تردید کشورهای آسیای مرکزی به وعده های آمریکا

به گزارش روز شنبه ایرنا، این هیات به سرپرستی دونالد لو، دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در سفر خود به آسیای مرکزی که روز جمعه به پایان رسید، وعده داد تحریم‌های ضد روسیه آسیبی به آسیای مرکزی وارد نخواهد کرد  اما کارشناشان معتقدند این وعده در صورتی اتفاق می افتد که کشورهای منطقه به طور فعال به روسیه برای دور زدن محدودیت ها کمک نکنند.

درر طول سفر کاری دونالد لو، دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده، وی و همراهانش از تمام کشورهای منطقه به جز ترکمنستان بازدید کردند و در هر پایتخت، دیپلمات آمریکایی موضوعی برای حمایت از مقام های محلی مطرح کرد. بیشتر اظهارات دونالد لو مربوط به تحریم های ضد روسیه بود، او به شرکای آسیای مرکزی خود قول داد که این اقدامات محدودکننده هیچ آسیب غیرمستقیمی به آنها وارد نخواهد کرد.

دیپلمات آمریکایی را در این هیات «اریک گرین»، مدیر ارشد روسیه و آسیای مرکزی در شورای امنیت ملی کاخ سفید، «ربکا زیمرمن»، معاون دستیار وزیر دفاع  آمریکا در امور افغانستان، پاکستان و آسیای میانه، «انجلی کاور»، معاون معاون مدیر آژانس ایالات متحده در امور آسیایی  و «ناز الخطیب» معاون رئیس امور سیاستگذاری شرکت مالی توسعه بین المللی ایالات متحده همراهی کردند.

این هیات سیاسی - امنیتی با بازدید از پایتخت های آسیای مرکزی، سعی کرد به همتایان آسیای مرکزی خود اطمینان دهد که واشنگتن به هیچ وجه علاقه ای به آسیب دیدن نزدیک ترین متحدان مسکو از تحریم های ضد روسیه ندارد.

ازبکستان

نخستین کشور مقصد این تور ۵ روزه ازبکستان بود، سفارت آمریکا در تاشکند پس از دیدار لو گفت: «ما در مورد امنیت منطقه، از جمله تلاش‌هایمان برای اطمینان از اینکه تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه تأثیر نامطلوبی بر برنامه‌های توسعه ازبکستان ندارد، بحث کردیم.

وزارت خارجه ازبکستان نیز به نوبه خود گفت که در دیدار دیپلمات آمریکایی با ولادیمیر نوروف وی به ادامه همکاری در قالب C۵+۱ به منظور دستیابی به نتایج ملموس در زمینه‌های زیرساخت، انرژی، حمل‌ونقل، حفاظت از محیط‌زیست و مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی تأکید کرد».

«فرمت C۵ + ۱» که شامل هر پنج کشور آسیای مرکزی و همچنین ایالات متحده است در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما پایه گذاری شد.

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه بارها استدلال کرده است که هدف واقعی این پروژه (  فرمت C۵ + ۱) تضعیف روابط کشورهای منطقه با مسکو و جهت گیری مجدد آنها به سمت همکاری با همسایگان جنوبی خود - افغانستان و پاکستان است.

در عین حال روسیه (و همچنین چین، ژاپن، اتحادیه اروپا، کره جنوبی و هند) نیز قالب مشابهی از تعامل با جمهوری‌های سابق پس از شوروی در آسیا دارد که به نوعی این تعاملات هم به نوعی فرمت ۱ + ۵ است.

قرقیزستان
بر کارشناسان پوشیده نیست که بیشکک نگران تأثیر احتمالی تحریم‌های ضد روسیه بر اقتصاد ملی نه چندان باثبات خود است. صادیر جباروف رئیس جمهور قرقیزستان در نشست اخیر سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) در مسکو با صراجت در این مورد صحبت کرد.  

وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد: «موضوعاتی همچون به حداقل رساندن تأثیر منفی تحریم‌های بین‌المللی بر اقتصاد قرقیزستان و همچنین لزوم تشدید کمک‌ها برای تقویت امنیت مرزها مورد بررسی قرار گرفت».

به گزارش آسیا پلاس، تا ماه می سال گذشته، دونالد لو سفیر ایالات متحده در بیشکک بوده است و ظاهراً به همین دلیل در بالاترین سطح در این کشور - ریاست جمهوری - مورد استقبال قرار گرفت.



 

یک منبع روزنامه کامرسانت نیز در دولت قرقیزستان گفت: «دونالد لو با جباروف رئیس جمهور قرقیزستان  ملاقات کرد، اما به دلیل شرایط فوق العاده بین المللی، بیانیه مطبوعاتی در این باره منتشر نشد.

به گزارش آسیا پلاس آقای لو در گفت و گو با بخش محلی رادیو آزادی (در روسیه به عنوان عامل رسانه خارجی شناخته می شود) به ملاقات با صدیر جباروف اشاره کرده است.

در خصوص موضوع امنیت مرزی در قرقیزستان، یک کارشناس قرقیز به کامرسانت گفت: «آمریکایی‌ها شعار می دهند که از امنیت ما حمایت می‌کنند و به موفقیت ما به عنوان یک کشور، علاقه‌مند هستند. کشورهای آسیای مرکزی مدت هاست تجهیزات آمریکایی به ارزش ده ها میلیون دلار دریافت کرده اند. در کشور ما این همکاری تقریباً به جایی نرسیده است، اما مطمئنم حداقل پنج یا شش دستگاه خودرو برای مرزبانان ما تهیه خواهند کرد.»

تاجیکستان
به گفته سفارت آمریکا در دوشنبه، مسائل امنیتی در کنار مسائل اقتصادی در این شهر نیز مطرح شد. تعجب آور نیست، زیرا این تاجیکستان است که طولانی ترین مرز و در عین حال کمترین امکانات محافظتی را با افغانستان دارد، جایی که درگیری ها بین دو کشور اغلب رخ می دهد.

قزاقستان
سفر آقای لو به قزاقستان آخرین مرحله از این سفر و مشابه سفرهای قبلی بود، اما اصلاحاتی که پس از اعتراض های ژانویه در این کشور در حال انجام است به موضوعات مورد بحث اضافه شد. پایان نمادین آنها باید همه پرسی قانون اساسی باشد که برای ۵ ژوئن ( ۱۵ خرداد) برنامه ریزی شده است.
رستم بورناشف، استاد دانشگاه قزاقستان-در آلماتی، در مصاحبه با کامرسانت گفت: «در عرصه عمومی، توصیف گفتگو بین ایالات متحده و قزاقستان به عبارت های معمول و کم محتوا محدود می شود. با این وجود، به نظر من قزاقستان علاقه مند است که هیچ فشاری برای تغییر سیاست چند بردارش وجود نداشته باشد.

به عبارت دیگر، قزاقستان علاقه مند است که حداقل سطح همکاری خود با شرکای کلیدی - چین، روسیه، ایالات متحده آمریکا، کشورهای اروپا و آسیای مرکزی - کاهش نیابد. در چارچوب برنامه حداکثر، قزاقستان علاقه مند به حمایت از شرکای کلیدی برای انتقال شرکت ها و دفاتر نمایندگی آنها به قلمرو خود است که فعالیت خود را در روسیه متوقف یا تعلیق کرده اند.

به گفته رافائل ستاروف، کارشناس علوم سیاسی ازبکستان، هدف اصلی سفر دونالد لو به کشورهای آسیای مرکزی اطلاع رسانی درمورد تغییر رویکرد دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا فرمت فرمت C۵ + ۱ است.

این کارشناس معتقد است: «ایالات متحده مایل است که این پلتفرم موضوع های مهم امنیت بین‌الملل را با وضوح بیشتری بیان کند و به نهاد مؤثرتری تبدیل شود».

علاوه بر این، همانطور که ستاروف خاطرنشان می کند، آمریکایی ها تلاش می کنند تا ایده "خط قرمز" در مورد روسیه را به کشورهای منطقه منتقل کنند.

 به عنوان مثال، آنها به مقام های این کشورها توضیح می دهند که تحریم های ثانویه تنها در صورتی به آنها ضربه نمی زند که در کمک به روسیه برای دور زدن محدودیت ها خیلی فعال نباشند.

رافائل ستاروف توضیح می‌دهد: «با توجه به رشد رویارویی استراتژیک آمریکا و چین، واشنگتن به وضوح تلاش می‌کند تا دولت‌های منطقه را از داشتن روابط بیش از حد قوی با چین، دستیابی به فناوری‌ها و خدمات آن در فضای سایبری، باز دارد».