آیا انتفاضه جدیدی در کرانه باختری در راه است؟

در هفته‌های اخیر برگزاری تظاهرات گسترده در مناطق مختلف سرزمین‌های اشغالی، یکی از آشفته‌ترین دوره‌ها را به ویژه در کرانه باختری برای اسرائیل رقم زده است. نکته اینجاست که روز به روز بر میزان مخالفت‌ها با رژیم صهیونیستی افزوده می‌شود و همزمان گرایش مردم به مقاومت و حمایت از مبارزان فلسطینی در سراسر سرزمین‌های اشغالی رو به افزایش است.

 تنش در محله «شیخ جراح بیت‌المقدس شرقی» که منجر به تشدید تنش خونین در ماه مه ۲۰۲۱ شد؛ تظاهرات هفتگی که از ماه‌ها قبل در روستاها در نزدیکی نابلس برگزار می‌شود و آخرین درگیری‌هایی که چندی قبل در روستای «برقع» رخ داد، همگی نشان داده‌اند که فلسطینی‌ها در کرانه باختری به سرپیچی از اشغالگری نظامی غیرانسانی و غیرقانونی اسرائیل و مقاومت در برابر این رژیم ادامه می‌دهند.

پایگاه تحلیلی خبری «میدل ایست مانیتور» گزارش داد: پس از آن که گروهی از شهرک نشینان غیرقانونی اسرائیلی به سمت تپه‌ای متعلق به فلسطینی‌ها در حومه روستای برقع حرکت کردند، درگیری‌ها آغاز شد. روستاییان محلی قبل از اینکه شهرک نشینان بتوانند زمین‌ها را اشغال کنند، آن‌ها را به چالش کشیدند. درخواست فعالان فلسطینی از مردم ساکن در مناطق همجوار برای دفاع از تپه و خنثی کردن حمله شهرک نشینان، به سرعت اقدام صهیونیست‌ها را عقیم گذاشت.

تحولات تازه در اراضی اشغالی نشان می‌دهند که مردم فلسطین با زنده کردن خاطرات انتفاضه اول و دوم از همان تاکتیک‌های این دو قیام بزرگ استفاده ‌می‌کنند.

طبق این گزارش، منظره روستاییان فلسطینی که برای دفاع از سرزمین خود جمع شده بودند، خاطرات انتفاضه اول و دوم فلسطین را زنده کرد. اهالی روستای برقع و حامیان‌شان از همان تاکتیک‌هایی استفاده کردند که در دو قیام بزرگ فوق مشاهده شد: پرتاب سنگ، آتش زدن لاستیک‌ خودرو، استفاده از کوکتل مولوتف و تهییج مردم از طریق اعلامیه‌هایی که بلندگوهای مساجد هم آن را منتشر می‌کنند.

تحولات نشان دهنده این واقعیت است که فلسطینیان در کرانه باختری جرات مقابله با حملات شهرک‌نشینان به خانه‌ها، زمین‌ها و مزارع خود را پیدا کرده‌اند. این امر ممکن است به سطحی از مقاومت منجر شود که شاید به یک قیام کامل منجر نشود اما از یک اعتراض معمولی و ناگهانی شدیدتر است.

حمایت نسل جدید فلسطینیان از مقاومت

پویایی‌هایی در پس احیای مقاومت مردمی شکل گرفته است که بر جوانان کرانه باختری اشغالی برای مقابله با حملات روزانه نیروهای اشغالگر اسرائیل و ۶۲۰ هزار شهرک نشین یهودی در بیش از ۲۰۰ شهرک غیرقانونی ساخته شده در سرزمین فلسطین، اتکا دارد. سلسله اعتراضات در امتداد مرز اسمی نوار غزه با اسرائیل که از سه سال قبل آغاز شد و باعنوان راهپیمایی بزرگ بازگشت شناخته می‌شود نیز نقشی اساسی در تولد دوباره مقاومت مردمی در سراسر سرزمین‌های اشغالی فلسطین ایفا کرده است.

راهپیمایی‌های هفتگی به فلسطینی‌های غزه این امید را داده است که می‌توان محاصره ۱۵ ساله اسرائیل را به پایان رساند.

به نوشته میدل ایست مانیتور، راهپیمایی‌های هفتگی به فلسطینی‌های غزه این امید را داده است که می‌توان محاصره ۱۵ ساله اسرائیل را به پایان رساند. آن‌ها دریافتند که مقاومت مردمی مؤثر بوده و اجازه داد که صدای آنها شنیده شود. نتیجه این شد، گذرگاه مرزی رفح که تنها راه دسترسی آن‌ها به جهان است و توسط مصر و اسرائیل کنترل می‌شود، تا حد زیادی به دلیل این اعتراضات باز شد.

این تظاهرات همچنین اسرائیل را مجبور کرد که اجازه دهد کمک مالی قطر به نوار غزه فقیر برسد؛ اعتراضات به عنوان اهرم فشاری در دست فلسطینی‌ها عمل کرد تا بر دولت اشغالگر فشار بیاورد که همه گذرگاه‌ها را باز کند و محدودیت‌هایی را که از سال ۲۰۰۷ اعمال کرده بود کاهش دهد. این مدل برای فلسطینیان در کرانه باختری و بیت‌المقدس الهام بخش بود.

حمله نظامی اسرائیل به فلسطینیان در تابستان گذشته و تحولات جدی پس از آن، پویایی مهم دیگری را در پشت سر مقاومت مردمی در کرانه باختری به نمایش گذاشت. بمباران ۱۱ روزه، فلسطینیان در نوار غزه و کرانه باختری را با دیگر حامیان از مردم تحت اشغال متحد کرد. آنها خود را در اعتراض و مبارزه برای همین هدف هم‌صدا یافتند و فریاد زدند از مسجد الاقصی و محله شیخ جراح در قدس اشغالی محافظت کنید.

مسجدالاقصی در قلب هویت اسلامی، عربی و ملی مردم بومی فلسطین قرار دارد. حملات اسرائیل به این مکان مقدس باعث شد تا جوانان در سراسر فلسطین گفتمان ضد اشغالگری را احیا کنند.

براساس گزارش فوق، حملات اسرائیل به نمازگزاران فلسطینی غیرمسلح در مسجدالاقصی در ماه رمضان نه تنها خشم همه فلسطینی‌ها را برانگیخت، بلکه علت اصلی درگیری بود. سیاستمداران و رسانه‌های اسرائیلی و غربی چنان وانمود کردند که مقاومت فلسطینی‌ها مشروع نیست؛ اما این سیاست‌های اشغالگری و آپارتاید اسرائیل است که مردم فلسطین را در همه جا تحت فشار قرار می‌دهد. مسجدالاقصی در قلب هویت اسلامی، عربی و ملی مردم بومی فلسطین قرار دارد. حملات اسرائیل به این مکان مقدس باعث شد تا جوانان در سرتاسر فلسطین گفتمان ضد اشغالگری را احیا کنند.همین سیاست‌ها موجب تحریک و ابراز حمایت فلسطینی‌ها از رزمندگان و حتی روند مقاومت هم شده است.

پایگاه تحلیلی «میدل ایست آی» نیز در یک گزارش تحلیل میدانی رزمندگان مقاومت را به خاری در چشم رژیم اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین تشبیه کرد و دلیل آن را حمایت‌ گسترده مردمی از آن‌ها دانست.

میدل‌ایست مانیتور در این گزارش شرایط در برخی اردوگاه‌های پناهندگان را همچون «جِنین»  بیان کرده که ساکنان آن از ترس یورش ارتش اسرائیل یا نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان به طور مداوم مراقب عابران هستند.

طبق این گزارش، اگرچه درگیری‌های مستقیم در این اردوگاه‌ها تاحدودی کاهش یافته اما خشونت تابستان گذشته که با حملات اسرائیل به مسجد الاقصی و تلاش برای بیرون راندن خانواده‌های فلسطینی از قدس شرقی اشغالی همراه، جان تازه‌ای به مقاومت مسلحانه در جنین هم داد. اکنون مبارزان مسلح و افرادی که از زندان فرار کرده‌اند یا تحت تعقیب رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان قرار دارند، در اردوگاه‌ها افرادی محبوب هستند.

براین اساس، مقاومت در برابر نیروهای اسرائیل برای پنهان کردن افرادی که به اردوگاه پناهنده می‌شوند امری عادی شده است. حتی مردم این اردوگاه در مقابل دستورات و خواسته‌های تشکیلات خودگردان هم مقاومت می‌کنند زیرا آن‌ها را هم با نیروهای اسرائیلی به یک چشم می‌بینند. تجاوز اسرائیل به این اردوگاه «جنین» یافته است زیرا از اردوگاه‌ها به عنوان لانه زنبور یاد می‌کند. تشکیلات خودگردان نیز مقاومت در اردوگاه را به عنوان عامل هرج و مرج و دلیل قانون‌شکنی می‌داند.

در ورودی اردوگاه آوارگان جنین، پرچم‌های گروه‌های مختلف مقاومت فلسطینی در بالای تصویر کلید به عنوان نماد حق بازگشت، نصب شده است. تصویر شهدا و اسیران گچ بری شده است و در مرکز اردوگاه یک تابلوی بلند از تصاویر شهدای حملات اخیر اسرائیل وجود دارد.

طبق این تحلیل، تشکیلات خودگردان ازمردم جنین درخواست می‌کند که با اعضای مقاومت و جنگجویان و اعضای فعال گروه‌های فلسطینی همکاری نکنند و حتی به سوی آن شلیک کنند. اما فلسطینی‌ها تاکید دارند مگسک سلاح‌هایشان همیشه به سمت اشغالگران است و نه هیچ‌کس دیگر. همزمان فشار تشکیلات بر جنگجویان و مردم عادی برای تحویل سلاح‌های خود نیز در حال افزایش است، اما بسیاری از مردم فلسطین تردید دارند که حتی اگر با تشکیلات یا رژیم صهیونیستی همکاری کنند جان آن‌ها به خطر نیفتد یا تحت شکنجه قرار

نگیرند.تشکیلات خودگردان ازمردم جنین درخواست می‌کند که با اعضای مقاومت و جنگجویان و اعضای فعال گروه‌های فلسطینی همکاری نکنند و حتی به سوی آن شلیک کنند. اما فلسطینی‌ها تاکید دارند مگسک سلاح‌هایشان همیشه به سمت اشغالگران است.

گزارش میدل ایست مانیتور حاکی است: فلسطینی‌ها اعتقاد پیدا کرده‌اند تشکیلات خودگردان در واقع اکنون به ابزار اسرائیل برای اجرای سیاست‌ها و دستیابی به خواسته‌هایش تبدیل شده است. اگرچه تشکیلات خودگردان مدعی است هدف آن از بین بردن اراذل و اوباش است که خارج از قانون عمل می‌کنند اما مردم اردوگاه‌ها اعتقاد دیگری دارند.

تشکیلات خودگردان سعی می‌کند تا مقاومت را شیطانی جلوه بدهد حال آنکه این باور از سوی جناح‌های فلسطینی رد می شود. اعتقاد مشترک در میان مردم و اعضای مقاومت این است که اسرائیل از تشکیلات خودگردان برای سرکوب مقاومت در جنین استفاده می کند. «بسام السدی» یکی از چهره‌های برجسته جهاد اسلامی در جنین اعتقاد دارد هدف آن ایجاد نزاع و خونریزی داخلی و همچنین مشروعیت‌زدایی از تشکیلات خودگردان در چشم مردم است، واقعیتی که رهبری تشکیلات خودگردان باید به آن توجه کند.

«شامی الشامی» عضو سابق شورای قانونگذاری فلسطین (PLC) و یکی از شخصیت‌های ارشد فتح در جنین اعتقاد دارد: خشونت فزاینده اسرائیل چیزی است که احساسات ناسیونالیستی را تقویت می‌کند و جوانان را بیشتر به تشدید فعالیت‌ها و همکاری با مقاومت تشویق می‌کند.

کرانه باختری تهدید اصلی برای صهیونیست‌ها

میدل ایست مانیتور در این گزارش می‌نویسد: مسائل فوق نشان می‌دهند که تسلط تشکیلات خودگردان فلسطین بر کرانه باختری در حال تضعیف است، به ویژه پس از اینکه محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان، انتخابات سال گذشته را به بهانه اینکه اسرائیل اجازه برگزاری آن را در بیت المقدس نداد، به تعویق انداخت. اعتبار تشکیلات خودگردان با قتل فجیع شخصیت مخالف فلسطینی، «نزار بنات» که به وسیله مقامات امنیتی تشکیلات خودگردان تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار گرفت، بیشتر کاهش یافت.

دیگر ایران بزرگترین تهدید برای رژیم اسرائیل نیست بلکه در سال ۲۰۲۲ مهمترین تهدید از کرانه باختری ناشی خواهد شد.

توقف روند صلح و عدم مخالفت با سیاست‌های توسعه طلبانه اسرائیل در کرانه باختری، روایت تشکیلات خودگردان را تضعیف و به اعتبار نیروهای امنیتی آن آسیب وارد کرده است. نتیجه تحولات درخواست برای پایان فوری هماهنگی امنیتی بین تشکیلات خودگردان و اسرائیل بود. جای تعجب نیست که فعالان کرانه باختری اکنون به دنبال راه حل‌های دیگری برای مقابله با حملات روزانه شهرک نشینان هستند.

تارنمای تحلیلی «میدل ایست آی» نیز درگزارش دیگری تاکید می‌کند: اکنون دیگر ایران بزرگترین تهدید برای رژیم اسرائیل نیست بلکه در سال ۲۰۲۲ مهمترین تهدید از کرانه باختری ناشی خواهد شد. اگرچه رهبران اسرائیل بر طبل جنگ با تهران می‌کوبند اما از آن جا که خشونت شهرک‌نشینان به خاطر مصونیت از مجازات افزایش می‌یابد، آن‌ها بهتر است روی مسائل نزدیک به خود تمرکز کنند.

طبق این گزارش، حقیقت این است که جنگ افروزی اسرائیل علیه ایران تنها برای دو هدف داخلی صورت می‌گیرد یکی بهبود وجهه ارتش اسرائیل و اثبات سرزندگی آن به منظور افزایش بودجه ارتش است. هدف دوم، پنهان کردن مهمترین چالشی است که تل‌آویو با آن مواجه است یعنی مساله فلسطین.

این امید وجود داشت که دولت جدید به رهبری «نفتالی بنت» با حضور چشمگیر راست‌گرایان میانه رو و سیاستمداران چپ در کابینه، شهرک نشینان اسرائیلی افراطی ناسیونالیست را آرام کند اما این اتفاق رخ نداده است. شهرک نشینان اسرائیلی در کرانه باختری اشغالی در دو ماه گذشته به طور فزاینده‌ای فلسطینیان بی‌گناه را مورد آزار و اذیت قرار داده‌اند. درختان زیتون را قطع کردند؛ جوانان صهیونیست هم برای تحریک فلسطینیان وارد روستاها شدند. در موارد متعدد، خودروهای فلسطینی‌ها آسیب دید و مردم مورد تعرض قرار گرفتند.

همه این حوادث  در مقابل چشم نیروهای امنیتی اسرائیل رخ می‌دهد اما آن‌ها چشمان خود را می بندند و به گروه‌ها اجازه می دهند حملات خشونت آمیز خود را تکرار کنند.خشونت فزاینده اسرائیل چیزی است که احساسات ناسیونالیستی را تقویت می‌کند و جوانان را بیشتر به تشدید فعالیت‌ها و همکاری با مقاومت تشویق می‌کند.                   

به طور حتم همه این رفتارها به تقویت مقاومت و حتی افزایش موارد استفاده فلسطینی‌ها از سلاح گرم برای حمله به شهرک نشینان و نیروهای امنیتی اسرائیل، منجر می‌شود. بر اساس نظر کارشناسان این مرکز پژوهشی «در سال ۲۰۲۲  شاهد جنگ میان ایران و اسرائیل یا اسرائیل و حزب الله نخواهیم بود اما مشکل اصلی در کرانه باختری رخ خواهد داد.»

میدل ایست مانیتور نتیجه می‌گیرد هر عملی عکس العملی دارد. مخالفت فلسطینی‌ها در کرانه باختری اشغالی تا زمانی ادامه خواهد یافت که حملات شهرک‌نشینان اسرائیلی به رهبری یک دولت راست‌گرای افراطی و نخست ‌وزیر آن که اعتقاد دارد کل کرانه باختری باید یهودی باشد، صورت می‌پذیرد. هیچ کس نمی‌داند این اعتراضات به کدام سطح خواهد رسید. با این حال، واقعیت این است که نسل جدیدی از فلسطینی‌ها وجود دارند که باور پیدا کرده‌اند مقاومت مردمی کارساز است و به همین دلیل مقاومت تقویت می‌شود.

منابع

https://www.middleeasteye.net/news/israel-west-bank-not-iran-greatest-threat-۲۰۲۲

 https://www.middleeastmonitor.com/۲۰۲۲۰۱۰۴-why-is-popular-resistance-in-the-occupied-west-bank-increasing/

https://www.middleeasteye.net/big-story/israel-palestine-jenin-armed-resistance-rise