به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، عبدالحسین کلانتری روز دوشنبه در نخستین همایش فرهنگ و دانشگاه در ایران که به مدت سه روز در حال برگزاریست، افزود: با وجود گذشت یک قرن از ورود دانشگاه به ایران این معضل به روشهای مختلف خود را در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی اجتماعی، کسب و کار نشان می‌دهد و نمونه‌های زیادی از این مشکلات در عدم تناسب خروجی دانشگاه‌ها با بازار کار کشور مشاهده می‌شود که تبدیل به مشکلی مزمن هم شده و با وجود همه تلاش‌ها همچنان بر آموزش عالی ما سیطره دارد و دست به گریبان دانشگاه‌های ما است.
وی تصریح کرد: مبحث اسلامی شدن علوم انسانی به عنوان یک مطالبه عمومی جامعه دانشگاهی، به نوعی به علت عدم تناسب دانشگاه با نیازهای جامعه است. معضل دوم تلقی صرفا انتزاعی و استعلایی از فرهنگ به مثابه نهادی خودبسنده و فعال نسبت با سایر نهادها است. البته نه اینکه فرهنگ، هسته انتزاعی ندارد اما اینکه کلیت فرهنگ را به همین سطح، محدود کردن دارای تبعاتی است و معضلاتی به وجود آورده است.
کلانتری اظهار داشت: با کنار هم قرار دادن این دو معضل اوضاع بسیار پیچیده و بغرنج‌تر می‌شود و همدیگر را تشدید می‌کنند. پس تنها راهکار برای حل این معضلات در ارتباط فرهنگ و دانشگاه، توجه به امر اجتماعی و مرکزیت دادن به جامعه در تحلیل مناسبات فرهنگ و دانشگاه است. چنین روشی، ادراک ما را از دانشگاه سامان می‌دهد. برای مثال نسل‌بندی دانشگاه‌ها مبتنی بر تجارب تاریخی خاص کشورهاست که ریشه در باورها، انتظارات و توقعاتی دارد که جامعه هدف از آن دانشگاه دارد اما به نوعی با از جا کندگی و بدون توجه به اقتضائات جامعه مبدا و مقصد، این نسل‌بندی را وارد دانشگاه‌های کشور کردیم اما اگر به جامعه و تاریخ خودمان توجه می‌کردیم بعید نبود که رتبه‌بندی دیگری را از دانشگاه‌ها ارایه می‌دادیم.
معاون وزیر علوم ادامه داد: اگر رتبه‌بندی دیگری از دانشگاه‌های کشور ارائه کنیم رجوع به جامعه، رسالت و اهداف دانشگاه‌ها را واقعی‌تر و معطوف به نیاز بومی کشور می‌کند. براین اساس نه تنها دانشگاه‌های کشور معطوف به نیازهای واقعی سامان پیدا می‌کنند بلکه حتی دانشگاه‌های شهرها و استان‌های مختلف، معطوف به نیازهای همان شهر و استان شکل می‌گیرند و توسعه پیدا می‌کنند اما در شرایط کنونی چنین تناسباتی وجود ندارد و همه دانشگاه‌های کشور به هم بسیار شبیه و در برخی موارد کپی همدیگر هستند. ما حتی افتخار می‌کنیم که نظام مسایل ما با دانشگاه‌های خارجی یکی هستند و این جای تعجب دارد.
وی تصریح کرد: در بررسی تقاضای راه اندازی رشته‌های جدید در ایران عناصری همانند تعداد هیات علمی، فضاهای فیزیکی و انواع و اقسام شاخص‌های صوری لحاظ می‌شود اما موضوع اصلی که جامعه است در این دانشگاه‌ها غایب است این سوال پیش می‌آید که چگونه دانشگاه قرار است مشکلات جامعه را حل کند؟ بنابراین بدیهی است در چنین شرایطی دانشگاه تبدیل به نهادی بی‌ربط با جامعه می‌شود.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ادامه داد: بنابراین پررنگ کردن نیازهای جامعه در مناسبات فرهنگ و دانشگاه منجر به بومی شدن علم می‌شود. هدفی که از علم بومی لحاظ می‌کنیم با وارد کردن جامعه با تمامی نیازها و ابعاد آن در این مناسبات محقق می‌شود. در این شرایط است که بود و نبود دانشگاه معنادار و هم دانشگاه از فرهنگ برآمده از جامعه متاثر و هم جامعه از هدایتگری دانشگاه بهره‌مند می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در برنامه‌های آمایش علمی و توسعه دانشگاه‌ها باید با توجه به محوریت دانشگاه‌ها، آمایش صورت گیرد و توسعه دانشگاه نیز بر این اساس باشد. در این صورت مشکل تبار وارداتی دانشگاه نیز حل خواهد شد و نسبتی میان دانشگاه و جامعه برقرار خواهد شد و هر پویایی در جامعه شکل بگیرد به تناسب آن در جامعه نیز ایجاد خواهد شد و در این صورت مناسبات وثیق میان فرهنگ و دانشگاه نیز شکل خواهد گرفت.
نخستین همایش «فرهنگ و دانشگاه در ایران» با هدف توانمندسازی دانشگاه‌های کشور در حوزه فرهنگ دانشگاهی از دوم تا چهارم اسفند سال جاری در حال برگزاری است.
نظر شما