کارنامه ۲ ساله شاد؛ از برنامه مخصوص نابینایان تا ارایه آموزش‌های مجازی

وزارت آموزش و پرورش پس از تعطیلی مدارس از اواخر اسفندماه سال ۹۸ به دلیل شیوع بیماری کرونا، اقدام به راه‌اندازی سامانه‌ای به نام شاد به نشانی اینترنتی https://shad.ir برای آموزش مجازی کودکان و نوجوانان کرد تا از این طریق دانش آموزان بتوانند همانند حضور در کلاس‌های مدرسه، از آموزش معلمان بهره‌مند شوند.

در واقع سامانه شاد بستری برای آموزش مجازی دانش آموزان است. در این سامانه آموزش به صورت آنلاین صورت می‌گیرد و دانش آموزان لازم است در ساعات مقرر، در کلاس‌های مجازی شرکت کنند.

طی این مدت، این سامانه مرتب به‌روزرسانی شده و هر بار برنامه یا امکاناتی جدید به آن اضافه شده است یا برنامه های قبلی ارتقا یافته اند. اکنون شاد دارای حدود ۱۷ میلیون کاربر شامل دانش آموز، معلم و مدیران مدارس از سراسر کشور است و ۱۰ میلیون نفر در این سامانه فعال هستند.

اکنون پس از دو سال ایجاد این شبکه و به روز رسانی مستمر برنامه های آن، علی کاظم زاده مجری فنی شبکه شاد، از راه‌اندازی کلاس مجازی در شبکه شاد خبر می دهد. وی می گوید اکنون این قابلیت حتی در تعدادی از مدارس به صورت آزمایشی استفاده می‌شود.

وی در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درباره اقدامات صورت گرفته برای ارتقای فنی شبکه شاد اظهار داشت: در این راستا بهینه سازی مناسب انجام می‌شود تا برخی از نیازها که در قالب پیام رسانی قابل پیاده سازی نیست، در شبکه شاد ممکن شود، به طور مثال با کلاس مجازی امکان اشتراک گذاری همزمان برای دانش آموزان نیز مهیا شده است.

به گفته وی، کلاس مجازی آماده به کار شده و قرار است که پس از گذشت دوره آزمایشی به سرعت توسعه داده شود.

خدمات افزوده در شبکه شاد

کاظم زاده به موضوع خدمات افزوده در شبکه شاد اشاره کرد و گفت: بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی در شهریور ماه برای شبکه شاد، آموزش و پرورش باید چارچوبی برای فعالیت پولی نهادهای دولتی و غیردولتی تهیه کند.

مجری فنی شبکه شاد افزود: وزارت آموزش و پرورش در آبان ماه مصوبه خدمات افزوده را در آبان ماه تصویب کرد که خدمات ارائه شده در شاد را به خدمات پایه و افزوده تقسیم کرد.

کاظم زاده ادامه داد: خدمات پایه برای اجرای برنامه درسی مصوب معلم و دانش آموز مانند کلاس مجازی و ابزارهای سامانه آموزش الکترونیک و بارگذاری تکلیف، محتوای درسی، برگزاری آزمون و هدایت تحصیلی تعریف شده است و بر این اساس گفته شده که باید در شاد در اختیار همه قرار گیرد.

وی یادآور شد: همچنین خدمات محتوای آموزشی مانند برگزاری دوره‌های آموزش غیررسمی مرتبط و غیرمرتبط با کتاب‌های درسی، برگزاری جشنواره، کتابخانه الکترونیکی، کارسوق، مسابقه، انیمیشن و بازی مناسب برای دانش آموزان در قالب خدمات افزوده دسته بندی شده اند و در چارچوبی که وزارتخانه به شورای عالی فضای مجازی ارسال کرده است، در شاد قابلیت ارائه پولی دارند تا علاقمندان بتوانند این‌ها را خریداری کنند.

مجری فنی شبکه شاد با تاکید بر اینکه هزینه خدمات ارائه شده در شاد بر اساس چارچوب وزارتخانه و نظر فروشنده محتوا تعیین می‌شود، خاطرنشان کرد: مقدمات اجرایی شدن این اقدام در وزارتخانه تا حدودی طی شده است.

کاظم‌زاده ادامه داد: قدم‌های آخر اگر برداشته شود، به زودی اعلام فراخوان می‌کنیم تا شرکت‌های علاقمند در این حوزه طرح‌های خود را برای وزارتخانه ارسال کنند و پس از بررسی و تایید فضا برای فعالیت در شاد آماده شود.

ارتقای سرورهای شاد

مجری فنی شبکه شاد همچنین گفت: بخشی از برنامه ارتقای شبکه شاد، مساله زیرساخت بوده که سرورهای شبکه شاد در چند نوبت تقویت شد.

وی ادامه داد: سرورهای شبکه شاد یک نوبت در اول مهر ماه و نوبت بعدی در پیک کرونا ارتقا یافت که تقریبا ۱۰ تا ۱۵ درصد به سرورهای شاد اضافه شد. میزان استفاده کاربران از شبکه شاد افزایش یافت و مشکلاتی ایجاد شده بود که با تقویت سرورها از عهده حجم بالای ترافیک برآمدیم.

ارتقای بخش استفاده نابینایان از شاد

مجری فنی شبکه شاد با بیان اینکه بخش استفاده کاربران نابینا از شبکه شاد ارتقا یافته است، عنوان کرد: مشکل بخش مهمی از شبکه شاد که برای نابینایان قابل استفاده نبود، حل شد.

کاظم زاده درباره چگونگی استفاده کاربران نابینا از شبکه‌ شاد توضیح داد: معمولا نابینایان با استفاده از برنامه‌های مخصوص می توانند از ابزار هوشمند استفاده کنند. وقتی آن برنامه‌ها را در گوشی تلفن همراه فعال ‌کنند، با حرکت انگشت در قسمت‌های مختلف صفحه هر جایی که انگشت آنها قرار گیرد، برنامه آن قسمت دکمه را برای کاربر می خواند.

وی افزود: در واقع کاربر با خواندن متوجه می‌شود که دست خود را روی چه دکمه‌ای قرار داده است و با دوبار ضربه زدن وارد آن قسمت می‌شود. این نرم افزار به طور کلی برای استفاده نابینایان از فضای مجازی طراحی شده است.

مجری فنی شبکه شاد یادآور شد: لازمه بهره مندی از این خدمات این است که این برنامه در پشت هر دکمه و عکسی قرار گیرد که قابل خواندن باشد، یعنی وقتی برنامه نصب می‌شود، امکان خواندن محتوا را داشته باشد که کاری سنگین و پیچیده است.

کاظم زاده با تاکید بر اینکه امکان خوانش بخش اصلی استفاده از پیام‌رسان شاد در گروه‌های درسی برای نابینایان فراهم شد، عنوان کرد: بخش کمی از این اقدام مانده که در حال انجام است.

شادبین، محیطی امن برای جست‌وجو

وی همچنین به راه اندازی موتور جست و جوی شادبین در شبکه شاد اشاره کرد و گفت: این قابلیت از آبان ماه به شاد افزوده شد که به این واسطه امکان جست و جوی دانش آموزان در شاد فراهم شده است.

مجری فنی شبکه شاد ادامه داد: موتور جست و جوی شادبین محیطی امن را ایجاد کرده است که دانش آموزان بتوانند جست و جوی درسی خود را انجام دهند. شادبین مورد استقبال دانش آموزان قرار گرفته و روزانه بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار جست و جو در این موتور انجام می‌شود.

کاظم زاده یادآور شد: شادبین ابزاری است که دانش آموزان بتوانند به محتوای درسی بارگذاری شده توسط وزارت آموزش و پرورش در شبکه شاد دسترسی داشته باشند.

وی افزود: اگر دانش‌آموزی به دنبال کلیپ درسی خاص باشد، با جست و جو در شادبین می تواند آن را پیدا کرده و ببیند.

کیوآرکد در شاد قابل استفاده است

مجری فنی شبکه شاد عنوان کرد: کیوآرکد قابلیت دیگری است که امسال سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در کتاب‌های درسی قرار داده و در حال حاضر در شبکه شاد قابل استفاده است. این ابزار امکان رصد فیلم های مربوط به محتوای درسی را برای دانش آموزان فراهم می کند. 

کاظم‌زاده اظهار داشت: سازمان پژوهش فیلم های مربوط به محتوای درسی را در سایت رشد نمایش می دهد، به همین دلیل وزارت آموزش و پرورش سفارش داده است که دانش آموزان از ابزارهای دیگری استفاده نکنند و این قابلیت در شاد ممکن شد.

به گزارش ایرنا، شبکه شاد از اسفند ماه سال ۹۸ پس از تعطیلی مدارس به دلیل شیوع ویروس کرونا ایجاد شد،  در واقع  برای اولین بار در تاریخ آموزش کشور پلتفرم اختصاصی با مالکیت انحصاری خود را راه اندازی کرد که معلمان و دانش آموزان می‌توانند به راحتی در فضایی امن و البته رایگان همچون فضای مدرسه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

کاظم زاده پیشتر از این به ایرنا گفته بود: ۱۱میلیون و ۴۰۰ هزار دانش آموز و حدود ۷۰۰هزار معلم،  ۱۲۰ هزار مدیر مدرسه و حدود ۳۰ هزار مسوول ستادی روزانه در شبکه شاد مشغول فعالیت هستند. همچنین روزانه ۲۵۰ میلیون پیام و حدود ۸۰ میلیون فایل در شبکه شاد جا به جا می‌شود.