خراسان رضوی، کانون منطقه‌ای گردشگری دیپلماتیک

به گزارش ایرنا، توصیف وضعیت گردشگری استان ۶.۹ میلیون نفری خراسان رضوی را باید به متخصصان این حوزه سپرد، اما مدتی است که شرایط ناشی از کرونا، بحران های منطقه ای و البته زیرساختهای حمل و نقلی و اقامتی مناسب این خطه، مشهد را به مقصد دیپلماتهای گردشگر از سراسر جهان تبدیل کرده است و شاید تاکنون ترکیب "گردشگری دیپلماتیک" کمتر مورد استفاده قرار گرفته باشد و مقصود از آن در این گزارش، دید و بازدیدهای گردشگرانه دیپلماتها، سفیران و نمایندگان کشورهای خارجی مقیم در ایران و یا دیپلماتهای عبوری از خاک کشورمان است.

به تازگی هیاتی دیپلماتیک از استان "اوش" قرقیزستان مهمان استان خراسان رضوی بود که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در جمع این دیپلماتها در تشریح ظرفیتهای گردشگری استان گفت: بیش از هزار و ۷۰۰ بنای تاریخی، فرهنگی و آثار معنوی و طبیعی استان در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و در کنار ۱۰۰ موزه دولتی و خصوصی، آرامگاه مفاخر بزرگی مانند فردوسی، عطار و خیام نیز در این استان وجود دارد.

سیدجواد موسوی افزود: مضجع منور حضرت امام رضا(ع) در مشهد، این استان را به مقصد سالانه ۳۰ میلیون زائر و مسافر تبدیل کرده است و از میان سالانه ۱۰ میلیون گردشگر خارجی در ایران، پنج میلیون نفر را به خراسان رضوی می کشاند.

وی به وجود ۵۴ درصد واحدهای اقامتی و گردشگری ایران در مشهد اشاره کرد و گفت: همه زیرساختها و ظرفیتهای یاد شده می تواند نوعی جاده ابریشم فرهنگی میان ایران و کشورهای منطقه را بازنمایی کند و زمینه ایجاد گردشگری عمومی، توریسم سلامت و گردشگری تجارت را با حضور بخش خصوصی دو کشور ایران و قرقیزستان فراهم سازد.

البته لازم است به دسته بندی مدیرکل میراث فرهنگی استان از حوزه گردشگری، گردشگری دیپلماتیک را نیز افزوده و در تشریح این موضوع ابتدا به سراغ همسایه شرقی استان یعنی کشور افغانستان برویم.

مشهد، میزبان سیاستمداران افغانستانی

مدیرکل اتباع و مهاجران خارجی استانداری خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفت: تا پیش از تغییر نظام حاکم در افغانستان و روی کار آمدن طالبان، خراسان رضوی میزبان ۳۲۰ هزار نفر از اتباع افغانستانی دارای مجوز، گذرنامه و کارت آمایش بود که ۹۵ درصد از این اتباع در کلانشهر مشهد سکونت داشتند.

سیدعلی قاسمی افزود: پس از تحولات یکساله اخیر، شمار قابل توجه دیگری از جمعیت افغانستان به ایران مهاجرت کردند که مطابق سرشماری اخیر بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار شهروند افغانستانی اقامت در مشهد را انتخاب کرده اند.

وی تصریح کرد: بسیاری از این مهاجران افراد معتبر، صاحب منصب و شناخته شده افغانستانی هستند که با گذرنامه و ویزا وارد استان شده اند و به دنبال تمدید قانونی مدت اقامت خود هستند.

یک فعال سیاسی و رسانه ای افغانستانی مقیم مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بخشی از مهاجران در موج جدید مهاجرت پس از طالبان، چهره های سیاسی شامل حیات الله حیات، وزیر کشور سابق افغانستان، معاونان وزارتخانه های سابق و به خصوص نیروهای امنیتی دولت سابق هستند به عنوان نمونه والی "بادغیس" و "فراه" و معاون والی "پنجشیر" و حدود ۱۰ نماینده سابق پارلمان افغانستان اکنون در مشهد سکونت دارند.

حمید حسینی افزود: چهره های شاخصی مانند اسماعیل خان، از شخصیت های شاخص جهادی افغانستان، از ولایت هرات و خانواده مرحوم احمدشاه مسعود هم در مشهد سکونت دارند و فرزند احمدشاه مسعود نیز بین مشهد و تاجیکستان در رفت و آمد است.

وی با بیان اینکه بیشتر افراد و چهره های شاخص سیاسی افغانستانی که در مشهد اقامت دارند، اهل سنت هستند، گفت: چهره هایی مانند محمد محقق (معاون عبدالله عبدالله، رییس سابق اجرایی افغانستان) و دانش سرور (معاون دوم اشرف غنی، رئیس جمهور مخلوع افغانستان) تاکنون به مشهد رفت و آمد داشته اند.

گذرگاه دیپلماتیک عشق آباد - باجگیران - مشهد

حضور چهره های سیاسی یاد شده، ممکن است از منظر سیاسی و مالی برای ایران جایگاه قابل توجهی داشته باشد، اما حضور دیپلماتهای خارجی و چهره های سیاسی از دیگر کشورها مانند ترکمنستان و کنسولگری های مستقر در تهران، قصه ای متفاوت با افغانستان دارد.

رییس دفتر نمایندگی شمال و شرق وزارت امور خارجه در خصوص سفر دیپلماتها از ترکمنستان به مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به محدودیت‌های ناشی از کرونا برای انجام سفرهای هوایی به مقصد ترکمنستان، مسیر زمینی عشق آباد - باجگیران- مشهد به یک گذرگاه پرتردد و مهم برای عبور هیات‌های دیپلماتیک خارجی تبدیل شده است.

محمد بهشتی منفرد افزود: با توجه به توقف ترددهای هوایی در ترکمنستان، طی ۲ سال گذشته، همه هیات های دیپلماتیک، سفیران و مقامات بلندپایه کنسولی مقیم عشق آباد برای رفت و آمد به کشورهای خود از فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد استفاده می کنند و مسیر زمینی ۲۹۰ کیلومتری عشق آباد به مرز باجگیران در شهرستان قوچان و سپس مشهد، یگانه مسیر دسترسی به این فرودگاه بین المللی است.

وی گفت: بارها پس از عبور هیات های دیپلماتیک از این مسیر و شهر مشهد شاهد بوده ایم سفیران و دیپلماتهای ساکن عشق آباد از پیشرفتها و توسعه یافتگی شهر مشهد ابراز شگفتی کرده اند و این نشانگر آن است که آنان در مسیر بازگشت به ترکمنستان و ادامه ماموریتهای دیپلماتیک خود، مدت زمانی را نیز در مشهد و یا مناطق تفریحی اطراف آن گذرانده اند.

رییس دفتر نمایندگی شمال و شرق وزارت امور خارجه گفت: با پایان یافتن همه گیری کرونا و لغو محدودیتهای سفر در ترکمنستان، انتظار می رود دیپلماتها و هیات های کنسولی مقیم این کشور، با توجه به جاذبه های مختلف و دسترسی به فرودگاه بین المللی مشهد، باز هم مسیر زمینی یاد شده را انتخاب کنند.

بهشتی منفرد افزود: هم اکنون تقریبا همه روزه هیات های دیپلماتیک از مرز زمینی باجگیران به خراسان رضوی تردد دارند و حتی برخی روزها تا پنج هیات دیپلماتیک از این مرز رفت و آمد می کنند که در ایام برگزاری رویدادهای بین المللی در عشق آباد ترددهای زمینی از سوی هیات های دیپلماتیک خارجی و ایرانی بسیار رونق می گیرد.

پارسال و در اوج شیوع کرونا، فرماندار وقت شهرستان ییلاقی طرقبه شاندیز نیز در گفتگو با ایرنا به سفرهای متعدد دیپلماتها و مقامات کنسولی کشورهای مختلف مقیم تهران اشاره کرد و گفت: کارکنان و دیپلماتهای نمایندگی های خارجی در ایران معمولا هر هفته مهمان اماکن گردشگری این شهرستان ییلاقی می شوند.

اقامتگاه های دنج طرقبه‌شاندیز، میعادگاه دیپلماتهای خارجی

سیدحسن حسینی افزود: به واسطه جست و جویی که معمولا در اینترنت از اماکن اقامتی و گردشگری طرقبه شاندیز صورت می‌گیرد، کنسولها، سفرا و کارکنان سفارتخانه های خارجی مستقر در ایران مدام از اماکن گردشگری بینالود استفاده می‌کنند که برخی واحدهای بومگردی روستایی شهرستان تقریبا هر هفته از این دیپلماتها میزبانی می کنند.

وی ادامه داد: حتی کارکنان و دیپلماتهای سفارتخانه های خارجی مستقر در کشورهای همسایه ایران مانند ترکمنستان نیز مهمان اماکن گردشگری این شهرستان می شوند و علاوه بر این، برخی قرارها و مذاکرات دوجانبه دیپلماتیک بین سفیران و دیپلماتهای کشورهای خارجی با مقامات کشورمان نیز در اماکن گردشگری ویژه، خاص و دنج در طرقبه‌شاندیز برگزار می شود.

فرماندار وقت طرقبه‌شاندیز حضور دیپلماتهای خارجی در اماکن گردشگری این شهرستان را خلاف قواعد دیپلماتیک ندانست و گفت: بسیاری از رستورانها و هتل های مجلل و اخیرا خانه های بومگردی طرقبه شاندیز، مقصد اصلی اتباع خارجی، کنسولها و کارکنان نمایندگی کشورهای خارجی است.

شهرستان ییلاقی و گردشگرپذیر طرقبه‌شاندیز، که چسبیده به مشهد است، حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت دارد که این تعداد در ۲ شهر طرقبه و شاندیز و ۴۰ روستای دارای دهیاری این شهرستان سکونت دارند، همچنین در مجموع ۱۵ آبادی طرقبه - شاندیز، روستای هدف گردشگری محسوب شده و ییلاقی و گردشگرپذیر هستند.

فرماندار کنونی طرقبه شاندیز نیز با تایید سفر مقامات کنسولی کشورهای مختلف به این شهرستان، گفت: معمولا سفر این افراد در قالب صرف نهار صورت می گیرد و دیپلماتها به ندرت شبها در مناطق گردشگری طرقبه شاندیز اقامت می کنند.

حمیدرضا ضیایی رحیمیان افزود: ارائه اطلاعات بیشتر در خصوص تعداد دیپلماتها و کیفیت اقامت آنها در این شهرستان نیازمند هماهنگی با نهادهای متولی است.

حضور  روزانه و قابل توجه دیپلماتهای خارجی در مشهد و دیگر مناطق خراسان رضوی، علاوه بر اینکه می تواند جنبه ای گردشگرانه داشته باشد، چهره ای واقعی تر از ایران، پیشرفتها و فرهنگ و آداب و رسوم مناطق مختلف کشور را به دیپلماتهای کشورهای خارجی ارائه می دهد.

با توجه به آشنایی قبلی دیپلماتهای خارجی مقیم ایران، حتی می توان به گونه ای برنامه ریزی کرد که در آینده اجلاسها و نشستهای بین المللی در اقامتگاه های غیردولتی و عمومی در خارج از تهران برگزار شود که جانمایی این نشستها، علاوه بر اینکه امنیت و رفاه عمومی در ایران را به رخ مخاطب خارجی می کشد، پای بخش خصوصی را نیز به حوزه کاملا دولتی دیپلماسی و سیاست خارجی باز خواهد کرد.