هشدار دانشمندان؛ جهان در آستانه پنج نقطه بی‌بازگشت اقلیمی قرار دارد

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه خبری ساینس الرت، یک گزارش تحقیقی جدید منتشر شده در نشریه «علم» (Science) حاکی است که ناکامی در تحقق هدف توافق آب و هوایی پاریس مبنی بر محدود کردن گرمایش جهانی تا حد ۱.۵ درجه سانتی‌گراد می‌تواند موجب چند «نقطه بی‌بازگشت» خطرناک در شرایط اقلیمی جهان شود.

نویسندگان این گزارش تاکید کردند: حتی سطوح کنونی گرمایش نیز تا هم اکنون جهان را با خطر پنج نقطه مهم بی‌بازگشت از جمله فروپاشی لایه‌های یخی قطب جنوب و «گرین‌لند» رو به رو کرده اما هنوز برای تغییر مسیر خیلی دیر نشده است.

تیم لنتون از دانشگاه اگزیتر (انگلیس)  و از مولفان اصلی این گزارش  گفت: اگر از فضا به زمین نگاه کنید، نتیجه این تغییرات ازجمله افزایش بلندمدت سطح دریا، مرگ جنگل‌های بارانی و موارد دیگر را می بینید و متوجه می شوید، چهره زمین عوض می‌شود.

این نقاط بی‌بازگشت به عنوان بازخوردهای تقویت‌کننده در سیستم اقلیمی تعریف می‌شوند به این معنی که تغییرات از مرحله‌ای به بعد خودانگیخته می‌شوند به طوری که حتی اگر روند گرمایش متوقف هم شود، روند تغییرات لایه یخی ، اقیانوس یا جنگل‌های بارانی ادامه می‌یابد تا به وضعیت تازه‌ای برسد.

هر چند ارزیابی‌های قبلی حاکی از این بود که نقاط بی‌بازگشت در محدوده تغییرات دمایی ۳ تا ۵ درجه سانتی‌گراد روی خواهند داد اما پیشرفت‌های اخیر در نظارت‌ها و مدل‌سازی‌های اقلیمی نشان داده که آستانه‌های تغییر در دمای بسیار پایین‌تر قرار دارند.

مقاله تحقیقی جدید از داده‌های ۲۰۰ مطالعه اخیر برای ارائه برآوردهای جدید در خصوص زمان وقوع نقاط بی‌بازگشت استفاده کرده است.

این گزارش حاکی است که با وضعیت دمایی حال حاضر جهان، احتمال رسیدن به پنج نقطه بی‌بازگشت وجود دارد که عبارتند از فروپاشی لایه‌های یخی گرین‌لند و «قطب‌جنوب غربی» (West Antarctic)، گرم شدن گسترده و ناگهانی لایه منجمد اعماق زمین (permafrost ) ، فروپاشی همرفت در دریای لابرادور (Labrador Sea) و مرگ گسترده صخره‌های مرجانی حاره‌ای .

همرفت (انتقال گرما) دریای لابرادور مسوول گرم کردن اروپا است و تغییرات در آن می‌تواند موجب شدیدتر شدن سرمای زمستان در این قاره شود و گرم شدن لایه منجمد اعماق زمین با تاثیر بر روسیه، اسکاندیناوی و کانادا، تشدید انتشار گازهای کربنی را در پی خواهد داشت.

محققان می‌گویند هر چند جهان به افزایش دمای ۱.۵ درجه رسیده است اما تبعات آن تا حد زیادی بستگی به مدت زمان تداوم این افزایش گرما دارد، به طوری که اگر این افزایش دما برای مدت پنج یا ۶ دهه ادامه داشته باشد، شاهد بدترین تاثیرات آن خواهیم بود.

معنی این حرف آن است که بشر هنوز می‌تواند گرمایش بیشتر زمین را کنترل کند و کاهش سریع میزان انتشار گازهای آلاینده ارزش این کار را دارد.