"اوتیسم" یا "درخودماندگی" یک اختلال عصبی - رشدی است که در سه سال اول زندگی بروز می‌کند و تا چند سال گذشته برای عموم مردم چندان شناخته شده نبود اما در سال‌های اخیر با افزایش سن ازدواج و فرزندآوری، کودکان بیشتری با این اختلال مواجه می‌شوند.
امسال از ۲۸ مارس تا سوم آوریل (هشتم تا ۱۴ فروردین) هفته جهانی اوتیسم نامگذاری شده است و خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) مرکز چهارمحال و بختیاری به همین مناسبت میزگرد مجازی برای آگاهی بخشی در مورد این اختلال با حضور دکتر جعفر مهوری عضو سابق هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد و دکتر مرضیه رحیمی متخصص مغز و اعصاب و محقق اختلالات نورولوژیک برگزار کرد.
پزشکان حاضر در این میزگرد مجازی ضرورت غربالگری کودکان در ۹، ۱۸ و ۲۴ ماهگی را مورد تاکید قرار دادند و معتقدند که " اطلاع‌رسانی" و " آگاهی‌بخشی" در مورد "اوتیسم" باید مورد توجه رسانه‌ها و مردم قرار بگیرد تا زمان طلایی شناسایی کودکان مبتلا و زمان استفاده از خدمات تخصصی مغز و اعصاب، روانشناسی، کار درمانی و گفتار درمانی از بین نرود.
اوتیسم یک اختلال مغزی با عوارض عصبی-رشدی است
دکتر جعفر مهوری در این باره به ایرنا شهرکرد گفت: اوتیسم یک اختلال مغزی در کودکان است که باعث ایجاد عوارض عصبی-رشدی می‌شود و توانایی کودک مبتلا را به شکل محسوس برای برقراری ارتباط کاهش می‌دهد و میزان شدت آن می‌تواند خفیف تا شدید باشد و علت اصلی آن هنوز ناشناخته است.
وی افزود: این اختلال رشدی در سال‌های اول عمر بروز می‌کند و هر چند علت دقیق آن مشخص نیست ولی به نظر می‌رسد که ژن‌ها نقش اصلی در بروز آن دارند و بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، احتمال بروز اوتیسم در کودکان با والدین مسن، بیشتر است.
این پزشک ادامه داد: در دوران کودکی و پیش از سه سالگی، می‌توان نشانه‌های اوتیسم را در کودکان مبتلا مشاهده کرد و در مواردی کودکان مبتلا تا ۲۴ ماهگی رشد طبیعی دارند و پس از آن از رشد باز می‌ایستند و توانایی‌های ارتباطی خود را از دست می‌دهد.
مهوری یادآور شد: تاخیر و یا سختی زیاد در یادگیری زبان مادری، تکرار کلمات، ناراحت شدن از تغییرات، حرکات تکراری بدن و اجتناب از تماس از مهمترین علایم اوتیسم هستند که البته این علائم در کودکان معمولی هم ممکن است دیده شوند.
وی تاکید کرد: متاسفانه در بسیاری از کودکان، اوتیسم تا قبل از رفتن به مدرسه و یا مهدکودک، تشخیص داده نمی‌شود و این کودکان، درمان‌های بسیار موثر و مورد نیاز در سال‌های اولیه زندگی را از دست می‌دهند و توصیه می‌شود همه نوزادان ۹ ماهه غربالگری اوتیسم شوند و این امر در ۱۸ و ۲۴ ماهگی نیز انجام شود.
عضو سابق هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تاکید کرد: کودکانی که در خانواده‌شان سابقه اوتیسم و یا رفتارهای خطرناک وجود دارد به طور حتم باید غربالگری شوند تا فرصت طلایی مقابله با این اختلال را دست ندهند و باید توجه داشت که اوتیسم بر قسمتی از مغز اثر می‌گذارد که احساسات، روابط و حرکات را کنترل می‌کند که همگی اهمیت زیادی برای زندگی عادی فرد دارند.
مبتلایان به اوتیسم می‌توانند از پس این بیماری برآیند
دکتر مرضیه رحیمی پزشک متخصص بیماری‌های مغز، اعصاب نیز در این زمینه در گفت و گو با ایرنا یادآور شد: برخی از مبتلایان به اوتیسم می‌توانند با استفاده از دارو و استفاده از کار درمانی و گفتار درمانی از پس این بیماری برآیند ولی برخی در حرکت کردن و تعداد بیشتری در حرف زدن دچار مشکل می‌شوند.
وی افزود: پژوهشگران در مورد این‌که مواد شیمیایی و یا عفونت‌های قبل از تولد که آیا باعث اوتیسم می‌شود، به نتیجه قطعی نرسیده‌اند ولی پژوهش‌ها نشان می‌دهد اگر مادران باردار در هنگام بارداری از قرص‌های والپوریک اسید و یا تالیدوماید استفاده کنند، ریسک ابتلا نوزادشان به اوتیسم بسیار زیاد می‌شود.
این پزشک متخصص تاکید کرد: اگر کودک در سال اول زندگی با صدای مادرش سر را برنگرداند و به چشم افراد نگاه نکند و هیچ واکنش و لبخندی در تعامل با سایر افراد از خود نشان ندهد، احتمال ابتلا به اوتیسم مبتلا باشد، در وی وجود دارد و به والدین توصیه می‌شود به پزشک متخصص مغز و اعصاب و یا پزشک متخصص اطفال مراجعه کنند.
وی ادامه داد: علایم اوتیسم در سال دوم زندگی کودک مخص‌تر می‌شود و کودکان سالم در ۲ سالگی، اولین کلمات را بر زبان می‌آورند و چیزهایی را که می‌خواهند، با اشاره نشان می‌دهند ولی کودک مبتلا به اوتیسم این توانایی‌ها را ندارد.
دارنده بورد تخصصی مغز، اعصاب گفت: اختلال "اوتیسم" در کودکان پسر سه تا چهار برابر شایع‌تر از دختران است و این اختلال بر رشد طبیعی مغز تأثیر منفی می‌گذارد و کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های گروهی، مشکل خواهند داشت.
وی یادآور شد: مهمترین عارضه اوتیسم اختلال در ارتباط است و این افراد با دیگران و با دنیای خارج سخت ارتباط برقرار می‌کنند و در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگرانه نیز از خود بروز می‌دهند و پاسخ‌های غیر معمول به افراد، دلبستگی به اشیا و مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می شود.
رحیمی تاکید کرد: برخی از مبتلایان به اوتیسم دچار صرع می‌شوند و در برخی از سلول‌های مغزی این مبتلایان، مقدار انرژی الکتریکی به صورتی غیر طبیعی تخلیه می‌شود که حالت‌های نظیر بیهوشی ، حرکات غیر ارادی و یا پدیده‌های حسی غیر طبیعی به فرد دست می‌دهد.
به گزارش ایرنا، هم اکنون یک مرکز اوتیسم با ظرفیت نگهداری ۶۰ کودک در استان چهار محال و بختیاری فعال است و تاکنون بیش از ۳۰۰ کودک مبتلا به اوتیسم در استان شناسایی شده است و هم‌اکنون بیش از ۳۲ هزار معلول شناسایی شده و بیش از ۵ هزار معلول مستمری بگیر دائم در استان وجود دارد.
نظر شما