میگویِ بهشت آبزی‌پروری ایران؛ ارمغانی از گواتر برای صادرات به ۱۱ کشور + فیلم

به گزارش ایرنا، سواحل مکران در محدوده شهرستان‌های چابهار، دشتیاری، کنارک و زرآباد توابع جنوب سیستان و بلوچستان از قابلیت‌های مهمی در بخش شیلات برخوردار است بطوری که هم‌اینک۲ هزار و ۷۱ تن میگو با کیفیت بالا به کشورهای مختلف آسیایی، چین و حوزه خلیج فارس صادر می شود و هر سال ارزآوری خوبی در حوزه صادرات نصیب اقتصاد کشور می کند. 

فعالیت‌های شیلاتی یکی از مهمترین مزیت‌های بخش کشاورزی سیستان و بلوچستان است که بسترهای ناشناخته آن به برکت انقلاب اسلامی به خوبی شناسایی شده است.

دسترسی به آبهای آزاد اقیانوسی، وجود اسکله‌های متعدد شیلاتی، فراهم بودن زمینه‌های صادرات، وجود شهرک‌های صنعتی وابسته و اراضی مستعد پرورش میگو و توسعه روز افزون آن، صنایع شیلاتی را به عنوان یکی از مهمترین محورهای توسعه استان سیستان و بلوچستان مطرح کرده است.

سیستان وبلوچستان ظرفیت‌های کم نظیر آبزی‌پروری در زمینه پرورش میگو و ماهی بویژه ظرفیت‌های پرورش سایر آبزیان نظیر انواع جلبک‌های دریایی، خیار دریایی، لابستر، آرتیمیا و آبزیان زینتی دارد.

آبزیان غیرمعمول خوراکی از قبیل (ماهی حسون، طلال، سلطان ابراهیم، یال اسبی، مارماهی، گربه ماهی وماهی مرکب) اگر در گذشته صید نمی‌شد اما هم‌اینک صید آنها برای صادرات رونق دارد.

ورود سرمایه گذاران به حوزه شیلات و اجرای برنامه‌ها و اهداف بلندمدت برای سرمایه گذاری و فعالیت در حوزه پرورش آبزیان بویژه جلبک و خیار دریایی می‌تواند به راحتی و در کمترین زمان بازگشت سرمایه و سود قابل توجه را به دنبال داشته باشد و موجب رونق و جهش تولید شود.

سواحل مکران بهشت آبزی پروری ایران

سرپرست معاونت آبزی پروری اداره‌کل شیلات سیستان و بلوچستان اظهارداشت: چابهار، دشتیاری، زرآباد و کنارک با ساحلی زیبا و با ظرفیت‌های فراوان در حوزه گردشگری، شیلات، اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و اشتغالزایی به دلیل نزدیکی به خط استوا نسبتا گرم و مرطوب و درجه حرارت سواحل این شهرستان در طول سال مناسب برای پرورش میگو و صید و صیادی و بویژه ماهیان تُن است که این امر سبب شده تا کارشناسان، این منطقه را به بهشت آبزی‌پروری تشبیه کنند.

رسول ناصری افزود: حوزه شیلات یکی از بخش‌های کم هزینه برای ایجاد اشتغال است و می‌تواند علاوه‌بر آمار فعلی، اشتغال را به چند برابر افزایش دهد و به نوعی سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات با صرفه‌ترین راه و اقتصادی‌ترین فعالیت در سواحل مکران محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: حوزه شیلات یکی از بخش‌های کم هزینه برای ایجاد اشتغال است و می‌تواند علاوه‌بر آمار فعلی، اشتغال را به چند برابر افزایش دهد و به نوعی سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات با صرفه‌ترین راه و اقتصادی‌ترین فعالیت در سواحل مکران محسوب می‌شود.

سرپرست معاونت آبزی پروری اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان گفت: فعالیت در حوزه شیلات و پرورش آبزیان (ماهی و میگو) می‌تواند علاوه‌بر سودآوری، اشتغال خوبی در چابهار و کنارک ایجاد کند و عامل مهمی برای توسعه و پیشرفت این منطقه شود.

وی با اشاره به اینکه طرح پرورش میگوی شرکت کشت و صنعت مکران در منطقه گوردیم کنارک برای استفاده از ظرفیت‌های موجود و اشتغال جوانان آماده شده است، تصریح کرد: استعدادهای بالقوه و ظرفیت‌های منطقه در زمینه انواع آبزیان دریایی ماهی و میگو وجود دارد که نیاز است سرمایه گذاران برای ورود به بخش‌هایی از زنجیره تولید در صنعت شیلات برای توسعه و پیشرفت منطقه و سواحل مکران فعالیت اقتصادی سودآور خود را آغاز کنند.

هر هکتار مزارع پرورش میگو برای حدود ۲ نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد می‌کند و میگوی برداشت شده در گواتر و گوردیم کنارک به دلیل اینکه در منطقه‌ای ساحلی با درجه حرارت مناسب، پاکیزه و بدور از آلودگی‌های صنعتی و شهری، نزدیکی به خط استوا و هوای نسبتا گرم و مرطوب و بادهای موسمی مونسون پرورش داده می‌شود، از کیفیت بالایی برخوردار است

سواحل مکران ظرفیتی ویژه برای آبزی پروری دریایی و ساحلی 

مساحت کل اراضی شناسایی شده مستعد آبزی پروری در سیستان و بلوچستان بیش‌از ۴۲ هزار هکتار بوده که دارای شرایط اقلیمی گرم معتدل با حداقل درجه حرارت آب ۱۶ درجه در فضای بیرونی ساحلی و ۲۵ درجه در دریا و باد ناشی از فصل سه ماهه مونسون و روزهای آفتابی است که بدون نیاز به سیستم گرمایشی در ۱۲ ماه سال قابل فعالیت آبزی پروری دریایی و ساحلی است.

به طور کلی آبزی‌پروری در منطقه سواحل مکران در سه بخش اصلی شامل آبزی پروری میگو، آبزی پروری ماهیان دریایی در اراضی ساحلی و در دریا (قفس)، تکثیر و پرورش سایر آبزیان دریایی (لابستر، خیار دریایی،آرتمیا، جلبک، صدف و ماهیان) طراحی شده است.

در حوزه آبزی پروری ظرفیت‌های مهمی شامل پرورش میگو به روش نیمه متراکم، متراکم و فوق متراکم، پرورش ماهیان دریایی در قفس (Cage)گونه‌های سی بس آسیایی (باراموندی)، سی بریم (صبیتی  و سی بریم اروپایی)، سوکلا و پرستو ماهی هندی(Pompano)، ایجاد ۲ مرکز بازسازی ذخایر در شرق و غرب سواحل مکران(مصوبه سفر رییس جمهور و رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس)، پرواربندی ماهی تون زرد باله در قفس (هم‌اینک ۵۰ درصد صید زیر سایز بوده و قابل پرواربندی است) و مزرعه تولید آرتمیا (سیست و بیوماس) وجود دارد.

پرواربندی خاردار(Panalirus homarus) در سازه‌های ساحلی، راه اندازی مرکز تکثیر ماهیان دریایی(Marine Fish Hatcher) و تولید بچه ماهی گونه‌های میش ماهی (topical meager) و پرستو ماهی (Pompano) و گالیت (Mahi mahi)، ایجاد مزرعه دریایی و ساحلی پرورش ماکرو جلبک های دریایی (Seaweed)، مزرعه ریزجلبک‌های نمک دوست (Halophyt) از جمله دونالیلا (Dunalila sp.)، مزرعه دریایی پرورش صدف های خوراکی دو کفه‌ای (Saccostrea cucullata) و شکم پا (Banylon Spirata) و Perna viridis، مرکز تکثیر لابستر پهن شنی (( Thenus orientalis و احداث کارخانه خوراک آبزیان از دیگر ظرفیت‌های سرمایه گذاری در حوزه آبزی پروری است.

برای اطلاع سرمایه گذاران و بخش خصوصی مهمترین اراضی شناسایی شده جدید مستعد آبزی پروری در محدوده سواحل مکران(آبهای جنوب سیستان و بلوچستان) در این گزارش معرفی شده است.

بریس واقع در بخش شرقی اراضی ساحلی دشتیاری

این سایت به مساحت تقریبی ۲۴ هزار هکتار و مساحت مفید ۱۶ هزار هکتار است و ظرفیت تولید آن ۸۰ هزار تن میگو در یک دوره پرورش است.

منطقه تنگ و گوردیم کنارک؛ این سایت با مساحت تقریبی ۱۶هزار هکتار و مساحت مفید ۱۱ هزار هکتار و ظرفیت تولید ۵۵ هزار تن میگو در یک دوره پرورش در بخش غربی سواحل استان و در محدوده شهرستان کنارک واقع شده است.

در این محدوده شرکت کشت و صنعت مکران با اخذ مجوزهای مربوطه نیز اقدام به اجرای طرح پرورش میگو در سطح ۷۵۰ هکتار در اراضی گوردیم (دشت تنگ) نموده است که در حال حاضر ضمن اجرای عملیات زیرساختی همزمان نسبت به پرورش میگو در واحدهای نرسری اقدام نموده است.

اراضی خلیج پزم شهرستان کنارک؛ این محدوده به مساحت تقریبی ۵۵۷ هکتار و مساحت مفید ۳۹۰ هکتار است و ظرفیت تولید ۲ هزار تن میگو در یک دوره پرورش را داراست.

مجتمع پرورش میگوی شهید صنعتی گواتر دشتیاری؛ این مجتمع در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان و همجوار با نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان واقع شده و دارای مساحتی بالغ بر چهار هزار هکتار است. مطالعات این سایت در سال ۱۳۷۲ شروع و عملیات اجرایی نیز از سال ۱۳۷۴ آغاز شد و در سال ۱۳۷۸ به بهره برداری رسید.

عملیات اجرایی مجتمع مذکور در ۲ بخش جنوبی با ۶ مـزرعه ۲۰۰ و ۱۰۰ هـکتاری و در بخش شمالی با ۱۰۷ مزرعه ۲۰ هکتاری اقدام شده است.

طرح مجتمع پرورش میگوی رودیک؛ این مجتمع در ۲ گستره شرق و غرب محل آبگیری طراحی شد. بخش شرقی در مجاورت رودخانه مچکر و بخش غربی در مجاورت خورکرکش واقع شده و بخش غربی مشتمل بر ۵۲ استخر پرورشی ۱۰۰و ۲۲۰ متری به وسعت انفرادی ۲.۲  هکتار و با مقطع ذوزنقه‌ای قابل تولید است.

در بخش شرقی استخرها مشابه استخرهای بخش غربی دارای مقطع ذوزنقه‌ای هستند. ابعاد استخرها در این بخش  ۲۴۰ در ۱۱۵ متر بوده و وسعت انفرادی هر استخر در این بخش از مجتمع ۲ تا سه هکتار هکتار است.

پرورش ماهی در دریا(قفس های دریایی)، پرورش میگو و ماهیان دریایی در اراضی شناسایی شده جدید، پرورش سایر آبزیان(آرتمیا،لابستر،خیار دریایی،انواع جلبک‌های دریایی و صدف‌های خوراکی)، احداث کارخانه خوراک آبزیان، ایجاد مراکز تکثیر و نرسری ماهیان دریایی، تولید و پرورش میگو و ماهیان دریایی با استفاده از روش‌های نوین و احداث مراکز تکثیر میگو و سایر آبزیان دریایی از جمله ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه آبزی پروری استان هستند.

۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در سواحل مکران

مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان (آبهای ساحلی) اظهارداشت: علاوه‌بر سایت چهار هزار هکتاری پرورش میگو در منطقه گواتر و رودیک و سایت ۷۵۰ هکتاری گوردیم کنارک در طول سواحل چابهار تا زرآباد نیز ۲۱ سایت با مجموع ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو شناسایی شده و آماده سرمایه‌گذاری است.

محمد شهلی‌بر ادامه داد: ۱۱ بندر ماهیگیری و جایگاه تخلیه صید شامل تیس، شهرکنارک، رمین، زرآباد، پزم، هفت تیر شهر چابهار، بریس، گواتر، جُد، تنگ و پسابندر و ۶ شهرک و ناحیه صنعتی با بیش‌از ۱۰۰ واحد تولیدی صنایع شیلاتی در جنوب سیستان و بلوچستان فعال هستند.

وی با اشاره به اینکه حدود یک‌هزار فروند لنج و یک‌هزار و ۵۰۰ فروند قایق در مجموع ۲ هزار و ۵۰۰ فروند شناور صیادی مجوزدار در قالب ۳۴ تعاونی صیادی در بنادر چابهار و کنارک فعالیت دارند، خاطرنشان کرد: سالانه صیادان این استان ۳۱ درصد صید کل کشور، ۳۶ درصد صید آبهای جنوب کشور و ۲۰ درصد کل تولید آبزیان کشور (صید و آبزی پروری) را انجام می‌دهند که این فعالیت‌ها چابهار و کنارک را در رتبه دوم صید در اقیانوس هند بعد از اندونزی و رتبه اول صید در غرب اقیانوس هند قرار داده است.

مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان بیان کرد: چابهار و کنارک همچنین با دارا بودن ۴۲ درصد سهم صید در میان استان‌های جنوبی، ۴۰ درصد سهم صید ایران و تامین بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد ماهیان صنعتی نقش مهم و بسزایی در اشتغالزایی و اقتصاد کشور ایفا می‌کنند.

چابهار به عنوان بزرگترین بندر اقیانوسی جمهوری اسلامی ایران خارج از خلیج فارس و تنگه هرمز نقش بسیار مهمی در توسعه تجارت، صادرات و واردات کالا و صید و صیادی دارد و با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب بر توسعه سواحل مکران و اجرای طرح‌های مهم توسعه از سوی دولت سیزدهم در حال پیشرفت و تبدیل شدن به یکی از بنادر مهم دنیا است.

چابهار و کنارک از توابع استان سیستان و بلوچستان در ۷۰۰ کیلومتری جنوب زاهدان مرکز این استان و در ساحل دریای مکران (عمان) قرار دارند.