آموزش وظیفه ذاتی ستاد امر به معروف است

مهدی دوستان در پاسخ به سوال خبرنگار معارف ایرنا درباره خسارت هایی که به دلیل آگاهی نداشتن از شرایط امر به معروف به جامعه وارد شده، اظهار داشت: ممکن است در بعضی موارد دیده باشیم که شخصی از مشکلی در جامعه رنج می برده و به نهی از منکر یا امر به معروف اقدام کرده ولی چون مهارت ها و ابزار لازم را در اختیار نداشته، نتیجه مطلوب حاصل نشده و یا حتی نتیجه آن منفی بوده است. البته یکی از وظایف ذاتی ستاد امر به معروف، آموزش دادن و آگاهی دادن است و لذا معاونت علمی در این ستاد دوره های مهارت های امر به معروف را از سال گذشته آغاز کرده و به طور جدی در میان آموزش های مختلف به این موضوع می پردازد.

مشکل اصلی جامعه امروز ما امر به معروف نکردن است

وی افزود: گاهی این خسارت ها از این نظر است که مخاطب اینگونه تصور می کند اگر شرایط امر به معروف وجود نداشت، نباید امر به معروف کند که یکی از این شرایط احتمال تاثیر است. معمولا افراد به صورت ناخودآگاه، نبود این شرط را بهانه ای می کنند که بی تفاوت باشند. مشکل اصلی و بزرگتر جامعه امروز ما امر به معروف نکردن است و این خسارت ها بسیار بیشتر از مواردی است که از نظر نداشتن مهارت اتفاق می افتد.

دوستان ادامه داد: برخی افراد به این نکته توجه ندارند که مسائل مربوط به شرایط امر به معروف کسب کردنی است. یعنی اگر احتمال تاثیر وجود ندارد، باید احتمال این تاثیر را به وجود آورد. شهید مطهری می گوید ممکن است احتمال تاثیر در اثر تکرار یا نوشتن باشد نه گفتن. گاهی نیز ممکن است بر اثر این باشد که چند نفر با هم اقدام کنند. بنا بر این وظیفه ما این است که شرایط تاثیر را ایجاد کنیم. وقتی مخاطب متوجه موضوع نیست، وضعیت جامعه به شکلی درمی آید که امروز شاهد حذف آن از جامعه هستیم درحالی که در روایات تاکید شده است امر به معروف در مقابل تمام اعمال خوب و به ویژه جهاد همچون دریایی در مقابل یک قطره آب است.

وی اضافه کرد: گاهی نیز تصور می کنیم احتمال تاثیر یعنی قطعیت تاثیر درحالی که احتمال ممکن است ۱۰ درصد باشد ولی احتمال تاثیر همیشه وجود دارد. یعنی حداقل برای خود ما وجود دارد، نه این که فقط برای فردی که مرتکب منکر می شود. چون ممکن است در این لحظه تاثیر وجود نداشته باشد ولی بعدا اتفاق بیافتد. همین که فرد متوجه اشتباه خود می شود، تاثیر است. چون ممکن است آن منکر را اکنون انجام دهد ولی بعدا بر روی او اثر بگذارد.

معروف ترین معروف ها کدام است؟

این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چرا بعد از ۴۲ سال همچنان صحبت از آموزش امر به معروف است، اظهار داشت: آموزش امر به معروف مانند هر امر اجتماعی دیگر باید به صورت مستمر اتفاق بیافتد و اینگونه نیست که در یک دوره مشخصی، آموزش های جامع و همه جانبه انجام شود و تصور کنیم کار تمام شده است. آگاهی، معروف ترین معروف هاست و بنای امر به معروف و نهی از منکر آگاهی است و لذا همیشه باید برای این آگاهی برای اتفاق افتادنش تلاش شود.

وی افزود: البته ممکن است از سوی نهادها و سازمان های مختلف از جمله ستاد امر به معروف کم کاری هایی صورت گرفته باشد. قانون حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر در سال ۹۴ تصویب شد و وظایف مشخص آموزشی، اطلاع رسانی، پژوهشی و علمی مختلف برای ستاد در نظر گرفته شد و شاید کمتر به این موضوع پرداخته شده و به همین دلیل در یک سال گذشته معاونت علمی آموزشی در این ستاد تاسیس شد و قرار است این وظایف را پیگیری کند.

آیا رطب خورده می‌تواند منع رطب کند؟

دوستان اضافه کرد: گاهی این تصور بسیار اشتباه در ذهن مردم و حتی افراد مذهبی بوجود می آید که کسی می تواند امر به معروف و نهی از منکر کند که خودش دچار منکر نباشد ولی به فتوای عموم فقهای عظام این سخن اشتباه است. یعنی اگر بنده در همین لحظه که با یک منکری روبرو می شوم، خودم هم قبلا آن بدی را مرتکب شده باشم و چه بسا اکنون نیز دچار این بدی و منکر باشم ولی به هیچ وجه وظیفه امر به معروف از من ساقط نمی شود و اگر امر به معروف نکنم، دو گناه انجام داده ام.

وی افزود: البته از نظر اخلاقی گفته می شود کسی که امر به معروف می کند، باید خودش نیز عامل به آن باشد ولی این حرف به این معناست که خودش توبه کند، از آن منکر دست بردارد و اهل معروف باشد ولی امر به معروف را هم انجام دهد.

این کارشناس حوزه اجتماعی ادامه داد: عقل نیز همین را می گوید. مثلا اگر در جامعه دچار یک مشکل عمومی هستیم، همه باید با آن مقابله کنند و البته باید خودشان هم از آن مشکل دوری کنند. بنابر این اگر بتوانیم درباره همین یک موضوع آگاهی بخشی داشته باشیم، بسیاری از مسائل ناشی از بی تفاوتی عموم مردم نسبت به بدی ها و نبود معروف ها و خوبی ها از بین خواهد رفت.

معاون ستاد امر به معروف درباره عملکرد نهادهای مسئول در امر آموزش امر به معروف گفت: به تصریح ماده ۱۰ قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر نهادهای مختلفی همچون وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان صدا و سیما، شهرداری ها و سازمان بسیج وظیفه آگاهی بخشی و آموزشی در این زمینه را دارند.

وی افزود: علاوه بر شوراهای امر به معروف این نهادها که از سال گذشته تشکیل شده و تلاش شده که این شوراها صوری نباشند و دچار آفت گزارش های عادی نشوند، ستاد امر به معروف در حال پیگیری موضوع آموزش در این وزارتخانه ها و نهادهاست ولی با برخی از این نهادها مانند آموزش و پرورش تفاهم نامه هایی امضا شده تا با استفاده از ابزارهای مختلف این نهادها وظیفه قانونی درباره آموزش محقق شود.

این مقام مسئول همچنین گفت: تشکل های مردمی که در ۱۸ عرصه مانند بهداشت و درمان، گردشگری و محیط زیست از سوی این ستاد ایجاد شده اند، از طریق معاونت علمی، آموزش های تخصصی لازم برای این تشکل ها برگزار می شود و برخی سازمان ها مانند سازمان حفاظت از محیط زیست به شکلی جدی به میدان آمده اند تا این آموزش ها اتفاق بیافتد.