کارنامه سازمان امور دانشجویان در یک سال گذشته نشان می‌دهد این سازمان در این مدت بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های متعددی را بر اساس نیازهای روز جامعه دانشگاهی به روزرسانی کرده است. یکی از بخشنامه‌ها، به روز کردن مبالغ مربوط به لغو تعهد آموزش رایگان است.
سازمان امور دانشجویان بر اساس ماده ۶۸ دستورالعمل اجرایی جامع ایفای تعهد خدمت آموزش رایگان باید هرساله نسبت به اعلام نرخ‌های جدید لغو تعهد آموزش رایگان دانشجویان و دانش آموختگان اقدام کند. ابلاغیه جدید این سازمان مبنی بر افزایش مبلغ لغو تعهد آموزش رایگان نیز صرفاً عمل به این وظیفه قانونی بوده است. این بازنگری نیز با حضور کارشناسان مرتبط از اوایل امسال شروع و در نهایت مبالغ جدید اعلام شده است.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از سازمان امور دانشجویان، هاشم داداش‌پور در توضیح بخشنامه جدید این سازمان درخصوص ایفای تعهد خدمت آموزش رایگان گفت: بر اساس قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی، دولت مکلف است آموزش رایگان را تا پایان مقطع متوسطه فراهم کند. مطابق این قانون در ازای بودجه هزینه شده برای هر دانشجوی ایرانی برای تحصیل در دانشگاه، دانشجو باید گاه تا دو برابر آموزش رایگان به کشور خدمت کند.
وی ادامه داد: در واقع این بازه در ازای مبلغی است که از بودجه عمومی کشور، برای دانشجوی روزانه هزینه می‌شود. دانشجویان هم در زمان پذیرش و شروع به تحصیل، تعهدی را مبنی بر همین موضوع امضا می‌کنند که شامل الزام به خدمت حداقل برابر دوران تحصیل آنها است.
رئیس سازمان امور دانشجویان در مورد اینکه این بخشنامه قاعده حقوقی «عطف به ما سبق» را نقض می‌کند، اظهار داشت: بخشنامه این سازمان عطف به ماسبق نشده است. در واقع بخشنامه سازمان در خصوص افزایش هزینه‌های لغو تعهد خدمت آموزش رایگان شامل کسانی می‌شود که پس از تاریخ ابلاغ بخشنامه یاد شده اقدام به ثبت تقاضای خود در سامانه مربوط کنند. تمام کسانی که قبل از تاریخ بخشنامه یادشده تقاضای خود را در سامانه ثبت کرده و در مهلت مقرر اسناد و مدارک مربوط را تکمیل کرده باشند، هزینه‌های لغو تعهد آنان بر اساس مقررات حاکم در زمان قبل از ابلاغ بخشنامه یادشده محاسبه می‌شود.
داداش پور در مورد اینکه برخی دانشجویان اعلام کردند در سال‌های قبل مبالغ مشخصی برای آنها هزینه شده و با هزینه اعلامی فعلی تفاوت دارد، اظهار داشت: به موجب مقررات مربوطه، اصل بر این است که دانش آموختگان بهره مند از مزایای آموزش رایگان به میزان مدتی که از این مزایا استفاده کرده‌اند، به انجام خدمت در کشور بپردازند.
چنانچه برخی دانش آموختگان مذکور قصد ایفای تعهدات قانونی خود را نداشته و مصمم بر لغو تعهد باشند، باید هزینه تحصیلات دانشگاهی خود را به نرخ روز پرداخت کنند. چنانکه ماده ۳۴ قانون تنظیم بخشی از مقرارت مالی دولت مصوب ۱۳۸۰ نیز مستنکفین بورسیه را ملزم به استرداد هزینه‌های دریافتی به نرخ روز بازپرداخت دانسته است.
مبالغ طی سال‌های گذشته اصلاح نشده است
وی درباره افزایش پنج برابری (نرخ‌های جدید لغو تعهد آموزش رایگان) و دلیل این افزایش گفت: علت تفاوت در مبالغی که می‌بینید و به نظر شما زیاد است، عدم اصلاح و اعلام مبالغ طی سال‌های گذشته است که باید همه‌ساله درصدی طبق قانون افزایش می‌یافت که نیافته است و این عدم اعمال افزایش در سال‌های گذشته را اکنون سازمان نباید پاسخگو باشد. اگر دانشجویی که متعهد به خدمت بوده از ارائه این خدمت صرفنظر کند، براساس بخشنامه جدید، باید هزینه‌های صورت گرفته را باز پس دهد و این نه تنها اجحاف نیست، بلکه عادلانه است. ما از یک سو متعهد به استیفای منابع عمومی هستیم و از سوی دیگر برای مراعات شرایط دانش آموختگان، تنها بخشی از هزینه‌های انجام شده را دریافت می‌کنیم.
رئیس سازمان امور دانشجویان درخصوص اینکه این مبلغ درقبال کدام خدمات ارائه شده در دانشگاه‌ها دریافت می‌شود، افزود: امروز با یک نگاه گذرا، متوجه خدمات، امکانات و هزینه‌هایی که صرف تحصیل دانشجو می‌شود، خواهیم شد. از هزینه‌های آموزشی تا هزینه‌های رفاهی مانند یارانه‌های غذا و خوابگاه و ده‌ها هزینه مصرفی دیگر که معمولا رایگان در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد.
داداش پور درباره اینکه آیا تنها راه لغو تعهد خدمات آموزش رایگان، پرداخت هزینه نقدی است یا روش‌های دیگری نیز وجود دارد، خاطرنشان کرد: اصل بر ایفای تعهد از سوی دانش آموختگان است، زیرا هدف قانونگذار و سایر آحاد ملت (که این هزینه از جیب آنها پرداخت شده)، بهبود شرایط کشور از طریق ایفای تعهدات دانشجویان است. اما به هر دلیل اگر تمایل بر این امر نبود یا امکان خدمت میسر نشد، دانش‌آموختگان باید هزینه لغو تعهد را بپردازند. بر اساس ماده ۴۸ دستورالعمل، افرادی که توانایی پرداخت کل هزینه را یکجا ندارند؛ می‌توانند طبق روال سال‌های گذشته در خواست تقسیط کرده و تقاضای خود را به اداره کل امور دانشجویان داخل این سازمان ارائه دهند تا بررسی و رسیدگی شود.
وی درباره اعتراض به عدم اطلاع رسانی قبلی نسبت به تغییر نرخ‌ها از سوی برخی دانشجویان هم گفت: بالاخره هر زمانی که بخشنامه‌ای تغییر کند، عده‌ای ممکن است متضرر شوند و بپرسند چرا در این بازه زمانی تغییر رخ داده است؟ و بخشی از دانش آموختگان مطالبه گر خواهند بود. بخشنامه‌ها در هر سازمانی در زمانی مقرر صادر شده و عمری محدود دارند و الزاماً بعد از مدتی بایستی بازبینی و یا اصلاح شوند. البته اگر این مبالغ در سال های گذشته متناسب با رویه‌های قبلی افزایش یافته بود، این افزایش خیلی ملموس نبود.
رئیس سازمان امور دانشجویان ادامه داد: به هر حال سازمان امور دانشجویان در اعلام هزینه‌های جدید به وظایف قانونی خود عمل کرده است. اما در راستای همراهی و مساعدت با تمامی افرادی که پیش از این تاریخ، اقدام به ثبت درخواست لغو تعهد خود در سامانه کرده، مهلت حداکثر سه ماهه پیش بینی شده است تا آن دسته از دانش آموختگانی که در سامانه سجاد ثبت درخواست کرده‌اند، بتوانند بر اساس نرخ قبلی به لغو تعهد آموزش رایگان خود اقدام نمایند و حقشان تضعیف نشود.
نظر شما