در بخش نخست این گزارش‌ها، به بازخوردهای حضور زنان در ورزشگاه‌ها و بازتاب آن در فضای مجازی و چگونگی ورود زنان به ورزش پرداختیم؛ در بخش دوم به جایگاه ورزش زنان در ایران اشاره کردیم و در بخش سوم به چگونگی سازماندهی و توسعه ورزش زنان می‌پردازیم.
کلاس‌های آموزشی ورزشی
سال ۱۳۱۴ نقطه اثرگذاری در ورزش زنان بود. در این سال سه اتفاق مهم روی داد که بر وضعیت ورزش زنان در سال‌های بعد تاثیر گذاشت. یکی از سازمان‌هایی که در آن سال شکل گرفت و تا اندازه‌ای در تحول ورزش زنان تأثیرگذار بود، کانون بانوان بود. این کانون ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۳۱۴ تاسیس شد. شعبه ورزش این کانون نقش مطلوبی در توسعه ورزش زنان داشت.
اعضای هیات مدیره کانون بانوان که بیشتر آنها از مدیران مدارس بودند، برای تقویت جسمانی و سرگرمی زنان بازی تنیس را دایر کردند. زن‌های داوطلب در روزهای شنبه و چهارشنبه دوره برنامه ورزشی دبستان‌ها و دبیرستان‌های دختران را در این کلاس‌ها آموزش دیدند. حتی عده‌ای از آنها برای تعلیم تربیت‌بدنی استخدام شدند. از طرفی کلاس‌های ورزشی برای آموزش رشته‌های مختلف ورزشی به دختران خردسال تشکیل شد که البته از جزئیات این آموزش‌ها اطلاعاتی در دست نیست.
عمومیت ورزش زنان
از اواخر سال ۱۳۱۴ روزنامه اطلاعات همواره در صفحه نخست خود تصاویر و مطالبی درباره پیشرفت ورزش دختران به چاپ رساند و از عمومیت یافتن بیش از پیش ورزش‌های بدنی در همه دبستان‌ها، دبیرستان‌ها و دانشسراهای دختران خبر می‌داد. در واقع، باید گفت سال ۱۳۱۴ سال تحول ورزش دختران بود. در بسیاری از شهرهای مختلف کشور، دختران به استقبال فعالیت‌های ورزشی رفتند. به دنبال زمینه‌سازی‌ها، ورزش زنان بالاخره به‌عنوان پدیده‌ای اجتماعی راه خود را باز کرد و عمومیت یافت. البته این تغییر محدود به شهرها بود.
نقش نشریات در آموزش ورزش
روزنامه اطلاعات معتقد بود ورزش زنان و حضور عموم مردم در ورزشگاه‌ها سبب می‌شود همه به قدرت و توانایی زنان و دختران پی ببرند و نظرشان در خصوص زن به‌عنوان جنس ضعیف تغییر کند. طولی نکشید که برگزاری مسابقه‌های ورزشی در میان تیم‌های زنان مرسوم شد. البته به نظر می‌رسد این مساله در ابتدا بیشتر خاص دختران مدارس بود و هنوز میان عموم زنان علنی نشده بود.
در حقیقت برنامه آموزش حرکات ورزشی به زنان در بسیاری از نشریات این دوره مشاهده می‌شود. برای نمونه روزنامه کوشش مقاله‌هایی از متخصصان ورزش بانوان، منتشر می‌کرد و حتی در آن، برخی از حرکات ورزشی مشخص را به زنان آموزش می‌داد. این شیوه آموزش را باید از دو منظر نگاه کرد؛ نخست برای زنانی بود که به ورزش علاقه‌مند بودند اما بنا به محدودیت‌های خانوادگی و اجتماعی امکان حضور در باشگاه‌ها و مراکز ورزشی را نداشتند و دوم این‌که تلاشی بود برای ترغیب زنانی که انگیزه کافی برای ورزش کردن نداشتند.
سراسری شدن ورزش در مدارس
در آن زمان، بازتاب ورزش دختران مدارس شهرستان‌های مختلف در مطبوعات، نشان از سراسری شدن ورزش در بیشتر مدارس کشور دارد. کانون زنان و پیش‌آهنگی دختران از جمله نهادهایی بودند که سازماندهی ورزش دختران را در دستور کار قرار دادند. طولی نکشید که رشته‌های ورزشی مختلف تاسیس شد و مسابقات دختران مدارس و دبیرستان‌های مختلف آغاز شدند.
درباره نخستین مسابقات ورزشی دختران، می‌توان به ۳۱ خردادماه ۱۳۱۵ به برگزاری مسابقه والیبال میان دختران دانش‌آموز قزوین در عمارت نادری این شهر و نیز یک مسابقه دوچرخه‌سواری میان دختران ارومیه که در همان سال برگزار شد، اشاره کرد. برگزاری این مسابقات در شهرستان‌ها بیانگر علاقه‌مندی زنان در شهرهای مختلف کشور به ورزش بود.
از سال ۱۳۱۷، موضوع ورزش دختران و برگزاری مسابقه‌های رسمی بین تیم‌های دبیرستان‌های دخترانه مورد توجه قرار گرفت. اداره تربیت‌بدنی در اواخر همین سال درصدد برآمد سلسله مسابقه‌های ورزشی میان دختران دانش‌آموز برگزار کند و برای این کار ابتدا رشته‌های والیبال و بسکتبال در نظر گرفته شد.
شکل‌گیری مسابقات قهرمانی زنان
۲۵ اردیبهشت ۱۳۱۸، مسابقات والیبال بین دختران دبیرستان‌ها در زمین والیبال کانون زنان برگزار شد. اداره تربیت‌بدنی برای ترویج رشته تابستانی تنیس و تشویق ورزشکاران تصمیم گرفت در اواخر تیرماه ۱۳۱۸ سلسله مسابقات قهرمانی برگزار کند. همزمان با برگزاری مسابقات ورزشی، توسعه رشته‌های ورزشی و بهبود کیفی آموزش تربیت‌بدنی نیز مورد توجه قرار گرفت.
در اواخر سال ۱۳۱۸، اداره تربیت‌بدنی برای آشنایی زنان و دبیران ورزش با قواعد و مقررات ورزش‌ها و بازی‌های جدید و تکمیل اطلاعات فنی آنان تصمیم به برگزاری کلاس‌هایی در این زمینه گرفت. علاوه بر این، مقرر از سال ۱۳۱۹، مسابقه دوومیدانی (دو و پرش) به مسابقه‌های رسمی ورزشی دختران دانش‌آموز اضافه و هرساله در اردیبهشت‌ماه برگزار شود. گسترش ورزش در سال ۱۳۱۹، چشمگیر بود. در تیرماه ۱۳۱۹، مسابقات دوچرخه‌سواری نیز به مسابقات قهرمانی کشور اضافه شد.
نظر شما