زریبار،اکوسیستم آبی با زیباترین چشم اندازها

به گزارش ایرنا، زریبار دریاچە ای کوچک در ۲ کیلومتری شمال غرب شهرستان مریوان و با یک هزار و ۲۵۸ متر ارتفاع از سطح دریا است، اکوسیتمی آبی که ذخیره‌گاهی طبیعی ژنتیکی برای انواع گیاهان و جانوران آبزی و کنار آبزی است.

تالاب زریبار از تالاب‌های آب شیرین با چشمەهای خودجوش از بستر است و در طول دریاچە دائمی زریبار قرار گرفتە است. این تالاب محل مناسبی را برای تغذیە و استراحت پرندگان آبزی (وابستە بە محیط آبی) منطقە فراهم کرده و با توجە بە گستره وسیع نیزارهای ناحیە، یکی از مکان‌های بزرگ برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر شمالی  ایجاد و طبیعت بکر آن ظرفیت اکولوژیکی بالایی را عاید منطقە کرده است.

در کنار دریاچە زریبار چشمە‌های متعدد دیگری نیز در دامنە کوه‌های زاگرس چشم انداز بسیار زیبایی را آفریده‌اند؛ دور تا دور تالاب را کوه‌های پوشیده از جنگل‌های بلوط زاگرس احاطە کرده کە تنوع گونەای زیادی از پرندگان و برخی گونەهای تهدید شده جهانی را شامل می‌شود، پرندگانی از جملە غاز پیشانی سفید کوچک، عروس غاز و الک پشت‌های مهمیزدار از جمله این گونه‌ها است.

نی از جمله گیاهانی است بخش زیادی از تالاب زریبار را دربرگرفته است و محدوده رشد این گیاه زیستگاهی برای بسیاری از جلبک‌ها و حیوانات است و همچنین زیستگاهی امن برای نوزاد ماهیان بە شمار می‌آید.

علف شاخی نیز بە سبب تولید بالای اکسیژن آنها مکان امنی را برای تخم ماهیان ایجاد و نیلوفر آبی موجود در این تالاب هم با پوشاندن سطح آب، از آشفتن آب توسط باد جلوگیری می‌کند.

شنگ و ول آبی اروپایی از جملە پستاندارانی هستند کە بە تالاب وابستەاند و همچنین الک پشت دریاچەای، مار دیک و سە گونە از وزغ سبز در این اکوسیستم آبی وجود دارند.

علاوه براین موارد تاکنون ۲۹۸ گونه پرنده، ۳۱ گونه پستاندار، ۱۳ گونه خزنده، ۱۱ نوع ماهی یک گونه مارماهی، پنج گونه فیتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون در تالاب بین المللی زریبار شناسایی شده است.

تالاب زریوار محلی برای تخم ریزی برخی از گونەهای ماهی هایی از جملە شاه کولی و شاه کولی جنوبی، ماستاسمبلوس، کاپوئێتا تروتتا و ماهی سفید رودخانەای است.

گونەهای گیاهی کە وجودشان بە اهمیت این تالاب بین‌المللی مربوط است شامل نیلوفر آبی، نی و لویی است.

این تالاب یکی از باارزش ترین اکوسیستم‌های آبی در غرب ایران است؛ بارزترین مشخصە اکولوژیکی آن وجود تعداد زیادی از پرندگان آبزی و آبی است. نیزارها در اطراف تالاب کە شامل حدود ۸۰۰ هکتار از منطقە است، زیستگاهی امن برای احیای حیات وحش بخصوص برای پرندگان است.

گونە های متنوعی از پرندگان آبزی هر سالە از منابع این زیستگاه‌ها سود می‌برند؛  یکی از مهمترین شاخصەهای اکولوژیکی در زریبار حفاظت از یک تنوع زیستی غنی است. همچنین از گونە‌های تهدید شده لیست سرخ IUCN و CITES حمایت می‌کند از جملە آنها می توان به غاز پیشانی سفید کوچک، عروس غاز و الک پشت زمینی اشاره کرد.

نواحی پیرامونی این تالاب توسعە بیشتری از لحاظ شهرنشینی دارد و استفاده کشاورزی زیادی هم  از آب‌ آن می‌شد. ویژگی دیگری کە نواحی پیرامونی را متفاوت می‌کند شهر مریوان بسیار بە زریبار نزدیک است و برخی روستاها حوالی آن قرار دارند و همین هم باعث شده آلودگی های زیادی ازجمله فاضلاب وارد زریبار شود.

اقدامات زیادی در راستای جلوگیری از ورود فاضلاب به زریبار شده و براساس آخرین آمار موجود هنوز فضلاب سه روستا وارد آن می‌شود و این مهم یکی از تهدیدهای اکولوژیکی تالاب است.

البته در این گزارش هدف بیان معضلات و مشکلات پیش روی تالاب بین‌المللی زریبار نیست و مطالب بیان شده به منظور شناساندن بیشتر این ظرفیت به اقشار مختلف مردم است.

نکته حائز اهمیت این است که تالاب ها علاوه براینکه محیطی مناسب برای رشد آبزیان، پرندگان و گیاهان هستند مکانی هم برای تفرج و گردشگری به شمار می روند و در این بین تالاب بین المللی زریبار به دلیل نزدیکی به شهر و داشتن امکانات تفریحی بهترین شرایط را برای حضور گردشگران دارد.

زریبار یکی از توقفگاه‌های مهم پرندگان مهاجر بوده و سالانه پذیرای بیش از هفت هزار قطعه پرنده مهاجر آبزی و برخی پرندگان مهاجر عبوری در طول سال است.

دریاچه و تالاب بین‌المللی زریبار در شهر جهانی کلاش یعنی مریوان یکی از نقاط گردشگرپذیر استان کردستان است که امسال بعد از گذشت ۲ سال از شیوع کرونا و با مهیا شدن شرایط پذیرای مسافران و گردشگران زیادی است.

علاوه بر اسکله قایقرانی که هم دارای قایق موتوری و هم پدالی است و گردشگران در ساعاتی می توانند بر روی دریاچه بروند و از فضا و آرامش موجود در آن لذت ببرند، دکه‌های طبخ ماهی هم در اطراف دریاچه با نحوه پخت ویژه خود از مسافران و گردشگران پذیرایی می‌کنند و در محوطه دریاچه هم غرفه‌هایی از صنایع دستی منطقه برپا شده که امکان خرید سوغاتی را برای مهمانان فراهم کرده است.

بی شک با کلمات نمی توان زیبایی های برخی از مناطق هم چون زریبار را توصیف کرد و  نشان داد  و تا با چشم سر نبینید لذت آن همه جمال و صباحت نصیبتان نخواهد شد پس در لیست سفرهای نوروزی خود به غرب کشور ، زریبار را فراموش نکنید.

شهرستان مرزی مریوان با ۱۵۳ هزار نفر جمعیت در فاصله ۱۲۰ کیلومتری از سنندج مرکز استان کردستان واقع شده و یکی از شهرستان‌های دارای پوشش جنگلی وسیع است که جنگل های آن از نوع جنگل های زاگرس به شمار می‌رود.