سوء تغذیه کودکان در کهگیلویه و بویراحمد؛ دلایل و راه حل‌ها

براساس گفته های دبیر همایش اورژانس‌ها و بیماری‌های شایع طب کودکان، مطالعات نشان می دهد که در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد کوتاهی قد، کم وزنی و لاغری شیوع بالایی دارد که این امر ناشی از سوء تغذیه است.

محمد تقی حسینی طباطبایی در خصوص سوء تغذیه  گفته اگر چه شاخص‌های سلامت کودکان ایران در مقایسه با کشورهای منطقه خوب است اما در مورد تغذیه کودکان مذکور باید برنامه ریزی بهتری صورت گیرد.

بر اساس گزارش های وزارت بهداشت، به طور میانگین ۱۵ درصد از کودکان کشورمان دچار سوءتغذیه هستند و در مجموع ۸۰۰ هـزار کودک ایرانی در سنین رشد با کمبود انرژی و مواد پروتئینی و نیز کمبود ریزمغذی ها روبرو هستند.

آمار رسمی نشان می دهد که حدود ۱۱ درصد از کودکان ایرانی با کم وزنی و ۹/۴ درصد یا مشکل لاغری مواجه هستند که این آمار در مناطق روستایی کشور به حدود دو برابر افزایش پیدا می کند و حدود ۲۱ درصد از کودکان ساکن در روستاهای کشور با کوتاهی قد مواجه هستند و در بیشتر استان های کشور، کودکان روستایی دو برابر کودکان شهری از سوء‌تغذیه رنج می برند.

سوء تغذیه چیست؟

بر اساس نظر کارشناسان، سوء تغذیه یا Malnutrition، شامل دریافت ناکافی مواد غذایی یا نامتعادل بودن گروه‎‌های مختلفی از مواد مغذی در برنامه غذایی می‌شود. حتی افرادی که بیش از حد اضافه وزن دارند و بیشتر از کالری مورد نیاز بدنشان، کالری دریافت می‌کنند هم ممکن است دچار سوء تغذیه باشند.

به عبارت بهتر وقتی فردی غذای خیلی کمی مصرف می‌کند یا از رژیم غذایی محدودی پیروی می‌کند یا اینکه بدن خود را از دستیابی به بعضی مواد غذایی محروم می‌کند، به طور مستقیم روی سلامتی خود تاثیر می‌گذارد. در بعضی موارد این موضوع می‌تواند تهدید کننده او باشد.

علل و راهکارهای درمانی

کارشناس بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با اشاره به اینکه بررسی ها نشان می دهد که عوارضی مانند کم وزنی،لاغری و کوتاهی قد در کهگیلویه وبویراحمد شایع است می گوید که کم وزنی و چاقی دو طیف سوءتغذیه دوران کودکی است.

موسی گودرزی تاکید کرد که هر چند شاخص های اقتصادی نقش مهمی در تغذیه مناسب دارد اما همیشه سوء تغذیه ناشی از فقر نیست و گاهی بی توجهی والدین به تغذیه کودک به سوء تغذیه منجر می شود.

وی تاکید کرد:گاهی خانواده ها بیشتر پول خود را برای نیازهای ثانویه خرج می کنند در حالی که سوءتغذیه می تواند پیامدهای زیادی برای کودکان داشته باشد این مساله مورد غفلت  قرار می گیرد.

گودرزی تصریح کرد:با توجه به اینکه سوءتغذیه عوارض زیادی در بزرگسالی این کودکان برای جامعه به بار می آورد، متولیان سلامت و خانواده ها باید مراقب این نکته کلیدی باشند که مراقبت از کودک در اوایل دوران کودکی بهترین و خردمندانه ترین سرمایه گذاری برای توسعه کشور بوده که شامل تغذیه خوب، رشد و تکامل مناسب و آموزش از همان بدو تولد است.

کارشناس بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج ابراز داشت: خطر ابتلا به سوءتغذیه کودکان از ۶ ماهگی یا همان زمانی که استفاده از کمک غذا برای کودک شروع می شود آنان را تهدید می کند.

وی با یادآوری این مساله مهم که سبد غذایی کودکان باید روزانه سرشار از مواد مغذی شامل پروتئین‌ها، قندها، چربی‌ها، سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات، تخم مرغ و لبنیات باشد تاکید کرد: کوتاهی قد، پایین آمدن میزان یادگیری، کاهش ایمنی بدن از مهمترین پیامدهای سوءتغذیه کودکان است.

گودرزی در مورد نحوه درمان کودکانی که از سوء تغذیه رنج می برند ابراز داشت: بهبود تغذیه آنان در کنار دارو درمانی می تواند درمان اثربخش باشد.

برنامه های حمایتی دولت

مسوول  روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج تاکید کرد: مراکز بهداشتی مناطق روستایی و شهری استان از همان بدو تولید وضعیت کودکان را پایش می کنند و شماری از آنان را زیرپوشش طرح بهبود تغذیه نهادهای حمایت قرار می دهد.

سیدحسین رازیان تاکید کرد:هم اکنون یکهزار کودک زیر پنج سال کهگیلویه و بویراحمد زیرپوشش نهادهای حمایتی هستند اما انتظار می رود این حمایت ها هم از نظر شمار افراد زیرپوشش و هم از نقطه نظر میزان کمک ها بیشتر شود.

وی اشاره ای به شمار کودکان مبتلا به سوء تغذیه در استان نکرد اما ابراز داشت: با توجه به اینکه مراقبان سلامت و بهورزان وضعیت کودکان را در سال نخست زندگی به صورت ماهیانه در دومین سال زندگی آنان به صورت هر  ۲ ماه یک بار و در سومین سال زندگی آنان هر ۶ ماه  یک بار بررسی و در سامانه سیب ثبت می شود.

رازیان عنوان کرد:آموزش مادران دارای کودک زیر پنج سال و تجویز مکمل هایی مانند آهن از جمله حمایت های دولت برای کمک به تغذیه کودکان است.

وی تاکیدکرد: وزارت بهداشت برنامه های تازه ای برای بهبود تغذیه کودکان دچار سوء تغذیه دارد که قرار است معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج مشخصات این کودکان را اعلام کند.

حمایت بهزیستی از کودکان مبتلا به  پی کی یو

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی کهگیلویه وبویراحمد با اشاره به اینکه افراد مبتلا به بیماری پی کی یو چنانچه درمان نکنند به معلولیت آنان مبتلا می شوند گفت:برای درمان بیماران پی کی یو سالانه هزینه ای جداگانه ای لحاظ  می شود  که این بودجه امسال سه میلیون تومان به ازای هر نفر است.

کریم رهیده با اشاره به اینکه ۵۰ کودک مبتلا به این بیماری در استان زیرپوشش بهزیستی هستند اضافه کرد:بیماران مبتلا به فنیل کتونوری(پی کی یو) به خاطر محدودیت هایی که بیماری به آنها تحمیل کرده از خوردن انواع غذاهای پروتئین دار محروم بوده و همواره از گرسنگی رنج می برند.

بیماری فنیل کتونوری از نوع بیماری‌های متابولیک ارثی است که به دلیل محدودیت‌های غذایی و رژیم سخت غذایی، مبتلایان را دچار سختی‌های زیادی می‌کند.

مبتلایان به این بیماری نمی‌توانند مواد غذایی دلخواه خود را انتخاب کنند و استفاده از مواد غذایی حاوی مقادیر زیاد فنیل آلانین، موجب محدودیت شدید دریافت سایر مواد غذایی و تأمین نشدن انرژی و مواد مغذی مورد نیاز آنها می‌شود.

در این بیماری به علت کمبود آنزیم فنیل آلانین هیدروکسیلاز، اسید آمینه فنیل آلانین و متابولیت های آن در خون موجب اختلال رشد و عقب ماندگی ذهنی در کودکان می‌شود، البته تشخیص به موقع، رژیم غذایی صحیح زیر نظر متخصص تغذیه و حفظ و تداوم رژیم غذایی در تمام طول عمر در سلامت بیمار بسیار مؤثر است.

وی ابراز داشت: حمایت از خانواده های دارای فرزندان چندقلو و اعطای شیرخشک از دیگر حمایت های بهزیستی از کودکان دچار سوء تغذیه است.

با همه این حمایت ها با توجه به  گزارش اعلام شده در همایش اورژانس‌ها و بیماری‌های شایع طب کودکان کشور به نظر می رسد که تجربه نهاد پیشرفت و آبادانی بنیاد علوی در منطقه محروم دیشموک شهرستان کهگیلویه که  شمار زیادی مادرباردار و کودک را زیرپوشش حمایتی  بهبود تغذیه برد مشارکت بنگاه های اقتصادی بزرگ و خیران نیکوکار در کنار تلاش مضاعف مسوولان می تواند پیامدهای سوء تغذیه در کهگیلویه و بویراحمد را کاهش دهد.