمار سرطانی نیاز نباشد خود به داروخانه مراجعه و دارو را تهیه كند بلكه در بیمارستان ها این دارو در اختیار بیماران قرار می گیرد كه از هدررفت دارو جلوگیری خواهد كرد.
قنبری مطلق درباره سرطان توضیح داد: سلول سرطان در بدن در حالتی ایجاد می شوند كه تكثیر سلولی از كنترل بدن خارج می شود كم كم سلول رشد می كند و توده ای تشكیل می دهد كه منجر به سرطان می شود.
وی ادامه داد: بدن همه افراد ژن سرطان و ژن مهار كننده دارد، اما وجود عوامل بیرونی و شیوه زندگی ناسالم، امكان ایجاد سلول سرطانی را افزایش می دهد .
به گفته وی، دخانیات، چاقی، كم تحركی، هوای آلوده، آب آلوده، تغذیه نامناسب و عوامل محیطی بدن را مستعد سرطان می كند.
قنبری مطلق گفت: مهمترین عوامل ایجاد كننده سرطان سن و شیوه زندگی نامناسب و عوامل محیطی است.
گزارش از پروانه امانی
علمی **1354**2017 ** 1569