۴۰ عکس تاریخی کربلا و نجف از دریچه لنز شرق شناسان + فیلم

به گزارش خبرنگار هنرهای تجسمی ایرنا، حرم امام علی (ع)، امام حسین (ع) و سایر عتبات عالیات در عراق با ساخت بناهای بزرگ برای قبور آنها در قرن سوم و چهارم هجری به تدریج توجه همه مسلمانان را به خود جلب کرده است. در آن زمان، بغداد و کوفه دو خروجی مهم برای سفر حج بودند و در سفر از شرق سرزمین های اسلامی مانند ایران، خراسان و آسیای میانه، کاروان های بسیاری در مسیر خود از عراق عبور می کردند.

گاهی هم به زیارت حرم امام علی (ع) و امام حسین (ع) می پرداختند. پژوهش توصیفی حاضر با حداکثر شواهد تاریخی شامل متون و منابع مکتوب (مثلاً رهنمودهای حج و سفرنامه) و اسناد تصویری کهن (مثلاً اسناد حج و کتیبه‌های زیارتی شیعیان) در پی آن است که نشان دهد زیارت عتبات عالیات به تدریج تداعی شده است.

برخی از مسلمانان سرزمین‌های اسلامی و بسیاری از کاروان‌های حج که از عراق عبور می‌کردند، به عنوان بخشی از مناسک معنوی زیارت حج، به زیارت حرم‌های ائمه اطهار (ع) در عراق، به‌ویژه مناسک امام علی (ع) و امام حسین(ع) مشرف شدند.

اریک ماتسون شرق شناس آمریکایی در سفر به عراق مجموعه با ارزشی از اماکن مقدس کربلا و نجف عکاسی کرده که اکنون با گذشت ۸۰ سال از قدمت آن همچنان جالب توجه است.

اریک ماتسون شرق شناس و عکاس امریکایی که سال ها در عراق و شام و فلسطین به تحقیق و پژوهش در تاریخ اسلام می پرداخت در سال ۱۹۳۲ سفری به کربلا انجام داد تا از آنچه خود دومین شهر مقدس شیعیان نامیده عکاسی کند.

عکس های او از کربلا شامل چند عکس از بیابان های اطراف شهر و نماهایی از حرم امام حسین(ع) و کوچه و خیابان های کربلاست.

مجموعه عکس های ماتسون از شهرهای مقدس و بناهای تاریخی و باستانی عراق، عربستان، فلسطین و سوریه چندی بعد در آژانس عکسی با نام خودش «ماتسون» جمع آوری شد و اکنون از منابع مهم تاریخ معاصر کشورهای عربی به شمار می رود.

ارنست امیل هرتسفلد نیز بین سال های ۱۹۱۱ تا ۱۹۱۳ میلادی کاوش هایی در شهرهای عراق مانند نجف، کاظمین و کربلا آغاز کرد و در دورانی که او برای تحقیق و کاوش های باستان شناسی درباره تمدن های میان رودان به عراق رفته است این تصاویر را ثبت کرد.

تصاویر تاریخی از کربلا خود یک سند تاریخ است و اهمیت بسزایی دارد اما تصاویر کربلا عمری بیش از صد و اندی سال ندارند و این از اهمیت موضوع کمی کاسته است.

عکس‌های این گزارش به قدیمی‌ترین عکس های باقی مانده از حرم سیدالشهدا در کربلا، امام حسن عسگری (ع) در سامرا و امامان موسی کاظم و جواد (ع) در کاظمیه یا کاظمین مربوط می شود.