به گزارش روز شنبه ایرنا، اوراسیا ریویو در تحلیل خود با عنوان «توقایف برنده نبرد قزاقستان شد اما این جنگ هنوز به پایان نرسیده است» نوشت: درحالی که هنوز اعتراضات نامشخصی در بخش‌هایی از این کشور وجود دارد که منجر به کشته شدن ۲۲۵ نفر شد، رییس جمهور توقایف شروع به سرکوب هواداران نظربایف همراه با وعده اصلاحات اقتصادی کرده است.
توانایی توقایف برای مواجهه با موج جدیدی از اعتراضات بستگی کاملی به توانایی وی در فاصله گرفتن از فساد مرتبط با دوران رژیم نظربایف و ایجاد یک دولت رفاه مدرن است.
اعتراضات در این کشور از شهر جانااوزن و همزمان با تصمیم دولت به افزایش قیمت گاز مایع آغاز شد ولی ریشه آن در تنش‌های کارگری دوران پاندمی کرونا و همچنین اختلاف طبقاتی شدید در این کشور بود. این اعتراضات به سرعت به سراسر کشورسرایت کرد و شهر آلماآتی بزرگترین شهر قزاقستان شاهد بیشترین خشونت‌ها بود. سرعت سرایت اعتراضات و میزان خشونت‌های آن هم توسط موافقان و هم توسط مخالفان دولت خارج از تصور بود.
در حقیقت بقای دولت توقایف با حضور گسترده نیروهای امنیتی و البته حضور «صلح‌بانان سازمان امنیت دسته‌جمعی» به ویژه روسی تضمین شد. این در حالی است که هنوز چند ماهی از اظهار نظر مقامات قزاق در خصوص خنثی کردن یک کودتا نگذشته است. با وجودی که مدارک کمی برای پیوند این خشونت‌ها در آلماآتی با هواداران نظربایف وجود دارد اما برخی از افراد وفادار به وی بازداشت شدند.
با اینکه هنوز مداخله مستقیم نظربایف نامشخص است اما کریم ماسیموف نخست وزیر اسبق و رییس شورای امنیت ملی قزاقستان در دوران ریاست جمهوری وی، متهم به خیانت شد. برکناری ماسیموف با توجه به سابقه و ارتباطاتی که با چین داشت، او را به یکی از رقبای بالقوه توقایف تبدیل کرده است اما حالا رییس جمهور قزاقستان می‌تواند اقدام به بازسازی جامعه قزاقستان بدون مخالفت نخبگان بپردازد.
اعتراضات در قزاقستان بر اساس نارضایتی‌های محلی بود که با پاندمی کووید-۱۹ تشدید شد. در حالی که نارضایتی‌های مردمی سال‌ها در قزاقستان موج می‌زند، اما پیامدهای اقتصادی کرونا بسیاری از شهروندان بی‌تفاوت سیاسی را نیز به خیابان‌ها کشاند. زمانی که تاثیرهای کرونا پایان یافت، آن زمان دولت بهتر خواهد توانست تا موقعیت خود را با استفاده از منابع یارانه‌ای انرژی در بین ناراضیان بهبود ببخشد. البته هنوز اطمینان زیادی وجود ندارد که دولت از این منابع برای کاهش فاصله طبقاتی استفاده کند. تقویت حاکمیت قانون بدون اعطای نقش پررنگ‌تر به جامعه مدنی و استقلال بیشتر رسانه‌ها ممکن نیست و در کشورهای دیگر نیز به ندارت موفق بوده است.
اگر این موضوع درست باشد که هواداران نظربایف نقشی اساسی را در بروز خشونت‌ها در قزاقستان برعهده داشته‌اند، آن زمان سرکوب این هواداران همزمان با حمایت گسترده روسیه از توقایف می‌تواند برای فاصله گرفتن توقایف از فساد مرتبط با نظربایف و حلقه نزدیک به وی مورد استفاده قرار بگیرد. در این زمینه به نظر می‌رسد که یک حمایت گسترده از «نظربایف‌زدایی» وجود داشته باشد. مقابله با فسادی که هواداران نظر بایف داشته‌اند، این امکان را به توقایف خواهد داد تا با حسن نیت بتواند مردم را درباره نارسایی‌هایش قانع کند.
سنجش درک عمومی در قزاقستان از سرکوب‌ها دشوار است. نزدیک ترین افراد به معترضان از خشونتی که توسط مقامات، از جمله علیه کسانی که به صورت مسالمت آمیز تظاهرات می‌کنند هم آگاه هستند. این موضوع به احتمال زیاد در آینده‌ای قابل پیش بینی باعث ایجاد تنش در آلماآتی خواهد شد. خواست جمعی برای ثبات و کنترل دولت بر اطلاعات باید آسیب به مشروعیت توقایف را محدود کند تا زمانی که او بتواند حس عادی بودن را بازگرداند. اگر سرکوب از دایره داخلی نظربایف فراتر رود، دولت قزاقستان ثبات کوتاه مدت را با رنجش بلندمدت مبادله خواهد کرد.
نقش روسیه در پایان دادن به اعتراضات همچنان به عنوان منبعی از خشم بین ملت‌های پیرامون باقی خواهد ماند. سیاستمداران روسی که در مورد قزاقستان با شرایطی که پیش از این برای اوکراین در نظر گرفته شده بود، صحبت می کنند، مورد استقبال قرار نخواهند گرفت. اما استفاده نمادین از نیروهای حافظ صلح روسیه و عقب نشینی سریع آنها در راستای کاهش درجه دشمنی ضد روسیه بود.
با در نظر گرفتن نقش اقلیت قومی روسی در شمال قزاقستان و نقشی که مسکو به عنوان تضمین کننده دولت توقایف داشت، نخبگان قزاق باید در دمیدن بر اظهارات ضد روسی ملاحظه داشته باشند.
بسیاری از دلایل اعتراضات قزاقستان از جمله پیامدهای اقتصادی شیوع کرونا و فساد مرتبط با نظربایف، در صورتی که توقایف مسییر کنونی را ادامه دهد، نمی‌توانند همان تاثیرات را در پی داشته باشند. سرکوب متحدان نظربایف باید با تایید عمومی همراه باشد تا دولت قزاقستان بار دیگر در آینده‌ای قابل پیش‌بینی با اعتراضات اجتماعی مشابه روبه‌رو نشود.
به کارگیری خشونت‌های گسترده در آلماآتی باعث ایجاد مشکلات پایدار خواهد شد اما پیامدهای گسترده‌تر آن باید محدود شوند. نقش روسیه در سرکوب اعتراضات باید آسیب زدن به وجهه و مشروعیت توقایف مقابل ملی‌گرایان خواهد شد اما این آسیب باید بتدریج و در گذر زمان کاهش یابد. حذف علل تقریبی اعتراضات به مشکلات سیستماتیک، نابرابری و فساد که احتمالاً هیچ کدام در چارچوب مدل سیاسی فعلی قزاقستان قابل حل نیستند، نمی‌پردازد. رخ دادن موج دیگری از اعتراضات مبتنی بر یک اقدام نادرست از سوی دولت را نمی توان منتفی دانست. اعتراضات این بار در جانااوزن به دلیل بیکاری و نبود شغل رخ داده است.
نظر شما