به گزارش خبرنگار تئاتر ایرنا، هم‌زمان با ورود اسلام و پذیرش این دین هدایتگر و مبین توسط ایرانیان، بسیاری از رفتارهای آئینی با رویکرد مذهبی راه خود را به سمت باورها و بنیان‌های آداب، رسوم و شعائر دین مبین اسلام در زیست ایرانیان باز کرد. به گونه‌ای که غنی‌ترین تجلی آن رفتارهای آیینی را می‌توان در دو ماه رمضان و محرم به عنوان ماه‌های بسیار مهم برای مسلمانان به‌خوبی مشاهده کرد.
رمضان ۱۴۰۱ خورشیدی مطابق با (۱۴۴۳ قمری) سومین سالی است که ایرانیان روزه خود را در سایه ویروس کرونا به افطار می‌رسانند. هر چند تفاوت رمضان قرن جدید همنشینی بهار قرآن با بهار طبیعت است. رخدادی که شور و حالی متفاوت به این ایام برای روزه‌داران ماه مهمانی خداوند بخشیده است.
اما با این وجود اعتقاد و باورمندی به آیین‌های همسو با ماه مبارک رمضان از جمله رفتارهای ملی و مذهبی ایرانیان است که با وجود همراهی با شبح کرونا شاهد تغییر رنگ و شکل اجرای آن نبوده و نیستیم. این خود دلیلی محکم بر مدعای کهن‌مایه‌گی و سترگی این آیین‌ها در باور مردمان آیین‌مند ایران‌زمین است.
حقیقت ستایش، نیایش و سجده به درگاه خداوند
ادای فریضه نماز به عنوان ستون دین نزد مسلمانان به عنوان یکی از واجبات رفتارهای آیینی به شمار می‌رود و همواره ادای این فریضه به عنوان یکی از مهمترین الگوهای جامعه مسلمانان در راستای وحدت آفرینی و تکریم خداوند خالق مطلق شناخته می‌شود.
حقیقت ستایش، نیایش و سجده به درگاه خداوند رو سوی قبله‌ای واحد در این جهان اثیری که در آن زیست می‌کنیم، بزرگترین نمونه و گرانسنگ‌ترین الگو در زمینه رفتار وحدت‌آفرین و اتحاد مسلمانان به شمار می‌رود.
به ویژه در ایام ماه مبارک رمضان و تاکید مبانی و آموزه‌های اسلام به برگزاری فرایض دینی مانند اقامه نماز به شکل جماعت زمینه‌ساز شکل‌گیری رفتارهای آئینی متعددی میان مسلمانان آیین‌مند ایرانی شده است. از مهمترین رفتارها می‌توان به آئین نمایشی «کبار خوانی» مربوط به خطه آذربایجان به ویژه آذربایجان غربی اشاره کرد.
«کبار» نخست؛ بیداری و فرایض سحر و «کبار» دوم؛ نماز اول وقت روزه‌داران
کبارخوانی به عنوان یکی از الگوهای آئینی و نمایشی رفتارهای مذهبی مسلمانان اهل تسنن در کشورمان به شمار می‌رود. آئینی که بازتاب دهنده روحیه اتحاد جامعه مسلمانان زیر چتر واحدی به نام اسلام در حوزه رفتارهای آئینی مسلمانان اهل تسنن و تشیع در کشورمان است.
عیسی عزیزنژاد از مردم شناسان و پژوهشگران رفتارهای آئینی مردمان خطه آدربایجان غربی در مقاله‌ای با عنوان سنت‌های کردنشینان آذربایجان غربی در توصیف آئین کبار خوانی آورده است: در برخی شهرهای آذربایجان غربی حدود یک‌ونیم ساعت پیش از اذان صبح، ماموستاها- روحانیان اهل سنت- به پشت بام مساجد می‌روند و کبارخوانی را آغاز می‌کنند تا مردم را برای سحری خوردن بیدار کنند.
کبارخوانی در شأن پیامبر اسلام و بزرگی ماه مبارک رمضان خوانده می‌شود و در گذشته‌های دور، مردمان روزه‌دار هنگام سحر با صدای کبارخوان بیدار می‌شدند. صدای کبارخوانی گاه تا نیم ساعت به گوش می‌رسد و سپس قطع می‌شود. بعد از سحری خوردن و یک ساعت پس از کبارخوانی اول؛ «کبار» مجددی خوانده می‌شود.
«کبار» دوم اعلانی برای دست کشیدن از غذاخوردن و آماده شدن برای نماز صبح به شمار می‌رود. پس از کبارخوانی دوم به فاصله ۵ تا ۱۰ دقیقه نماز صبح از بلندگوی مساجد به گوش می‌رسد و روزه داران برای اقامه نماز آماده می‌شوند.
نظر شما