برنامه وزارت علوم برای توسعه کمّی و کیفی نشریات/ حمایت ۵ میلیارد ریالی از مجلات علمی

به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، محسن شریفی در پنجاه و ششمین نشست معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها  دیپلماسی و اثربخشی پژوهش‌ها را دو برنامه کلان دفتر امور پژوهشی وزارت علوم نام برد و افزود: یکی از حوزه‌های مهم این دفتر توجه به نشریات است. اکنون ۱۴۴۰ نشریه در سیستم ارزیابی سالانه وزارت علوم وجود دارد.

وی با بیان اینکه در گروه نشریات علمی چهار هدف مدنظر است، اظهار داشت: توسعه کمی هدفمند و ایجاد نشریات در حوزه های مختلف، ارتقای کیفیت، ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی، بین المللی شدن و حضور در نمایه های معتبر، حمایت مالی نشریات بر اساس اعتبار متمرکز و نظام دسترسی باز از جمله برنامه های این گروه به شمار می رود.

وی درباره وضعیت نشریات نمایه سازی شده داخلی در خارج از کشور، گفت: در مجموع ۴۳ نشریه در وب او ساینس/ Wos- ESCI نمایه شده اند که از این تعداد هشت نشریه متعلق به دانشگاه‌ آزاد، ۲۴ مربوط به دانشگاه‌ ها، پنج نشریه مربوط به پژوهشگاه ها، موسسات پژوهشی و ۶ نشریه مربوط به انجمن های علمی می شود. 

شریفی خاطرنشان کرد: تعداد نشریات نمایه سازی شده در اسکوپوس در مجموع ۱۰۹ نشریه است که بیشترین تعداد با ۶۰ نشریه مربوط با دانشگاه ها و پس از آن ۲۱ نشریه مربوط به پژوهشگاه ها و موسسات پژوهشی، ۱۵ نشریه مربوط به انجمن های علمی و ۱۳ نشریه مربوط به دانشگاه آزاد است‌.

وی درخصوص تعداد نشریات در مجموع نمایه در پایگاه دوآج DOAJ (راهنمای مجلات دسترسی آزاد) عنوان کرد: در مجموع ۶۵۸ نشریه در پایگاه دوآج نمایه شده که این تعداد در اردیبهشت ۱۴۰۱ به ۶۹۰ نشریه افزایش یافته است. تعداد نشریات جدید نمایه شده در این پایگاه شامل ۳۲ نشریه است.

شریفی با تاکید بر رعایت اصول شفافیت در نمایه سازی نشریات گفت: در دنیا بر وحدت رویه برای نمایه سازی نشریات تاکید شده است که این وحدت رویه شامل رعایت اصول شفافیت و بهترین عملکرد در انتشارات علمی می شود.

وی خاطرنشان کرد: وب سایت، نام نشریه، فرایند داوری، مالکیت و مدیریت، نهاد هدایت کننده، روند کشف و برخورد با موارد احتمالی تخلفات پژوهشی، اخلاق نشر و دسترسی به مقالات از جمله اصول شفافیت در انتشارات علمی به شمار می رود. 

شریفی درباره مراحل مورد نیاز برای ورود به نمایه های بین المللی گفت: نمایه سازی نشریات با رعایت اصول شفافیت کار آسانی است و برای نمایه سازی نیاز به مراحلی است که از جمله می توان از تنوع در توزیع جغرافیایی سردبیران و نویسندگان، عنوان چکیده و منبع انگلیسی به زبان انگلیسی، نمایه سازی در پایگاه های تخصصی، درج نشریه در راهنمای پابلونز (Pablons) برای ثبت داوری ها و اقدام برای نمایه دوآج برای نشریات دسترسی آزاد نام برد. 

حمایت وزارت علوم از نشریات علمی

به گفته شریفی، وزارت علوم از نشریات علمی بر اساس ارزیابی های سالانه در سال ۹۹، مبلغ ۵ میلیارد و ۸۴۰ میلیون ریال حمایت کرده است.

وی از اعطای اعتبارات تشویقی به نشریات دارای نمایه بین المللی و رتبه الف در اسفند ۱۴۰۰ خبر داد و گفت: از ۸۴ نشریه دارای نمایه بین المللی با مبلغ ۲ هزار و ۸۶۰ میلیون تومان و از ۸۰ نشریه دارای رتبه الف با مبلغ ۸۰۰ میلیون تومان حمایت شد که در مجموع برای ۱۶۴ نشریه با مبلغ ۳ هزار و ۷۷۵ میلیون تومان اعتبار تشویقی پرداخت شد.