محصولات وارداتی بومی‌سازی شده در برزخ کم‌توجهی بازار داخلی

به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، یکی از مشکلات اصلی شرکت های دانش بنیان در حال حاضر عرضه و فروش محصولات بومی سازی شده در بازار داخلی به خصوص دستگاه های دولتی است؛ به این صورت که با وجود آنکه فعالان حوزه دانش بنیان در طول سال های اخیر توانمندی های خود را در عرصه های مختلف بارها و بارها به اثبات رسانده اند، اما مدیران وزارتخانه ها و سازمان های مختلف کمتر حاضر شده اند به این فناوران اعتماد کنند.

مسئله ای که روح الله دهقانی فیروزآبادی سرپرست جدید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز پس از پذیرش سکانداری این مجموعه نوپا، بر آن اذعان داشته و بازار را بزرگ‌ترین نیاز تحول در نظام ملی نوآوری کشور و ارتقای اقتصاد دانش‌بنیان می داند.

این مقام مسوول که همزمان ریاست سازمان جهاد دانشگاهی به عنوان یکی از سازمان هایی که در طول سال های گذشته در عین بومی سازی بسیاری از محصولات فناورانه، از نبود بازار و عدم استقبال مسوولان دولتی گله مند بوده است، عهده دار می باشد، معتقد است: بزرگ‌ترین نیاز امروز نه تنها شرکت‌های دانش‌بنیان بلکه اقتصاد دانش بنیان، استفاده از بازارهای بالقوه موجود و کمک به پیوند خلاقیت، نوآوری و فناوری این شرکت‌ها به صنعت و بازار است.

مصاحبه ایرنا با یکی دیگر از فناوران حوزه دانش بنیان که محصول بومی سازی شده آنها جزو ۱۰ محصول جدیدی است که هفته گذشته در بیستمین اجلاس سالیانه پارک فناوری با حضور سرپرست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری رونمایی شد، بیانگر آن است که رفع چالش بازار دانش بنیان ها نیازمند عزم بسیار جدی همه دستگاه ها است.

احمدمشهدی مدیرعامل شرکت فناور پارسافن الکترونیک نصر با اشاره به بومی سازی «دِبی سنج های» کوچک وارداتی ۲ هزار دلاری با قیمت ۷۵۰ دلار در کشور، از توانایی این واحد صنعتی در ساخت سایزهای بزرگتر این محصول که در پالایشگاه ها و پتروشیمی ها استفاده می شود، خبر داد.

او که با خبرنگار ایرنا گفت و گو می کرد، یکی از دلایل عدم تولید این محصول را که دانش آن را بدست آورده اند، اهمیت قائل نشدن مدیران نفتی برای کالاها و محصولات ساخت داخل عنوان کرد.

ساخت و استفاده از جریان سنج یا دبی سنج به روش کوریولیس به منظور اندازه‌گیری دبی سیال، نخستین بار در دهه ۱۹۷۰ به ذهن مهندسان رسید.

نیروی کوریولیس یا اثر کوریولیس به انگلیسی در فیزیک (Coriolis effect) یک شبه نیرو است که باعث انحراف اجسام در حال حرکت به بیرون از راستای خط راست، از دید یک ناظر درون یک دستگاه چرخان است که در سال ۱۸۳۵ توسط یک دانشمند ریاضیدان فرانسوی به نام گاسپارد گوستاو کوریولیس کشف شد.

دِبی یا آبدهی به فرانسوی (Débit) به حجم آب جابجا شده از یک مقطع مشخص از رودخانه، کانال آب، دریچه سد، لوله یا هر سازه دیگر در مدت زمان مشخص دبی یا میزان آبدهی گفته می‌شود.  

این وسیله که در اندازه های مختلف از نیم میلیمتر تا ۱۶ اینج ساخته می شود، دبی تقریباً تمام سیالات از نفت خام و پاک‌کننده‌های شیمیایی گرفته تا روغن‌های گیاهی و سس کچاپ را مورد سنجش و اندازه‌گیری قرار می دهد و با اندازه‌گیری همزمان چگالی و دبی جرمی، روزنه جدیدی را در کنترل فرآیندهای صنعتی ایجاد کرده است.  

مشتریان این محصول بیشتر صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، دارویی و غذایی هستند اما بیشرین کاربرد این محصول وارداتی به کشورمان که از نوع آمریکایی و ایتالیایی است در پالایشگاه ها و مراکز پتروشیمی است که البته سال هاست به دلیل تحریم کشورمان واردات و همچنین تعمیرات آنها با مشکل مواجه شده است.

حالا یک شرکت دانش بنیان مستقر در پارک فناوری پردیس با حجم سرمایه گذاری ۳۰۰ میلیارد ریالی موفق به ساخت فلومتر یا دبی سنج به روش کوریالیس از سایز کوچک تا متوسط و یک دوم اینچ شده است.

این محصول دانش بنیان جزو ۱۰ محصول جدیدی بود که هفته گذشته در بیستیمین اجلاس سالیانه پارک فناوری با حضور سرپرست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری رونمایی شد.

مشهدی با بیان اینکه، برای اندازه گیری میزان تبادلات و انتقال هرگونه سیالات اعم از گازی و نفتی و مایعات که خرید و فروش می شود و همچنین سنجش مقدار سوختی که در جایگاه های سوخت Cng به خودروها تحویل داده می شود از این فلومتر استفاده می شود.

وی افزود: به عنوان مثال مراکز پترشیمی در کشور برای سنجش میزان فروش محصولات خود از این وسیله استفاده می کنند. به طوری که ابتدا و انتهای لوله های انتقال محصولات پتروشیمی یا پالایشگاهی از بنزین گرفته تا اسیدسولفوریک و محصولات نفتی و شیمیایی یکی از این دستگاه ها نصب می شود و به راحتی میزان انتقال این محصولات بصورت دقیق محاسبه می شود.

این فعال حوزه نوآوری در پاسخ به این سوال که چرا این فلومتر و دبی سنج یک محصول مهم و استراتژیک در دنیا محسوب می شود، دلیل آن را دقت در اندازه گیری این محصول دانست که کشورهای محدودی از توان و دانش ساخت آن برخوردارند.

وی با تاکید بر اینکه، این شرکت فناور همچنین قادر به تعمیر جریان سنج های وارداتی از سایر کشورها نیز هست، افزود: این مهم به دنبال آن است که ارائه خدمات و سرویس تعمیرات فلومترهایی که قیمت آن به ۲۰۰ هزار دلار می رسد، چندسالی است که از سوی شرکت های خارجی به دلیل وجود تحریم ها متوقف شده است.

مشهدی با بیان اینکه، این شرکت هم اکنون در حال ساخت و عرضه فلومترها یا دبی سنج کوچک به منظور عرضه به مراکز تحقیقاتی، کارخانجات داروسازی و همچنین بخشی از صنایع غذایی است، افزود: البته این محصول به کارخانجات انژکتورسازی به منظور کالیبراسیون انژکتور نیز فروخته می شود که این کارخانجات نیز این محصول را به خودروسازان عرضه می کنند.

وی می گوید: در حالی که هم اکنون قیمت وارداتی دبی سنج های کوچک حدود ۲ هزار دلار است، ما این وسیله را ساخته و با قیمت حداکثر ۷۵۰ دلار عرضه کنیم.

مشهدی همچنین با اشاره به توانایی این شرکت فناور در ساخت و تعمیر دبی سنج های با سایزهای بزرگتر از یک اینچ وارداتی که بیشتر در پالایشگاه ها و پتروشیمی ها استفاده می شود در عین حال  یکی از دلایل عدم تولید این محصول را که دانش بومی سازی شده آن را بدست آورده اند، عدم استقبال و اهمیت قائل نشدن مدیران مراکز نفتی و پتروشیمی از کالاها و محصولات ساخت داخل عنوان کرد.

وی گفت: بیشتر به نظر می رسد مدیران دولتی در حوزه نفت و پتروشیمی به دلیل تضاد منافع بیشتر علاقمند به واردات حتی قاچاق این دبی سنج ها به کشور هستند و گویا منافع آنها بیشتر در واردات این محصول است.

این فعال حوزه صنعت تاکید کرد: ما به لحاظ دانش فنی لازم را برای ساخت اندازه های مختلف دبی سنج ها برخورداریم و در حال حاضر قطعات مورد نیاز برای تعمیر دبی سنج ها با اندازه های بزرگتر از یک اینج را خودمان می سازیم و مشکل سرمایه گذاری هم وجود ندارد اما ریسک موجود در بازار و ترس از عدم استقبال مدیران نفتی مانع از حرکت ما برای ساخت اندازه های بزرگتر شده است.

وی با بیان اینکه، بسیاری از طرف های دولتی دانش بنیان ها در حوزه نفت در برابر کالاها و محصولات بومی سازی شده و ساخت داخل  بسیار مقاومت می کنند، افزود: لذا با وجود اینکه معاونت علمی و فناوری برای تولید و بومی سازی محصولات وارداتی تسهیلات مناسبی نیز عرضه می کند اما هیچ تضمینی از استقبال دست اندرکاران مربوطه در حوزه نفت برای خرید این محصولات وجود ندارد.

مدیرعامل شرکت فناور پارسافن الکترونیک نصر در ادامه با اشاره به تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان توسط مجلس و ابلاغ آن توسط دولت سیزدهم، اظهار امیدواری کرد بخش حمایت از بازار دانش بنیان ها تا حصول نتیجه بعنوان یکی از مواد این قانون به صورت جدی مورد پیگیری دست اندرکاران حوزه دانش بنیان قرار گیرد.