به گزارش ایرنا از روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، محمدمهدی اسماعیلی در آیین تجلیل از دست‌اندرکاران سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که با حضور دست‌اندرکاران برگزار کننده سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، افزود: در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به لحاظ کیفی کارهای مهمی صورت گرفت و شعار عدالت فرهنگی که شاخصه اصلی کار دولت مردمی است، معنا شد.
وی تصریح کرد: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران امسال با قوت و در یک شکل بسیار خوب برگزار شد، در ایام برپایی نمایشگاه با برخی انتقادات دلسوزانه نسبت به موضوع عفاف و حجاب و پوشش مواجه بودیم و البته برخی هم دلسوزانه نبودند ما همه این انتقادات را حمل بر صحت کردیم و آنها را دلسوزانه دانستیم.
وی یادآور شد: درهای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به روی مردم باز شد و طبیعی است که نزدیک به چهار یا پنج میلیون نفر بازدیدکننده به نمایشگاه آمدند و رفتند؛ با وجود تمام مراقبت‌ها، ممکن است اتفاقاتی نیز رخ دهد که حتما مایه ناراحتی همه ماست، ولی عظمت این کار بزرگ نباید نادیده گرفته شود که نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را در قلب تهران با حضور میلیونی و آرامش کامل برگزار کردیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: رییس جمهور در نمایشگاه بین المللی کتاب در بین مردم حضور پیدا کرد، دو وزیر فرهنگ منطقه از این نمایشگاه بازدید کردند و اینها همه نکاتی بود که نشان داد با برگزاری نمایشگاه چه کار مهمی انجام شده است. بخشی از زحمات و فعالیت‌ها در قالب یک گزارش عملکرد در اختیار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و دیگر نهادها قرار گرفت، ولی در واقع، انعکاس این‌همه فعالیت که برخی شاید کوچک به‌نظر برسند ولی اثر مهمی داشته باشند، کار دشواری است. ازجمله این اقدامات، عریض درنظر گرفتن راهروهای سالن‌های نمایشگاه بود که هم در کنترل بیماری و هم در عدم اختلال در امور، خیلی موثر بود.
اسماعیلی گفت: حتی می‌شد با برخی اقدامات در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرد، ولی ما در حوزه فرهنگ اقتصادی فکر نمی‌کنیم. با وجود برخی مشکلات در تأمین هزینه‌ها، در این دوره برای اولین‌بار هنوز نمایشگاه به پایان نرسیده، تسویه حساب با ناشران آغاز شد. در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هم به لحاظ کیفی کارهای مهمی صورت گرفت و هم شعار عدالت فرهنگی که شاخصه اصلی کار دولت مردمی است را معنی کردیم.
وی ادامه داد: هر کس در هر گوشه ایران، هر زمان اراده کرد توانست در کمتر از ۱۵ دقیقه از نمایشگاه کتاب به‌صورت مجازی خرید انجام دهد. نیازی نبود که کسی با وسایل مختلف مسافت‌های طولانی را طی کند تا برای خرید کتاب در نمایشگاه حضور پیدا کند. سیاست نمایشگاه برای کاهش ازدحام و غالب شدن بعد فرهنگی کار، خرید به‌صورت مجازی بود، با این وجود این‌همه، از شکل فیزیکی نمایشگاه هم استقبال صورت گرفت. در این دوره فروش ۲۵۰ میلیارد تومانی را شاهد بودیم که رقم قابل‌توجهی است و باعث بهبود در چرخه اقتصاد نشر هم شده است.
نمایشگاه سی‌وچهارم باید از لحاظ کمی و کیفی ارتقاء یابد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: این جلسه در واقع برای تشکر از دست‌اندرکاران برگزاری سی وسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و آغاز رسمی برنامه‌ریزی سی‌وچهارمین دوره این نمایشگاه، برگزار شده است. به‌طور رسمی زحمت برگزاری دوره بعد نمایشگاه را به رییس نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ابلاغ کردیم و امیدواریم با کمک مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و همکاری مدیران کمیته‌ها، بخش‌ها و دستگاه‌های داخل و خارج از وزارتخانه این کار بزرگ را شروع کنند، حتما نواقصی در کار وجود داشته که باید نواقص را ملاحظه و بررسی کنیم این کار نیازمند ارتقا است، نمایشگاه سی‌وچهارم باید از لحاظ کمی و کیفی ارتقاء یابد و نسبت به این دوره در اوج باشد تا یک کار فاخر و در شأن مردم انجام دهیم.
اسماعیلی با تأکید بر دنبال کردن سیاست‌های راهبردی در حوزه نشر و کتاب توضیح داد: در ریل‌گذاری کتاب و صنعت نشر باید تغییر صورت گیرد. در این راستا ما به دنبال خودکفایی در حوزه کاغذ هستیم و مرتب این موضوع را تکرار می‌کنیم که این موضوع به دنبال خود مطالبه نیز دارد. ما در واقع عمدا این موضوع را تکرار می‌کنیم که مرتبا خود را در معرض پاسخگویی برای کارهای انجام شده و انجام نشده قرار دهیم تا مسیر را طی کنیم. ما چاره‌ای جز این کار نداریم. ساماندهی کتابفروشی‌ها از دیگر دغدغه‌های ما است.
وی گفت: بنای ما این است که زنجیره کامل فعالیت‌های حوزه نشر و ترویج کتاب اعم از کتابفروشان، توزیع‌کنندگان، کتابخانه‌های عمومی، حمایت از ناشران، حمایت از نویسندگان، موضوع کاغذ پررونق و پرشکوه باشد. بحث نهضت کتابخوانی که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است باید مدنظر و در اولویت برنامه‌ریزی قرار گیرد. اخیرا در سفر به استان همدان، ۷۰ میلیارد تومان برای تکمیل طرح های کتابخانه‌های عمومی این استان اختصاص یافت. باید فعالیت‌های عرصه فرهنگ و نشر و کتاب را تقویت و حمایت کنیم. وظیفه فرهنگی دولت مردمی، ترجیح دادن رضایت عموم مردم است.
وی افزود: همکاران در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موضوع را با قوت دنبال کنند. معاونت امور فرهنگی و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مکمل هم هستند و کار جمعی حوزه کتاب را این دو مجموعه انجام می‌دهند که امیدواریم بتوانند این کار را به‌خوبی جلو ببرند و کارهای مهم انجام دهند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر توجه به سیاست‌های محتوایی در حوزه کتاب خاطرنشان کرد: کتاب کودک و نوجوان برای ما مهم است و برخی از فعالیت‌ها قابل قبول نیست. ما فقط نمی‌خواهیم کتاب بفروشیم و نمایشگاه برگزار کنیم. نمی‌خواهیم فقط کتاب به دست مردم برسد، اینکه چه کتابی تولید شود، بسیار مهم‌تر است. دست‌اندرکاران حتما این موضوع را مورد توجه قرار دهند. نسبت بین تألیف و ترجمه نیز باید به سطح معقول‌تر و قابل اتکاتری برسد.
اسماعیلی ادامه داد: باید به تاریخ شفاهی، تاریخ و ادبیات محلی بها داده شود. قصه‌های ایرانی ترویج شود. ما نیازمند این کار هستیم. این امر یک حرکت مجاهدانه را می‌طلبد تا شاخص‌های کیفی‌مان تغییر پیدا کند. مسئولان ریل‌گذاری، تغییر و تحول فرهنگی در این بخش را با این سنجه‌ها بیازمایند تا این مسیر با قوت طی شود.
وی اضافه کرد: ناشرانی که در جریان انقلاب اسلامی ایران تلاش می‌کنند باید مورد حمایت قرار گیرند. چتر حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای همه دلسوزان ایران سرافراز است، ولی زیر این چتر برای کسانی که با این فرهنگ عناد دارند، جایی نیست. ان‌شاءالله دوستان این موضوع را به‌عنوان یک نگاه قطعی دنبال خواهند کرد.
دبیرخانه دائمی نمایشگاه کتاب تشکیل می‌شود
رییس سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز در این آیین با تأکید بر تشکیل دبیرخانه دائمی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، گفت: این کار تاکنون صورت نگرفته، در این راستا پیش‌نویسی آماده شده و در روزهای آینده به‌صورت رسمی کار خود را آغاز خواهد کرد.
یاسر احمدوند با بیان اینکه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران باید بیش از این اثرگذار باشد، افزود: علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و همکاران وی از چندی قبل، بحث آسیب‌شناسی این دوره از نمایشگاه و برنامه‌ریزی برای دوره سی‌وچهارم را آغاز کرده‌اند.
وی یادآور شد: شاید ۲ ماه قبل، پیش‌بینی نمی‌شد که نمایشگاه امسال در یک تراز مقبول برگزار شود. ضعف‌های این نمایشگاه را هم بهتر از دیگران می‌دانیم. با همکاری مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت امور خارجه، کشور قطر به‌عنوان میهمان ویژه انتخاب شد که مسائل اجتماعی و میزبانی این کشور در جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ ازجمله دلایل این انتخاب بود. با همدلی و همراهی، نه تنها میهمان ویژه انتخاب و شرایط حضورش مهیا شد، بلکه وزیر فرهنگ این کشور نیز در نمایشگاه حضور پیدا کرد. این دعوت و حضور، نشان‌دهنده یک کار شبانه‌روزی و سخت بود.
احمدوند اضافه کرد: با وجود برخی مشکلات و فرصت اندک برای برنامه‌ریزی و برگزاری، بخش عمده نشر کشور از نظر تعداد ناشران و تعداد عناوین کتاب‌های عرضه‌شده، حضور خوب و موثری در این دوره داشت. برگزاری همزمان نمایشگاه در ۲ شکل فیزیکی و مجازی و بسیاری اتفاقات خوب دیگر، حاصل تلاش همه همکاران بود.
فروش ۲۵۰ میلیارد تومان کتاب در سی و سومین نمایشگاه کتاب تهران
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران هم در این آیین گفت: براساس تراکنش درگاه مجازی و دستگاه‌های کارتخوان، فروش این دوره از نمایشگاه رقمی بیش از ۲۱۱ میلیارد تومان بوده که با احتساب فروش نقدی این رقم به حدود ۲۵۰ میلیارد تومان می‌رسد، آمار امسال به‌صورت شفاف و در ۲ بخش تخمینی و دقیق ارائه شده است.
علی رمضانی با بیان اینکه برگزاری همزمان ۲ شکل فیزیکی و مجازی برای تحقق دسترسی عموم به دیدن و انتخاب کتاب در سراسر کشور برای اولین‌بار، توجه به عدالت دسترسی و عدالت توزیعی مورد تأکید دولت که این نمایشگاه تحقق بخشی از این امر مهم بود، افزود: تخصیص یارانه اعتباری خرید کتاب به شکل مجازی با هدف شفاف‌سازی و توزیع عادلانه، همکاری و مشارکت ۷۰ نهاد و سازمان در برگزاری این رویداد فرهنگی، استقبال کم‌نظیر خانواده‌ها، دانشجویان و کودکان و نوجوانان، برخی از ویژگی‌های این نمایشگاه بود.
وی ادامه داد: هماهنگی با ستاد ملی مقابله با کرونا برای رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، برنامه‌ریزی و توجه ویژه برای حضور ناشران خارجی به‌ویژه کشورهای همسایه و کشورهای محور مقاومت، توجه به کشورهای دارای اشتراکات زبانی و فرهنگی، توجه به فعالیت‌های محتوایی و فرهنگی و اطلاع‌رسانی، استقرار مرکز تماس و پاسخگویی در مصلی، آراستگی محیط و پرهیز از شلوغی تبلیغات نامرتبط و استقرار تمامی ناشران در فضای مسقف (به متراژ ۹۰ هزار مترمربع)، برخی دیگر از ویژگی‌های نمایشگاه کتاب تهران در سال ۱۴۰۱، بود.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران درباره ویژگی‌های شکل مجازی نمایشگاه نیز گفت: ارسال پستی رایگان خریدهای مجازی، امکان خرید ۲۴ ساعته، پشتیبانی از خرید تا دریافت، امکان حضور ناشران کوچک، تسهیل در خرید (میانگین مدت زمان خرید با احتساب جستجو، ۱۲ دقیقه و ۳۸ ثانیه بود که اتفاق فوق‌العاده‌ای است)، پشتیبانی ارسال پستی و خرید مجازی برای ناشران خارجی، شروع فرآیند تسویه با ناشران همزمان با برگزاری نمایشگاه برای اولین‌بار (پرداخت بیش از ۹۵ درصد مبالغ ناشران)، باز بودن سایت یارانه اعتباری خرید کتاب تا پایان نمایشگاه، از ویژگی‌های شکل مجازی سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود. تشویق به استفاده بیشتر از امکان فروش مجازی و رعایت عدالت فرهنگی نیز ازجمله مزایای استفاده از یارانه اعتباری در شکل مجازی بود.
رمضانی خاطرنشان کرد: در این دوره از ۲۰ اردیبهشت تا ساعت ۱۱ روز هفتم خردادماه، بیش از ۱۱ هزار و ۸۵۶ تماس خروجی به ثبت رسید. ارائه خدمات از سوی همیاران خرید و انتخاب نیرو از میان خواهران با حجاب برتر (چادر) برای فعالیت در غرفه‌های اطلاع‌رسانی نیز از دیگر اقدامات صورت‌گرفته در این نمایشگاه بود.
وی یادآور شد: با عنایت ویژه رییس‌جمهور به چرخه نشر و نمایشگاه کتاب، اتفاقات خوبی رقم خورد. چهره‌ها و شخصیت‌های زیادی نیز در نمایشگاه حضور پیدا کردند. اگر همکاری و همدلی در مجموعه دست‌اندرکاران نمایشگاه صورت نمی‌گرفت و تدبیر رییس سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و حمایت‌های وزیر و دولت نبود، این نمایشگاه برگزار نمی شد.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: شانه خالی کردن از زیر بار برگزاری نمایشگاه برای دولت آسان بود، اما دولت خطر کرد و پیش رفت برای اینکه یک امکانی را برای مردم فراهم کند تا از انزوای کرونایی با یک درگاه فرهنگی خارج شوند و بعد از بازگشایی مدارس بزرگترین اقدام عمومی دولت، برگزاری نمایشگاه کتاب بود که نشاط به جامعه بازگردد.
نظر شما