پول‌های چندهزار میلیاردی در فوتبال کرمان و استعدادپروری جوانان که فدا می‌شود

فرض کنید این میزان پول های چندهزارمیلیاردی که عموما توسط معادن و شرکت‌های صنعتی بزرگ کرمان در بخش فوتبال هزینه می‌شود و شاید خیلی از آنها نیازی هم به تیم‌داری نداشته باشند اگر به شناسایی و هدایت جوانان نخبه و با استعداد رشته های مختلف ورزشی نیانجامد، به چه کار این مردم و این استان خواهد آمد؟

به گزارش ایرنا، فرآیند بومی‌سازی و استعدادپروری در فوتبال و فرصت‌هایی که ایجاد می‌کند آنقدر در حیات همین ورزش و سایر بخش‌های جامعه از جمله توانمندسازی جوانان، کاهش آسیب های اجتماعی و تامین آتیه زندگی بسیاری از استعدادها مهم است که عده ای بخش مهمی از عملکرد سه تیم فوتبال لیگ برتری مردان استان کرمان را به میزان بومی سازی و تعهد مردمی باشگاه ها گره می زنند و این درحالی است که متاسفانه در دیار کریمان در این زمینه وضع خوبی را شاهد نیستیم و باید گفت این موضوع بسیار مهم فدای نتیجه می‌شود.

بومی سازی در فوتبال عنصری است که این روزها مورد توجه تمامی تیم های باشگاهی حرفه ای قرار گرفته؛ با توجه به اینکه بومی سازی بیشترین دایره اثرگذاری را بر تقویت فوتبال ملی و بنیه باشگاه ها نیز دارد، باشگاه ها ضمن خرید برخی بازیکن های غیربومی، توجهی جدی بر بحث مربی و بازیکن سازی خود دارند.

بومی سازی در واقع از ابعاد مختلف می تواند بر فوتبال استان کرمان اثرگذار باشد که در این زمینه می توان به کاهش هزینه باشگاه ها در استفاده از محصولات آکادمی، حمایت از جوانان، استعدادها و معرفی آنان به ورزش کشور به عنوان روشی اقتصادی و همچنین احساس نزدیکی بیشتر مردم و محبوبیت تیم ها نزد تماشاگر و در نتیجه درآمدزایی بیشتر باشگاه ها اشاره کرد.

ارتباط معناداری بین محبوبیت تیم ها و داشتن هوادار در استان ها با تعداد بازیکنان بومی آنان دارد؛ ضمن اینکه ایجاد مراکز استعدادیابی هدفمند و دایرکردن شعبه های آنها در همه شهرستان های استان، می تواند زمینه مناسبی را برای جمع کردن جوانان دور هم و غنی سازی اوقات آنان و همچنین توانمندسازی و ایجاد سدی برای گرایش آنان به انواع آسیب ها یا هدررفت زمان مفید زندگیشان فراهم کند.

این در حالی است که فوتبال امروزه در کشورهای توسعه یافته در اولویت های مهم و خواسته های نخست مردم است و اقتصاد این ورزش نیز به مردم وابسته شده لذا کیفیت فوتبال نیز در این کشورها ارتقا یافته است؛ از طرفی فوتبال در کشورهای اروپایی دیگر صرفا به دنبال جذب کارخانه‌دار نیست و راهبرد روز فوتبال در میزان تماشاگرپسندی آن نیز خلاصه می شود که با بومی سازی می توان به این مهم دست یافت.

از طرف دیگر یکی از مهمترین معیارهای توسعه یافتگی فوتبال در بومی سازی خلاصه می شود و اینگونه است که می توانیم صاحب فوتبالی حرفه ای و صاحب‌سبک باشیم اما ابتدا باید ببینیم پروژه بومی سازی در کرمان به عنوان پهناور ترین استان کشور با پنج تیم لیگ برتری آقایان و بانوان تا چه حد پیشرفت داشته است؟

کرمان سه نماینده در لیگ برتر آقایان(مس کرمان، گل گهر، مس رفسنجان)، ۲ تیم در لیگ برتر بانوان(شهرداری سیرجان و خاتون بم) و ۲ تیم نیز در لیگ دسته یک (مس شهربابک و آرمان گهر سیرجان) دارد.

اگرچه نمی توان مدعی شد که هیچیک از تیم های فوتبال استان کرمان برای بومی سازی هیچ کاری نکرده اند؛ اما غیر از یک تیم و برخی دیگر اقدامات نمایشی سایر تیم ها باید گفت که بواقع این موضوع مهم در جریان سایر مسائل مدیران باشگاه ها فدا شده است.

برخی البته معتقدند که وضعیت بومی سازی کرمان در تیم های لیگ برتری بانوان بهتر از مردان است؛ هرچند در بخش بانوان نیز باید موضوع با جزییات بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.

تجربه بومی سازی

تیم فوتبال مس کرمان امسال در نخستین حضورش در رقابت های لیگ برتر فوتبال کشور، بیشترین بومی سازی را در کادر فنی و بازیکنان خود اعمال کرده است تا جایی که در کادر فنی این تیم فرزاد حسین خانی به عنوان سرمربی و چند تن از اعضا، و همچنین هفت بازیکن از فهرست یست ۱۸ نفره مسی ها در بازی اخیر این تیم مقابل هوادار تهران بومی استان کرمان بودند که در این مسابقه سامان تورانیان، علی تهامی زرندی، محمدامین کاظمیان، آرمان شهدادنژاد، عارف زینلی گوهرریزی، علیرضا قادری و مهدی ناظمی معزآبادی حضور داشتند و عمدتا فرصت بازی یافتند.

تیم فوتبال گل گهر سیرجان نیز مهران گلزاری را به عنوان کاپیتان این تیم، مهدی تیکدری، علیرضا آرتا و علی پور دروازه بان ذخیره را به عنوان بازیکن بومی استان کرمان به خدمت گرفته و ۲ مربی بومی در کادر فنی خود نیز دارد.

تیم فوتبال مس رفسنجان هم علی‌اصغر صادقی و امیرحسین علیزاده را از رفسنجان و محمد حسین کریم زاده به عنوان محصول آکادمی مس کرمان را امسال به اختیار گرفته است.

عمده بازیکنان بومی تیم های گل گهر سیرجان و مس رفسنجان سهمیه امید و جوانان این تیم ها هستند که باشگاه ها موظف به به‌کارگیری آنان در ترکیب اصلی بزرگسالان شده اند؛ در این میان نام بازیکنانی هم دیده می شود که سال ها فوتبال حرفه ای را در تیم های سطح اول فوتبال کشور بازی کرده اند اما جای خالی بازیکنان گمنام بومی حتی در سطح حرفه ای باشگاه های دیار کریمان همچنان احساس می شود.

کرمان با پنج تیم لیگ برتری توسعه‌یافته‌ نیست

وضعیت باشگاه ها برای استعدادیابی و بومی سازی درحالی است که رییس هیات فوتبال استان کرمان معتقد است برخلاف برخی تصورات، فوتبال این استان توسعه‌یافته نیست؛ مهدی جهانشاهی گلایه جدی نیز از باشگاه‌ها برای ایفای تعهداتشان به مردم دیار کریمان دارد و می‌گوید ضرورت بومی‌گزینی در بازیکن و مربی و پرورش آنان را باید جدی گرفت.

وی در مصاحبه با خبرنگار ایرنا با تاکید بر اینکه تعهد، تعهد می‌آورد و باشگاه های معتبر دنیا نیز بر پایه مردم شکل گرفته‌اند گفت: متاسفانه همچنان مشاهده می شود که باشگاه های فوتبال استان کرمان در حوزه تعهداتشان نسبت به جامعه ضعیف عمل می‌کنند.

جهانشاهی که خود از چهره های ورزشی استان کرمان به شمار می رود و سال ها فعالیت در حوزه ورزشی و رسانه های حوزه ورزش نیز در استان داشته تاکید دارد: باوجود اینکه استان کرمان سه نماینده در لیگ برتر فوتبال آقایان و ۲ تیم در لیگ برتر بانوان دارد اما وضعیت فوتبال استان توسعه یافته نیست زیرا در حوزه مربی و بازیکن سازی بومی موفق عمل نکرده اند.

وی معتقد است که فوتبال استان در حوزه بانوان بسیار وضع بهتری دارد زیرا این تیم ها مربی و بازیکنان بومی متعددی دارند و تولید بازیکن در میان آنها بخوبی اتفاق افتاده است.

لیگ برتری‌های مردان کرمان در استعدادیابی موفق نبودند

جهانشاهی عنوان کرد: تیم های لیگ برتر آقایان استان کرمان سابقه خوبی دارند اما در حوزه استعدادیابی، پرورش مربی و بازیکن سازی موفق عمل نکرده اند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه این روزها متاسفانه معادلات ساده، راه حل پیچیده ای به خود گرفته اند افزود: مردم کرمان در دیگر استان ها حضور و سکونت دارند اما برای تماشای بازی تیم های استان خود به ورزشگاه نمی روند زیرا مردم میزان تعهد تیم های محلی خود را حس نمی‌کنند و این موضوع بسیار مهمی است.

نقش بومی سازی در موفقیت مس کرمان

جهانشاهی اظهار داشت: باشگاه مس کرمان می تواند امیدها را در استان زنده کند اما باید در ابتدا با سرمایه گذاری و استعدادیابی نشان دهد به مردم استان متعهد است؛ فوتبال ما باید هویت دار باشد.

وی افزود: امسال تیم فوتبال مس کرمان شجاعت به خرج داد و با وجود بازیکنان و مربی بومی به لیگ برتر آمد که الان نیز نتایج خوبی می گیرد؛ مس با این مربی و بازیکنان باعث افتخار استان است.

رییس هیات فوتبال استان کرمان یادآور شد: با تایید همه ظرفیت ها و مزیت های تیم های فوتبال استان که جای تردیدی در آنها نیست اما در مجموع، کار فوتبال در روند رشد و توسعه ورزش استان بخوبی پیش نمی رود زیرا بومی سازی در دیگر باشگاه ها بخوبی انجام نگرفته است.

دژ مستحکم باشگاه‌ها در جذب بازیکنان بومی

اگر بخواهیم مسیر بومی سازی بازیکنان و مربیان را در استان کرمان بررسی کنیم، تیم های فوتبال آقایان استان کرمان که عمدتا به صنایع و معادن وابسته هستند، با هدف توسعه تبلیغات خود پا به عرصه ورزش حرفه ای گذاشته اند و چیزی جز نتیجه نمی خواهند اما این روزها نخستین گام با تاسیس مدارس و آکادمی های فوتبال در سطح باشگاه های بزرگ استان دیده می شود.

سال ها فعالیت آکادمی مس کرمان بازیکنانی همچون میلاد فخرالدینی، علیرضا آرتا و مهدی تیکدری را به دنیای فوتبال کشور معرفی کرده است.

گل گهر سیرجان نیز از اردیبهشت ماه سال گذشته آکادمی فوتبال خود را راه اندازی کرده و مس رفسنجان نیز در تدارک خرید امتیاز یک تیم لیگ ۲ برای حضور بازیکنان بومی خود است.

آکادمی ها و مدارس فوتبال ضمن تربیت بازیکنان بومی، نیم نگاهی هم به مسئولیت های اجتماعی باشگاه ها دارند اما جذب بازیکنان بومی خارج از آکادمی ها همچنان ناممکن است؛ برخی از این باشگاه ها همچون دژی مستحکم راه ورود حتی لژیونرهای کرمانی که علاقه مند به حمایت از تیم های شهر خود را دارند، بسته اند.

پای صحبت لژیونر کرمانی

در این زمینه به سراغ حمید افروزه رفتیم؛ بازیکن کرمانی که سه سال از عمر خود را در لیگ های ترکیه و اوکراین گذرانده و در کارنامه ورزشی او فعالیت در تیم های پایه لیگ برتری پرسپولیس تهران، داماش و سایپا کرج نیز مشاهده می شود.

او به خبرنگار ایرنا گفت: با وجود اینکه از یک تیم اماراتی پذیرش داشتم، پس از چندسال توپ زدن در تیم های خارجی به کرمان آمدم و در فصل نقل و انتقالات برای عضویت در این باشگاه ها به هر دری زدم بسته بود؛ اطراف باشگاه های کرمانی چون وابسته به صنایع هستند، دلالانی وجود دارند که از باشگاه ها دژی ساخته اند که هرگونه ورود به آن غیرممکن شده است.

این بازیکن کرمانی افزود: حضور در فوتبال کرمان حتی اگر کرمانی باشی و هرقدر رزومه و کارنامه قوی داشته باشی، سخت است، چون به هر حال باید از زیر ذره‌بین دلالان بگذری؛ این افراد از تهران یا استان های دیگر بازیکن به استان کرمان می آورند و می برند و هیچ کس حتی قدرت مقابله با آنان را ندارد.

افروزه بیان کرد: دلالان چون سهمی حداکثری از قراردادها می برند برای منِ بازیکن هم صرفه اقتصادی ندارد که با آنان وارد معامله شوم؛ حتی اگر به قیمت ورود به باشگاه شهرم باشد.

فوتبال در کرمان، زدوبند دلالان با باشگاه‌ها و راهکار نهادهای متولی

بررسی فرایند بومی سازی در برخی باشگاه های استان کرمان نشان می دهد که یکی از مهمترین عواملی که برخی باشگاه ها را به سمت استفاده از بازیکنان غیر بومی سوق می دهد حضور برخی دلالان در ورزش این استان است.

این روزها دلالان به همان زالوهایی تشبیه می شوند که فرصت نمایان شدن استعدادها و رشد و ارتقای فوتبال را در دیار کریمان می مکند و مانع پیشرفت و توسعه یافتگی فوتبال کرمان حتی با وجود سه تیم لیگ برتری آقایان می شوند. 

تایید وجود لابی توسط مدیرکل ورزش استان

مدیرکل ورزش و جوانان استان کرمان در این زمینه با تأیید وجود لابی‌ در فوتبال این استان گفت که راهکاری پیشنهادی را برای بحث زدوبند دلالان با باشگاه‌ها و قراردادهای بازیکنان ارایه کرده است‌.

میثم پاریزی در خصوص استفاده نکردن برخی باشگاه‌ها از بازیکنان بومی و زدوبندهای علنی دلالان با باشگاه‌ها تصریح کرد: در این زمینه پیشنهاد ‌دادیم که کمیته‌ای متشکل از اداره کل ورزش و جوانان استان، سازمان بازرسی و دیوان محاسبات بر هزینه کرد باشگاه ها و قراردادها نظارت‌ کند.

پاریزی ادامه داد: در این زمینه باشگاه ها توجیهاتی داشتند اما مواردی مطرح شد که سازوکاری تعریف کنیم که بر عملکردها و قراردادها نظارت داشته باشیم.

مدیرکل ورزش و جوانان کرمان اظهار داشت: زمانی که در فوتبال با شخصی قرارداد می بندیم نمی توان معیار مشخصی برای آن تعریف کرد و بر این اساس پرداختی ها انجام می شود.

سهم پولی بیشتر مدیران برنامه از بازیکنان

وی در عین حال با اشاره به پدیده دیگری در این زمینه گفت: سهم مدیران برنامه از برخی قراردادهای بازیکنان فوتبال و مبلغی که از باشگاه‌ها دریافت می‌کنند، حتی بیش از بازیکنان است.

گامی برای بومی سازی در باشگاه ها 

عرفان امیرخسروی کارشناس فوتبال استان کرمان نیز معتقد است که باشگاه‌های بزرگ استان در بحث بومی‌سازی اقداماتی انجام داده‌اند و از برخی اقدامات آنها به عنوان انقلاب یاد می کند.

وی ادامه داد: باشگاه مس کرمان در ۲ فصلی که محمد کهندل مدیریت آن را برعهده داشته با یک انقلاب در بحث استفاده از بازیکنان و مربیان بومی مواجه شده و با توجه به رویکرد مثبت و نگاه آینده‌نگرانه کهندل، انصافا نتیجه هم گرفته است.

امیرخسروی با بیان اینکه آکادمی فوتبال باشگاه مس کرمان با به‌کارگیری مربیان بومی و استعدادیابی مفید، انگیزه‌های بازیکنان داخل استان را زنده کرده است، گفت: تیم‌ فوتبال مس کرمان در رده‌های سنی متفاوت از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب بازیکن استخدام کرده‌ و با بها دادن به این استعدادها، توانسته جو خوبی در سراسر استان ایجاد کند که با صعود تیم بزرگسالان به لیگ برتر فوتبال کشور، مجددا فوتبالیست‌های کرمانی به دنبال حضور در این باشگاه هستند.

وی افزود: محصولات آکادمی باشگاه مس کرمان بازیکنانی مانند سید علیرضا ابراهیمی، میلاد فخرالدینی، فرشید باقری، مهدی تیکدری و ... هستند که در باشگاه‌های دیگر کشور خوش می‌درخشند.

این کارشناس و روزنامه نگار ورزشی با اشاره به وضعیت تیم بزرگسالان این فصل مس کرمان گفت: مس کرمان در لیگ برتر هم دست به جوانگرایی و استفاده از بازیکنان کرمانی زده که این اقدام جسورانه مدیران و کادر فنی مس، شایسته تقدیر است.

وی ادامه داد: مس کرمان نه تنها در فوتبال بلکه در سایر رشته‌های ورزشی هم همین اقدام قابلِ ستایش را انجام داده و تیم‌های هندبال، بسکتبال، تیراندازی، تکواندو و ... این باشگاه با همین نگاه وارد مسابقات شده‌اند.

امیرخسروی در ادامه به باشگاه گل‌گهر سیرجان اشاره و عنوان کرد: آکادمی باشگاه گل‌گهر نیز با به کارگیری چمنیان به عنوان مدیر و استفاده از محسن ایران‌نژاد بازیکن سیرجانی سال‌های نه چندان دور فوتبال کشور در ساختار آکادمی، فعالیت‌هایی در زمینه استعدادیابی و بهره‌گیری از بازیکنان بومی انجام داده است که باید نتایج فعالیت‌های فعلی این مجموعه را در سال های آینده ببینیم.

وی ادامه داد: باشگاه گل‌گهر توانسته جریان‌سازی و شرایط خوبی برای خود در فوتبال کشور دست و پا کند و با توجه به فعالیت نوپای آکادمی این باشگاه، قطعا در چند سال آینده از محصولات آکادمی خود استفاده خواهد کرد که همین مهم آینده خوبی برای فوتبال در شهر سیرجان تداعی می‌کند.

این کارشناس فوتبال با اشاره به ۹ بازیکن بومی باشگاه آرمان‌گهر سیرجان در این فصل گفت: تیم این فصل آرمان‌گهر، تیمی بومی با جوانانی با انگیزه است که تاکنون عملکردی عالی داشته‌اند و از حیثیت فوتبال سیرجان بخوبی دفاع کرده‌اند.

وی افزود: این توفیق اجباری آرمان‌گهر قطعا تجارب ارزنده‌ای پیش‌روی سایر مدیران برای استفاده از بومی‌ها قرار خواهد داد.

امیرخسروی در ادامه به فعالیت‌های آکادمی باشگاه مس رفسنجان اشاره و عنوان کرد: این باشگاه نیز در حال برنامه ریزی برای بومی سازی است اما امسال بازیکن بومی چندانی در ترکیب خود ندارد.

او اضافه کرد: در رفسنجان زمزمه‌هایی مبنی بر خرید یک امتیاز لیگ ۲ برای فوتبالیست‌های این شهر شنیده می‌شود که اگر این مهم انجام شود، ثمرات مثبت خرید این امتیاز، با استفاده از بازیکنان بومی بیشتر بر روی فوتبال سراسر استان اثر خواهد گذاشت.

راهکارهای بومی سازی و سیاستگذاری دولت

سیاستگذاری دولت راه را برای بومی سازی روشن ساخته و اکنون نیاز به یک همت جمعی برای اجرای این سیاست ها در استان کرمان و نجات فوتبال به عنوان پر طرفدارترین ورزش استان وجود دارد در واقع این گوی و این میدان.

مدیرکل ورزش و جوانان استان کرمان در این زمینه معتقد است که اگر فوتبال پایه را در استان کرمان در شهرستان های مستعد به صورت مستمر پیش ببریم آن زمان این ظرفیت بومی خواهد شد؛ قراردادها نیز صرف بازیکنان بومی می‌شود و باشگاه‌ها هم می‌توانند برای شهرشان کارهایی انجام می دهند.

پاریزی با اشاره به اینکه لابی در فوتبال استان کرمان وجود دارد گفت: از زاویه های دیگر و با نگاهی که به فوتبال داریم، در سطح لیگ برتر فعالیت‌ها و ورودمان می‌تواند سازنده باشد و به نشاط اجتماعی کمک کند.

پاریزی با اشاره به ۱۶ تیم حاضر در رقابت‌های لیگ برتر فوتبال کشور و بیشترین رصد اخبار و اطلاعات آنها تصریح کرد: افکار عمومی این تیم ها را دنبال می کنند، حتی از استان‌هایی که در این لیگ، تیمی ندارند.

وی بیان داشت: رقم و عدد قراردادهای لیگ برتر فوتبال کشور بسیار بالا رفته اما پولی که در بین هر ۱۶ تیم فوتبال کشور هزینه می شود، بین ۲ تا سه هزار میلیارد تومان سالانه ‌است که باتوجه به تاثیرگذاری آن بر شادی مردم عدد زیادی نیست.

مدیرکل ورزش و جوانان استان کرمان با بیان اینکه سطح فوتبال ما حرفه ای است افزود: میزان قراردادها با میزان دریافتی، افراد را به این حوزه بدبین می‌کند.

وی از وجود چمن مصنوعی مینی فوتبال در بیش از ۳۰۰ روستای استان خبر داد و گفت: این آمار با اعتبارات سفر رییس جمهور افزایش می‌یابد.

پاریزی با اشاره به ضرورت هدفگذاری مسیر و جهت دهی در کشف استعدادهای بومی گفت: تلاش کنیم این ظرفیت را در استان کرمان که خودش در سطح رقابت‌های لیگ برتر فوتبال آقایان بزرگسال امروز سه نماینده دارد، بومی سازی کنیم و از دل برگزاری مسابقات شاهد کشف استعدادهایی باشیم که کمک کند تیم‌های ما در سطح حرفه‌ای استان بومی ‌شوند و بتوانند این ظرفیت را نسبت به توانمندی خود استان فراهم کنند.

وی گفت: در استان کرمان ۱۱ هزار روستا وجود دارد و بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ روستای دارای دهیاری و شورا داریم که تلاش کردیم به نسبت جمعیت روستاها با یک برنامه اولویت دار بتوانیم زیرساخت‌های مناسب برای آنها ایجاد کنیم.

مدیرکل ورزش و جوانان استان کرمان یادآور شد: امیدواریم منافع استان کرمان در ارتقای ورزش بومی تامین شود و در این راستا اندیشه پاک را در ورزش جاری می‌کنیم.

وی همچنین اظهارامیدواری کرد که با توجه به اعتبارات مناسبی که از سفر رییس جمهور در حوزه ورزش به استان کرمان اختصاص یافته بتوان آمار چمن‌های مصنوعی مینی فوتبال را در روستاها افزایش داد که این ظرفیت برای کشف استعدادهای ورزشی فراهم شود.

به گزارش ایرنا با توجه به تاثیرات شگرف و مثبتی که فرآیند بومی سازی از تربیت بازیکن و کشف استعدادها حتی از نقاط دور افتاده می گذارد جا دارد که متولیان ورزش پرطرفدار فوتبال و باشگاه ها بیش از همیشه به این حوزه توجه داشته باشند.

استان کرمان دارای سه نماینده در لیگ برتر آقایان است که اکنون تیم فوتبال گل گهر سیرجان در صدر جدول رده بندی، مس رفسنجان در جایگاه پنجم و مس کرمان در رتبه چهاردهم لیگ برتر فوتبال کشور جام خلیج فارس قرار گرفته اند.